Bài giảng Vật lý Lớp 6 - Tiết 23: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

`VẬT LÍ 6Nªu kÕt luËn vÒ sù në v× nhiÖt cña chÊt r¾n? Tại sao xe đạp bơm căng để ngoài trời nắng gắt thì xe có thể bị nổ lốp? Cách tránh hiện tượng này?I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.Tiết 23 – Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT1. Thí nghiệm: Hình 21.1 (sgk/65). Bố trí thí nghiệm như hình 21.1 sách giáo khoa Quan sát, mô tả hiện tượng xảy ra trong trường hợp:H×nh 21.1bb, Làm lạnh thanh thép vừa đốt nóng (Hình 21.1b).a, Đốt thật nóng thanh thép (Hình 21.1a).H×nh 21.1bCách tiến hành:- Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1a+ Đặt thanh kim loại lên giá.+ Lắp chốt ngang ở phía trong.+ Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.=> Đốt nóng thanh thép và quan sát hiện tượng.Tiến hành thí nghiệm:Tiến hành thí nghiệm:Tiến hành thí nghiệm:Hiện tượng:Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.Nhận xét:Chốt ngang cũng bị gãyBẢN GHI KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM (Quan sát hiện tượng xảy ra với chốt ngang)Hiện tượng xảy ra với chốt ngangThanh thép nóng lênThanh thép lạnh điChốt ngang bị gãyChốt ngang bị gãy Khi thanh thép nóng lên (lạnh đi), thanh thép nở ra (co lại), bị chốt ngang ngăn cản, thanh thép sinh ra lực lớn làm chốt ngang bị gãy.I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.Tiết 23 – Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT1. Thí nghiệm: Hình 21.1 (sgk/65).2. Trả lời câu hỏi.3. Rút ra kết luận: C4: (sgk/66)C4: Chọn từ thích hợp trong khung điền vào chỗ trống của các câu sau:a, Khi thanh thép .. vì nhiệt nó gây ra rất lớn. lựcb, Khi thanh thép co lại nó cũng gây ra rất lớn. vì nhiệt - lực - vì nhiệt - nở ra nở ralực Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.Tiết 23 – Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT1. Thí nghiệm: Hình 21.1 (sgk/65).2. Trả lời câu hỏi.3. Rút ra kết luận: C4: (sgk/66)4. Vận dụng: C5: Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hỏa. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế?H×nh 21.2 TL: Giữa hai đầu thanh ray có để một khe hở. Khi nhiệt độ tăng cao đường ray nở dài ra. Do đó, nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray bị ngăn cản sẽ gây ra lực rất lớn làm hỏng đường ray.Chỗ đường ray bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có đủ khe hở cho thanh ray nở dàiKhi nhiệt độ tăng caoKhông có con lănKhông có con lănKhi nhiệt độ giảm xuống thấpĐầu cầu cố địnhCác con lăn giúp cầu không bị ngăn cản khi dãn nở vì nhiệtKhi nhiệt độ giảm xuống thấpKhi nhiệt độ tăng caoCó các con lăn Hai gối đỡ có cấu tạo khác nhau. Một đầu gối đỡ đặt trên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dãn nở vì nhiệt mà không bị ngăn cản.C6:I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.Tiết 23 – Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT1. Thí nghiệm: Hình 21.1 (sgk/65).2. Trả lời câu hỏi.3. Rút ra kết luận: C4: (sgk/66)4. Vận dụng: II. Băng kép.1. Quan sát thí nghiệm: H.21.4 (sgk/66). Quan sát hình dạng của băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp:a, Mặt đồng ở phía dưới. b, Mặt đồng ở phía trên.ThépĐồngThépĐồng+Trường hợp mặt đồng ở phía dưới.Tiến hành thí nghiệm+Trường hợp mặt đồng ở phía trên.Tiến hành thí nghiệmBẢN GHI KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM (Quan sát hình dạng của băng kép)a, Mặt đồng ở dưới - Băng kép .. về phía thanh .2, Hơ nóng băng kép trong hai trường hợp:b, Mặt đồng ở trên - Băng kép về phía thanh .1, Khi chưa hơ nóng, băng kép .........BẢN GHI KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM (Quan sát hình dạng của băng kép)a, Mặt đồng ở dưới - Băng kép .. về phía thanh .2, Hơ nóng băng kép trong hai trường hợp:b, Mặt đồng ở trên - Băng kép về phía thanh .1, Khi chưa hơ nóng, băng kép .........Khi làm lạnh băng kép cong về phía thanh nào? Tại sao?Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? C9: Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt.Tiết 23 – Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT1. Thí nghiệm: Hình 21.1 (sgk/65).2. Trả lời câu hỏi.3. Rút ra kết luận: C4: (sgk/66)4. Vận dụng: II. Băng kép.1. Quan sát thí nghiệm: H.21.4 (sgk/66).2. Trả lời câu hỏi.3. Vận dụng: ?: Băng kép được sử dụng nhiều ở các thiết bị tự động đóng – ngắt mạch điện khi nhiệt độ thay đổi.Tại sao bàn là lại tự động ngắt điện khi đã đủ nóng ?C10:Khi đủ nóng, băng kép bị cong (phía trên), tiếp điểm hở làm ngắt mạch điện. Thanh đồng của băng kép này nằm ở phía trên hay phía dưới?Thanh đồng ở phía dướiGHI NHỚ: + Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng ngắt tự động mạch điện.+ Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.Bài 21.2. Tại sao rót nước nóng vào cốc thủy tinh dày thì cốc dễ vỡ hơn là rót nước nóng vào cốc thủy tinh mỏng?Cốc mỏngCốc dàyHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Học thuộc ghi nhớ (SGK Tr67)- Làm bài tập 21.1 đến 21.6 (SBT Tr27)- Tìm hiểu bài 22