Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 50: Văn bản Treo biển (Truyện cười) - Trần Thị Hòa
TREO BIỂN
Một cửa hàng bán cá làm cái biển đề mấy chữ to tướng:
“Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI”
Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo:
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề là cá “tươi”?
Nhà hàng nghe nói , bỏ ngay chữ “tươi” đi.
Hôm sau có người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo:
- Người ta chẳng nhẽ ra hàng hoa mua cá hay sao, mà phải đề là “ở đây”?
Nhà hàng nghe nói, lại bỏ ngay hai chữ “ở đây” đi. Cách vài hôm, lại có một người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo:
- Ở đây chẳng bán cá thì bày cá ra để khoe hay sao mà phải đề là “có bán”?
Nhà hàng nghe nói lại bỏ ngay hai chữ “có bán” đi. Thành ra biển chỉ còn có mỗi một chữ “cá”. Anh ta nghĩ trong bụng chắc từ bây giờ không còn ai bắt bẻ gì nữa.
Vài hôm sau, người láng giềng sang chơi, nhìn cái biển,nói:
- Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần nhà thấy đầy những cá, ai chẳng biết là bán cá, còn đề biển làm gì nữa?
Thế là nhà hàng cất nốt cái biển.
(Theo Trương Chính )
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI GIỜ HỌCGV:Trần Thị HòaNGỮ VĂN 6 Kiểm tra bài cũ Câu 1: Em hãy quan sát các bức tranh sau đây nêu tên truyện và thể loại truyện đã học?Truyện: Thánh GióngThể loại: Truyền thuyếtTruyện: Em bé thông minhThể loại: Cổ tích Truyện:Thầy bói xem voiThể loại: Ngụ ngônCâu 2: Bằng sự hiểu biết của mình cho biết bức tranh dưới đây thuộc thể loại truyện nào?Đáp án: Truyện cười Tiết 50- Văn bản: TREO BIỂN ( Truyện cười)I.ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG1.Khái niệm truyện cười ( SGK tr 124 )- Kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống, nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội *Hiện tượng đáng cười: hiện tượngcó tính chất ngược đời, lố bịch, trái tự nhiên thể hiện ở hành vi, cử chỉ, lời nói của người nào đó. TRUYỆN CƯỜITruyện châm biếmTruyện hài hước TRUYỆN CƯỜI Tiết 50- Văn bản: TREO BIỂN ( Truyện cười)I.ĐỌC - TÌM HIỂUCHUNG 2. Đọc, kể, chú thích - Đọc to, rõ ràng, giọng hài hước, chú ý ngữ điệu.* Đọc TREO BIỂN Một cửa hàng bán cá làm cái biển đề mấy chữ to tướng: “Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI” Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo: - Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề là cá “tươi”? Nhà hàng nghe nói , bỏ ngay chữ “tươi” đi. Hôm sau có người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo: - Người ta chẳng nhẽ ra hàng hoa mua cá hay sao, mà phải đề là “ở đây”? Nhà hàng nghe nói, lại bỏ ngay hai chữ “ở đây” đi. Cách vài hôm, lại có một người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo: - Ở đây chẳng bán cá thì bày cá ra để khoe hay sao mà phải đề là “có bán”? Nhà hàng nghe nói lại bỏ ngay hai chữ “có bán” đi. Thành ra biển chỉ còn có mỗi một chữ “cá”. Anh ta nghĩ trong bụng chắc từ bây giờ không còn ai bắt bẻ gì nữa. Vài hôm sau, người láng giềng sang chơi, nhìn cái biển,nói: - Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần nhà thấy đầy những cá, ai chẳng biết là bán cá, còn đề biển làm gì nữa? Thế là nhà hàng cất nốt cái biển. (Theo Trương Chính ) Tiết 50 -Văn bản: TREO BIỂN ( Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG 2. Đọc, kể, chú thích * Đọc *Chú thích Cá ươn“Cá ươn” là gì?- Cá không còn tươi, đã có mùi tanh hôiTiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)Bắt bẻ“Bắt bẻ” là gì?- Vặn hỏi, gây khó khăn cho người bị hỏi Tiết 50- Văn bản: TREO BIỂN ( Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN2. Đọc, kể, chú thích * Đọc * Chú thích3.Kể tóm tắt Các sự việc: 2 sự việc- Một cửa hàng treo biển lên để bán hàng.