Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

 MễN TẬP LÀM VĂN 6	 	 	 Kiểm tra bài cũ Trỡnh bày đặc điểm của sự việc và nhõn vật trong văn tự sự.Tiết 14 Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự Tieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ Đọc văn bản SGK/44	Tuệ Tĩnh là danh y lỗi lạc đời Trần. Ông chẳng những là người mở mang ngành Y dược dân tộc, mà còn là người hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh.	Một hôm, có nhà quý tộc trong vùng cho con đến mời Tuệ Tĩnh vào tư dinh để xem bệnh đau lưng cho mình. Ông sắp đi thì bất ngờ có hai vợ chồng người nông dân khiêng đứa con bị ngã gãy đùi đến, mếu máo xin ông chạy chữa. Tuệ Tĩnh liền xem mạch cho cậu bé, rồi bảo anh con nhà quý tộc:	- Anh về thưa với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nhưng bây giờ thì phải chữa cho cậu bé này trước, vì chú nguy hơn.	Anh con nhà quý tộc sửng sốt:	- Xin ngài đến đằng dinh tôi trước. Bọn gia nô đã đem võng đợi sẵn cả rồi.	- Không! – Tuệ Tĩnh dứt khoát trả lời – Ta phải chữa gấp cho chú bé này, để chậm tất có hại.	Tuệ Tĩnh bắt tay ngay vào việc chữa trị, không chú ý gì đến tháI độ hậm hực của anh con nhà quý tộc. Qua gần trọn buổi, chú bé nhà nông đã được bó nẹp nằm yên trên giường bệnh. Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm. Vợ chồng người nông dân lạy tạ:	- A Di Đà Phật! Không có ngài thì tính mạng con tôi nguy rồi, chúng tôi biết lấy gì đền đáp cho xứng?	Tuệ Tĩnh trả lời:	- Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ơn huệ. Ông bà cứ yên tâm, sau hơn một tuần trăng chú bé sẽ đi lại được!	Trời đã sập tối, chợt nhớ tới nhà quý tộc, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sựI/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự1.Tỡm hiểu chủ đề Em hãy kể tên các nhân vật có trong truyện? Nhân vật chính là ai? Các nhân vật: Tuệ Tĩnh , nhà quý tộc, anh con nhà quý tộc, hai vợ chồng người nông dân, chú bé bị gãy chân, gia nô. Trong truyện, Tuệ Tĩnh đã gặp phải tình huống khó xử nào? 	 Có hai bệnh nhân cùng cần đến sự giúp đỡ của Tuệ Tĩnh: bệnh nhân nhẹ, giàu có, có quyền lực; bệnh nhân nặng, nghèo khó.Tuệ TĩnhVD:(sgk/44)Tiết 14: Chủ đề và dàn bài trong bài văn tự sựI/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự1.Tỡm hiểu chủ đềVD:(sgk/44)Phẩm chất của Tuệ Tĩnh: hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh.Chủ đề: Ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh.Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết đặt ra trong văn bản. Đứng trước tình thế khó xử đó, Tuệ Tĩnh đã giải quyết như thế nào? Cách giải quyết đó thể hiện phẩm chất gì của ông? Với phẩm chất đó của lương y Tuệ Tĩnh, người viết bộc lộ thái độ gì của mình? Vậy nội dung chính của văn bản là gì?	Em hiểu thế nào là chủ đề? 	Em hãy tìm các câu văn thể hiện chủ đề của văn bản trên? Chủ đề của văn bản tự sự thể hiện ở đâu?Tiết 14: Chủ đề và dàn bài trong bài văn tự sựI/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự1Tỡm hiểu chủ đềVd:sgk/44Phẩm chất của Tuệ Tĩnh: hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh.Chủ đề: Ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh.Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết đặt ra trong văn bản.Chủ đề thể hiện ở:+ Lời phát biểu của nhân vật.+ Việc làm của nhân vật.+Lời miờu tả tõm trạng nhõn vật.+ Nhan đề của văn bản.	 Em hãy chọn nhan đề thích hợp với chủ đề của văn bản trên và nêu lí do?	Nhan đề phù hợp với chủ đề của văn bản:	+ Tấm lòng thương người của thầy Tuệ Tĩnh.(nhấn mạnh khía cạnh tình cảm của thầy Tuệ Tĩnh.)	+ Y đức của Tuệ Tĩnh( đề cao đạo đức nghề y)	Em hãy đặt tên khác cho văn bản trên?	