Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài 21: Vượt thác (Võ Quảng) - Trần Thị Thanh Hà

GIÁO VIÊN: TRẦN THỊ THANH HÀQuê hương là gì hả mẹMà cô giáo dạy hãy yêu?Quê hương là gì hả mẹAi đi xa cũng nhớ nhiều? (Đỗ Trung Quân) NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả:- Võ Quảng (1920 – 2007), quê Quảng Nam.Ông là nhà văn chuyên viết truyện cho thiếu nhi.- Ông được nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả:- Võ Quảng (1920 – 2007), quê Quảng Nam. Ông là nhà văn chuyên viết truyện cho thiếu nhi.- Ông được nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả:- Võ Quảng (1920 – 2007), quê Quảng Nam.Ông là nhà văn chuyên viết truyện cho thiếu nhi.- Ông được nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả:2. Tác phẩm: Văn bản “Vượt thác” trích chương XI của truyện “Quê nội” (1974) Vượt thác tả chuyến ngược dòng sông Thu Bồn trên con thuyền do dượng Hương Thư điều khiển, đoạn từ làng Hòa Phước lên nguồn để lấy gỗ về xây dựng trường học. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cụcBỐ CỤC3 PHẦN Phần 1 (từ đầu... thác nước) Phần 2(tiếp ... thác Cổ Cò): Phần 3 (còn lại): Con thuyền qua đoạn sông trước khi tới chân thác Con thuyền vượt qua đoạn sông có nhiều thác dữ Con thuyền ở đoạn sông đã qua thác dữ.NGHE - ĐỌC NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hìình ảnh sông Thu Bồn NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng) NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:SÔNG THU BỒNĐoạn sông trước khi có thác nước.Đoạn sông có thác đổ.Đoạn sông qua khỏi thác. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn- Bãi dâu bạt ngàn.- Thuyền xuôi chầm chậm- Vườn tược um tùm. Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt, đứng trầm ngâm... Núi cao sừng sững hiện ra chắn ngang trước mặt* Trước khi có thác nước: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn- Bãi dâu bạt ngàn.- Thuyền xuôi chầm chậm- Vườn tược um tùm. Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt, đứng trầm ngâm... Núi cao sừng sững hiện ra chắn ngang trước mặt* Trước khi có thác nước: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn- Bãi dâu bạt ngàn.- Thuyền xuôi chầm chậm- Vườn tược um tùm. Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt, đứng trầm ngâm... Núi cao sừng sững hiện ra chắn ngang trước mặt* Trước khi có thác nước:Miêu tả cảnh ( từ láy- tính từ)=> Thiên nhiên rộng lớn, êm đềm, thơ mộng, hiền hòa. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh=> Thiên nhiên rộng lớn, êm đềm, thơ mộng, hiền hòa* Đoạn có thác đổ: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng) NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng) NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa* Đoạn có nhiều thác đổ:Nước từ trên cao phóng xuống giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn.Nước bị cản văng bọt tứ tung.- Thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa* Đoạn có nhiều thác đổ:Nước từ trên cao phóng xuống giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn.Nước bị cản văng bọt tứ tung.- Thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa* Đoạn có nhiều thác đổ: - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ, hiểm trở , dữ dội Nước từ trên cao phóng xuống giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn.Nước bị cản văng bọt tứ tung.- Thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa, rộng lớn, phóng khoáng * Đoạn có nhiều thác đổ:* Đoạn qua khỏi thác: - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ , hiểm trở , dữ dội NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa, rộng lớn, phóng khoáng * Đoạn có nhiều thác đổ:* Đoạn qua khỏi thác:- Sông chảy quanh co giữa những vách đá sừng sững.- Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp - Đồng ruộng lại mở ra... - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ , hiểm trở , dữ dội NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa, rộng lớn, phóng khoáng * Đoạn có nhiều thác đổ:* Đoạn qua khỏi thác:- Sông chảy quanh co giữa những vách đá sừng sững.- Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp - Đồng ruộng lại mở ra... - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ , hiểm trở , dữ dội NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa, rộng lớn, phóng khoáng * Đoạn có nhiều thác đổ:* Đoạn qua khỏi thác:- Miêu tả: Thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ , hiểm trở , dữ dội - Sông chảy quanh co giữa những vách đá sừng sững.- Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp - Đồng ruộng lại mở ra... NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồn* Trước khi có thác nước:- Miêu tả cảnh => Thiên nhiên êm đềm, thơ mộng, hiền hòa, rộng lớn, phóng khoáng * Đoạn có nhiều thác đổ:* Đoạn qua khỏi thác:- Miêu tả: Thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng- Vị trí của người kể: trên con thuyền nhìn ra dòng sông và cảnh vật đôi bờ. Vị trí này thuận lợi cho việc miêu tả chân thực cảnh thiên nhiên và con người. - ĐT mạnh => Khúc sông hùng vĩ , hiểm trở , dữ dội Chòm cổ thụ Đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.Những cây toNhư cụ già vung tay hô đám con cháu.Nhân hóa Thiên nhiên cảnh báo con người phía trước có hiểm nguy, có cùng tâm trạng lo lắng.So sánhThiên nhiên cũng phấn khích trước niềm vui chiến thắng của con người. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồnb.Hình ảnh dượng Hương Thư.- NT tả cảnh, so sánh, nhân hóa làm nổi bật khung cảnh thiên nhiên vừa thơ mộng vừa hùng vĩ,dữ dội. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồnb. Hình ảnh dượng Hương Thư.- NT tả cảnh, so sánh, nhân hóa làm nổi bật khung cảnh thiên nhiên vừa thơ mộng vừa hùng vĩ,dữ dội. * Ngoại hình:* Ngoại hình: NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)b.Hình ảnh dượng Hương Thư.* Ngoại hình:- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)b.Hình ảnh dượng Hương Thư.* Ngoại hình:- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa. => So sánh: Miêu tả sự gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn, rắn rỏi. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)b.Hình ảnh dượng Hương Thư.* Ngoại hình:*Hành động:=> So sánh: Miêu tả sự gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn, rắn rỏi. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)b.Hình ảnh dượng Hương Thư.* Ngoại hình:*Hành động:=> So sánh: Miêu tả sự gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn, rắn rỏi. - Sai nấu ăn cho chắc bụng. Đánh trần, đứng sau lái, co người, phóng sào. Ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại.Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.=> thành ngữ Ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ ...=> so sánh, cường điệu hóa - Khác hẳn ở nhà ( nói nhỏ nhẻ, nhu mì...) => NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)b.Hình ảnh dượng Hương Thư.* Ngoại hình:*Hành động:=> So sánh: Miêu tả sự gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn, rắn rỏi. - Sai nấu ăn cho chắc bụng. Đánh trần, đứng sau lái, co người, phóng sào. Ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại.Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.=> thành ngữ Ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ ...=> so sánh, cường điệu hóa - Khác hẳn ở nhà ( nói nhỏ nhẻ, nhu mì...) => Miêu tả ( Cụm ĐT, phép so sánh) : Vẻ đẹp người lao động trên sông nước: khiêm tốn, hiền lành trong đời thường, nhưng lại dũng mãnh, quyết liệt, nhanh nhẹn, dày dạn kinh nghiệm khi vượt qua thử thách. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồnb.Hình ảnh dượng Hương Thư.- NT tả người – Ca ngợi vẻ đẹp trân quí của người lao động dũng cảm trong công việc, dung dị trong ngày thường. - NT tả cảnh, so sánh, nhân hóa làm nổi bật khung cảnh thiên nhiên vừa thơ mộng vừa hùng vĩ,dữ dội. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồnb.Hình ảnh dượng Hương Thư.- NT tả cảnh, so sánh, nhân hóa làm nổi bật khung cảnh thiên nhiên vừa thơ mộng vừa hùng vĩ,dữ dội. 4. Tồng kết- NT tả người – Ca ngợi vẻ đẹp trân quí của người lao động dũng cảm trong công việc, dung dị trong ngày thường. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tích4. Tồng kết: Ghi nhớ SGK. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc – chú thích2. Bố cục3. Phân tícha. Hình ảnh sông Thu Bồnb.Hình ảnh dượng Hương Thư.4. Tồng kết: Ghi nhớ SGK.III. LUYỆN TẬP- Trong bài “ Sông nước Cà Mau”: + Tác giả đi từ ấn tượng khái quát tới cụ thể -> mang tới hình ảnh thiên nhiên đầy vẻ hoang xơ, hùng vĩ và con người Nam Bộ tấp nập, trù phú, độc đáo.Trong bài “Vượt thác”:+ Tác giả tả cảnh quan hai bên bờ sông theo hành trình của con thuyền qua những địa hình khác nhau, rồi tập trung miêu tả cảnh vượt thác. Thiên nhiên vừa êm đềm, thơ mộng lại có khi hùng vĩ, hiểm trở.+ Làm nổi bật hình ảnh con người dũng cảm, kiên định trước mọi khó khăn thử thách. NGỮ VĂN 6: VƯỢT THÁC ( Võ Quảng)I. TÌM HIỂU CHUNGII. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNIII. LUYỆN TẬP 2. Hãy tả một cảnh đẹp trên quê hương em ( cánh đồng/ dòng sông,/ đầm sen )BÀI TẬP VỀ NHÀ: 1. Thống kê các phép so sánh trong văn bản và nêu tác dụng của mỗi phép so sánh đó? Hãy tả một cảnh đẹp trên quê hương em ( cánh đồng lúa chín) Hãy tả một cảnh đẹp trên quê hương em ( dòng sông) Hãy tả một cảnh đẹp trên quê hương em ( đầm sen )