- Nhà hàng chữa biển và cất biển. Một cửa hàng bán cá đề biển: "Ở đây có bán cá tươi". Cứ vài hôm lại có một người đi qua góp ý một câu. Nhà hàng theo đó lại xóa bớt đi một hai chữ. Sau bốn người góp ý, thế là nhà hàng cất nốt tấm biển.Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG 2. Đọc, kể, chú thích3. Kể tóm tắt 4. Thể loại – Phương thức biểu đạt*Thể loại: Truyện cười *PTBĐ: Tự sự Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG 2. Đọc, kể, chú thích 3. Kể tóm tắt4. Thể loại- Phương thức biểu đạt5. Bố cục- Ngôi kể: Ngôi thứ ba.- Thứ tự kể: Theo trình tự thời gian.- Bố cục: Chia làm 2 phần.+ Phần 1: Từ đầu .... đến cá tươi: Treo biển+ Phần 2: Còn lại: Chữa biển và cất biển-> Bố cục rất chặt chẽ. Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC - TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN1. Nhà hàng bán cá treo biển.- Nội dung tấm biển: Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI- Mục đích: Quảng cáo, giới thiệu để bán được nhiều sản phẩm.* Nội dung tấm biển có 4 yếu tố + “Ở đây”: thông báo địa điểm cửa hàng.+ “có bán”: thông báo hoạt động của cửa hàng là bán.+ “cá”: thông báo sản phẩm được bán+ “tươi”: thông báo chất lượng hàng.-> Bốn thông tin trên là cần thiết, đầy đủ cho một tấm biển quảng cáo bằng ngôn ngữ.-> Không cần thêm hay bớt. Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN1. Nhà hàng bán cá treo biển.2. Nhà hàng chữa biển và cất biển Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC - TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN1. Nhà hàng bán cá treo biển.2. Nhà hàng chữa biển và cất biển.CÂU HỎI THẢO LUẬN ĐÔI BẠN HỌC TẬP (1P)Có mấy người góp ý về tấm biển?2. Thái độ, cách thức của người góp ý?3. Nêu những nội dung góp ý?4. Trước thái độ, cách thức góp ý về tấm biển, nhà hàng bày tỏ thái độ và hành động như thế nào?5. Kết quả tấm biển? LẦNNGƯỜI GÓP ÝCHỦ NHÀ HÀNG BÁN CÁAI GÓP ÝTHÁI ĐỘ GÓP ÝNỘI DUNG GÓP ÝTHÁI ĐỘ HÀNH ĐỘNGKẾT QUẢ TẤM BIỂN1 2 3 4 THẢO LUẬN “ĐÔI BẠN HỌC TẬP” LẦNNGƯỜI GÓP ÝCHỦ NHÀ HÀNG BÁN CÁAI GÓP ÝTHÁI ĐỘ GÓP ÝNỘI DUNG GÓP ÝTHÁI ĐỘ HÀNH ĐỘNGKẾT QUẢ (TẤM BIỂN)1 2 3 4 Cá ươn hay sao mà đề biển là cá tươi?Ra hàng hoa mua cá hay sao mà phải đề là “ở đây”?Bày cá ra khoe hay sao mà đề là “có bán”?Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần nhà thấy đầy những cá, ai chẳng biết bán cá mà đề biển làm gì?Người qua đườngKhách đến mua cáNgười láng giềngKhách đến mua cáCÓ BÁN CÁỞ ĐÂY CÓ BÁN CÁCười bảoBỏ ngay chữ“tươi”Cười bảoCười bảoNhìn- nóiCÁBỏ ngay chữ“ở đây”Bỏ ngay chữ“có bán”Cất nốt cái biển. CHỦ NHÀ HÀNG BÁN CÁ Thái độ, hành động NGƯỜI GÓP ÝThái độ, nội dung - Có 4 người góp ý về tấm biển Lần 1: Cười bảo biển cần bỏ chữ “tươi”Lần 2: Cười bảo biển đề thừa chữ “ở đây”Lần 3: Cười bảo biển đề thừa chữ “có bán”Lần 4: Nhìn nói ngửi thấy mùi tanh là biết bán cá cần gì biển Bỏ ngay chữ “tươi” Bỏ ngay chữ “ở đây” Bỏ ngay chữ “có bán ” - Cất nốt cái biển-> Góp ý đùa cợt không đứng đắn, suy nghĩ chủ quan của cá nhân.->Ông chủ không có chủ kiến, không có lập trườngNhà hàng : “nghe nói”, “bỏ ngay” -> Cuối cùng : Cất luôn tấm biển Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I.TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC - TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN1. Nhà hàng bán cá treo biển.2. Nhà hàng treo biển và cất biển3.Ý nghĩa và bài học của truyện:* Ý nghĩa - Tạo tiếng cười hài hước, vui vẻ-Phê phán những người hành động thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét kĩ khi nghe ý kiến của người khác.* Bài học: Cần suy nghĩ kĩ trước khi làm bất cứ việc gì và phải có chính kiến riêng của mình.Tiếp thu có chọn lọc ý kiến của người khác Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I. TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC - TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN1. Nhà hàng bán cá treo biển.2. Nhà hàng chữa biển và cất biển3. Ý nghĩa và bài học của truyện:III. TỔNG KẾTIII.Tổng kết 1.Nghệ thuật: 2.Nội dung: - - Mượn câu chuyện nhà hàng treo biển tạo tiếng cười vui vẻ và phê phán những người thiếu chủ kiến khi làm việc và không suy xét kĩ khi nghe góp ý của người khác.