Vậy, chủ đề của văn bản còn thể hiện ở đâu?Tieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰChủ đề: Ca ngợi lũng thương người của Tuệ Tĩnh. - Cõu chủ đề: [ ] người hết lũng yờu thương, cứu giỳp người bệnh. Lời phỏt biểu: Con người ta cứu giỳp nhau lỳc hoạn nạn Lời miờu tả việc làm: -Ta phải chữa cho chỳ bộ này trước vỡ chỳ nguy hơn.-Ta phải chữa cho chỳ bộ này, để chậm tất cú hại.-Trời sập tối, ụng vội vó ra đi khụng kịp nghỉ ngơi. Lời văn miờu tả tõm trạng Tuệ Tĩnh yờn tõm thở phào nhẹ nhừm.Nhan đề của văn bảnNhan đề của văn bănBẢN ĐỒ TƯ DUY Tieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ1/Tỡm hiểu chủ đề2/ Dàn bài của bài văn tự sựCỏc phần Mở bài, Thõn bài, Kết bài trờn đõy thực hiện những yờu cầu gỡ của bài văn tự sự. I/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ1/Tỡm hiểu chủ đề2/ Dàn bài của bài văn tự sựMở bài: Giới thiệu chung về nhõn vật và sự việc: - Nhõn vật: Tuệ Tĩnh - Sự việc: hết lũng yờu thương cứu giỳp người bệnh.Thõn bài: Kể diễn biến sự việc:-Sự việc 1: Từ chối chữa bệnh cho con nhà giàu trước vỡ bệnh anh ta nhẹ.-Sự việc 2: Chữa ngay cho con trai người nụng dõn vỡ bệnh của chỳ bộ nguy hiểm hơn.C. Kết bài: Kể kết cục sự việc : tiếp tục đi chữa bệnh cho con nhà giàuTieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ Tieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ1/Tỡm hiểu chủ đề2/ Dàn bài của bài văn tự sự Mở bài: Giới thiệu chung về nhõn vật và sự việcThõn bài: Kể diễn biến sự việc Kết bài: Kể kết cục sự việc II/ LUYỆN TẬP*Ghi nhớ (sgk/45)Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sựI/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sựII/ Luyện tậpBài 1a.Chủ đề:	Biểu duơng đức tính thật thà, trung thực.	Chế giễu thói tham lamSự việc thể hiện chủ đề: Xin bệ hạ hãy thưởng cho thần năm mươi roi .hai mươi nhăm roi.”b.Dàn bài: Mở bài: Từ đầu nhà vua.	 Thân bài: Tiếp hai mươi nhăm roi	 Kết bài: Còn lại.c. So sánh với truyện Tuệ Tĩnh:	- Giống: Bố cục 3 phần	- Khác: Mở bài: truyện Tuệ Tĩnh nói rõ ngay chủ đề, truyện Phần thưởng chi nêu tình huống.	Kết bài: truyện Tuệ Tĩnh kể sự việc tiếp diễn( gợi mở) truyện Phần thưởng kể sự việc kết thúc( bất ngờ).d. Sự việc trong phần thân bài thú vị ở lời cầu xin của người nông dân.Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sựI/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sựII/ Luyện tậpBài 1Bài 2: So sánh cách mở và kết trong hai truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh và Sự tích Hồ GươmTruyệnMở bàiKết bàiSơn Tinh Thuỷ TinhNêu tình huốngNêu sự việc tiếp diễnSự tích Hồ GươmNêu tình huốngNêu sự việc kết thúc Tieỏt 19: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰII/ LUYỆN TẬPCho đề văn: Hóy kể về một người bạn mà em mới quen.* Yờu cầu:(5 phỳt)NHểM 1: Viết phần mở bài theo cỏch giới thiệu nhõn vật và sự việc.NHểM 2: Viết phần mở bài bằng cỏch nờu tỡnh huống. Tieỏt 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰI/ TèM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰII/ LUYỆN TẬPCho đề văn: Hóy kể về một người bạn mà em mới quen.Mở bài bằng cỏch nờu tỡnh huống Sỏng nay, lớp học tụi đún nhận thờm một thành viờn mới. Suốt cả buổi ra chơi, cả lớp cứ xỡ xào bàn tỏn về chất giọng “ Bắc kỡ” khi bạn ấy cất giọng xin cụ vào lớp: “Thưa cụ em cú giấy vào lớp, xin cụ nhận em”.Hướng dẫn về nhà: Bài cũ:Nắm được bài văn tự sự cú chủ đề thống nhất và bố cục rừ ràng.Bài mới: Soạn bài: +Xỏc định chủ đề và dàn ý của một truyện dõn gian đó học để tiết sau ta luyện tập tiếp bài chủ đề tự sự.+Đọc truyện “Sự Tớch Hồ Gươm”-Tỡm chủ đề truyện.-Xỏc định bố cục truyện và ý chớnh của truyện.Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo cùng các em học sinh !