Giáo án Tin học Lớp 6 - Chủ đề: Máy tính và cộng đồng

1. THÔNG TIN CHUNG
- Lớp 6
- Môn Tin học
- Chủ đề A: Máy tính và cộng đồng
	+ Chủ đề con: Biểu diễn thông tin và lưu trữ dữ liệu trong máy tính
	+ Nội dung dạy học cụ thể: Thông tin và dữ liệu
- Yêu cầu cần đạt của chủ đề con:
Giải thích được có thể biểu diễn thông tin chỉ với hai kí hiệu 0 và 1.
Biết được bit là đơn vị nhỏ nhất trong lưu trữ thông tin.
Nêu được tên và độ lớn (xấp xỉ theo hệ thập phân) của các đơn vị cơ bản đo dung lượng thông tin: Byte, KB, MB, GB, quy đổi được một cách gần đúng giữa các đơn vị đo lường này. Ví dụ: 1KB bằng xấp xỉ 1 ngàn byte, 1 MB xấp xỉ 1 triệu byte, 1 GB xấp xỉ 1 tỉ byte. 
Nêu được sơ lược khả năng lưu trữ của các thiết bị nhớ thông dụng như đĩa cứng, USB, CD, thẻ nhớ, 
- Thời lượng: 3 tiết
2. MỤC TIÊU DẠY HỌC
STT
Phẩm chất, năng lực
Mục tiêu
Phẩm chất chủ yếu
1
Trách nhiệm
Tự giác đề xuất giải pháp và lập kế hoạch để thực hiện giải pháp.
2
Trung thực
Có ý thức báo cáo kết quả chính xác và khách quan để chứng minh hoặc phủ nhận giải pháp đã nêu.
3
Chăm chỉ
Chủ động thực hiện các tình huống GV đưa ra và tìm hiểu các tài liệu để khám phá vấn đề 
4
Nhân ái
Có ý thức tôn trọng ý kiến các thành viên trong nhóm khi hợp tác
Năng lực chung
5
Năng lực tự học và tự chủ
Thông qua việc tìm kiếm tài liệu ở sách giáo khoa và ở mạng Internet
6
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
Phát hiện các vấn đề giáo viên nêu trong quá trình học và giải quyết linh hoạt, sáng tạo.
7
Năng lực giao tiếp và hợp tác
Thông qua việc thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi của giáo viên, trình bày bài khi được giáo viên yêu cầu
Năng lực tin học
8
NLa
Sử dụng đúng cách các thiết bị phục vụ cuộc sống và học tập
Biết cách khai thác môi trường số
Biết tổ chức và lưu trữ dữ liệu
9
NLe
Biết lựa chọn và sử dụng được các công cụ, trao đổi thông tin và hợp tác một cách an toàn
Giao lưu được trong xã hội số một cách văn hoá
Có khả năng trình bày và giới thiệu được sản phẩm số
3. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
3.1. Giáo viên:
- Giáo án, SGK, máy tính và mạng Internet
- Phiếu học tập
3.2. Học sinh:
- Tham khảo trước bài học
4. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
Bảng tóm tắt tiến trình dạy học
STT
Hoạt động học (Thời gian)
Mục tiêu
Nội dung dạy học trọng tâm
PP, KTDH
Phương án đánh giá
1
HĐ1: Khởi động (25 phút)
2, 6, 7
Định hướng bài học
Dạy học qua trò chơi
2
HĐ2: Tìm hiểu biểu diễn thông tin trong máy tính (20 phút)
1, 4, 5, 6, 7, 8
Giải thích được có thể biểu diễn thông tin chỉ với hai kí hiệu 0 và 1
Dạy học hợp tác
3
HĐ3: Tìm hiểu các đơn vị đo thông tin trong máy tính (25 phút)
1, 5, 6
Biết được bit là đơn vị nhỏ nhất trong lưu trữ thông tin.
Nêu được tên và độ lớn (xấp xỉ theo hệ thập phân) của các đơn vị cơ bản đo dung lượng thông tin: Byte, KB, MB, GB, quy đổi được một cách gần đúng giữa các đơn vị đo lường này. Ví dụ: 1KB bằng xấp xỉ 1 ngàn byte, 1 MB xấp xỉ 1 triệu byte, 1 GB xấp xỉ 1 tỉ byte.
