Bài giảng Lịch sử Lớp 6 - Bài 11: Những chuyển biến về xã hội - Hoàng Thị Thu Thuỷ

Lịch sử lớp 6Trường THCS Nguyễn Viết XuânGV: Hoàng Thị Thu ThuỷTheo em, hai phát minh lớn nào đã góp phần tạo ra bước chuyển biến lớn trong đời sống kinh tế của người Việt cổ. Ý nghĩa của những phát minh đó. KIỂM TRA BÀI CŨ- Phát minh ra thuật luyện kim * Ý nghĩa: Năng suất lao động tăng nhanh, đời sống ổn định, người sân có thể định cư lâu dài ở đồng bằng, ven các con sông lớn. - Phát minh ra nghề nông trồng lúa nướcBÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào?Quan sát 3 bức tranh sau:Đá:Ghè, đẽo , màiGốm:Tìm đất sét->nhào->tạo hình->Cho vào lò nungĐồng:Tìm xỉ đồng->Nung nóng chảy-> chắt lấy đồng nguyên chất->Đổ vào khuôn đúc Em có nhận xét gì về việc đúc một đồ dùng bằng đồng hay làm một bình bằng đất nung, so với việc làm một công cụ bằng đá?BÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào? Việc đúc môt đồ dùng bằng đồng hay làm một bình bằng gốm phức tạp hơn, đòi hỏi nhiều công đoạn hơn, kỹ thuật cao hơn và nhiều người hơn.- Nhiều hình dạng hơn, đáp ứng nhu cầu lao động sản xuất.Vậy việc làm đồ gốm hay đúc một công cụ bằng đồng có phải ai cũng làm được hay không?- Không phải ai cũng làm được một công cụ bằng đồng hay đồ gốm. Vì đó là một công việc không có chuyên môn thì không làm được. Trong trồng trọt, muốn có thóc lúa, người nông dân cần phải làm những công việc gì? Làm đất: Cầy, bừa...Gieo hạt, cấy lúaChăm sóc: bón phân, làm cỏ,Thu hoạch: Gặt,phơiBÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào?Người lao động cùng lúc vừa lo sản xuất ngoài đồng, vừa lo rèn đúc công cụ được không?- Không cùng một lúc vừa sản xuất ngoài đồng vừa rèn đúc công cụ mà phải có sự phân công lao đông(chuyên môn hoá). Ai làm đúc đồng, gốm, dệt thì chuyên làm đúc đồng, gốm, dệt -> Những nghề này gọi là nghề thủ côngAi cầy cấy, trồng trọt thì chuyên cầy cấy, trồng trọt -> Những nghề này gọi là nghề nông nghiệp Sản xuất phát triển dẫn đến sự phân công lao động trong xã hội. Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp.“Sự phát triển của trình độ luyện kim nói riêng và nghề luyện kim nói chung thời Hùng Vương không những đã làm thay đổi về chất và nâng cao hiệu quả của công cụ sản xuất, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế mà còn tạo nên bước chuyển biến quan trọng trong quan hệ sản xuất xã hội, đưa đến sự phân công lao động trong xã hội. Một số thợ thủ công tách khỏi nông nghiệp”.. ( Trích: Đại cương Lịch sử Việt Nam) BÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào? Sản xuất phát triển dẫn đến sự phân công lao động trong xã hội. Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp.Theo truyền thống dân tộc đàn ông lo việc ngoài đồng hay lo việc trong nhà? Vì sao? Đàn ông lo việc ngoài đồng, đàn bà lo việc trong nhà thì hợp lý hơn. Bởi lao động ngoài đồng nặng nhọc hơn, cần có sức khoẻ của người đàn ông. Lao động ở nhà, công việc nhẹ nhàng hơn, nhưng đa dạng, phức tạp, tỉ mỉ, người phụ nữ đảm nhiệm sẽ hợp lý hơn. Phân công lao động theo giới tính: Đàn ông, đàn bà.2. Xã hội có gì đổi mới?Quan sát tranh em thấy xã hội có gì đổi mới ?Nhiều chiềng , chạ (làng bản) có quan hệ chặt chẽ với nhau thì gọi là gì?BÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào? Sản xuất phát triển dẫn đến sự phân công lao động trong xã hội. Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp. Phân công lao động theo giới tính: Đàn ông, đàn bà.2. Xã hội có gì đổi mới? Do cuộc sống định cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ (làng bản.)Nhiều chiềng , chạ (làng bản) có quan hệ chặt chẽ với nhau thì gọi là gì?- Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac.- “Bộ lạc” là tổ chức xã hội trong thời kì công xã nguyên thủy, gồm những thành viên cùng sống trên một vùng đất, có ngôn ngữ chung, có một tài sản chung, có tên gọi riêng. Đứng đầu bộ lạc là một tù trưởng. Một bộ lạc có nhiều thị tộc và bộ tộc.Thị tộcBộ lạcNgười đứng đầuChế độ xã hộiLà một già làng.- Có quan hệ huyết thống.- Mọi người đều bình đẳng.Thị tộc mẫu hệLà một tù trưởng. - Cùng sinh sống trên một vùng đất. Mọi người vẫn bình đẳng nhưng người chỉ huy có quyền sai bảo, được chia phần thu hoạch nhiều hơn. Chế độ Phụ hệ Em hãy điền vào bảng sau để phân biệt thị tộc và bộ lạc?Quan hệBÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào? Sản xuất phát triển dẫn đến sự phân công lao động trong xã hội. Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp. Phân công lao động theo giới tính: Đàn ông, đàn bà.2. Xã hội có gì đổi mới? Do cuộc sống định cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ (làng bản.)- Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac.- Chế độ phụ hệ dần thay thế chế độ mẫu hệ.Tư liệu mộ táng thời kì văn hóa Đông Sơn:Trong số 307 ngôi mộ phát hiện ở Làng Cả (Việt Trì, Phú Thọ ) có 258 ngôi mộ không có hiện vật, 38 ngôi mộ có từ 1 đến 5 hiện vật, 5 ngôi mộ có từ 6 đến 10 hiện vật, 3 ngôi mộ có từ 11 đến 15 hiện vật và 3 ngôi mộ có trên 16 hiện vật. Ở Việt Khê (Thuỷ Nguyên, Hải Phòng) trong số 5 ngôi mộ hình thuyền thì 4 ngôi mộ không có hiện vật nhưng ngôi mộ còn lại có đến 107 hiên vật, trong đó có 93 hiện vật đồng. Em nghĩ gì về sự khác nhau giữa các ngôi mộ này?- Có sự phân biệt giàu, nghèo.BÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào?2. Xã hội có gì đổi mới? Do cuộc sống định cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ (làng bản.)- Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac.- Chế độ phụ hệ dần thay thế chế độ mẫu hệ.- Có sự phân biệt giàu, nghèo.3. Bước phát triển mới về xã hội được nảy sinh như thề nào?Từ TK VIII đến TK I TCN trên đất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển nào?- Từ thế kỷ VIII đến thế kỷ I TCN hình thành nhiều nền văn hoá: Óc Eo, Sa Huỳnh và Đông Sơn.Lược đồ các di chỉ khảo cổ Việt NamĐông Sơn (Thanh Hoá ) Sa Huỳnh(Quảng Ngãi)Óc Eo (An Giang) Đông Sơn (Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.- Sa Huỳnh (Quảng Ngãi) ở Nam Trung Bộ.- Óc Eo ( An Giang) ở Tây Nam BộTrong ba nền văn hoá thì nền văn hoá nào phát triển cao nhất? Vì sao?- Vì Đông Sơn là vùng ven Sông Mã thuộc Thanh Hoá, nơi phát hiện hàng loạt đồ đồng tiêu biểu cho giai đoạn phát triển cao của người nguyên thuỷ thời đó, do đó gọi chung cho nền văn hoá đồng thau. Lược đồ các di chỉ khảo cổ Việt NamNền văn hoá Đông Sơn đã được hình thành trên những lưu vực các con sông nào?S.HồngS.MãS.CảChủ nhân của các lưu vực sông đó là cư dân nào?Mũi giáo đồngDao găm đồngLưỡi cày, lưỡi liềm đồngLưỡi xẻng đồngLưỡi thuổng đồngLưỡi cày vai nhọnEm có nhận xét gì về công cụ thời Đông Sơn?Đồ trang sức bằng đồngTrống đồng Đông SơnBÀI 11: NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI1. Sự phân công lao động đã được hình thành như thế nào?2. Xã hội có gì đổi mới? Do cuộc sống định cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ (làng bản.)- Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac.- Chế độ phụ hệ dần thay thế chế độ mẫu hệ.- Có sự phân biệt giàu, nghèo.3. Bước phát triển mới về xã hội được nảy sinh như thề nào?- Từ thế kỷ VIII đến thế kỷ I TCN hình thành nhiều nền văn hoá: Óc Eo, Sa Huỳnh và Đông Sơn.- Công cụ đồng gần như thay thế công cụ đá.ABÀI TẬP CỦNG CỐ :Bài1.Khi sản xuất phát triển, sự phân công lao động diễn ra như - Hãy nối cột (A) với cột (B) cho phù hợp với câu hỏi trên.(A)(B)Đàn ôngPhụ nữ Dệt vải- Chế tạo công cụ lao động Chăn nuôi gia súc Đánh bắt cá Nấu cơm,trông trẻ- Cày bừa ruộng đất Sang thời kì này xã hội có gì đổi mới?A. Thị tộc ra đời.B. Hình thành các làng bản, bộ lạc, chế độ phụ hệ thay thế chế độ mẫu hệ. Xã hội có sự phân biệt giàu nghèo.C. Người Việt cổ sinh sống trong các hang động.D. Xã hội chưa phân biệt giàu nghèo.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Về nhà học bài.- Trả lời 3 câu hỏi cuối bài 11, SGK trang 35.- Đọc bài 12 tìm hiểu sự ra đời của nhà nước Văn Lang.