Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Bài 25: Vaen bản "Cô Tô"

Hoạt động 1: 
? Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân?
? Xuất xứ tác phẩm?
? Nội dung của tác phẩm? 
? Văn bản được viết theo thể loại nào? Được biểu đạt bằng phương thức gì?
* GV hướng dẫn h/s đọc- GV đọc mẫu - HS đọc
- Đọc giọng vui tươi hồ hởi. Chú ý các TT, ĐT miêu tả, các so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, mới lạ, đặc sắc.
? Bài văn chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính của mỗi phần?
* Cho HS đọc chú thích SGK
* GV giải thích thêm một số từ khó.
- Như vậy, bài văn có 3 nét cảnh. Nét cảnh nào hấp dẫn hơn cả đối với em? - HS: Cảnh mặt trời mọc, vì cách tả cảnh đặc sắc gây ấn tượng mới lạ về cảnh tượng lộng lẫy, kì ảo.
Có thể là cảnh sinh hoạt của con người vì nó đã gợi sự sống giản dị, thanh bình, hạnh phúc nơi đây.
Hoạt động 2:
* Gọi HS đọc đoạn 1
? Dưới ngòi bút miêu tả của Nguyễn Tuân, cảnh Cô Tô sau cơn bão hiện lên thật đẹp, em hãy tìm các chi tiết thể hiện vẻ đẹp ấy?
? Tác giả dùng nhiều từ loại nào? 
- Dùng các tính từ gợi tả màusắc vừa tinh tế vừa gợi cảm (Trong trẻo, sáng sủa, xanh mượt, lam biếc, vàng giòn).Tính từ vàng giòn tả đúng sắc vàng khô của cát biển, một thứ sắc vàng có thể tan ra được(ẩn dụ chuyển đổi cảm giác). Đó là sắc vàng riêng của cát Cô Tô trong cảm nhận của tác giả.
? Nhận xét về NT miêu tả của tác giả?
? Lời văn miêu tả của tác giả đã có sức gợi lên một cảnh tượng thiên nhiên như thế nào trong cảm nhận của em?
- Bao quát từ trên cao thu lấy những hình ảnh chủ yếu đập vào mắt. Qua đó bộc lộ tài quan sát và cách chọn lọc từ ngữ trong vốn từ vựng giàu có của tác giả. 
? Tác giả có cảm nghĩ gì khi ngắm toàn cảnh Cô Tô?
? Em hiểu gì về tác giả qua cảm nghĩ đó của ông?
HĐ3
I. Đọc- tìm hiểu chung:
 1. Tác giả
 - Nguyễn Tuân (1910-1987), quê ở Hà Nội, là nhà văn nổi tiếng sở trường về thể tuỳ bút và ký.
 - Tác phẩm của ông luôn thể hiện phong cách độc đáo tài hoa, sự hiểu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện.
 2. Tác phẩm
 - Xuất xứ: Đoạn trích ở phần cuối của bài kí Cô Tô - Tác phẩm ghi lại những ấn tượng về thiên nhiên, con người lao động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà văn thu nhận được trong chuyến ra thăm đảo.
 - Thể loại: Kí
 - Phương thức biểu đạt: Miêu tả+ biểu cảm
 - Bố cục: ba phần.
 + Từ đầu .ở đây: Toàn cảnh Cô Tô một ngày sau bão.(Điểm nhìn miêu tả: trên nóc đồn biên phòng Cô Tô)
 + Tiếp ..nhịp cánh: Cảnh mặt trời lên trên biển Cô Tô (vị trí: Nơi đầu mũi đảo).
 + Phần còn lại: Cảnh buổi sớm trên đảo Thanh Luân (vị trí từ cái giếng nước ngọt ở rìa đảo).
 - Từ khó:
 + Ngư dân: người đánh cá.
 + Chài: Lưới đánh cá, nghề đánh cá.
 + Ghe: Thuyền nhỏ.
II. Tìm hiểu văn bản
 1. Cảnh Cô Tô sau cơn bão
 - Trong trẻo, sáng sủa
 - Cây thêm xanh mượt
 - Nước biển lam biếc đậm đà
 - Cát vàng giòn hơn
 - Cá nặng lưới
-> NT: Miêu tả, nhân hoá, dùng nhiều TT gợi tả sắc màu vừa tinh tế vừa gợi cảmà Một bức tranh phong cảnh biển đảo trong sáng, phóng khoáng, lộng lẫy.
