Bài giảng Sinh học Lớp 6 - Chủ đề 6: Hoa và sinh sản hữu tính

Quá trình sinh sản hữu tính ở thực vật diễn ra như thế nào?Cơ quan nào giúp thực vật sinh sản?HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHCHỦ ĐỀ 6I-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOACHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNH1. Các bộ phận của hoaTiết 35-38Điền tên các bộ phận của hoa trong hình sau:52134I-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: .1. Các bộ phận của hoaĐài, tràng, nhị, nhụyCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Hoa hồng đỏMỘT SỐ LOÀI HOA Hoa bìm bìmHoa dâm bụt vàngMỘT SỐ LOÀI HOA Hoa bưởiTHẢO LUẬNĐặc điểmHoaLá đàiCánh hoaSố nhịSố nhụySố lượngMàu sắcSố lượngMàu sắcHoa bìm bìmHoa hồngHoa dâm bụtHoa bưởiLần lượt tách các lá đài, các cánh hoa, nhị và nhụy của một số hoa để quan sát, hãy ghi lại về số lượng, màu sắc của chúng.XanhXanhXanhXanhTímĐỏVàngTrắngNhiềuNhiềuNhiềuNhiều11115NhiềuNhiều55555I-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: Đài, tràng, nhị, nhụy1. Các bộ phận của hoa+ Đài: thường có màu xanh+ Tràng: gồm nhiều cánh hoa, màu sắc khác nhau tùy loại.CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Hoa bưởiHoa cam Em có nhận xét gì về số lượng nhị và nhụy của hoa?Mỗi hoa mang nhiều nhị nhưng chỉ có một nhụy.Chỉ nhịHạt phấnBao phấnLấy một nhị hoa để quan sát, tách 1 bao phấn, dầm nhẹ trên tờ giấy, dùng kính lúp để quan sát, kết hợp với hình trên trả lời câu hỏi:Nhị hoa gồm những bộ phận nào? Hạt phấn nằm ở đâu? Nhị hoa gồm: chỉ nhị và bao phấn chứa hạt phấnHình ảnh hiển vi của hạt phấnI-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: Đài, tràng, nhị, nhụy.1. Các bộ phận của hoa+ Đài: thường có màu xanh.+ Tràng: gồm nhiều cánh hoa, màu sắc khác nhau tùy loại.+ Nhị: gồm chỉ nhị và bao phấn (chứa nhiều hạt phấn).CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38NoãnBầu nhụyVòi nhụyĐầu nhụyNhụy gồm những phần nào? Noãn nằm ở đâu? Nhụy gồm: Đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy. Noãn nằm trong bầu nhụyI-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: Đài, tràng, nhị, nhụy.1. Các bộ phận của hoa+ Đài: thường có màu xanh.+ Tràng: gồm nhiều cánh hoa, màu sắc khác nhau tùy loại.+ Nhị: gồm chỉ nhị và bao phấn (chứa nhiều hạt phấn).+ Nhụy: gồm đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy (chứa noãn).2. Chức năng các bộ phận của hoaCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Bộ phận nào của hoa có chức năng sinh sản chủ yếu? Vì sao?- Nhị có hạt phấn chứa tế bào sinh dục đực- Nhụy có noãn chứa tế bào sinh dục cáiNhị và nhụy là bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa. Vì:I-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: Đài, tràng, nhị, nhụy.1. Các bộ phận của hoa+ Đài: thường có màu xanh.+ Tràng: gồm nhiều cánh hoa, màu sắc khác nhau tùy loại.+ Nhị: gồm chỉ nhị và bao phấn (chứa nhiều hạt phấn).+ Nhụy: gồm đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy (chứa noãn).+ Nhị hoa: Có nhiều hạt phấn mang tế bào sinh dục đực.+ Nhụy hoa: Có bầu chứa noãn mang tế bào sinh dục cái.