Giáo án Đại số Lớp 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Chương 4 - Bài 4: Biểu đồ cột. Biểu đồ cột kép

 BÀI 4: BIỂU ĐỒ CỘT – BIỂU ĐỒ CỘT KÉP
 Thời gian thực hiện: 4 tiết
Tiết 1: Ôn tập biểu đồ cột. Đọc biểu đồ cột. Vẽ biểu đồ cột.
Tiết 2: Luyện tập biểu đồ cột
Tiết 3: Giới thiệu biểu đồ cột kép. Đọc biểu đồ cột kép. Vẽ biểu đồ cột kép.
Tiết 4: Luyện tập biểu đồ cột kép. 
 Tiết 1: Ôn tập biểu đồ cột. Đọc biểu đồ cột. Vẽ biểu đồ cột
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Sau khi học xong tiết này HS
- Đọc và mô tả thành thạo các dữ liệu trên biểu đồ cột.
- Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu vào biểu đồ cột.
- Nhận ra được vấn đề hoặc quy luật đơn giản dựa trên phân tích các số liệu thu được ở biểu đồ cột.
2. Năng lực
- Năng lực riêng: Năng lực thẩm mĩ, ngôn ngữ, tính toán.
- Năng lực chung: Tư duy và lập luận toán học; mô hình hóa toán học; giải quyết vấn đề toán học; 
giao tiếp toán học; sử dụng công cụ, phương tiện toán học.
3. Phẩm chất
- Bồi dưỡng hứng thú học tập cho học sinh, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng 
tạo cho học sinh.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên: Tranh ảnh các biểu đồ
2. Học sinh: Đồ dung học tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: HS thấy được mối liên hệ giữa biểu đồ và bảng thống kê.
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của học sinh
- Tổ chức thực hiện: 
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: + Giáo viên chiếu hình ảnh biểu đồ hình 1. Hãy hoạt động cá nhân lập bảng thống kê tương ứng với 
biểu đồ ở hình 1. Sau đó trao đổi nhóm đôi để thống nhất kết quả.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: Giáo viên gọi một số học sinh trả lời, học sinh khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá, nhận xét và chốt lại các kết quả của học sinh, dẫn dắt học sinh vào bài học mới: “Từ 
biểu đồ ở hình 1 chúng ta có thể lập được bảng thống kê tương ứng. Vậy nếu có bảng thống kê tương 
ứng, để biểu thị mối liên hệ trực quan giữa các số liệu trong cùng một đại lượng ta làm như thế nào? 
Chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay.”
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Ôn tập biểu đồ cột
- Mục tiêu: 
+ Học sinh biết cách biểu diễn cùng một đại lượng dưới dạng hình ảnh trực quan, đơn giản hơn biểu 
đồ tranh.
+ Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ cột.
- Nội dung: 
+ GV giảng, hướng dẫn học sinh
+ HS quan sát, tiếp thu, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của HS.
- Tổ chức thực hiện:
Theo các em có nên dung biểu đồ tranh để biểu diễn trực quan số liệu ở trên hay không? Tại sao?
GV nhắc lại cách vẽ biểu đồ cột NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Ôn tập biểu đồ cột
 - GV cho học sinh quan sát bảng số liệu.
 - Vẽ lại biểu đồ hình 2 vào vở.
 + Có nhận xét gì về chiều cao, chiều rộng của các 
 cột trên?
 + So sánh cách vẽ biểu đồ cột với biểu đồ tranh, 
 cách nào vẽ dễ hơn?
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động cá 
 nhân, sau đó trao đổi nhóm đôi để thống nhất kết 
 quả.
 - GV quan sát và trợ giúp học sinh nếu cần.
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 - HS đứng tại chỗ trình bày câu trả lời của mình.
 - Một số học sinh khác nhận xét, bổ sung cho bạn.