Dạy học giải quyết vấn đề
4
HĐ4: Tìm hiểu thiết bị lưu trữ dữ liệu (20 phút)
2, 6, 7, 8, 9
Nêu được sơ lược khả năng lưu trữ của các thiết bị nhớ thông dụng như đĩa cứng, USB, CD, thẻ nhớ, 
Dạy học thông qua trò chơi.
5
HĐ5: Hệ thống hóa kiến thức- Luyện tập (25 phút)
1, 2, 3, 4
Giải thích được có thể biểu diễn thông tin chỉ với hai kí hiệu 0 và 1.
Biết được bit là đơn vị nhỏ nhất trong lưu trữ thông tin.
Nêu được tên và độ lớn (xấp xỉ theo hệ thập phân) của các đơn vị cơ bản đo dung lượng thông tin 
Nêu được sơ lược khả năng lưu trữ của các thiết bị nhớ thông dụng như đĩa cứng, USB, CD, thẻ nhớ, 
Giải quyết vấn đề
6
HĐ6: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu, mở rộng (20 phút)
1, 2, 3, 4, 8, 9
Tìm hiểu nhu cầu sử dụng các thiết bị nhớ của bản thân trong thực tế
Giải quyết vấn đề
4.1. Hoạt động 1. Khởi động (25 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động:
 (2) Có ý thức báo cáo kết quả chính xác và khách quan để chứng minh hoặc phủ nhận giải pháp đã nêu.
 (6) Phát hiện các vấn đề giáo viên nêu trong quá trình học và giải quyết linh hoạt, sáng tạo.
 (7) Thông qua việc thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi của giáo viên, trình bày bài khi được giáo viên yêu cầu
b. Nội dung của hoạt động: Thực hiện trò chơi định hướng bài học
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động: Hoàn thành phiếu học tập
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
GV chia lớp thành 8 nhóm, phát cho mỗi nhóm phiếu học tập số 1, bút lông.
GV hướng dẫn hoạt động nhóm qua trò chơi và giải đáp thắc mắc của HS:
Làm việc nhóm, ghi câu trả lời trên phiếu học tập số 1
Mỗi ý đúng được 10 điểm
Thời gian thực hiện: 5 phút
+ Thực hiện nhiệm vụ học tập:
HS đọc câu hỏi, ghi câu trả lời vào phiếu học tập
Nối ý ở cột A và cột B cho phù hợp:
A
B
1. Bài hát từ máy nghe nhạc
a. Thông tin dạng văn bản
2. 
b. Thông tin dạng âm thanh
3. Truyện tranh
c. Thông tin dạng hình ảnh
+ Báo cáo kết quả và thảo luận:
Các nhóm chấm chéo kết quả của nhau theo thang điểm đã công bố
GV cùng cả lớp thảo luận đáp án
+ Kết luận, nhận định
e. Phương án đánh giá
4.2. Hoạt động 2. Tìm hiểu biểu diễn thông tin trong máy tính (20 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động:
Tự giác đề xuất giải pháp và lập kế hoạch để thực hiện giải pháp.
Có ý thức tôn trọng ý kiến các thành viên trong nhóm khi hợp tác
Thông qua việc tìm kiếm tài liệu ở sách giáo khoa và ở mạng Internet
Phát hiện các vấn đề giáo viên nêu trong quá trình học và giải quyết linh hoạt, sáng tạo.
Thông qua việc thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi của giáo viên, trình bày bài khi được giáo viên yêu cầu
Sử dụng đúng cách các thiết bị phục vụ cuộc sống và học tập
Biết cách khai thác môi trường số
Biết tổ chức và lưu trữ dữ liệu
b. Nội dung của hoạt động:
Giải thích được có thể biểu diễn thông tin chỉ với hai kí hiệu 0 và 1.
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động:
Học sinh phân biệt được các dạng biểu diễn thông tin. 