- Sử dụng yếu tố gây cười.- Kết cấu ngắn gọn, dễ hiểu, ý nghĩa sâu sắc- Kết thúc bất ngờ.Tiết 50 - Văn bản: TREO BIỂN (Truyện cười)I. TÌM HIỂUCHUNG II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Đọc, kể, chú thích 2. Thể loại, bố cục 3.Phân tícha. Nhà hàng bán cá treo biển.b. Nhà hàng chữa biển và cất biểnc.Ý nghĩa của truyện:III.TỔNG KẾT*LUYỆN TẬP BÀI TẬP: AI NHANH HƠNa. Tạo nên tiếng cười hài hước để ai cũng vui vẻ làm việc tốt hơn.Câu 1 Một số bạn trao đổi với nhau rất sôi nổi về nội dung, ý nghĩa của truyện “Treo biển”. Sau đây là một số ý kiến, theo em ý kiến nào đúng?b. Truyện treo biển đả kích sâu cay những kẻ nịnh hót nhằm lừa bịp người khác khiến họ phải làm theo ý mình. c. Bằng tiếng cười châm biếm nhẹ nhàng, truyện phê phán những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét khi nghe những ý kiến khác.d.Truyện phản ánh cuộc đấu tranh giữa những người nhẹ dạ cả tin với những kẻ lừa lọc, giả vờ góp ý để hãm hại người khác.cĐuổi hình bắt chữ - Đọc tên các truyện cười liên quan đến hình ảnh gợi ý trên màn hình. - Bạn nào có câu trả lời đúng và nhanh nhất sẽ được nhận một phần quà của chương trình. Luật chơiTiếu lâmTrạng lợn? Nếu nhà hàng bán cá trong truyện nhờ em làm lại cái biển, em sẽ tiếp thu hoặc phản bác những góp ý của bốn người như thế nào hoặc sẽ làm lại cái biển ra sao? Qua truyện này, em có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ?TRẢ LỜI CÂU HỎI Cảm ơn những lời góp ý của người ngoài cuộc. Vẽ trên biển những hình con cá đang bơi. Dùng từ phải có nghĩa, có lượng thông tin cần thiết, không dùng thừa. Giữ nguyên tấm biển: “Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI”.BÁN CÁ TƯƠITRUYỆN NGỤ NGÔNTRUYỆN CƯỜIGIỐNG - Đều là truyện dân gian, có tính gây cười.KHÁC Nhân vật là loài vật, đồ vật hoặc chính con người. Mục đích để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy bài học nào đó trong cuộc sống.-Kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống. Mục đích nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội.PHÂN BIỆT TRUYỆN NGỤ NGÔN VÀ TRUYỆN CƯỜINgắn gọn, dễ hiểu.....HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾPCủng cố:- Tập kể diễn cảm truyện.- Nắm vững khái niệm truyện cười- Học thuộc ghi nhớ.Hướng dẫn về nhà: - Nắm khái niệm truyện cười. Sưu tầm truyện cười. - Đóng vai anh treo biển kể lại câu chuyện “Treo biển” -Soạn: Xem lại toàn bộ truyện dân gian đã học+ Khái niệm+ Nội dung, ý nghĩa truyệnBài tập về nhà 1. Qua truyện này, em có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ nói chung và cách dùng từ trong biển quảng cáo nói riêng ? 2. Em có biết trong kho tàng truyện cười Việt Nam, truyện nào mà có nội dung tương tự như truyện này không ?XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠNQUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM LẦNNGƯỜI GÓP ÝCHỦ NHÀ HÀNG BÁN CÁAI GÓP ÝTHÁI ĐỘ GÓP ÝNỘI DUNG GÓP ÝTHÁI ĐỘ HÀNH ĐỘNGKẾT QUẢ TẤM BIỂN1 2 3 4 Cá ươn hay sao mà đề biển là cá tươi?Ra hàng hoa mua cá hay sao mà phải đề là “ở đây”?Bày cá ra khoe hay sao mà đề là “có bán”?Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần nhà thấy đầy những cá, ai chẳng biết bán cá mà đề biển làm gì?Người qua đườngKhách đến mua cáNgười láng giềngKhách đến mua cáCÓ BÁN CÁỞ ĐÂY CÓ BÁN CÁCười bảoBỏ ngay chữ“tươi”Cười bảoCười bảoNhìn- nóiCÁBỏ ngay chữ“ở đây”Bỏ ngay chữ“có bán”Cất nốt cái biển.
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_ngu_van_lop_6_tiet_50_van_ban_treo_bien_truyen_cuo.ppt