Bài giảng môn Vật lý Lớp 6 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệtBài 21:Thí nghiệm 1Quan sát thí nghiệm:Thí nghiệm 1 �Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang?C1. Khi nóng lên thanh thép xảy ra hiện tượng gì?Thanh thép bị đốt nóng: nở dài ra. Chốt ngang bị gãy.C2. Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì? Khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thì thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.Thí nghiệm 2 Thí nghiệm 2 C3. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó ta rút ra kết luận gì? Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.� Hãy so sánh hiện tượng xảy ra đối với thanh thép và chốt ngang trong 2 trường hợp sau:  Thanh thép co lại đột ngột, chốt ngang bị gãy.  Thanh thép co lại từ từ, chốt ngang không bị gãy.☻ Khi đang đốt nóng thanh thép thì dừng lại.☻ Khi đang đốt nóng thanh thép, phủ khăn lạnh lên. C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:a, Khi thanh thép (1) . vì nhiệt nó gây ra (2) .. rất lớn.b, Khi thanh thép co lại(3) nó cũng gây ra (4) ..rất lớn.lựcvì nhiệtnở ralực:C5. Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa? Tại sao người ta lại phải làm như thế?Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray có một khe hở nhỏ.Khi trời nóng, đường ray dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray.Chỗ đường ray bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có đủ khe hở cho thanh ray nở dàiC6. Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không? Hai gối đỡ này không giống nhau. Một gối đỡ được đặt trên các con lăn, còn gối đỡ kia thì không.�Tại sao một gối đỡ lại phải đặt trên các con lăn? Một đầu được đặt gối lên các con lăn để tạo điều kiện cho cầu dài ra khi trời nóng lên mà không bị ngăn cản.- Có khoảng cách giữa các nhịp cầu12Băng kép:+Trường hợp mặt đồng ở phía dưới.Tiến hành thí nghiệmBÀI 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆTBÀI 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT+Trường hợp mặt đồng ở phía trên.Tiến hành thí nghiệmC7: Đồng và thép nở vì nhiệt giống hay khác nhau?Các chất rắn khác nhau thì nở vì nhiệt khác nhau. Vì vậy đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau.C8. Khi bị hơ nóng thì băng kép luôn cong về phía nào? Tại sao?Khi bị hơ nóng, băng kép luôn cong về phía thanh thép. Do đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.C9. Băng thép đang thẳng. Nếu làm lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?Có bị cong và cong về phía thanh đồng. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.Kết luận:Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. ChốtBăng képTiếp điểmBàn là điệnTiếp điểmLá đồngLá thépBăng képĐèn báo ®iệnĐèn báo điệnTiếp điểmBăng képLá đồngLá thépC10. Tại sao bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ nóng? Khi đủ nóng, băng kép cong lên phía trên, đẩy tiếp điểm lên làm ngắt mạch điện.Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới?Thanh đồng nằm dưới. Câu 1. Tại sao gạch lát ở vỉa hè có khoảng cách giữa các viên gạch lớn hơn so với các viên gạch được lát trong nhà? Hãy chọn câu trả lời đúng nhất.A. Vì ngoài trời thời tiết rất nóng, phải chừa khoảng cách để có sự giãn nở giữa các viên gạch.B. Vì lát như thế là rất lợi gạch.C. Vì lát như thế mới hợp với mỹ quan thành phố.D. Các phương án đưa ra đều đúng.Câu 2. Có nhận xét gì về mối quan hệ giữa độ dày của cốc thủy tinh và độ bền của cốc? Hãy chọn câu trả lời đúng.A. Không có mối quan hệ gì giữa độ bền của cốc và độ dày của thủy tinh làm cốc.B.Cốc thủy tinh mỏng bền hơn cốc thủy tinh dày vì sự dãn nở vì nhiệt ở mặt trong và mặt ngoài của cốc xảy ra gần như cùng một lúc.C. Hai cốc bền như nhau vì cùng có độ giãn nở vì nhiệt như nhau.D. Cốc thủy tinh dày bền hơn cốc thủy tinh mỏng vì được làm từ nhiều thủy tinh hơn.Câu 3. Khi tra lưỡi liềm vào cán gỗ người ta thường nung đỏ hoen sắt sau đó tra liềm vào và dùng nước tưới lên chỗ nối. Em hãy cho biết người ta đã lợi dụng tính chất nào của vật rắn: Chọn câu trả lời đúng:	A. Sự nóng chảy, sự đông đặc.	B. Sự sôi, sự nóng chảy, sự nở vì nhiệt.	C. Sự nở vì nhiệt của chất rắn.	D. Sự nóng chảy, sự nở vì nhiệt.Câu 4. Bánh xe đạp khi bơm căng, nếu để ngoài trưa nắng sẽ dễ bị nổ. Giải thích tại sao?Chọn câu trả lời đúng:A.Nhiệt độ tăng làm cho ruột bánh xe nở ra.B. Nhiệt độ tăng làm cho vỏ bánh xe co lại.C. Nhiệt độ tăng làm cho không khí trong ruột bánh xe co lại.D. Nhiệt độ tăng làm cho không khí trong ruột bánh xe nở ra.Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.Tại sao mái tôn lại có hình lượn sóng?Để sự co dãn vì nhiệt của tôn không bị ngăn cản. Nếu sự co dãn vì nhiệt bị ngăn cản có thể làm tôn bị rách.26Lượng không khí ở bênn ngoài sẽ tràn vào phích, bị nóng lên nở ra và bị nút ngăn cản sẽ sinh ra lực lớn làm bật nút. Để tránh hiện tượng trên ta nên để một lúc cho lượng không khí nở ra bay ra ngoài bớt rồi mới đóng (đậy) nút lại.Trong thực tế hàng ngày. Tại sao khi rót nước nóng ra khỏi phích, rồi đậy nút lại ngay thì nút hay bị bật ra ? Làm thế nào để tránh hiện tượng này ? Một ứng dụng trong đời sống hằng ngày27 Để khi ống bị nở dài thì đoạn cong này chỉ biến dạng mà không bị gãy.Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.Tại sao các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng phải có đoạn uốn cong ?28ứng dụng trong lắp đặt đường rayứng dụng trong xây dựng cầuứng dụng trong thiết bị điện tự độngTrong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.Còn rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật nữa các em tiếp tục tìm hiểu thêm...29