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập; 
GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi : Người xưa biểu diễn thông tin qua những dạng nào?
+ Thực hiện nhiệm vụ học tập; 
HS nghiên cứu SGK trao đổi cặp đôi và trả lời câu hỏi.
+ Báo cáo kết quả và thảo luận;
HS trả lời câu hỏi.
+ Kết luận, nhận định.
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập; 
Máy tính được biểu diễn thông tin dưới dạng ? Hãy làm bài tập 1,2,3.
+ Thực hiện nhiệm vụ học tập; 
HS nghiên cứu SGK trao đổi cặp đôi và trả lời câu hỏi.
+ Báo cáo kết quả và thảo luận;
HS trả lời câu hỏi.
+ Kết luận, nhận định.
e. Phương án đánh giá.
4.3. Hoạt động 3. Tìm hiểu các đơn vị đo thông tin trong máy tính (25 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động: 
(1) Tự giác đề xuất giải pháp và lập kế hoạch để thực hiện giải pháp
(5) Thông qua việc tìm kiếm tài liệu ở sách giáo khoa và ở mạng Internet
(6) Phát hiện các vấn đề giáo viên nêu trong quá trình học và giải quyết linh hoạt, sáng tạo.
b. Nội dung của hoạt động
	Thảo luận và điền các thông tin vào phiếu học tập số 3
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động
	HS hoàn thành được phiếu học tập số 3
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
	GV yêu cầu học sinh đọc và thảo luận để điền vào phiếu học tập 3
PHIẾU HỌC TẬP 3
+ Đơn vị đo lường thông tin trong máy tính
+ Điền vào bảng sau?
1 (1B) = 8 Bit
1 (Kilôbyte) = B
1 (Mêgabyte) = .KB
1 (Gigabyte) = .MB
1 TB (Têgabyte) = ..GB
1 PB (Pêtabyte) = .TB
	+ Thực hiện nhiệm vụ học tập: Hoc sinh thảo luận và điền vào phiếu học tập
+ Báo cáo kết quả và thảo luận: Các nhóm báo cáo kết quả
e. Phương án đánh giá
- GV cùng toàn lớp thảo luận đáp án. Các nhóm tự đánh giá kết quả thực hiện của nhóm mình và báo cáo để lớp trưởng ghi lên bảng điểm
 - GV tổng kết kiến thức như sau:
Đơn vị đo lượng thông tin:
- Bit là đơn vị nhỏ nhất để đo lượng thông tin, sử dụng hai ký hiệu là 0 và 1 để biểu diễn thông tin trong máy tính.
- Các đơn vị khác để đo thông tin:
1 Byte (1B) = 8 Bit
1 KB (Kilôbyte) = 1024B
1 MB (Mêgabyte) = 1024KB
1 GB (Gigabyte) = 1024MB
1 TB (Têgabyte) = 1024GB
1 PB (Pêtabyte) = 1024TB 
4.4. Hoạt động 4. Tìm hiểu thiết bị lưu trữ dữ liệu (20 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động: 2, 6, 7, 8, 9
b. Nội dung của hoạt động
- Thực hiện trò chơi để học sinh xác định được các thiết bị lưu trữ dữ liệu
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động: HS xác định được các thiết bị lưu trữ dữ liệu
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
	Giáo viên chia lớp làm 2 nhóm thực hiện nhiệm vụ:
Trong 5 phút ghi lên bảng phụ tất cả các thiết bị nhớ mà em biết
Cho biết dung lượng lưu trữ của từng thiết bị đó
	Mỗi nhóm chuẩn bị bảng phụ, cử trưởng nhóm và thư ký để ghi kết quả của nhóm.
