Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài 6: Chữa lỗi dùng từ

KIểM TRA BàI CũCõu 1: Hiện tưượng chuyển nghĩa của từ là gì?(4đ) Cõu 2: Tỡm hai từ chỉ bộ phận cơ thể người và kể ra một số vớ dụ về sự chuyển nghĩa của chỳng?(4đ) * Vở soạn, vở ghi, làm bài tập đầy đủ. (2đ) ĐÁP ÁNCÂU 1:Từ cú thể cú một nghĩa hay nhiều nghĩa.Từ nhiều nghĩa là kết quả của hiện tượng chuyển nghĩa:+ Nghĩa gốc: là nghĩa xuất hiện từ đầu, làm cơ sở hỡnh thành cỏc nghĩa khỏc.+ Nghĩa chuyển là nghĩa được hỡnh thành trờn cơ sở của nghĩa gốc.CÂU 2: - Hai từ chỉ bộ phận cơ thể người: chõn, tay. - Sự chuyển nghĩa:+ chõn: chõn bàn, chõn nỳi, chõn tường + tay: tay sỳng, tay ỏo, tay ăn chơi . a. Gậy tre, chụng tre chống lại sắt thộp của quõn thự. Tre xung phong vào xe tăng đại bỏc. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mỏi nhà tranh, giữ đồng lỳa chớn.Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hựng lao động! Tre, anh hựng chiến đấu! (Thộp Mới) b.Truyện dõn gian thường cú nhiều chi tiết tưởng tượng kỡ ảo nờn em rất thớch đọc truyện dõn gian. Vớ dụ 1: a. Gậy tre, chụng tre chống lại sắt thộp của quõn thự. Tre xung phong vào xe tăng đại bỏc. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mỏi nhà tranh, giữ đồng lỳa chớn.Tre hi sinh để bảo vệ con người.Tre, anh hựng lao động!Tre, anh hựng chiến đấu! ( Thộp Mới) Vớ dụ:tre: (7 lần)giữ: (4 lần)anh hựng: (2 lần) -> Nhấn mạnh ý, khẳng định vai trò của tre, tạo nhịp điệu hài hoà làm cho câu văn đậm chất thơ. Phép lặp tu từ (Điệp ngữ)a. Từ ngữ lặp lại: b.Truyện dõn gian thường cú nhiều chi tiết tưởng tượng kỡ ảo nờn em rất thớch đọc truyện dõn gian. Vớ dụ:Truyện dân gian: 2 lần-> Khiến cõu văn lủng củng, nhàm chỏn, lặp từ khụng cung cấp thụng tin mới, khụng vỡ mục đớch nghệ thuật.b. Từ ngữ lặp lại: Lỗi lặp từ.I. Bài học:1. Một số lỗi thường gặpa. Lỗi lặp từ.b.Truyện dõn gian thường cú nhiều chi tiết tưởng tượng kỡ ảo nờn em rất thớch đọc truyện dõn gian. Từ ngữ lặp lại: Truyện dân gian. -> Khiến cõu văn lủng củng, nhàm chỏn, lặp từ khụng cung cấp thụng tin mới, khụng vỡ mục đớch nghệ thuật.=> Lỗi lặp từ.Nguyờn nhõn:+ Thiếu sự cõn nhắc khi dựng từ.+ Vốn từ nghốo nàn.+ Khả năng diễn đạt kộm.- Cỏch sửa: + Bỏ từ lặp hoặc bỏ từ lặp rồi dựng từ ngữ khỏc thay thế.+ Đảo cấu trỳc cõu.Chữa câu b.Cách 1: Đảo cấu trúc câu + Bỏ cụm từ thừa: Truyện dân gian Vì truyện dân gian có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc. Em rất thích đọc truyện dân gian vì truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.Cách 3: Thêm quan hệ từ vì vào trước câu + Bỏ cụm từ thừa Truyện dân gian Cách 2: Bỏ cụm từ thừa Truyện dân gian hoặc bỏ cụm từ thừa và thay cụm từ đú bằng từ khỏc:- Truyện dõn gian cú nhiều chi tiết tưởng tượng kỡ ảo nờn em rất thớch đọc thể loại này.