 Bước 4: Kết luận, nhận định
 - GV hướng dẫn và nhắc lại cách vẽ biểu đồ cột: 
 + Các cột có chiều rộng giống nhau, đại diện cho 
 các loại con
 + Chiều cao đại diện cho số lượng của các loại 
 con
Hoạt động 2: Đọc biểu đồ cột
- Mục tiêu:
+ Học sinh biết cách đọc thông tin trong biểu đồ cột, rèn kĩ năng đọc biểu đồ cột
+ Vận dụng làm thành thạo bài tập đọc biểu đồ cột.
- Nội dung:
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của học sinh
- Tổ chức thực hiện:
 NỘI DUNG SẢN PHẨM
 - Quan sát biểu đồ ở Hình 2, em hãy cho biết - Chiều cao của cột biểu diễn thông tin về số 
 chiều cao của cột hình chữ nhật biểu diễn các lượng các oại con khác nhau
 thông tin gì? 2. Đọc biểu đồ cột
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
 - Yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân đọc hiểu 2.1) Ghi nhớ: SGK/115
 nội dung mục này trong SGK, đọc kĩ ví dụ 2
 - Sau khi đọc xong, giáo viên yêu cầu học sinh 
 làm bài tập vận dụng 1. Sau đó tra đổi nhóm đôi 
 để thống nhất kết quả.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. - HS hoạt động cá nhân đọc bài, làm bài tập phần 
 vận dụng.
 - GV quan sát và trợ giúp học sinh nếu cần 2.2) Vận dụng 1:
 Bước 3: Báo cáo thảo luận a) Học sinh khối 6 trường THCS Quang Trung 
 - Học sinh lên bảng trình bày kết quả của phần xếp loại học lực Khá đông nhất.
 vận dụng 1. b) Trường THCS Quang Trung có số học sinh 
 - Các HS khác chú ý, theo dõi để nhận xét, chữa xếp loại học lực trên trung bình là: 38+140=178 
 bài vào vở. (học sinh)
 Bước 4: Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm 
 việc, kết quả hoạt động và chốt: Khi đọc biểu đồ 
 cột, ta nhìn theo một trục để đọc danh sách các 
 đối tượng thống kê và nhìn theo trục còn lại để 
 đọc số liệu thống kê tương ứng với các đối tượng 
 đó (cần lưu ý thang đo của trục số liệu khi đọc 
 các số liệu)
Hoạt động 3: Vẽ biểu đồ cột
- Mục tiêu: 
+ HS biết cách vẽ biểu đồ cột dựa vào bảng số liệu.
+ Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ, trình bày khoa học.
- Nội dung:
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm của HS: Kết quả của HS
- Tổ chức thực hiện:
 NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3. Vẽ biểu đồ cột
 - Yêu cầu HS đọc hiểu nội dung phần kiến thức 3.1) Các bước vẽ biểu đồ cột: SGK/116
 trọng tâm và ví dụ 3.
 - Sau khi đọc xong, GV yêu cầu học sinh vận 3.2) Thực hành 1:
 dụng làm bài thực hành 1 và vận dụng 2 Điểm số
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - HS hoạt động cá nhân hoàn thành các yêu cầu 12
 và phần luyện tập 10
 - GV quan sát và hỗ trợ học sinh nếu cần. 8
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 + HS chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu cầu. 6
 + HS theo dõi và chữa bài tập. 4
 Bước 4: Kết luận, nhận định 2
 GV nhận xét, đánh giá quá trình làm việc, kết quả 
 0
 của hoạt động và chốt lại các bước vẽ biểu đồ cột. Ngữ văn Toán Ngoại Giáo dục Lịch sử Khoa 
 ngữ 1 công và Địa lí học tự 
 dân nhiên C. LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức thông qua bài tập
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm của HS: Kết quả của HS.
- Tổ chức thực hiện:
 NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3.3) Luyện tập
 - GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài a) Vẽ biểu đồ cột biểu diễn số xe đạp bán được 
 tập vận dụng 2, sau đó trao đổi nhóm đôi để của một cửa hàng trong tháng 6 của của cửa hàng 
 thống nhất kết quả A.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Màu xe đạp Số xe đạp
 - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa Xanh dương 50
 ra đáp án. Xanh lá cây 35
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận Đỏ 65
 - Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu Vàng 35
 cầu. Trắng bạc 25
 - HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào 
 vở.