+ Thực hiện nhiệm vụ học tập:
	Học sinh tham khảo sách giáo khoa và mạng Internet để thực hiện nhiệm vụ của giáo viên:
Cả nhóm cùng đọc hướng dẫn, tham khảo tài liệu
Phát biểu ý kiến cá nhân 
Thư ký ghi vào giấy kết quả thảo luận
+ Báo cáo kết quả và thảo luận:
	Khi hết thời gian treo bảng phụ lên bảng, trình bày kết quả khi được giáo viên yêu cầu
	Trình bày những khó khăn khi thực hiện trò chơi
	Giáo viên chốt ý	
+ Kết luận, nhận định:
	Giáo viên đánh giá:
Kết quả của trò chơi
Thái độ tham gia của các thành viên
e. Phương án đánh giá
4.5. Hoạt động 5. Hệ thống hóa kiến thức- Luyện tập (25 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
b. Nội dung của hoạt động: các câu hỏi trắc nghiệm khách quan lựa chọn, câu hỏi nối ý, câu hỏi dạng hình ảnh.
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động: là phiếu học tập của mỗi nhóm (theo mẫu được thiết kế trả lời sẵn).
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
+ Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Phát phiếu học tập cho nhóm học sinh
+ Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Dựa theo nội dung câu hỏi trong phiếu học tập học sinh tiến hành làm việc theo nhóm để cho ra kết quả thống nhất của cả nhóm. (Trước tiên HS làm việc cá nhân, sau đó nhóm trưởng tiến hành thống nhất ý kiến của cả nhóm trên phiếu học tập).
- Nội dung câu hỏi trong phiếu học tập:
PHẦN A: Đánh dấu X vào bảng dưới đây để lựa phát biểu Đúng hay Sai?
Đúng
Sai
Ba dạng thông tin cơ bản là: Dạng âm thanh, dạng văn bản, dạng Hình ảnh
Thông tin trong máy tính được biểu diễn dưới dạng hệ thập phân
Khi thông tin được biểu diễn trong máy tính, người ta gọi là dữ liệu
Câu 2: Thông tin trong máy tính được biểu diễn như thế nào?
Câu 3: Những câu sau đây thuộc dạng thông tin nào?
1. Nghe bài hát từ máy nghe nhạc
2. Đọc một bài báo bình luận về thể thao.
3. Xem một bức ảnh
4. Tiếng chó sủa ngoài đường
5. Nhìn chiếc xe đạp rất đẹp chạy trên đường
PHẦN B: Nối ý cột trái với cột phải để được kết quả đúng.
CỘT TRÁI
CỘT PHẢI
1 MB = Kb
b) 1024;
5 KB = byte
2;
4 GB = Mb
4096;
16 bit = byte
8192
1 KB = bit
d) 5120;
PHẦN C: Vật dụng hoặc thiết bị nào sau đây có thể dung để lưu trữ dữ liệu?
Thiết bị hoặc vật dụng
Đúng
Sai
+ Báo cáo kết quả và thảo luận:
- Trưởng nhóm báo cáo gv khi nhóm hoàn thành.
- Cho nhóm chấm chéo kết quả của nhau dựa trên đáp án 
+ Kết luận, nhận định.
e. Phương án đánh giá
- Cho nhóm đánh giá chéo theo kết quả của GV đưa ra với thang điểm 9
- Nhóm nhanh nhất và đúng nhất được cộng 1.
4.6. Hoạt động 6. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu, mở rộng (20 phút)
a. Mục tiêu của hoạt động: 1, 2, 3, 4, 8, 9
b. Nội dung của hoạt động: Mở rộng kiến thức liên quan, ứng dụng vào thực tiễn
c. Sản phẩm dự kiến của hoạt động: HS trình bày được sự phát triển của các thiết bị lưu trữ
d. Cách thức tổ chức hoạt động học
* Chuyển giao nhiệm vụ 
 Yêu cầu học sinh: Làm việc ở nhà, nộp báo cáo kết quả.
Giáo viên: Hướng dẫn các thực hiện và yêu cầu nộp sản phẩm học tập. Gợi ý một số trang Web.
* Thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh tham khảo sách giáo khoa và internet tìm hiểu về sự phát triển của các thiết bị lưu trữ.
- Đưa ra ví dụ minh họa chính xác
* Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ
 - Nộp bài trên trang Web 
* Đánh giá hoạt động học của học sinh
 - Giáo viên trình bày sản phẩm của học sinh.
 - Giúp học sinh ghi nhớ các kiến thức trọng tâm
e. Phương án đánh giá