Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 40: Văn bản Thầy bói xem voi (Truyện ngụ ngôn) - Nguyễn Thị Hoa

QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN - LỚP 6/3 NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG GV : NGUYỄN THỊ HOAKHỞI ĐỘNG123Cả ba truyện trên có đặc điểm gì chung?-> Mượn chuyện đồ vật, loài vật hoặc chính con người để nói bóng nói gió, kín đáo chuyện con người.Các bức tranh trên thuộc văn bản nào? ? Hãy nêu bài học rút ra từ truyện “Ếch ngồi đáy giếng”? * Bài học:- Phê phán những kẻ hiểu biết nông cạn nhưng huênh hoang.- Khuyên nhủ người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết, không được chủ quan, kiêu ngạo.TIẾT 34: VĂN BẢN(TruyÖn ngô ng«n)CHỦ ĐỀ: TRUYỆN NGỤ NGÔNTHẦY BÓI XEM VOIHÌNH THÀNH KIẾN THỨCA. Tìm hiểu chungTiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)* Thể loại : Truyện ngụ ngôn Truyện ngụ ngôn kể bằng văn xuôi hoặc văn vần khuyên nhủ, răn dạy bài học nào đó trong cuộc sống. mượn truyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để bóng gió, kín đáo chuyện con người.Hình thức:Đối tượng: Mục đích:Con quaï thoâng minhThoû vaø ruøaVe saàu vaø kieánMột số truyện ngụ ngônA. Tìm hiểu chung* Thể loại : Truyện ngụ ngôn * Bố cục: Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Đọc chậm, to, rõ, pha chút hài hước nhất là phần cuối truyện. Nhân buổi ế hàng, năm ông thầy bói ngồi chuyện gẫu với nhau. Thầy nào cũng phàn nàn không biết hình thù con voi nó thế nào. Chợt nghe người ta nói có voi đi qua, năm thầy chung nhau tiền biếu người quản voi, xin cho voi đứng lại để cùng xem. Thầy thì sờ vòi, thầy thì sờ ngà, thầy thì sờ tai, thầy thì sờ chân, thầy thì sờ đuôi.Đoạn năm thầy ngồi bàn tán với nhau. Thầy sờ vòi bảo:- Tưởng con voi như thế nào, hoá ra nó sun sun như con đỉa.Thầy sờ ngà bảo:- Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.Thầy sờ tai bảo:- Đâu có! Nó bè bè như cái quạt thóc.Thầy sờ chân cãi:- Ai bảo! Nó sừng sững như cái cột đình.Thầy sờ đuôi lại nói:- Các thầy nói không đúng cả. Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn.Năm thầy, thầy nào cũng cho mình nói đúng, không ai chịu ai, thành ra xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu. * Bố cục: 3 phần Phần 1Từ đầu đến sờ đuôi: Các thầy bói xem voiPhần 2 Tiếp theo -> chổi sể cùn: Các thầy bói phán về voi Phần 3Phần còn lạiHậu quả của việc xem voi => Bố cục rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ.Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOIVăn bản được chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính của mỗi phần?Truyện kể về ai? Làm việc gì?A. Tìm hiểu chung* Thể loại : Truyện ngụ ngôn * Bố cục: Ba phần B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dungEm hãy nhắc sự việc thứ nhất và sự việc thứ 2 trong văn bản?1. Cách xem voi và phán voi của các thầy bóiTiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Em hiểu như thế nào về nghĩa của từ thầy bói?- Thầy bói: người làm nghề chuyên đoán những việc lành, dữ cho người ta (theo mê tín). Thầy bói thường là người mù.Năm thầy bói trong truyện có điểm gì chung?Cả năm thầy đều mù và chưa biết hình thù con voi.- Hoàn cảnh: Ế hàng, ngồi tán chuyện gẫu, có voi đi qua.=> Mở truyện ngắn gọn, hấp dẫn.Năm thầy bói xem voi trong hoàn cảnh như thế nào?Em có nhận xét gì về ý định xem voi của năm ông thầy bói ?Vui chuyện tán gẫu chứ không có ý định nghiêm túc.TAIĐUÔICHÂNNGÀVÒICách xem voi của các thầy có gì khác thường?A. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung1. Cách xem voi và phán voi của các thầy bói- Năm ông thầy bói mù xem voi bằng cách dùng tay sờ vào mỗi bộ phận của con voi. Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Tưởng con voi như thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa.Sau khi xem voi, các thầy phán về voi như thế nào ?Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.Quạt thóc: loại quạt lớn bằng tre phất vải, dùng để quạt cho thóc lép và bụi bay đi, tách khỏi thóc chắc.Đâu có ! Nó bè bè như cái quạt thóc.Ai bảo ! Nó sừng sững như cái cột đình.Chổi sể dùng để quét sân, được làm từ nhánh cây thanh hao. Thuộc họ sim. Nhân dân thường thu hái thân cây về làm chổi quét nhà. Khi bị cảm sốt, dùng ngay chổi này đốt dưới giường của người ốm nằm để chữa bệnh.Các thầy nói không đúng cả. Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn.Tưởng con voi như thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa.Ai bảo ! Nó sừng sững như cái cột đình.Các thầy nói không đúng cả. Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn.Đâu có ! Nó bè bè như cái quạt thóc.Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Để miêu tả hình thù con voi, các thầy bói đã sử dụng nghệ thuật gì? Tác dụng? Nghệ thuật: Từ láy tượng hình, phép so sánh, liệt kê, miêu tả -> Nhấn mạnh đặc điểm con voi và làm cho câu chuyện thêm sinh động.* Cách phán voi: Con voi nó sun sun như con đỉa. chần chẫn như cái đòn càn. bè bè như cái quạt thóc. sừng sững như cái cột đình.- ... tun tủn như cái chổi sể cùn. Năm thầy đã tận tay sờ vào con voi nhưng lại có ý kiến khác nhau. Năm thầy đúng chỗ nào và sai chỗ nào? Nhận xét về ý kiến của các thầy bói?THẢO LUẬN (2 phút) Năm thầy bói đều đúng Sai lầm của các thầy bói- Miêu tả đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi. - Nhiều hình ảnh được miêu tả ấn tượng qua cách so sánh, ví von, sinh động, chân thực.- Sờ vào một bộ phận của con voi mà đã phán đó là con voi. - Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy. -> Lấy một bộ phận mà lại đánh giá tổng thể-> Ý kiến, nhận xét chủ quan, phiến diệnĐÁP ÁNA. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung1. Cách xem voi và phán voi của các thầy bói- Năm ông thầy bói mù xem voi bằng cách dùng tay sờ vào mỗi bộ phận của con voi. - Phán đúng được bộ phận nhưng không phán đúng bản chất và toàn thể.Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Sự vật, hiện tượng gồm nhiều mặt, nếu chỉ biết một mặt mà đã cho đó là toàn bộ sự vật thì dễ sai lầm.Từ cách xem voi và phán về voi của các thầy bói, chúng ta rút ra bài học gì ? A. Một lần bạn Nam không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu. B. Một lần không vâng lời, con bị mẹ mắng. C. Bạn hát không hay, cô giáo nói rằng bạn ấy không có năng khiếu ca hát.Tình huống nào sau đây ứng với thành ngữ “Thầy bói xem voi”?AEm hãy tìm các tình huống trong học tập và cuộc sống về cách đánh giá sự vật, sự việc sai lầm theo kiểu “Thầy bói xem voi”?Theo em nhận thức sai lầm của các thầy bói về con voi là do bị mù về thể chất hay còn nguyên nhân nào khác? Truyện không nhằm nói cái mù về thể chất mà còn muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói.Mượn chuyện xem voi của năm thầy bói, nhân dân muốn thể hiện thái độ gì?Phê phán, chế giễu những người hành nghề bói toán, mê tín dị đoan.Em hãy tìm các câu ca dao thành ngữ, tục ngữ có nội dung phê phán, châm biếm mê tín dị đoan?- Số cô chẳng giàu thì nghèo Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà Số cô có mẹ có cha Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông Số cô có vợ có chồng Sinh con đầu lòng chẳng gái thì trai. Hòn đất mà biết nói năngThì thầy địa lí hàm răng chẳng còn. Thầy cúng ngồi cạnh bàn thờMiệng thì lẩm bẩm tay sờ đĩa xôi.A. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung1. Cách xem voi và phán voi của các thầy bóiTiết 40: Văn bản THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)2. Thái độ của các thầy bóiThái độ đó biểu hiện qua lời nói nào của các thầy?Nhận thức đã sai nhưng thái độ của các thầy bói khiến nhận thức của họ càng sai hơn. Lời nói:1. Tưởng thế nào .hóa ra 2. Không phải .5. Các thầy nói không đúng cả. Chính nó ..3. Đâu có .4. Ai bảo .