Bài giảng Địa lý Lớp 6 - Bài 20: Hơi nước trong không Khí. Mưa - Vũ Thị Khuyên

®Þa lÝ 6Gi¸o viªn d¹y: Vũ Thị KhuyênEm hãy quan sát các bức ảnh sauEm hãy cho biết đó là những hiện tượng gì? Do đâu mà có?Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khíVậy theo em hơi nước trong không khí do đâu mà có?Không khí gồm có những thành phần nào?Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯACác nguồn cung cấp hơi nước cho không khíTheo em đâu là nguồn chính cung cấp hơi nước cho không khí?Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAKhông khí bao giờ cũng chứa một lượng hơi nước nhất định do hiện tượng bốc hơi của nước trong các ao, hô, sông, suối một phần hơi nước do con người và động thực vật thải ra. Tuy nhiên nguồn cung cấp chính hơi nước cho không khí là nước trong các biển và đại dương. Do có chứa một lượng hơi nước nên không khí có độ ẩm. Làm thế nào để đo được độ ẩm của không khí?Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯADụng cụ đo độ ẩm của không khíẨm kếTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khía. Hơi nước: Không khí bao giờ cũng chứa một lượng hơi nước nhất định.- Nguồn cung cấp hơi nước: do hiện tượng bốc hơi của nước trong các biển, đại dương, hồ, ao, sông, suối...b. Độ ẩm của không khí: - Là do hơi nước có trong không khí nên không khí có độ ẩm.- Dụng cụ đo: Ẩm kế.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khíDựa vào bảng bên, em cho biết lượng hơi nước tối đa mà không khí chứa được khi có nhiệt độ: 100C, 200C và 300CNhiệt độ (0C)Lượng hơi nước (g/m3) 0 10 20 30 2 5 17 30Lượng hơi nước tối đa trong không khíTheo em nhiệt độ đã ảnh hưởng đến khả năng chứa hơi nước của không khí như thế nào ?Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khí- Nhiệt độ có ảnh hưởng đến khả năng chứa hơi nước của không khí, nhiệt độ không khí càng cao lượng hơi nước chứa được càng nhiều (độ ẩm càng cao)Khi nào không khí bão hòa hơi nước?Khi không khí đã chứa được lượng hơi nước tối đa, ta nói không khí đã bão hòa hơi nước. Nó không thể chứa thêm được nữa.Hơi nước trong không khí sẽ ngưng tụ trong điều kiện nào? Sinh ra hiện tượng gì?Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAKhông khí đã bão hoà hơi nướcVẫn được cung cấp thêm hơi nướcBị lạnh do bốc lên caoTiếp xúc với khối khí lạnhHơi nước sẽ ngưng tụ đọng thành hạt nướcgần mặt đất- sươngtrên cao MâyMưaTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khíTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khía. Hơi nước: Không khí bao giờ cũng chứa một lượng hơi nước nhất định.- Nguồn cung cấp hơi nước: do hiện tượng bốc hơi của nước trong các biển, đại dương, hồ, ao, sông, suối...b. Độ ẩm của không khí: - Là do hơi nước có trong không khí nên không khí có độ ẩm. Dụng cụ đo: Ẩm kế. Nhiệt độ càng cao thì lượng hơi nước trong không khí càng nhiều và ngược lại.c. Sự ngưng tụ: Hơi nước dư thừa do không khí đã bão hoà hơi nước, bốc lên cao, gặp lạnh ngưng tụ lại thành các hạt nước gọi là sự ngưng tụ Sinh ra các hiện tượng: Sương, mây, mưa.Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯASương móc (Hơi nước đọng thành hạt trên các lá cây, ngọn cỏ)MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ SƯƠNGTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯASương khói (mỏng manh, tựa như làn khói)Sương muối (các hạt nước trở thành các hạt băng nhỏ, trắng, giống như những hạt muối do nhiệt độ hạ xuống rất thấp)Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ MÂYMây là các hạt nước tụ lại thành từng đám Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA* Qúa trình tạo thành mây, mưa: Khi không khí bốc lên cao, bị lạnh dần, hơi nước sẽ ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, tạo thành mây. Gặp điều kiện thuận lợi, hơi nước tiếp tục ngưng tụ, làm các hạt nước to dần, rồi rơi xuống đất thành mưa.Mâygặp ĐK thuận lợi, tiếp tục ngưng tụ hạt nước to dần, mưarơi xuốngKhông khí bốc lên caoBị lạnh dầnhơi nước sẽ ngưng tụ thành hạt nước nhỏEm hãy nêu lại quá trình hình thành mây, mưa.2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấthơi nước sẽ ngưng tụ thành hạt nước nhỏgặp ĐK thuận lợi, tiếp tục ngưng tụ hơi nước sẽ ngưng tụ thành hạt nước nhỏVòng tuần hoàn của nước Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAMưa dầmMưa PhùnMưa RàoMưa TuyếtMưa đáMỘT SỐ LOẠI MƯA THƯỜNG GẶPTiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấtPHIM VỀ MƯA ĐÁMưa đáTiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khí2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấtMưa đá xảy ra do sự bất ổn định trong không khí giữa luồng không khí lạnh và nóng gặp nhau. Sự xung đột giữa hai khối khí nóng và lạnh kích thích các luồng không khí đối lưu từ mặt đất bốc lên rất mạnh, làm cho các hạt nước bị đẩy lên, xuống nhiều lần, gặp lạnh trở thành các hạt đá nhỏ. Hơi nước bốc lên cao, ngưng tụ lại thành hạt đá nhỏ, những hạt đá này tiếp tục đông kết và dính lại với nhau tạo nên những hạt đá to hơn và rơi xuống mặt đất thành mưa đá. Cụ thể vào ngày 17/3 tại Lai Châu và Lào Cai xảy ra mưa đá kéo dài 30 phút, những viên đá to TB bằng ngón chân cái, có viên to bằng quả trứng, cái chén. Nguyên nhân trước khi xảy ra mưa đá ở Lai Châu và Lào Cai cách đó vài hôm diễn ra nắng nóng gay gắt khiến mặt đất bị hung nóng sau đó thì vùng lại xuất hiện gió mùa đông bắc tràn xuống. Sự xung đột giữa 2 khối khí nóng và lạnh ..Em biết mưa đá được hình thành như thế nào?Một số tác hại do mưa gây raMưa có thể sẽ gây ra những khó khăn gì cho sản xuất và đời sống con người.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất Mưa đem lại cho con người ta nhiều thuận lợi như cung cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt, làm cho cây cối tốt tươi, thời tiết mát mẻ tuy nhiên một số loại mưa cũng gây thiệt hại cho mùa màng như mưa đá, mưa a xit Bằng kiến thức đã học và hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết nguyên nhân gây ra mưa Axít? Nguyên nhân của mưa xít là do trong nước mưa có hòa tan những khí SO2, SO3 NO3, NO2, N2O. Các khí này có nguồn gốc từ tự nhiên, trong các hoạt động của núi lửa, do ô nhiễm môi trường.. nhưng chủ yếu chúng được thải ra từ các hoạt động của con người. Như Khí thải từ các nhà máy và các phương tiện giao thông, việc chặt phá rừng quá mức, rác thải Để góp phần làm giảm ô nhiễm môi trường em hãy là một tuyên truyền viên tích cực để vận động mọi người hãy trồng thêm nhiều cây xanh, hạn chế xử dụng bịch ni lông để giữ gìn bầu khí quyển, môi trường sống của chúng ta luôn trong lành.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấtTiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22- Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất Vườn khí tượng Thùng đo mưaDỤNG CỤ ĐỂ ĐO LƯỢNG MƯALàm thế nào để đo được lượng mưa của một địa phương?Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA010203040506070Cách đo mưaLượng mưa trong ngày được tính bằng chiều cao tổng cộng của cột nước ở đáy thùng đo mưa sau các trận mưa trong ngày, tính bằng mmĐể tính lượng mưa trong một tháng, trong một năm, lượng mưa TB năm ta làm thế nào? Em hãy nêu cách tính lượng mưa trong tháng, trong năm, lượng mưa trung bình năm của một địa phương Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên Trái đất.* Quá trình hình thành mây, mưa.a. Tính lượng mưa trung bình của mỗi địa phương.