 Bước 4: Kết luận, nhận định Số xe
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 70
 60
 quả hoạt động và chốt lại kiến thức 50
 40
 30
 20
 10
 0
 Xanh Xanh lá Đỏ Vàng Trắng 
 dương cây bạc
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để liên hệ được với các bài tập trong thực tiễn
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của HS.
- Tố chức thực hiện: NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bài 1/97 SBT: Đọc biểu đồ hình cột dưới đây và b) Bài 1/97 SBT:
 ghi dữ liệu đọc được vào bảng thống kê tương 
 ứng. Dân số bốn thành phố lớn của Việt Nam năm 2019
 Thành phố Dân số (nghìn người)
 Hà Nội 8094
 Dân số bốn thành phố lớn Việt Nam năm 2019
 Đà Nẵng 1141
 9039
 10000 8094 Hồ Chí Minh 9039
 8000 Cần Thơ 1236
 6000
 4000
 1141 1236
 2000
 0
 Hà Nội Đà Nẵng Hồ Chí Minh Cần Thơ
 Dân số (nghìn người)
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
 - GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài 
 tập vận dụng 1/97 SBT, sau đó trao đổi nhóm đôi 
 để thống nhất kết quả
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa 
 ra đáp án.
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 - Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 
 cầu.
 - HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào vở.
 Bước 4: Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 
 quả hoạt động và chốt lại kiến thức
E. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Về nhà học thuộc các phần kiến thức trọng tâm.
- Làm bài tập: 1,2/ 120 SGK và bài 1,2,3/ 100 SBT Tiết 2: Luyện tập biểu đồ cột
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Sau khi học xong tiết này HS
- Đọc và mô tả thành thạo các dữ liệu trên biểu đồ cột.
- Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu vào biểu đồ cột thành thạo.
- Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ cột từ bảng số liệu và ngược lại.
2. Năng lực
- Năng lực riêng: Năng lực thẩm mĩ, ngôn ngữ, tính toán.
- Năng lực chung: Tư duy và lập luận toán học; mô hình hóa toán học; giải quyết vấn đề toán học; 
giao tiếp toán học; sử dụng công cụ, phương tiện toán học.
3. Phẩm chất
- Bồi dưỡng hứng thú học tập cho học sinh, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng 
tạo cho học sinh.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên: Tranh ảnh các biểu đồ dùng trên máy chiếu
2. Học sinh: Đồ dùng học tập, SGK, SBT
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: HS được rèn lại cách vẽ biểu đồ.
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của học sinh
- Tổ chức thực hiện: 
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
+ Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng làm bài tập 2 trang 120 SGK
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: Giáo viên gọi một học sinh lên bảng trình bày, học sinh khác nhận xét, 
bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
Bài 2/120: a) 50
 40
 30
 20
 Số học viên
 10
 0
 2016 2017 2018 2019
 Năm
b) Số lượng học viên tăng theo từng năm là 10 học viên.
c) Số học viên năm 2020 tăng gấp 2 lần so với năm 2017
GV đánh giá, nhận xét và chốt lại cách vẽ biểu đồ cột, dẫn dắt học sinh vào bài học mới: “Đây là bài 
tập vẽ biểu đồ, trong tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ luyện tập các bài về biểu đồ cột”.
B. LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức thông qua bài tập vẽ biểu đồ từ bảng số liệu và ngược lại 
từ biểu đồ lập bảng số liệu
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm của HS: Kết quả của HS.
- Tổ chức thực hiện:
 NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bài 1/120 SGK. 1) Bài 1/120 SGK.
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
 - GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài Tên trái cây Chuối Mận Cam Ổi
 tập 1/ 120SGK, sau đó trao đổi nhóm đôi để Số bạn ưa thích 16 6 10 8
 thống nhất kết quả
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa 
 ra đáp án.
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 - Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 
 cầu.
 - HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào 
 vở.
