Bài giảng Sinh học Lớp 6 - Bài 33: Hạt và các bộ phận của hạt

Cây xanh có hoa đều do hạt phát triển thành, vậy cấu tạo hạt như thế nào? Các loại hạt có giống nhau không? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu qua bài học hôm nay.HOẠT ĐỘNG 1: 1. Các bộ phận của hạt(15’)Bước 1: TÌNH HUỐNG XUẤT PHÁTCác em hãy quan sát hạt đỗ đen, đậu tương, đậu đỏ, ngô, lúa.Theo em bên trong hạt đậu có gì?(Thảo luận nhóm thống nhất ý kiến)Bước 2: HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG BAN ĐẦUVẽ vào giấy A3 hình vẽ theo suy nghĩ của mình những gì có bên trong hạt đậu, ngô.Đại diện mỗi nhóm lên bảng trình bày Các biểu tượng các em đưa ra chỉ là các biểu tượng giả thuyết có thể đúng hoặc không.Bước 3: ĐỀ XUẤT GIẢ THUYẾT VÀ PHƯƠNG ÁN KIỂM CHỨNG Các em hãy đề xuất các câu hỏi hoặc hoạt động thực nghiệm - tìm tòi, nghiên cứu kiểm chứng các biểu tượng về cấu tạo bên trong hạt đậu.1 .Tách hạt đậu ra để quan sát.2. Xem hình vẽ sách giáo khoa.3. Xem tranh vẽ khoa học chụp hình cấu tạo bên trong hạt đậu...4. .................................................. ..Bước 4: TÌM TÒI NGHIÊN CỨUCó nhiều phương án khác nhau để kiểm chứng các giả thuyết ban đầu, nhưng cả lớp chúng ta sẽ thực hiện phương án tách các hạt: hạt đậu, hạt ngô.... ra để quan sát, tìm hiểu cấu tạo bên trong.Vẽ lại hình quan sát vào giấy và chú thích các bộ phận bên trong của hạt.Chú ý: Tách hạt ở phía lưng để tránh gãy lá mầm ở bụng hạt.- Lấy một hạt ngô đã được để trên bông ẩm từ 3-4 ngày, bóc lớp vỏ của hạt .- Lấy một hạt đỗ đen đã ngâm nước một ngày, dùng dao nhỏ bóc vỏ đen, sau đó tách đôi hai mảnh hạt. Dùng kính lúp để quan sát.Câu hỏiTrả lờiHạt đỗ đenHạt ngôHạt gồm có những bộ phận nào?Bộ phận nào bao bọc và bảo vệ hạt?Phôi gồm có những bộ phận nào?Phôi có mấy lá mầm?Chất dinh dưỡng dự trữ của hạt chứa ở đâu?Hãy trả lời các câu hỏi trong bảng dưới đây ?( mỗi nhóm lên bảng trình bày)1. Các bộ phận của hạtCâu hỏiTrả lờiHạt đỗ đenHạt ngôHạt gồm có những bộ phận nào?Vỏ và phôiVỏ, phôi và phôi nhũ Bộ phận nào bao bọc và bảo vệ hạt?Vỏ hạt Vỏ hạt Phôi gồm có những bộ phận nào?Chồi mầm, thân mầm, lá mầm, rễ mầm Chồi mầm, thân mầm, lá mầm, rễ mầm Phôi có mấy lá mầm?Hai lá mầmMột lá mầmChất dinh dưỡng dự trữ của hạt chứa ở đâu?Ở hai lá mầmỞ phôi nhũHãy trả lời các câu hỏi trong bảng dưới đây?Hình 33.2. Hạt ngô đã bóc vỏHình 33.1. Một nửa hạt đỗ đen đã bóc vỏCác bộ phận của hạt.Thân mầmRễ mầmChồi mầmLá mầmchứa chất dinh dưỡng dự trữThân mầmRễ mầmChồi mầmLá mầmPhôi nhũ  PhôiBước 5: KẾT LUẬNHãy nêu các bộ phận chính của hạt?1. Hạt gồm các bộ phận:- Vỏ- Phôi Lá mầm Thân mầmChồi mầm Rễ mầm - Chất dinh dưỡng dự trữ của hạt chứa trong lá mầm hoặc trong phôi nhũ.b. Khác nhau . ......... . ......... . .........a. Giống nhauPhiếu học tập: So sánh hạt đỗ đen và hạt ngôHoạt động nhómĐặc điểmHạt đỗ đenHạt ngôPhôi nhũSố lá mầmBộ phận chứa chất dinh dưỡngdự trữKết luậnVí dụ hạt khácPhiếu học tập: So sánh hạt đỗ đen và hạt ngôb. Khác nhau - Hạt đều gồm có vỏ và phôi. - Phôi đều gồm có các bộ phận: Lá mầm, chồi mầm, thân mầm, rễ mầm.a. Giống nhauĐặc điểmHạt đỗ đenHạt ngôPhôi nhũKhông cóCóSố lá mầmHai Một Bộ phận chứa chất dinh dưỡngdự trữHai lá mầmPhôi nhũKết luậnHạt hai lá mầmHạt một lá mầmVí dụ hạt khácHạt lạc,hạt bưởi,...Hạt thóc,hạt kê,...2. Phân biệt hạt một lá mầm và hạt hai lá mầmSự khác nhau chủ yếu giữa hạt một lá mầm và hạt hai lá mầm là gì? Số lá mầm của phôi.Phôi hạt đậu đen có hai lá mầmPhôi hạt ngô có một lá mầm(5’)HOẠT ĐỘNG 2: Từ điểm khác nhau cơ bản trên người ta phân thành hai nhóm cây: Cây một lá mầm và cây hai lá mầm. Thế nào là cây một lá mầm và cây hai lá mầm?Căn cứ vào số lá mầm của phôi, phân cây thành hai nhóm:- Cây hai lá mầm:Phôi của hạt có hai lá mầm.- Cây một lá mầm:Phôi của hạt chỉ có một lá mầm.Câu 2. Loại hạt nào dưới đây không chứa phôi nhũ ?A. Cau B. LúaC. Ngô D. LạcCâu 1. Phôi trong hạt gồm có bao nhiêu thành phần chính ?A. 4 B. 3C.2 D. 5Câu 3. Khi lột bỏ lớp vỏ ngoài, bạn có thể tách đôi rất dễ dàng loại hạt nào dưới đây ?A. Hạt ngô B. Hạt lạcC. Hạt cau D. Hạt lúaCỦNG CỐ(5’)- Hạt to, chắc, mẩy:- Hạt không bị sứt sẹo:- Hạt không bị sâu bệnh:Có nhiều chất dinh dưỡng và có phôi khỏe. Đảm bảo cho hạt nảy mầm phát triển thành cây con.Cây non không bị sâu bệnh.1. Vì sao người ta chỉ giữ lại làm giống các hạt to, chắc, mẩy, không bị sứt sẹo, và không bị sâu bệnh?VẬN DỤNGLiên hệ thực tế:(5’)Trả lời: Hạt lạc có cấu tạo như hạt đậu đen, gồm 2 bộ phận là vỏ và phôi, chất dinh dưỡng dự trữ nằm trong 2 lá mầm( là một phần của phôi). Câu nói của bạn chưa thực sự chính xác.2. Sau khi học song bài này có bạn cho rằng: Hạt lạc gồm 3 phần vỏ, phôi, và chất dinh dưỡng dự trữ. Câu nói của bạn có chính xác không? Vì sao? Con người và sinh vật sống được nhờ vào nguồn dinh dưỡng. Nguồn dinh dưỡng này được thu nhận phần lớn từ các loại quả, hạt của cây.MỞ RỘNGCâu chuyện về socola Việt Nam "ngon nhất thế giới"Ca cao - Đồng Nai, Bình Phước, Bến Tre ..(4’)- Phơi khô, đựng trong thùng hoặc lọ sạch, kín, độ ẩm ít.Em hãy nêu một số cách để bảo quản hạt? TRÒ CHƠI TIẾP SỨC Các thành viên trong nhóm luân phiên ghi tên cây vào ô tương ứng (khác loại cây của người kế trước).Mỗi ô ghi tên một cây. Thời gian: 2 phút.Cách chơi: Liệt kê các cây một lá mầm, cây hai lá mầmNhóm 1Nhóm 2Cây 1 lá mầmCây 2lá mầmCây 1 lá mầmCây 2lá mầmNhóm 2123Nhóm 1321 ... ... ... ... ...Bắt đầuNhóm nào viết được nhiều cây hơn thì thắng.?Hướng dẫn về nhàHọc thuộc bài và trả lời câu hỏi trong SGK.Làm bài tập trang 109 - SGK.Chuẩn bị bài sau: Các loại quả: Quả chò, quả ké, quả trinh nữ, quả cải, quả chi chi, quả đỗ, Hạt: Hạt xà cừ, (4’)