- Truyện dõn gian cú nhiều chi tiết tưởng tượng kỡ ảo nờn em rất thớch đọc nú.a. Ngày mai, chỳng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.b. ễng hoạ sĩ già nhấp nhỏy bộ ria mộp quen thuộc. Vớ dụ:- “Thăm” dựng trong trường hợp: thăm hỏi, thăm viếng, thăm dũ, ..=> khụng núi thăm quan.- Nhấp nhỏy: chỉ trạng thỏi của mắt mở ra nhắm lại liờn tiếp hoặc cú ỏnh sỏng khi loộ lờn khi đi tắt liờn tiếp.=> Khụng dựng từ nhấp nhỏy để chỉ bộ ria mộp của ụng hoạ sĩ.Điểm giống: đều cú từ ngữ được lặp lại trong đoạn văn hoặc cõu văn.THẢO LUẬN NHểM: Nờu điểm giống và khỏc nhau giữa lỗi lặp từ và nghệ thuật tu từ “điệp ngữ”. ĐÁP ÁNb. Điểm khỏc: Lỗi lặp từ: - Sử dụng từ thiếu cõn nhắc, nghốo vốn từ, chưa biết diễn đạt.- Tỏc động: Nghốo thụng tin, đoạn văn cõu văn lủng củng, gõy cảm giỏc nặng nề cho người đọc, người nghe.Nghệ thuật điệp ngữ: - Sử dụng từ lựa chọn cú mục đớch, tinh tế.- Tỏc động: Cú giỏ trị biểu cảm cao, nhấn mạnh ý, lụi cuốn người đọc, người nghe.a.Ngày mai, chỳng em sẽ đi Viện bảo tàng của tỉnh.b. ễng hoạ sĩ già bộ ria mộp quen thuộc. Vớ dụ 2:- Thay thăm quan = tham quan ( xem tận mắt để mở rộng hiểu biết hoặc học tập kinh nghiệm).tham quan mấp mỏythăm quannhấp nhỏy- Thay nhấp nhỏy = mấp mỏy ( cử động khẽ và liờn tiếp).I. Dựng từ khụng đỳng nghĩa:Chỉ ra cỏc lỗi dựng từ trong những cõu sau:a) Mặc dự cũn một số yếu điểm, nhưng so với năm học cũ, lớp 6B đó tiến bộ vượt bậc.b) Trong cuộc họp lớp, Lan đó được cỏc bạn nhất trớ đề bạt làm lớp trưởng.c) Nhà thơ Nguyễn Đỡnh Chiểu đó được tận mắt chứng thực cảnh nhà tan cửa nỏt của những người nụng dõn.điểm quan trọng.điểm cũn yếu, kộm. cử giữ chức vụ cao hơn (thường do cấp cú thẩm quyền cao quyết định mà khụng phải do bầu cử).chọn bằng cỏch bỏ phiếu hoặc biểu quyết.xỏc nhận là đỳng sự thật. trụng thấy tận mắt sự việc nào đú xảy ra.a)Yếu điểm:Nhược điểm (hoặc điểm yếu):b) Đề bạt:Bầu:c)Chứng thực: Chứng kiến:Tiết 27. CHỮA LỖI DÙNG TỪ (TT)a) Mặc dự cũn một số nhược điểm, nhưng so vớinăm học cũ, lớp 6B đó tiến bộ vượt bậc.b) Trong cuộc họp lớp, Lan đó được cỏc bạn nhấttrớ bầu làm lớp trưởng.c) Nhà thơ Nguyễn Đỡnh Chiểu đó được tận mắtchứng kiến cảnh nhà tan cửa nỏt của những ngườinụng dõn.III. Dựng từ khụng đỳng nghĩa: - Do một số từ hay bị nhầm lẫn là cựng nghĩa.* Hậu quả: - Làm cho lời văn diễn đạt khụng chuẩn xỏc, khụng đỳng với ý định diễn đạt * Khắc phục: + Tra tự điển. + Khụng nờn dựng khi khụng rừ nghĩa. + Tập núi, viết nhiều, năng đọc sỏch bỏo và tra cứu để trau dồi vốn từ.a) Lờn lớp 6 em mới thấy việc học thật là nghiờm trọng. b) Mỏi túc ụng em đó sửa soạn bạc trắng. quan trọng Sắp sửa? Chỉ ra cỏc lỗi dựng từ trong những cõu sau: BÀI TẬP NHANH: