Bài giảng Sinh học Lớp 6 - Bài 36: Tổng kết về cây có hoa - Lê Thị Hồng Liên

Giáo viên: Lê Thị Hồng Liên - Trường THCS Nguyễn Du – Đông Hà - Quảng TrịChào mừng quý thầy cô giáoĐến dự giờ thăm lớpPHÒNG GIÁO DỤC THÀNH PHè §¤NG Hµ TRƯỜNG THCS NGUYÔN TR·IGV: Lª ThÞ Hång LiªnRễ Thân Lá Hoa Quả Hạt Cơ quan sinh dưỡng Cơ quan sinh sảnKIỂM TRA BÀI CỦ: Cây có hoa có những loại cơ quan nào? Chúng có chức năng gì?KIỂM TRA BÀI CỦ: Trong một cơ quan và giữa các cơ quan của cây có hoa có những mối quan hệ nào để cây trở thành một thể thống nhất? Cho ví dụ?C©y cã hoa lµ 1 thÓ thèng nhÊt v× :- Cã sù phï hîp gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng trong mçi c¬ quan- Cã sù thèng nhÊt gi÷a chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan.- T¸c ®éng vµo 1 c¬ quan sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¬ quan kh¸c vµ toµn bé c©y. VÝ dô : Khi l¸ ho¹t ®éng yÕu, tho¸t h¬i n­íc Ýt th× sù hót n­íc cña rÔ còng gi¶m, sù quang hîp cña l¸ yÕu kh«ng cung cÊp ®ñ chÊt dinh d­ìng cho th©n, rÔ, nªn c©y sinh tr­ëng chËm vµ ¶nh h­ëng ®Õn sù ra hoa, kÕt qu¶ vµ t¹o h¹t.A. C©y hoa súngB. C©y rong ®u«i chã Có nhận xét gì về hình dạng của lá khi nằm ở các vị trí khác nhau: trên mặt nước và chìm trong nước. Giải thích tại sao? A. C©y bÌo t©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc B. C©y bÌo t©y sèng ë trªn c¹n A. C©y bÌo t©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc B. C©y bÌo t©y sèng ë trªn c¹n- Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp. Điều này giúp gì cho cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước?- So sánh cuống lá cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước và khi sống trên cạn có gì khác nhau. Giải thích tại sao?1181161141121101081061041021009896949290888684828078767472706866646260585654525048464442403836343230282624222018161412109876543210HÕt giêPHIẾU HỌC TẬP 1 (2 phút)- Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp. Điều này giúp gì cho cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước?- So sánh cuống lá cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước và khi sống trên cạn có gì khác nhau. Giải thích tại sao?PHIẾU HỌC TẬP 1 (3 phút)Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốpchứa không khí, giúp cây nổi. Khi sống trôi nổi trên mặt nước thì cuống bèo tây phình to, xốp và mềm -> Chứa không khí giúp cây nổi lên.Khi sống trên cạn thì cuống bèo tây nhỏ, dài, cứng hơn cây bèo tây khi sống dưới nước ->Giảm sức cản của gió giúp cây đứng vững trên cạn.Cây rau dừa nướcACây súng trắngCây rong đuôi chóCây bèo tây sống trôi nổi trên mặt nướcCây nong tằmCây dừa nướcCây mao lương sống ở nướcCây senCây sống trong môi trường nước thường có những đặc điểm:Nổi trên mặt nước Chìm trong nước- Phiến lá rộng Cuống lá phình to, xốp Phiến lá hẹp dạng bản dài Cuống lá hẹp, không xốpNhận xét gì về cây sống trong môi trường nước?- Cây sống nổi trên mặt nước: phiến lá rộng, cuống lá phình to, xốp.