=> Nhận xét chủ quan, phủ định ý kiến người khác, khẳng định ý kiến của mình => Thái độ bảo thủ. Theo em từ thái độ chủ quan, bảo thủ đó các thầy bói đã có hành động gì?Hành động:Cả năm thầy “không ai chịu ai thành ra xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu.” Chi tiết gây cười, đáng tiếc. Tác giả sử dụng nghệ thuật phóng đại để tô đậm cái sai lầm về lí sự cũng như thái độ của các thầy bói xem voi dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn.A. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung1. Cách xem voi và phán về voi của các thầy bói2. Thái độ của các thầy bói. - Lời nói thiếu khách quan: khẳng định ý kiến của mình, phủ định ý kiến của người khác.- Hành động sai lầm: xô xát, đánh nhau toác đầu chảy máu.Tiết 34: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)A. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung II. Nghệ thuật- Cách nói bằng ngụ ngôn, cách giáo huấn tự nhiên sâu sắc. Dựng đối thoại tạo nên tiếng cười hài hước, kín đáo Lặp lại các sự việc. Nghệ thuật phóng đại.Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)Nghệ thuật tác giả dân gian sử dụng trong bài là gì?Qua câu chuyện, em rút ra được bài học gì?Bài học nhận thứcSự vật, hiện tượng gồm nhiều mặt, nếu chỉ biết một mặt mà đã cho đó là toàn bộ sự vật thì dễ sai lầm.Muốn hiểu biết về sự vật, sự việc, phải xem xét chúng một cách toàn diện.Phải tìm hiểu sự vật bằng phương pháp tiếp cận thích hợp.Lắng nghe ý kiến của người khác và xem lại ý kiến của mình, không nên chủ quan, tự tin quá mức trở thành bảo thủA. Tìm hiểu chung B. Đọc – hiểu văn bản I. Nội dung II. Nghệ thuật III. Ý nghĩa văn bản Truyện khuyên con người khi tìm hiểu về một sự vật, sự việc nào đó phải xem xét chúng một cách toàn diện. Tiết 40: Văn bản: THẦY BÓI XEM VOI (Truyện ngụ ngôn)THẦY BÓI XEM VOIVẬN DỤNGCâu 1: Vì sao các thầy bói “đánh nhau toác đầu, chảy máu”? A. Đều bảo thủ và quá tự tin. B. Đều cho rằng chỉ mình đúng vì đã sờ tận tay. C. Đều cho rằng những người khác đều sai. D. Cả ba lí do trên.Câu 2: Ý nào nói đúng về nghĩa của thành ngữ: “Thầy bói xem voi” A. Cách đánh giá loài vật thông qua hình thức bề ngoài. B. Nói về những người bị mù làm nghề xem bói. C. Cách xem xét sự vật, sự việc một cách phiến diện, không toàn diện, thiếu chính xác. D. Sự thiếu hiểu biết, môi trường sống hạn hẹp..DCCâu 3: Chọn ý nghĩa đúng cho truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi ?A. Muốn kết luận đúng về sự vật cần xem xét nó một cách toàn diện. B. Phải có cách xem xét sự vật phù hợp với sự vật đó và phù hợp với mục đích xem xét. C. Phải không ngừng học tập, trau dồi nhận thức và có phương pháp nhận thức đúng.D. Cả A, B, và CDTruyện “ Thầy bói xem voi” chế giễu ai, nghề nào? Truyện khuyên chúng ta điều gì? Em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai truyện “Ếch ngồi đáy giếng” và “Thầy bói xem voi”?* Điểm giống nhau: * Điểm khác nhau : Cả hai truyện đều nêu ra những bài học về nhận thức (tìm hiểu và đánh giá sự vật, hiện tượng), nhắc người ta không được chủ quan trong việc nhìn sự việc, hiện tượng xung quanh. - “Ếch ngồi đáy giếng”: nhắc nhở con người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh.- “Thầy bói xem voi”: là bài học về phương pháp tìm hiểu sự vật, hiện tượng.-> Những điểm riêng trong hai truyện bổ trợ cho nhau trong bài học về nhận thức. Cả hai truyện đều thể hiện rất rõ đặc trưng của truyện ngụ ngôn: Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.Em hãy miêu tả con voi giúp năm ông thầy bói để các ông biết rõ về hình thù của nó?- Đọc kĩ truyện, tập kể diễn cảm câu chuyện theo đúng trình tự các sự việc.- Đọc thêm các truyện ngụ ngôn khác.C. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC DẶN DÒHọc thuộc ý nghĩa, nghệ thuật. Rút ra bài học cho bản thân? Soạn bài : Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng vào vở bài tập hoặc vở bài soạn.