- Nhị và nhụy là bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa.2. Chức năng các bộ phận của hoaCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38 Đài hoa và tràng hoa bao bọc nhị và nhụy tạo thành bao hoa có chức năng che chở, bảo vệ cho nhị và nhụy.Những bộ phận nào bao bọc lấy nhị và nhụy ? Chúng có chức năng gì?I-CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOAHoa gồm các bộ phận chính: Đài, tràng, nhị, nhụy.1. Các bộ phận của hoa+ Đài: thường có màu xanh.+ Tràng: gồm nhiều cánh hoa, màu sắc khác nhau tùy loại.+ Nhị: gồm chỉ nhị và bao phấn (chứa nhiều hạt phấn).+ Nhụy: gồm đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy (chứa noãn).+ Nhị hoa: Có nhiều hạt phấn mang tế bào sinh dục đực.+ Nhụy hoa: Có bầu chứa noãn mang tế bào sinh dục cái.- Nhị và nhụy là bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa.2. Chức năng các bộ phận của hoa- Đài hoa, tràng hoa: Làm thành bao hoa bảo vệ nhị và nhụy.CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Tràng hoa có màu sắc rực rỡ để thực hiện chức năng gì?Thu hút côn trùngCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38II-CÁC LOẠI HOA1. Phân chia các nhóm hoa căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoaHoa dưa chuộtHoa cải Hoa bưởiHoa liễuHoa cây khoai tâyHoa táo tâyHoa của một số loại câyNhụyNhịNhịNhụyNhụyNhịNhịNhịNhụyNhụyNhụyNhị12785634TTTên câyCác bộ phận sinh sản chủ yếu của hoaThuộc nhóm hoa nào?NhịNhụy1Hoa dưa chuột 2Hoa dưa chuột 3Hoa cải4Hoa bưởi5Hoa liễu6Hoa liễu7Hoa khoai tây8Hoa táo tâyĐánh dấu  vào mục: Các bộ phận sinh sản chủ yếu của hoaHãy chọn các từ thích hợp trong các từ hoa đơn tính, hoa đực, hoa lưỡng tính, hoa cái điền vào chỗ trống trong các câu dưới đây:Căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa có thể chia hoa thành hai nhóm chính:1. Những hoa có đủ nhị và nhụy gọi là: ..2. Những hoa thiếu nhị hoặc nhụy gọi là: ..+ Hoa đơn tính chỉ có nhị gọi là: + Hoa đơn tính chỉ có nhụy gọi là: hoa cáihoa đựchoa lưỡng tínhhoa đơn tínhTTTên câyCác bộ phận sinh sản chủ yếu của hoaThuộc nhóm hoa nào?NhịNhụy1Hoa dưa chuột 2Hoa dưa chuột 3Hoa cải4Hoa bưởi5Hoa liễu6Hoa liễu7Hoa khoai tây8Hoa táo tâyĐánh dấu  vào mục: Các bộ phận sinh sản chủ yếu của hoaHoa đơn tínhHoa đơn tínhHoa đơn tínhHoa đơn tínhHoa lưỡng tínhHoa lưỡng tínhHoa lưỡng tínhHoa lưỡng tínhHoa lưỡng tínhHoa đơn tínhCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38II-CÁC LOẠI HOA1. Phân chia các nhóm hoa căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa- Hoa lưỡng tính (có đủ nhị và nhụy). Ví dụ: hoa bưởi, hoa cải - Hoa đơn tính (chỉ có nhị là hoa đực hoặc chỉ có nhụy là hoa cái). Ví dụ: hoa bí, hoa liễu 2. Phân chia các nhóm dựa vào cách xếp hoa trên câyHoa hồngHoa cây tra làm chiếuHoa cảiHoa cúc trắngHình 29.2. Các cách xếp hoa trên câyHoa mọc đơn độcHoa mọc thành cụmmỗi cuống chỉ mang một hoatrên một cuống chính mang nhiều hoa.CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38II-CÁC LOẠI HOA1. Phân chia các nhóm hoa căn cứ vào bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa- Hoa lưỡng tính (có đủ nhị và nhụy). Ví dụ: hoa bưởi, hoa cải - Hoa đơn tính (chỉ có nhị là hoa đực hoặc chỉ có nhụy là hoa cái). Ví dụ: hoa bí, hoa liễu 2. Phân chia các nhóm dựa vào cách xếp hoa trên cây- Hoa mọc đơn độc. Ví dụ: hoa hồng, hoa dâm bụt - Hoa mọc thành cụm. Ví dụ: hoa cải, hoa phượng (Hoa đơn tính, mọc đơn độc)(Hoa lưỡng tính, mọc thành cụm)(Hoa lưỡng tính, mọc đơn độc)(Hoa lưỡng tính, mọc thành cụm)Hoa súngHOA MỌC ĐƠN ĐỘCHoa dâm bụtHoa