(- "Tác giả càng cảm thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào dã từng sinh ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây". Þ Tác giả còn cảm thấy Cô Tô tươi đẹp gần gũi như quê hương của chính mình. Tác giả là người sẵn yêu mến, gắn bó với thiên nhiên, đất nước)
II. Luyện tập
* Gọi HS đọc đoạn 2
? Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cô Tô được quan sát và miêu tả theo trình tự nào? - Trước khi mặt trời mọc
 - Trong lúc mặt trời mọc
 - Sau khi mặt trời mọc
? Hãy tìm các chi tiết miêu tả trong từng thời điểm đó?
? Tác giả đã sử biện pháp NT nào để miêu tả?
? Tác dụng của các biện pháp NT ấy?
? Cái cách đón nhận mặt trời mọc của tác giả diễn ra như thế nào? Có gì độc đáo trong cách đón nhận ấy?
- Dậy từ canh tư, ra tận đầu mũi đảo ngồi rình mặt trời lên. Cách đón nhận công phu và trân trọng->
? Theo em, vì sao nhà văn lại có cách đón nhận mặt trời mọc công phu và trân trọng đến thế?
- Nguyễn Tuân là người có tình yêu thiên nhiên đến say đắm và khát vọng khám phá cái đẹp....
* HS đọc đoạn 3
? Để miêu tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô, nhà văn đã chọn điểm không gian nào?
? Tại sao tác giả lại chọn duy nhất cái giếng nước ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô?
- Sự sống sau một ngày LĐ ở đảo quần tụ quanh giếng nước; là nơi sự sống diễn ra - một không khí đông vui, tấp nập, bình dị.
? Trong con mắt của Nguyễn Tuân, sự sống nơi đảo Cô Tô diễn ra như thế nào qua cái giếng nước ngọt?
? Hình ảnh anh hùng Châu Hoà Mãn gánh nước ngọt ra thuyền, chị Châu Hoà Mãn địu con bên cái giếng nước ngọt trên đảo gợi cho em cảm nghĩ gì về cuộc sống và con người nơi dây?
- Tất cả gợi lên không khí sinh hoạt, làm ăn yên vui, đầm ấm, thanh bình, dân dã của những người con LĐ trên biển cả trên một bến thiên nhiên. Thấy được tình nghĩa và nhịp sống khoẻ mạnh, Vui tươi, giản dị của con người đảo biển.Tác giả cảm thấy được niềm vui và sự thân tình ở chính nơi đây
Hoạt động 3: Tổng kết
? Bài văn cho em hiểu gì về Cô Tô?
? Em cảm nhận được những vẻ đẹp độc đáo nào trong văn miêu tả của Nguyễn Tuân?
Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập
- HS viết đoạn trong 5 phút sau đó đọc
- HS trả lời
2. Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô
 Chân trời ngấn bể sạch như tấm kính Tròn trĩnh, phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm, đường bệ đặt lên một mâm bạc... y như mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh ..
-> Dùng nhiều hình ảnh so sánh độc đáo mới lạ. Thể hiện tài quan sát, tưởng tượng của nhà văn.=> Tạo được bức tranh cực kì rực rỡ, lộng lẫy về cảnh mặt trời mọc trên biển.
3. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Tô:
- Cái giếng nước ngọt giữa đảo
- Cái giếng rất đông người: tắm, múc, gánh nước, bao nhiêu là thùng gỗ cong, ang, gốm. Các thuyền mở nắp sạp chờ đổ nước ngọt để chuẩn bị ra khơi đánh cá. Anh hùng Châu Hoà Mãn quẩy nước cho thuyền. Chị Châu Hoà Mãn dịu dàng địu con
Þ Cảnh sinh hoạt nơi đây diễn ra tấp nập đông vui, thân tình. Một cuộc sống êm ấm, hạnh phúc trong sự giản dị, thanh bình và lao động.
III. Tổng kết: SGK - Tr 91
IV. Luyện tập
 1.Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc nơi em ở?
 2. Văn Nguyễn Tuân bồi đắp thêm tình cảm nào trong em?