- Lượng mưa trong tháng = tổng lượng mưa của các ngày trong tháng. - Lượng mưa trong năm = tổng lượng mưa của 12 tháng trong năm - Lượng mưa trung bình năm = tổng lượng mưa của nhiều năm cộng lại : cho số nămTiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯADựa vào biểu đồ mưa của TP Hồ Chí Minh cho biết: Tháng nào có mưa nhiều nhất, lượng mưa khoảng bao nhiêu mm?Tháng nào có mưa ít nhất, lượng mưa khoảng bao nhiêu mm?2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất- Tháng mưa nhiều nhất: tháng 9, lượng mưa khoảng 330 mm- Tháng mưa ít nhất: tháng 2, lượng mưa khoảng 5mmTiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấtQua biểu đồ lượng mưa của TP HCM em thấy được lượng mưa trong năm phân bố không đều, có tháng mưa nhiều, có tháng mưa ít. Trên thế giới lượng mưa phân bố như thế nào, em hãy tìm hiểu mục tiếp theoTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAQuan sát bản đồ em hãy chỉ các khu vực có lượng mưa TB năm trên 2000 mm, khu vực có lượng mưa TB dưới 200 mm2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất b. Sự phân bố lượng mưa trên Trái đất.Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA Em có nhận xét gì về sự phân bố lượng mưa trên thế giới?Tiết 24 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAQua bản đồ phân bố lượng mưa trên thế giới, thấy được lượng mưa trên thế giới phân bố rất không đồng đều, thể hiện có nơi lượng mưa rất cao trên 2000 mm như ở khu vực hai bên xích đạo, khu vực chân núi phía nam dãy Hi-ma-lay-a , có nơi lượng mưa tb năm từ 1000- 2000 mm, một số nơi dưới 1000 mm, đặc biệt có nơi lượng mưa rất thấp dưới 200 mm như ở vùng chí tuyến, vùng cực Như vậy có thể thấy rằng lượng mưa trên thế giới giảm dần từ xích đạo về hai cực.2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đấtTiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA1. Hơi nước và độ ẩm của không khí* Quá trình hình thành mây, mưa.a. Tính lượng mưa trung bình của mỗi địa phương.b. Sự phân bố lượng mưa trên Trái đất.2. Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất- Lượng mưa trên trái đất phân bố rất không đồng đều và giảm dần từ xích đạo về hai cựcTỔNG KẾT BÀI HỌCSoâng vaø hoà.Sinh vaät hoâ haáp.C. Bieån vaø ñaïi döông.Củng cố1/ Hơi nước có trong không khí được cung cấp chủ yếu từ: A.bò boác leân cao, hoùa laïnh.	 B.tieáp xuùc vôùi khoái khí laïnh. C. đaõ baõo hoøa nhöng vaãn ñöôïc cung caáp theâm hôi nöôùc. D.Taát caû ñeàu ñuùng.2/ Hơi nước sẽ ngưng tụ thành mây, mưa khi không khíKhẳng định câu sau đúng hay sai:	Không khí có độ ẩm là do trong không khí bao giờ cũng chứa một lượng hơi nước nhất định.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATHỰC HÀNH - LUYỆN TẬPBài tập 1ĐúngSaiEm hãy nêu cách tính lượng mưa trong tháng, trong năm, lượng mưa trung bình năm của một địa phương bằng cách nối ý ở cột A với ý ở cột B sao cho đúng.Cột ACột BA.Bằng tổng lượng mưa của nhiều năm cộng lạiB.Bằng tổng lượng mưa của các ngày trong tháng.C.Bằng tổng lượng mưa của 12 tháng trong năm.D.Bằng tổng lượng mưa của nhiều năm cộng lại rồi chia cho số năm.1Lượng mưa trong tháng.2Lượng mưa trong năm.3Lượng mưa trung bình năm.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯABài tập 2Nước ta nằm trong khu vực có lượng mưa trung bình năm là:Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯATừ 500 mm đến 1000 mm Từ 1000 mm đến 2000 mmTừ 2000 mm trở lênBài tập 3Nhận xét sau đúng hay sai.Sự phân bố lượng mưa trên thế giới rất không đồng đều.Tiết 22 - Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯAĐúngSaiVẬN DỤNG:- Học bài và làm bài tập trong sách bài tập, sách giáo khoa, đọc bài đọc thêm.- Xem trước bài 18 + 22