- Cây sống chìm trong nước: Phiến lá hẹp, dạng bản dài, cuống lá hẹp.ABC	Quan s¸t 3 h×nh trªn, ®äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái sau:1. C©y mäc ë n¬i ®Êt kh« h¹n, n¾ng giã nhiÒu (h×nh A) Th­êng cã ®Æc ®iÓm g× ? C©y mäc n¬i kh« h¹n cã nhiÒu n¾ng, giã : Th­êng cã rÔ ¨n s©u vµ lan réng, th©n thÊp, ph©n cµnh nhiÒu, l¸ th­êng cã líp l«ng hoÆc s¸p bao phñ. 2. C©y mäc ë n¬i r©m m¸t vµ Èm nhiÒu (h×nh B, C) th­êng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× ? C©y mäc n¬i r©m m¸t vµ Èm nhiÒu : Th©n th­êng v­¬n cao, c¸c cµnh tËp trung ë ngän. Vì sao cây mọc ở nơi đất khô hạn rễ phải ăn sâu hoặc lan rộng ? - RÔ ¨n s©u : Gióp c©y kh«ng bÞ ®ç vµ t×m nguån n­íc. - Lan réng : Hót s­¬ng ®ªm. Lá cây bồng bồng Lá cây đa lông Lá cây ở nơi khô hạn thường có lớp lông hoặc sáp phủ ngoài có tác dụng gì? - L¸ cã s¸p hoÆc cã l«ng : §Ó h¹n chÕ sù tho¸t h¬i n­íc Cây ở rừng rậmCây ở đồi trống Vì sao cây mọc ở đồi trống thì thân thấp, phân nhiều cành? -> Đồi trống có đủ ánh sáng nên phân nhiều cành. Vì sao cây mọc trong rừng rậm thường vươn cao, các cành tập trung ở ngọn? ->Trong rừng rậm ánh sáng thường khó lọt được xuống dưới thấp nên cây thường vươn cao để thu nhận được ánh sáng ở tầng trên.Cây lá dongCây lá lốtCây sống ở nơi râm mát, ẩm ướt dưới tán cây khác: Tán lá rộng, màu xanh thẫm.Nhận xét gì về cây sống trên cạn?C©y mäc n¬i kh« h¹n cã nhiều n¾ng, giã : Th­êng cã rÔ ¨n s©u vµ lan réng, th©n thÊp, ph©n cµnh nhiÒu, l¸ th­êng cã líp l«ng hoÆc s¸p bao phñ.C©y mäc n¬i r©m m¸t vµ Èm nhiÒu : Th©n th­êng v­¬n cao, c¸c cµnh tËp trung ë ngän.- Cây sống nơi khô hạn, nắng, gió nhiều: rễ ăn sâu hoặc lan rộng, thân thấp phân cành nhiều, lá có lớp lông hoặc sáp phủ ngoài.- Cây sống nơi râm mát, ẩm nhiều ( rừng rậm): thân cao, cành tập trung ở ngọn.Thế nào là môi trường sống đặc biệt?Sa mạc §Çm lÇy ven biÓnNúi caoVùng bắc cựcKể tên các loại môi trường sống đặc biệt mà em biết? 	Quan s¸t h×nh trªn, ®äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái sau:1. C©y sèng ë vïng sa m¹c nh­ x­¬ng rång (A) vµ c©y cá (B) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?2 . C©y ë các b·i lÇy ngËp thuû triÒu ở vïng ven biÓn nh­ c©y ®­íc (C) vµ c©y bôt mäc (D) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?DC1. C©y sèng ë vïng sa m¹c nh­ x­¬ng rång (A) vµ c©y cá (B) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?- C©y x­¬ng rång cã th©n mäng n­íc, l¸ biÕn thµnh gai ®Ó h¹n chÕ sù tho¸t h¬i n­íc.- C©y cá cã rÔ rÊt dµi ®Ó t×m nguån n­íc.2. C©y ë các b·i lÇy ngËp thuû triÒu ở vïng ven biÓn nh­ c©y ®­íc (C) vµ c©y bôt mäc (D) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?DC- C©y ®­íc cã rÔ chèng gióp c©y kh«ng bÞ ®æ.- C©y bôt mäc cã rÔ thë gióp lÊy O2 cung cÊp cho c¸c phÇn rÔ bªn d­íi.Các loài xương rồngCây đướcCây mắmCác cây bắt mồiNhận xét gì về cây sống trong môi trường đặc biệt? C¸c c©y sèng trong m«i tr­êng ®Æc biÖt ®Òu cã ®Æc ®iÓm thÝch nghi víi m«i tr­êng ®ã. VÝ dô : - C©y sèng trªn c¸c b·i lÇy ven biÓn : C©y ®­íc cã rÔ chèng gióp c©y ®øng v÷ng, c©y bôt mäc cã rÔ thë.- C©y sèng vïng sa m¹c : Nh­ x­¬ng rång cã l¸ biÕn thµnh gai ®Ó h¹n chÕ sù tho¸t h¬i n­íc, c©y cá l¹c ®µ cã rÔ rÊt dµi ®Ó t×m nguån n­íc. II. Cây với môi trường:- Cây đước có rễ chống giúp cây đứng vững trên các bãi lầy- Cây sống trên sa mạc: thân mọng nước, lá tiêu giảm hoặc biến thành gai, rễ ăn sâu hoặc lan rộng1. Các cây sống dưới nước:2. Các cây sống trên cạn:3. Cây sống trong những môi trường đặc biệt:Câu 1: C©y sèng trong m«i tr­êng sa m¹c cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo sau ®©y:Lá biến thành gai, thân mọng nước, rễ rất dài.Thân vươn cao, cành tập trung ở ngọn.Thân thấp, tán rộng.Cuống lá phình to ra.abcdchọn câu trả lời đúngaĐể hút sương đêm.