Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 90: Nhân hóa - Đỗ Lê Trâm Anh

CHÀO MỪNGCÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT SINH HOẠT CHUYÊN ĐỀMôn: Ngữ văn 6 GV: Đỗ Lê Trâm AnhTrường THCS Lê Quý ĐônTRÒ CHƠIĐiểm tương đồngSự gầngũiĐiểm Tương cậnSự khác nhauSo sánh là đối chiếu giữa hai sự vật, sự việc dựa vào yếu tố nào?Ngang bằngKhông ngang bằngCâu thơ “ Bóng Bác cao lồng lộngẤm hơn ngọn lửa hồng” thuộc kiểu so sánh gì?Biện pháp tu từ nào em đã học được sử dụng phổ biến trong văn miêu tả?Ẩn dụSo sánhHoán dụNhân hóaNhư, là, tựaNhóm từ nào sau đây biểu thị sự so sánh ngang bằng?Hơn, kém, chưa bằngNhấn mạnhđối tượngmiêu tảTăng sứcgợi hìnhgợi cảmPhép so sánh có tác dụng gì?Làm nổi bật đối tượngmiêu tảChẳng bao giờ chớp miTrăng trònNhư mắt cáPhép so sánh trong câu “Trăng tròn như mắt cáChẳng bao giờ chớp mi” là? TIẾT 90: NHÂN HÓANHÂN HOÁ TiÕt 90: nh©n hãaI. Nh©n ho¸ lµ g×? 1. VÝ dô: Sgk (56)Ông trời Mặc áo giáp đenRa trậnMuôn nghìn cây míaMúa gươmKiến Hành quân Đầy đường ( Trần Đăng Khoa )Sù vËtTrêiC©y mÝaKiÕnTõ ng÷ nhân hóa MÆc ¸o Ra trËn Móa g­ươmHµnh qu©nTiÕt 90 nh©n hãaĐó là những từ ngữ dùng để gọi và tả hành động của con ng­ười.¤ngSo s¸nh 2 c¸ch diÔn ®¹t sau vµ nhËn xÐt ¤ng trêi mÆc ¸o gi¸p ®en Mu«n ngh×n c©y mÝa móa gư¬m KiÕn hµnh qu©n ®Çy ®­ưêng- BÇu trêi ®Çy m©y ®en Mu«n ngh×n c©y mÝa ng¶ nghiªng, l¸ bay phÊp phíi KiÕn bß ®Çy ®­ưêng BiÖn ph¸p tu tõ nh©n hãa C¸ch diÔn ®¹t b×nh thư­êngTiÕt 90 nh©n hãa ¤ng trêi mÆc ¸o gi¸p ®en Mu«n ngh×n c©y mÝa móa gư­¬m KiÕn hµnh qu©n ®Çy ®ưêng- BÇu trêi ®Çy m©y ®en Mu«n ngh×n c©y mÝa ngả nghiªng, l¸ bay phÊp phíi. KiÕn bß ®Çy ®­ưêngSù vËt, sù viÖc hiÖn lªn sèng ®éng, gÇn gòi víi con ng­ưêiMiªu t¶ tư­êng thuËt mét c¸ch kh¸ch quanTiÕt 90 nh©n hãa* Ghi nhí : sgk- 57TiÕt 90 nh©n hãaI.Nh©n ho¸ lµ g×?1. VÝ dô: SGK (56)2. NhËn xÐtBµi tËp nhanhX¸c ®Þnh phÐp nh©n ho¸ trong ®o¹n v¨n“ B¸c Tai ¬i, b¸c cã ®i víi chóng ch¸u ®Õn nhµ l·o MiÖng kh«ng? Chóng ch¸u ®Õn nãi cho l·o biÕt tõ nay chóng ch¸u kh«ng lµm cho l·o ¨n n÷a. Chóng ch¸u còng như­ b¸c, l©u nay vÊt v¶ nhiÒu råi, nay ph¶i nghØ ng¬i míi ®­ưîc.”a. Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả. b. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.c. Trâu ơi ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta TiÕt 90 nh©n hãaI. Nh©n ho¸ lµ g×?II. C¸c kiÓu nh©n ho¸1. VÝ dô : Sgk (57)2. NhËn xÐt Sù vËtTõ ng÷a.MiÖng, tai, m¾t, ch©n, tayL·o, b¸c, c«, cËub.TreChèng l¹i, xung phong, gi÷c.Tr©u¥i Dïng tõ vèn gäi ng­êi ®Ó gäi sù vËt. Dïng tõ vèn chØ hµnh ®éng cña ng­ưêi ®Ó chØ hµnh ®éng cña sù vËt.Dïng tõ vèn xưng h« víi ng­ưêi ®Ó xư­ng h« víi vËtC¸c kiÓu nh©n hãa Dïng nh÷ng tõ vèn chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña ngư­êi ®Ó chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña vËtTrß chuyÖn xư­ng h« víi vËt như­ víi ngư­êiDïng nh÷ng tõ vèn gäi ng­ưêi ®Ó gäi vËt TiÕt 90 nh©n hãaIII. LuyÖn tËpI. Nh©n ho¸ lµ g×?II. C¸c kiÓu nh©n ho¸1. Bµi 1: SGK (58)Xác định và nêu tác dụng của phép nhân hóa.a. BÕn c¶ng lóc nµo còng ®«ng vui. Tµu mÑ, tµu con ®Ëu ®Çy mÆt n­ưíc. Xe anh, xe em tÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. TÊt c¶ ®Òu bËn rén.vui, tíu tít, bận rộn -> dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người- mẹ, con, anh, em -> dùng từ vốn gọi người để gọi vật-> tác dụng: làm cho quang cảnh bến cảng được mieu tả sống động hơn, người đọc hình dung cảnh nhộn nhịp, bận rộn của các phương tiện có trên cảngĐông vui, tíu tít, bận rộn: dùng từ chỉ hoạt động tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật.Mẹ, con, anh , em: dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.§o¹n a§o¹n bBÕn c¶ng lóc nµo còng ®«ng vui. Tµu mÑ, tµu con ®Ëu ®Çy mÆt n­ưíc. Xe anh, xe em tÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. TÊt c¶ ®Òu bËn rén.BÕn c¶ng lóc nµo còng rÊt nhiÒu tµu xe. Tµu lín, tµu bÐ ®Ëu ®Çy mÆt nư­íc. Xe to, xe nhá nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra. TÊt c¶ ®Òu ho¹t ®éng liªn tôc.Miªu t¶ sèng ®éng, ng­ưêi ®äc dÔ h×nh dung c¶nh nhén nhÞp, bËn rén qua ®ã thÊy ®ù¬c niÒm vui, tù hµo cña ngưêi trong cuécQuan s¸t, ghi chÐp, t­ưêng thuËt mét c¸ch kh¸ch quan cña ngư­êi ngoµi cuécTiÕt 90 nh©n hãa2. Bµi 2: So s¸nh c¸ch diÔn ®¹t trong 2 ®o¹n v¨n d­ưíi ®©y vµ nªu t¸c dông cña c¸ch diÔn ®¹t ®ã?III. LuyÖn tËp BiÖn ph¸p tu tõ nh©n hãa C¸ch diÔn ®¹t b×nh thư­êngC¸ch 2 Trong hä hµng nhµ chæi th× c« bÐ Chæi R¬m vµo lo¹i xinh x¾n nhÊt. C« cã chiÕc v¸y vµng ãng, kh«ng ai ®Ñp b»ng. ¸o cña c« còng b»ng r¬m thãc nÕp vµng t­ư¬i, ®­ưîc tÕt s¨n l¹i, uèn tõng vßng quanh ngư­êi, tr«ng cø nh­ư ¸o len vËy.