 Bước 4: Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 
 quả hoạt động và chốt lại kiến thức: Cách đọc 
 biểu đồ
 Bài 1/ 100 SBT 2) Bài 1/ 100 SBT
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Tên trái cây Cam Xoài Mít Quýt - GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài Số bạn ưa thích 8 12 6 4
tập 1/ 100SBT, sau đó trao đổi nhóm đôi để thống 
nhất kết quả
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa 
ra đáp án.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 
cầu.
- HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào 
vở.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 
quả hoạt động và chốt lại kiến thức: Trên đây 2 
bài tập là dạng “Từ biểu đồ ta lập bảng số liệu” 
ta cần phải biết đọc biểu đồ một cách thành thạo.
Bài 3/ 100 SBT 3) Bài 3/ 100 SBT
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
 16 14
- GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài 14
tập 3/ 100SBT, sau đó trao đổi nhóm đôi để thống 12
nhất kết quả 10 9
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 8
- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa 5
 6 4
ra đáp án. 4
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 2
- Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 0
cầu. Bóng đá Bóng chuyền Cầu lông Bóng bàn
- HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào Số học sinh chọn
vở.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 
quả hoạt động và chốt lại kiến thức: Bài tập trên 
là dạng “Từ bảng số liệu để vẽ biểu đồ cột”. Giáo 
viên có thể đặt thêm câu hỏi.
- Số bạn thích chơi môn thể thao nhiều nhất, ít 
nhất?
- Nhắc lại các bước vẽ biểu đồ cột
Bài 2/ 98 SBT 4) Bài 2/ 98 SBT
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Loại truyện yêu thích của học sinh lớp 6A
- GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm bài 
 20
tập 2/ 98 SBT, sau đó trao đổi nhóm đôi để thống 16
nhất kết quả 15
 8
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 10 6
 4
- Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và đưa 5
ra đáp án.
 0
Bước 3: Báo cáo, thảo luận Khoa học Phiêu lưu Truyện tranh Cổ tích
- Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 
cầu. Số học sinh chọn - HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào 
 vở.
 Bước 4: Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, kết 
 quả hoạt động và chốt lại kiến thức: Trên đây là 
 2 bài tập là dạng “Từ bảng số liệu để vẽ biểu đồ 
 cột”. Giáo viên có thể đặt thêm câu hỏi.
 - Số bạn thích chơi môn thể thao nhiều nhất, ít 
 nhất?
 - Nhắc lại các bước vẽ biểu đồ cột
C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để liên hệ được với các bài tập trong thực tiễn
- Nội dung: 
+ GV giảng, trình bày.
+ HS tiếp thu, quan sát SGK, thảo luận, trả lời.
- Sản phẩm HS: Kết quả của HS.
- Tố chức thực hiện:
 NỘI DUNG SẢN PHẨM
 Bài tập: Em hãy nêu một tình huống trong 5) Bài tập
 thực tế có thể dung biểu đồ cột để thể hiện dữ 
 liệu thống kê và hãy vẽ biểu đồ cột đó? Vẽ biểu đồ cột biểu diễn số ô tô bán được của cửa 
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ hàng A từ năm 2016 đến năm 2020.
 - GV yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân làm Năm 2016 2017 2018 2019 2020
 bài tập vận dụng trên, sau đó trao đổi nhóm đôi Số xe bán 
 20 15 30 45 50
 để thống nhất kết quả được
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động và 
 Số xe bán được của cửa hàng A
 đưa ra đáp án.
 60 50
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận 45
 - Học sinh chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu 
 40 30
 cầu. 20
 15
 - HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào 20
 vở.
 0
 Bước 4: Kết luận, nhận định 2016 2017 2018 2019 2020
 - GV nhận xét, đánh giá về thái độ làm việc, 
 kết quả hoạt động và chốt lại kiến thức Số xe bán được
 - GV chốt lại cách làm
D. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Về nhà học thuộc các phần kiến thức trọng tâm.
- Đọc trước các phần 4,5,6 còn lại của Bài 4