Để nhận được nhiều ánh sáng.Để hạn chế sự thoát hơi nước.abc dĐể dự trữ nước.Câu 2: Tại sao cây mọc ở nơi râm mát thân thường vươn cao, cành tập trung ở ngọn?cchọn câu trả lời đúngCâu 3: C©y nµo sau ®©y cã rÔ chèng gióp c©y ®øng v÷ng trong b·i lÇy?Cây bụt mọcCây đướcCây bèo tâyCây lá dongabcdbchọn câu trả lời đúngHãy lựa chọn các từ thích hợp trong các từ sau đây điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau: (lịch sử,thích nghi,thực vật,môi trường sống,trên cạn,rộng rãi)khô hạn,1, Thực vật sống trong môi trường nào thì(1) ...........................với môi trường đó. Trong môi trường sống của mình(2) ... có những đặc điểm thích nghi với(3) .. ., những đặc điểm thích nghi này được hình thành trong quá trình(4) .... ..lâu dài.2, Nhờ khả năng thích nghi đó mà cây có thể phân bố (5) khắp nơi trên Trái Đất: trong nước,(6) .vùng nóng, vùng lạnh, rộng rãithích nghithực vậtmôi trường sốnglịch sửtrên cạn,Nhận xét về cây với môi trườngHãy lựa chọn các từ thích hợp trong các từ sau đây điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau: (lịch sử,thích nghi,thực vật,môi trường sống,trên cạn,rộng rãi)khô hạn,1, Thực vật sống trong môi trường nào thì(1) ...........................với môi trường đó. Trong môi trường sống của mình(2) ... có những đặc điểm thích nghi với(3) .. ., những đặc điểm thích nghi này được hình thành trong quá trình(4) .... ..lâu dài.2, Nhờ khả năng thích nghi đó mà cây có thể phân bố (5) khắp nơi trên Trái Đất: trong nước,(6) .vùng nóng, vùng lạnh, rộng rãithích nghithực vậtmôi trường sốnglịch sửtrên cạn,Nhận xét về cây với môi trườngHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: Học bài, làm vở bài tập đọc mục “ Em có biết”- Chuẩn bị: Tảo xoắnChóc c¸c em häc tètKÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ GIÁO SỨC KHOẺ- HẠNH PHÚC 2. C©y ®­íc sèng ë vïng ngËp mÆn cã kiÓu rÔ g× ®Ó chèng ®æ ng·.a. RÔ cäc. b. RÔ chèng. c. RÔ chïm. d. RÔ thë TL : C©y sèng trong m«i tr­êng n­íc cã c¸c ®Æc ®iÓm sau : C©y cã l¸ næi trªn mÆt n­íc : PhiÕn l¸ th­êng to, gióp l¸ dÔ næi, t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc víi ¸nh s¸ng. C©y cã l¸ ch×m trong n­íc : PhiÕn l¸ nhá, dµi vµ m¶nh gióp l¸ tr¸nh ®­îc c¸c t¸c ®éng cña sãng.- C©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc : Cuèng l¸ ph×nh to, xèp chøa nhiÒu kh«ng khÝ gióp c©y dÔ næi. 1. C¸c c©y sèng trong m«i tr­êng n­íc th­êng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh th¸i nh­ thÕ nµo. 3. C©y x­¬ng rång sèng n¬i kh« h¹n cã l¸ biÕn biÕn thµnh gai cã t¸c dông g×. a. Gi¶m sù h« hÊp. b. Chèng bÞ giã thæi ng·.c. Gi¶m sù tho¸t h¬i n­íc. d. C¹nh tranh ¸nh s¸ng.Câu 1. Các cây sống nổi trong môi trường nước thường có những đặc điểm hình thái như thế nào?A. Phiến lá rộng, cuống lá phình to, xốp B. Phiến lá hẹp dạng bản dài, cuống lá hẹpC. Rễ ăn sâu hoặc lan rộng và nông, thân thấp, phân cành nhiều, lá thường có lớp lông hoặc sáp bao phủ ngoài D. Thân mọng nước hoặc rễ ăn sâu, lan rộng hoặc có gai, lá biến thành gai Cñng cè Câu 2: Cây sống trong môi trường đặc biệt (sa mạc, đầm lầy) thường có những đặc điểm gì? A. Phiến lá rộng, cuống lá phình to, xốp B. Phiến lá hẹp dạng bản dài, cuống lá hẹpC. Rễ ăn sâu hoặc lan rộng và nông, thân thấp, phân cành nhiều, lá thường có lớp lông hoặc sáp bao phủ ngoài D. Thân mọng nước hoặc rễ ăn sâu, lan rộng hoặc có gai, lá biến thành gai Cñng cè 1/ Hãy cho biết cây sống ở những loại môi trường nào?Cây sống ở những môi trường: nước, cạn, môi trường đặc biệt, vùng nóng, vùng lạnh, 2/ Vì sao cây có hoa có thể phân bố rộng rãi trên trái đất?Nhờ khả năng thích nghi nên cây có thể phân bố khắp nơi trên trái đất.GHI NHỚBằng thí nghiệm ta có thể xác định được: Lá chế tạo được tinh bột khi có ánh sáng. Trong quá trình chế tạo tinh bột, lá nhả khí ôxi ra môi trường ngoài.7651234Sơ đồ cấu tạo trong của phiến láTế bào biểu bì mặt trênTế bào thịt láKhoang chứa không khíTế bào biểu bì mặt dướiLục lạpGân lá gồm các bó mạchLỗ khíCñng cè Hãy nối mỗi bộ phận của phiến lá ở cột A với mỗi chức năng ở cột B sao cho phù hợp:Các bộ phận của phiến láCỘT AChức năng của các bộ phậnCỘT BTrả lờiCỘT C1.Lỗ khíA. Bộ phận gồm các tế bào có chức năng bảo vệ phiến lá1 2.Biểu bìB. Bộ phận gồm các tế bào chứa lục lạp có chúc năng chế tạo chất hữu cơ2 3.Thịt láC. Bộ phận gồm các bó mạch có chức năng vận chuyển các chất nuôi cây3 4.Gân láD. Bộ phận giúp lá trao đổi khí và hơi nước4 DABCCñng cè HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3/ 67 SGK- Đọc mục em có biết?- Ôn lại kiến thức đã học ở tiểu học để trả lời được câu hỏi: + Chức năng chính của lá là gì? + Chất khí nào của không khí có vai trò duy trì sự cháy?- Đọc và tìm hiểu các thí nghiệm ở bài: QUANG HỢPGiáo viên: Lê Thị Hồng Liên - Trường THCS Nguyễn Du – Đông Hà - Quảng TrịXin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo cùng các em học sinh!,1. Những đặc điểm nào của lớp tế bào biểu bì phù hợp với chức năng bảo vệ phiến lá và cho ánh sáng chiếu vào những tế bào bên trong?2. Hoạt đông nào của lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước?PHIẾU HỌC TẬP 1 (2 phút)- Hoạt động đóng, mở của lỗ khí giúp cho lá trao đổi khí và thoát hơi nước.... Đặc điểm phù hợp với chức năng bảo vệ: biểu bì gồm một lớp tế bào có vách ngoài dày, xếp sát nhau. Đặc điểm phù hợp với chức năng cho ánh sáng chiếu vào những tế bào bên trong: tế bào không màu, trong suốt. 1181161141121101081061041021009896949290888684828078767472706866646260585654525048464442403836343230282624222018161412109876543210HÕt giêTHẢO LUẬN (2 phút)Biểu bì mặt trênBiểu bì mặt dướiLỗ khí đóngLỗ khí mởLỗ khí1. Những đặc điểm nào của lớp tế bào biểu bì phù hợp với chức năng bảo vệ phiến lá và cho ánh sáng chiếu vào những tế bào bên trong?2. Hoạt đông nào của lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước?PHIẾU HỌC TẬP 1 (2 phút)- Hoạt động đóng, mở của lỗ khí giúp cho lá trao đổi khí và thoát hơi nước.... Đặc điểm phù hợp với chức năng bảo vệ: biểu bì gồm một lớp tế bào có vách ngoài dày, xếp sát nhau. Đặc điểm phù hợp với chức năng cho ánh sáng chiếu vào những tế bào bên trong: tế bào không màu, trong suốt. 