(Vò Duy Th«ng)Trong c¸c lo¹i chæi, chæi r¬m lµ lo¹i ®Ñp nhÊt. Chæi ®­ưîc tÕt b»ng r¬m nÕp vµng. Tay chæi ®ư­îc tÕt s¨n l¹i thµnh sîi vµ quÊn quanh thµnh cuénTiÕt 90 nh©n hãaC¸ch 1 Sö dông phÐp nh©n ho¸ cho ta thÊy râ t×nh c¶m cña ngư­êi viÕt ®èi víi chiÕc chæi r¬m -> Nªn dïng trong văn biểu cảm.Cung cÊp cho ngư­êi đọc nh÷ng th«ng tin vÒ chæi r¬m - > Nªn chän c¸ch viÕt này cho v¨n b¶n thuyÕt minh3.Bµi 3: sgk (58)III. LuyÖn tËpI. Nh©n ho¸ lµ g×?II. C¸c kiÓu nh©n ho¸ 4. Bµi 4: Th¶o luËn nhãm.TiÕt 90 nh©n hãaThêi gian : 5 phótIII. LuyÖn tËp I. Nh©n ho¸ lµ g×?II. C¸c kiÓu nh©n ho¸VÝ dô§èi t­îng nh©n hãaTõ ng÷ nh©n hãaC¸ch nh©n hãaT¸c dônga b c dTiÕt 91 nh©n hãaIII. LuyÖn tËp :Bµi 4:VÝ dô§èi tƯîng nh©n hãaTõ ng÷ nh©n hãaC¸ch nh©n hãaT¸c dônga b c dNóiNói ¬iTrß chuyÖn, xư­ng h« víi nói nh­ víi ng­êiGi·i bµy t©m tr¹ng mong nhí ngư­êi th­ư¬ng cña ngư­êi nãi- Cua c¸ - SÕu, -V¹c, - TÊp nËp, c·i nhau, - Anh Cß Dïng tõ ng÷ vèn ®Ó chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña ngư­êi hoÆc gäi ngưêi ®Ó chØ con vËtLµm cho ®o¹n v¨n trë nªn sinh ®éng, hãm hØnh. ThÕ giíi loµi vËt thªm gÇn gòi víi con ngư­êiChßm cæ thô M·nh liÖt, trÇm ng©m, nh×nDïng tõ ng÷ vèn chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña ng­ưêi ®Ó chỉ hoạt động tính chất của c©y cèi. H×nh ¶nh míi l¹, gîi suy nghÜ cho con ng­ưêi vÒ c¸ch ®èi xö víi thiªn nhiªn Rõng xµ nu BÞ thư­¬ng, vÕt thư¬ng, m¸uDïng tõ ng÷ vèn ®Ó chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña ngư­êi hoÆc ®Ó gäi ngư­êi ®Ó chØ c©y cèi Gîi sù c¶m phôc, xãt thư¬ng vµ c¨m thï n¬i ng­ưêi ®äcC¸c kiÓu nh©n hãa Dïng nh÷ng tõ vèn chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña ng­ưêi ®Ó chØ ho¹t ®éng tÝnh chÊt cña vËtTrß chuyÖn xưng h« víi vËt như­ víi ngư­êiDïng nh÷ng tõ vèn gäi ng­ưêi ®Ó gäi vËt Kh¸i niÖmNh©n ho¸Làm cho thế giới loài vật, đồ vật, cây cối trở nên gần gũi, biểu thị suy nghĩ, tình cảm của con người.Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ vốn gọi hoặc tả người.Chú Mèo ngồi câu cá. Đặt câu có sử dụng phép nhân hóa với các hình sau?Chú mèo đang câu cá.Hai bạn vịt đi chơi Noel. H­íng dÉn vÒ nhµ Lµm bµi tËp 5 (SGK trang 59)HiÓu vµ nhí ®­ưîc:Nh©n hãa lµ g×?C¸c kiÓu nh©n hãa3. ChuÈn bÞ bµi: Ph­ư¬ng ph¸p t¶ ngư­êiTẠM BIỆT QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM