Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài 19: Văn bản Sông nước Cà Mau (Trích Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi )

 Bản đồ Việt NamBản đồ hành chính tỉnh Cà MauSÔNG NƯỚC CÀ MAU( Trích Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi )Những hàng dừa nước trải dài . đến những cách rừng tràm bát ngátI. Kiến thức cơ bản 1/. Tác giả: Tiết 75: Văn bản: Đoàn Giỏi ( 1925-1989), quê ở Châu Thành - Tiền Giang.Viết văn từ kháng chiến chống Pháp Đề tài sáng tác: Viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người Nam Bộ.Giới thiệu vài nét chính về tác giả Đoàn Giỏi? ( Đoàn Giỏi) SÔNG NƯỚC CÀ MAU - Xuất xứ: Văn bản “Sông nước Cà Mau” được trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng Phương Nam” của Đoàn Giỏi.  - Truyện được sáng tác vào năm 1957.Văn bản “ Sông nước Cà Mau” được trích từ tác phẩm nào của Đoàn Giỏi? Ở chương thứ mấy? Thời gian sáng tác?2/. Tác phẩm:Chia làm : 3 đoạn - Đoạn 1 : “ Từ đầu màu xanh đơn điệu” Ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau.- Đoạn 2 : “ Từ khi qua Chà Là song ban mai.” Quang cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau- Đoạn 3 : “ Còn lại.”  Cảnh dòng sông và chợ Năm Căn.Em hãy chia bố cục của văn bản? Nêu nội dung chính? 3/. Bố cục: 3/. Bố cục:Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy, ai là người kể chuyện?- Ngôi thứ nhất- bé An 1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau:II. Tìm hiểu văn bản: “Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối - thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.” “Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối - thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.” - Vị trí: trên thuyền- Trình tự: Xa đến gần1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau:II. Tìm hiểu văn bản:- Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.- Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá.- Tiếng rì rào của khu rừng.- Tiếng sóng rì rào .- Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.- Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá.- Tiếng rì rào của khu rừng xanh.- Tiếng sóng rì rào .? Tìm nghệ thuật đặc sắc trong đoạn văn qua những hình ảnh trên?* Nghệ thuật: - Ngòi bút miêu tả cảnh sắc chung về sông nước Cà Mau-> sử dụng nhiều giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác- So sánh-> hình dung mảnh đất nhiều kênh rạch-> vùng sông nước cực Nam Tổ quốc- Điệp ngữ-> nhấn mạnh âm thanh, màu sắc đặc của nơi đây.- Liệt kê-> đầy đủ toàn diện cảnh sắc khái quát khi đặt chân đến vùng đất này1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau:II. Tìm hiểu văn bản: Cảnh thiên nhiên hiện ra thế nào?.- Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.- Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá.- Tiếng rì rào của khu rừng.- Tiếng sóng rì rào .1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau:II. Tìm hiểu văn bản: Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, rộng lớn, trù phú, hoang sơ và đầy sức sống của một vùng sông nước Nam Bộ. - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.- Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá.- Tiếng rì rào của khu rừng.- Tiếng sóng rì rào .Trò chơi: “Cứu Cừu qua sông”Câu 1: Bài “ Sông nước cà Mau” của tác giả nào?A. Đoàn GiỏiB Tô HoàiC Tạ Duy AnhD Võ QuảngCâu 2: Bài “ Sông nước cà Mau” tác giả đã miêu tả sông ngòi, kênh rạch ở đây như nào? A Bủa giăng chi chít như mạng nhệnB Bủa giăng dày đặc như mạng nhệnC Sông ngòi nhiều chi chítD Sông ngòi nhiều vô kểCâu 3: Bài “ Sông nước cà Mau” tác giả đã miêu tả màu sắc ở đây như nào? AToàn màu đỏB Toàn màu xanh C Toàn màu vàngD Toàn màu tímCâu 4: Đặc điểm dòng sông Năm Căn vùng Cà Mau được tác giả miêu tả như thế nào?A Nước ầm ầmB Nước ít ỏiC Dòng sông cạnD Dòng sông nhỏ hẹpChúc mừng bạn Cừu2. Đặc điểm kênh rạch vùng Cà Maurạch Mái Giầm-> hai bên bờ mọc toàn cây mái giầm Kênh Bọ Mắt-> tụ tập cơ man Bọ Mắt Kênh Ba Khía-> hai bên bờ tập trung toàn những con Ba Khía Xã Năm Căn-> xưa bờ sông chỉ có độc cái lán năm gian của những người tới đốn củi hầm than dựng nên.Cà Mau -> nước đen.Những chi tiết miêu tả dòng sông: - Dòng sông năm Căn mênh mông nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng- Trông hai bên bờ, rừng đước dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ, Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn.? Theo em, các cụm từ in đậm thuộc loại cụm từ nào? Nó diễn tả điều gì?- Ba cụm động từ liên tiếp: Chèo thoát vừa qua nơi nguy hiểm-> đổ ra rất nhanh, mạnh cố thoát khỏi nơi nguy hiểm -> xuôi về cảm giác bình yên Chợ Năm CănThành phố Cà MauThắng cảnh Hòn KhoaiBiểu tượng mũi Cà MauThành phố Cà MauCảng hàng không Cà MauThắng cảnh Hòn KhoaiVăn bản “Sông nước Cà Mau” gợi cho em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực nam của Tổ Quốc? Cà MauCảm hứng cho sáng tác văn học:- Một sự liên tưởng độc đáo:“Tổ quốc tôi như một con tàuMũi thuyền xé sóng – mũi Cà Mau” (Mũi Cà Mau – Xuân Diệu)- Một tình cảm thương mến tha thiết:“Đi đâu cũng nhơ quê hươngỞ đâu lòng cũng mến thương đất nàyBềnh bồng sông rợn trời mâyGió ru dừa nước, đước say bãi bồi”(Một thoáng Cà Mau – Tố Hữu) Tình cảm của em với quê hương, đất nước Việt Nam?