1181161141121101081061041021009896949290888684828078767472706866646260585654525048464442403836343230282624222018161412109876543210HÕt giêBiểu bì mặt trênBiểu bì mặt dướiLỗ khí đóngLỗ khí mởLỗ khíThân Hoa Lá Quả Rễ Hạt KIỂM TRA BÀI CỦ: Cây có hoa có những loại cơ quan nào? Chúng có chức năng gì?Bµi 36: Tæng kÕt vÒ c©y cã hoaA. C©y hoa súngB. C©y rong ®u«i chã Quan s¸t 2 h×nh trªn vµ tr¶ lêi c©u hái sau: 1. Cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh d¹ng cña l¸ khi n»m ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau: Trªn mÆt n­íc (A) vµ ch×m trong n­íc (B). Gi¶i thÝch t¹i sao ? Quan s¸t 2 h×nh trªn vµ tr¶ lêi c©u hái sau : 2. C©y bÌo t©y cã cuèng l¸ ph×nh to, xèp. §iÒu nµy gióp g× cho bÌo khi sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc? A. C©y bÌo t©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc B. C©y bÌo t©y sèng ë trªn c¹n 3. So s¸nh cuèng l¸ c©y bÌo khi sèng tr«i næi vµ khi sèng trªn mÆt bïn. Gi¶i thÝch t¹i sao? A. C©y bÌo t©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc B. C©y bÌo t©y sèng ë trªn c¹n- Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp. Điều này giúp gì cho bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước?- So sánh cuống lá cây bèo khi sống trôi nổi và khi sống trên mặt bùn. Giải thích tại sao?1181161141121101081061041021009896949290888684828078767472706866646260585654525048464442403836343230282624222018161412109876543210HÕt giêPHIẾU HỌC TẬP 1 (2 phút)- Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp. Điều này giúp gì cho cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước?- So sánh cuống lá cây bèo khi sống trôi nổi trên mặt nước và khi sống trên cạn. Giải thích tại sao?PHIẾU HỌC TẬP 1 (2 phút)C©y bÌo t©y sèng tr«i næi cã cuèng l¸ ph×nh to, bãp nhÑ thÊy mÒm vµ xèp gióp c©y dÔ næi trªn mÆt n­íc, xèp bªn trong cã nhiÒu O2 cho c©y h« hÊp. - C©y bÌo t©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc: cã cuèng l¸ ph×nh to gióp c©y dÔ næi khi sèng trong m«i tr­êng n­íc. - C©y bÌo t©y sèng trªn c¹n: cã cuèng l¸ thon dµi, cøng ®Ó phiÕn l¸ v­¬n cao nhËn ®­îc nhiÒu ¸nh s¸ng gióp c©y thÝch nghi víi m«i tr­êng c¹n. C¸c em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c©y sèng trong m«i tr­êng n­íc C©y sèng trong m«i tr­êng n­íc cã c¸c ®Æc ®iÓm sau : C©y cã l¸ næi trªn mÆt n­íc : PhiÕn l¸ th­êng to, gióp l¸ dÔ næi, t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc víi ¸nh s¸ng. C©y cã l¸ ch×m trong n­íc : PhiÕn l¸ nhá, dµi vµ m¶nh gióp l¸ tr¸nh ®­îc c¸c t¸c ®éng cña sãng.- C©y sèng tr«i næi trªn mÆt n­íc : Cuèng l¸ ph×nh to, xèp chøa nhiÒu kh«ng khÝ gióp c©y dÔ næi.- So sánh cuống lá cây bèo khi sống trôi nổi và khi sống trên mặt bùn. Giải thích tại sao?Cây chèCây sắn1. C©y sèng ë vïng sa m¹c nh­ x­¬ng rång (A) vµ c©y cá (B) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?- C©y x­¬ng rång cã th©n mäng n­íc, l¸ biÕn thµnh gai ®Ó h¹n chÕ sù tho¸t h¬i n­íc.- C©y cá cã rÔ rÊt dµi ®Ó t×m nguån n­íc.2. C©y ë các b·i lÇy ngËp thuû triÒu ở vïng ven biÓn nh­ c©y ®­íc (C) vµ c©y bôt mäc (D) cã ®Æc ®iÓm g× phï hîp ?DC- C©y ®­íc cã rÔ chèng gióp c©y kh«ng bÞ ®æ.- C©y bôt mäc cã rÔ thë gióp lÊy O2 cung cÊp cho c¸c phÇn rÔ bªn d­íi.