ổiHoa TuylipHOA MỌC THÀNH CỤMHoa cẩm tú cầuHoa trangHoa phong lanHoa ngâuNhững hoa nhỏ mọc thành cụm thu hút nhiều sâu bọ, giúp nhiều hoa được thụ phấn tăng năng suất cây trồng liên quan đến thụ phấnIII-THỤ PHẤNHoa cáiHạt phấn Quan sát hình sau, cho biết thụ phấn là gì?Hoa đựcThụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38III-THỤ PHẤNThụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38A-Giao phấnB-Tự thụ phấn- Hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào chính đầu nhụy của hoa đó.- Hoa giao phấn là hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác.- Hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào chính đầu nhụy của hoa đó.- Hoa giao phấn là hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác.2. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn III-THỤ PHẤN1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.Đặc điểm của hoaTự thụ phấnGiao phấnHoa lưỡng tínhHoa đơn tínhNhị và nhụy chín đồng thờiNhị và nhụy chín không đồng thờiĐánh dấu X vào ô trống thể hiện đặc điểm của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.XXXXX- Hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào chính đầu nhụy của hoa đó.- Hoa giao phấn là hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác.2. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn III-THỤ PHẤN1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.3. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọHoa thụ phấn nhờ sâu bọTHẢO LUẬN– Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phải chui vào trong hoa?Tràng hoa hình ống, chật hẹp, sâu bọ phải chui sâu lấy phấn và mật ở đáy hoa– Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác.Hạt phấn to, có gai.– Nhụy hoa có đặc điểm gì để giữ hạt phấn?Đầu nhụy có chất dính.– Hoa có đặc điểm gì để hấp dẫn sâu bọ?Màu sắc sặc sỡ: Vàng, tím, đỏ, hương thơm, mật ngọt Hãy tóm tắt những đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.- Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ.- Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ.- Hạt phấn to, có gai.- Đầu nhụy có chất dính.2. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn III-THỤ PHẤN1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-383. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ- Màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn sâu bọ.- Có hương thơm và mật ngọt quyến rũ sâu bọ.- Hạt phấn to, có gai.- Đầu nhụy có chất dính.4. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gióHoa thụ phấn nhờ gióĐặc điểm hoa thụ phấn nhờ gióTác dụngHoa tập trung ở ngọn câyBao hoa thường tiêu giảmChỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳngHạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹĐầu nhụy dài có nhiều lôngGió dễ tác độngDễ phát tán và thu nhận hạt phấnHạt phấn thoát ra dễ dàngDễ tung hạt phấn, gió mang đi xaThu nhận hạt phấnHoàn thành bảng sau:2. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn III-THỤ PHẤN1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-383. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ4. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gióHoa nằm ở ngọn cây.Bao hoa thường tiêu giảm.Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng.Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ.Đầu hoặc vòi nhụy dài, có nhiều lông.5. Ứng dụng kiến thức về thụ phấnThụ phấn bổ sung cho cây.Trồng ngô, lúa nơi thoáng gió, ít chướng ngại.Nuôi ong trong vườn câyGiống ngô AGiống ngô BHoa đựcHoa cáiThụ phấnGiống ngô CTạo giống ngô laiNgô nữ hoàng đỏNgô nếp tímNgô mini đỏMột số giống ngô laiMột số giống cà chua laiCà chua đenCà chua tímCà chua chuỗi ngọc2. Hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn III-THỤ PHẤN1. Thụ phấn CHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-383. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ4. Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió5. Ứng dụng kiến thức về thụ phấnCon người có thể chủ động giúp cho hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt, tạo những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.IV-THỤ TINHCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Hạt phấnBao phấnHạt phấn nảy mầmỐng phấnTế bào sinh dục đựcVòi nhụyĐầu nhụyBầu nhụyTế bào sinh dục cáiNoãnSau khi thụ phấn, các hạt phấn có hiện tượng gì?Hạt phấn nảy mầm thành ống phấn, xuyên qua đầu nhụy, vòi nhụy vào trong bầu tiếp xúc với noãn. Tế bào sinh dục đực chuyển đến đầu ống phấn chui vào noãn.1. Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn 2. Thụ tinhIV-THỤ TINHCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Hạt phấn nảy mầm thành ống phấn, xuyên qua đầu nhụy, vòi nhụy vào trong bầu tiếp xúc với noãn. Tế bào sinh dục đực chuyển đến đầu ống phấn chui vào noãn.Tế bào sinh dục đựcTế bào sinh dục cáiHợp tửThụ tinh là gì?Thụ tinh là hiện tượng kết hợp với .. tạo thành .tế bào sinh dục đực tế bào sinh dục cái hợp tửSinh sản vô tínhSinh sản hữu tínhKhông có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và cái. Cây con được hình thành từ một phần cơ thể mẹ.Có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và cái tạo thành hợp tử. Hợp tử phát triển thành cây con.Quả và hạt được hình thành như thế nào?V-KẾT HẠT VÀ TẠO QUẢNoãnBầu nhụyHạtQuảThụ tinhCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Sau khi thụ tinh, hợp tử phát triển thành phôi. Noãn phát triển thành hạt chứa phôi. Bầu phát triển thành quả chứa hạt.V-KẾT HẠT VÀ TẠO QUẢCHỦ ĐỀ 6: HOA VÀ SINH SẢN HỮU TÍNHTiết 35-38Noãn không được thụ tinh T h © n n h Þ N h ô y h ¹ t P h Ê n B a o h o a c h Ê t d Ý n h c o n n g ­Ư ê i12345671/C¬ quan sinh d­ưỡng cña c©y ngoµi rÔ vµ l¸?2/Bé phËn sinh s¶n ®ùc ë hoa?3/Bé phËn sinh s¶n c¸i ë hoa?4/C¸i gì n»m trong bao phÊn?5/Bé phËn t¹o bëi c¸nh hoa vµ l¸ ®µi?6/ChÊt cã ë ®Çu nhôy cña hoa thô phÊn nhê s©u bä?7/T¸c nh©n nµo lµm nhiÖm vô thô phÊn bæ sung cho ng«?trß ch¬i « ChỮHOẠTĐỘNHàng 1: Có 3 chữ cái Đây là cơ quan mà sau khi thụ tinh bầu nhụy biến đổi thành*5HẠTTHỤTINH1UẢQHàng 2: Có 6 chữ cái: Bộ phận này biến đổi thành vỏ hạt sau khi thụ tinh2OÃNVỎNHẠTPHẤN3Hàng 3: Có 7 chữ cái: Có rất nhiều trên đầu nhụy sau khi thụ phấnHỮUTÍNH4Hàng 4: Có 7 chữ cái: Đây là hình thức sinh sản có xảy ra thụ tinhHàng 5: Có 3 chữ cái: Sau khi thụ tinh noãn biến đổi thành cơ quan nàyPHÔI6Hàng 6: Có 4 chữ cáiĐây là bộ phận do hợp tử biến đổi thành sau khi thụ tinhTHỤPHẤN7Hàng 7: Có 7 chữ cáiĐây là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụytrß ch¬i « ChỮTỰ HỌC Ở NHÀ- Ghi nhớ các nội dung kiến thức đã học.- Trả lời các câu hỏi trong SGK.- Chuẩn bị mẫu vật một số loại quả: chanh, cam, táo ta, đậu, sao