Bài giảng Địa lý Lớp 6 - Tiết 22: Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí

 Tiết 22Bài 18. THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍNỘI DUNG BÀI HỌC1. Thời tiết và khí hậu2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí Thời tiết 3. Sự thay đổi nhiệt độ không khí Khí hậu theo vị trí gần hay xa biển theo độ caoTheo vĩ độCác hiện tượng khí tượngTrời nắng : trời đẹpTrời u ám : trời xấuTrời u ám, có mưa : trời xấuXảy ra trong một thời gian ngắn, ở một địa phươngNắngMưaGióThời tiếtGọi là- Vậy thời tiết là gì ?- Thời tiết : là sự biểu hiện của các khí tượng ở một địa phương, trong một thời gian ngắn.- Khí hậu : là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở một địa phương trong nhiều năm.- Khí hậu là gì ?Thời tiếtKhí hậuGiống nhauThời gianPhạm viQuy luậtĐều là các hiện tượng khí tượng xảy ra ở một địa phương cụ thể- Diễn ra trong thời gian ngắn. - Diễn ra trong thời gian dài.So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa thời tiết và khí hậu?-Phạm vi nhỏ, - Thay đổi.-Phạm vi rộng - Ổn định, lặp đi lặp lại- Nhiệt độ không khí do đâu mà có ? 2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khíMặt trời là nguồn chính cung cấp ánh sáng và nhiệt cho Trái Đất.Tại sao không khí trên mặt đất không nóng nhất vào lúc 12 giờ, mà lại chậm hơn, tức là lúc 13 giờ ?Khi các tia sáng mặt trời đi qua khí quyển, chúng chưa trực tiếp làm cho không khí nóng lên. Mặt đất hấp thụ nhiệt của Mặt Trời, rồi bức xạ lại vào không khí. Lúc đó không khí mới nóng lên. Độ nóng lạnh đó gọi là nhiệt độ không khí.- Nhiệt kếĐể đo nhiÖt ®é kh«ng khÝ người ta đo bằng gì ?b. Cách đo nhiệt độ không khí.Tại sao phải để nhiệt kế trong bóng râm và cách mặt đất 2m ?Nêu cách tính nhiệt độ trung bình ngày, tháng, năm ?Giả sử nhiệt độ Tuyên Quang ngày 10/2/2020, đo được lần 1 : 5 giờ là 180C; lần 2 : 13h là 200C, lần 3 : 13h là 190C, Hỏi nhiệt độ TB ngày 10/2 là bao nhiêu độ ? Nêu cách tính ?(18+20+19):3=190CNhiệt độ TB ngày 10/2 là 190CTỔNG NHIỆT ĐỘ CÁC LẦN ĐO TRONG NGÀYSỐ LẦN ĐOTỔNG NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH CỦA CÁC NGÀY TRONG THÁNGSỐ NGÀYTỔNG NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH 12 THÁNG12NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH THÁNGNHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH NĂMNHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH NGÀYCách tính :Giả sử có một ngày ở Hà Nội, người ta đo nhiệt độ lúc 5 giờ được 200C, lúc 13 giờ được 240C và lúc 21 giờ được 220C. Hỏi nhiệt độ trung bình của ngày hôm đó là bao nhiêu ?(20 + 24 + 22) : 3 = 22 (0C) ? Tại sao vào những ngày hè, người ta thường ra biển để nghỉ mát ?Tại sao về mùa hạ, những miền gần biển có không khí mát hơn trong đất liền; ngược lại, về mùa đông, những miền gần biển lại có không khí ấm hơn trong đất liền?Nhiệt độ không khí khác nhau giữa miền gần biển và miền nằm sâu trong lục địaĐất, đá mau nóng, mau nguộiNước nóng chậm, lâu nguộiĐặc tính hấp thụ nhiệt của đất và nước khác nhauSự khác biệt về nhiệt độ giữa bề mặt đất và bề mặt nướcNhiệt độ không khí thay đổi tùy theo vị trí gần hay xa biểnSự khác biệt này sinh ra hai loại khí hậu : lục địa và đại dươngHình 48. Sự thay đổi nhiệt độ theo độ cao Nhiệt độ không khi thay đổi theo độ cao[(25-19).100]: 0,6 = 1000 (m) Dựa vào những kiến thức đã biết, hãy tính sự chênh lệch về độ cao giữa hai điểm.0200040006000300CKhi chân núi là 300C, thì đỉnh núi là bao nhiêu độ ?30-[(6000 x 0,6):100]= -60C Quan sát Hình 49 hãy nhận xét và giải thích về sự thay đổi nhiệt độ từ xích đạo về cực ?3. Sự thay đổi nhiệt độ không khíNhận xét sự thay đổi của nhiệt độ trung bình năm và biên độ nhiệt năm từ xích đạo về cực? Giải thích.- Nhiệt độ trung bình năm giảm dần từ XĐ đến cực (vĩ độ thấp lên cao) do càng lên vĩ độ cao, góc chiếu sáng của Mặt Trời (góc nhập xạ) càng nhỏ dẫn đến lượng nhiệt ít.- Biên độ nhiệt lại tăng dần (chênh lệch góc chiếu sáng, thời gian chiếu sáng càng lớn)Luyện tậpCâu 1. Một ngọn núi cao 3000m, tính nhiệt độ ở đỉnh núi và ở độ cao 1000m, 2500m. Biết rằng ở chân núi 0m nhiệt độ là 150C.Câu 2. Tính nhiệt độ trung bình năm ở Mát-xcơ –va, dựa vào bảng thống kê (cuối bài soạn).Câu 3. Sắp xếp các địa điểm sau đây có nhiệt độ trung bình năm theo thứ tự từ cao đến thấp : Lạng Sơn (21051’B) ; Huế (16027’B) ; TP. HCM (10047’B) ; Hà Nội (210B) ; Quy Nhơn 13046’B)Câu 4. Tại sao về mùa hạ, những miền gần biển có không khí mát hơn trong đất liền; ngược lại, về mùa đông, những miền gần biển lại có không khí ấm hơn trong đất liền?Hướng dẫn tự học - Học bài và làm các BT ở Tập bản đồ.- Xem trước bài mới bài 19: Khí áp và gió trên Trái Đất