Giáo án Tin học Lớp 6 - Tuần 1+2 - Năm học 2021-2022

Tuần 1, 2
Tiết: 1, 2
 Ngày soạn: 10\10\2021 
 Ngày dạy:
TÊN BÀI DẠY : THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU
Thời gian thực hiện : 2 tiết
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức : Sau bài học này, học sinh sẽ có được kiến thức về 
- Thông tin
- Dữ liệu
- Vật mang tin
- Mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu
- Tầm quan trọng của thông tin
2. Về năng lực 
2.1. Năng lực chung
Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát triển một số thành tố năng lực chung của học sinh như sau :
* Năng lực tự chủ, tự học : Học sinh có khả năng tự đọc sách giáo khoa và kết hợp với gợi ý của giáo viên để trả lời câu hỏi về khái niệm Thông tin, dữ liệu, vật mang tin.
* Năng lực giao tiếp và hợp tác : Học sinh thảo luận nhóm để đưa ra ví dụ về: Thông tin, dữ liệu, vật mang tin.
* Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo : Học sinh đưa ra được thêm các ví dụ về mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu, ví dụ minh họa tầm quan trọng của thông tin.
2.2. Năng lực Tin học
Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát triển một số thành tố năng lực Tin học của học sinh như sau :
Năng lực C (NLc) : 
- Nhận biết được sự khác nhau giữa thông tin và dữ liệu
- Phân biệt được thông tin với vật mang tin
- Nêu được ví dụ minh hoạ mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu
- Nêu được ví dụ minh hoạ tầm quan trọng của thông tin
3. Về phẩm chất :
Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát triển một số thành tố Phẩm chất của học sinh như sau :
* Nhân ái : Thể hiện sự cảm thông và sẳn sàng giúp đỡ bạn trong quá trình thảo luận nhóm
* Trung thực : Truyền đạt các thông tin chính xác, khách quan
II. Thiết bị dạy học và học liệu
- Thiết bị dạy học : Máy chiếu, máy tính giáo viên, phiếu học tập
- Học liệu : Sách giáo khoa Tin học 6
III. Tiến trình dạy học
1. HOẠT ĐỘNG 1 : KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu : Giúp học sinh xác định được vấn đề cần giải quyết là : Sự khác nhau giữa thông tin và dữ liệu
b) Nội dung : Học sinh đọc đoạn văn bản trong sách giáo khoa và trả lời câu hỏi “em biết những được điều gì sau khi đọc xong đoạn văn bản đó”
c) Sản phẩm : Học sinh trả lời về thông tin trong đoạn văn bản
d) Tổ chức thực hiện : Chiếu đoạn văn bản, hoặc yêu cầu học sinh đọc trong Sách giáo khoa. Cho các nhóm thảo luận nhanh, để trả lời câu hỏi
Gv : Em biết những được điều gì sau khi đọc xong đoạn văn bản đó ?
Hs : 
2. HOẠT ĐỘNG 2 : HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
* Hoạt động 2.1 : Thông tin và dữ liệu (thấy gì ? biết gì ?)
a) Mục tiêu : Giúp học sinh phân biệt được ba khái niệm (thông tin, dữ liệu, vật mang tin)
b) Nội dung : Giao phiếu học tập số 1 ghép khái niệm (thông tin, dữ liệu, vật mang tin) với nội dung tương ứng
c) Sản phẩm : Kết quả điền phiếu của các nhóm
d) Tổ chức thực hiện : Phát phiếu học tập, yêu cầu các nhóm thảo luận và điền vào phiếu
Gv : Gọi học sinh đọc đoạn văn bản ở hoạt động 1 và trả lời “Bạn Minh đã thấy gì và biết gì để quyết định nhanh chóng qua đường ?
Hs : Thảo luận nhóm
Thấy gì ?
Biết gì ?
- Đường phố đông người, nhiều xe
- Đèn giao thông đổi sang màu xanh và các xe chiều đèn đỏ đã dừng lại
- Có nguy cơ mất an toàn giao thông
- Có thể qua đường an toàn
Gv chốt lại : Trong đoạn văn ở hoạt động 1 những điều Minh thấy là dữ liệu còn những gì Minh biết là thông tin
Ví dụ : Dự báo thời tiết trên tivi
 + Dữ liệu : thấy con số, văn bản, hình ảnh, âm thanh
 + Thông tin : biết hôm nay trời nắng hay mưa
Gv nói thêm : Sự hiểu biết của chúng ta đều có được từ sự lắng nghe, quan sát và trải nghiệm
Gv : Cho học sinh biết mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu
 - Thông tin và dữ liệu cùng đem lại hiểu biết cho con người nên đôi khi được dùng thay thế cho nhau
Gv : Phân tích ví dụ tiếng trống trường khai giảng năm học mới
 + TH1 : Nghe tiếng trống trường biết là năm học mới đã bắt đầu (thông tin)
 + TH2 : Tiếng trống trường được ghi lại thành tệp âm thanh (dữ liệu)
Gv phân tích thêm ví dụ
 - Cửa hàng bán 10 quả trứng được 30.000 là thông tin. Nếu lấy thông tin đó nhập vào máy tính đó là dữ liệu (từ thông tin đi đến dữ liệu)
 - Dữ liệu nhập vào máy tính rồi phân tích xuất ra báo cáo thì báo cáo đó là thông tin (từ dữ liệu đến thông tin)
 Gv : Giới thiệu ba khái niệm
Thông tin
Dữ liệu
Vật mang tin
là những gì đem lại hiểu biết cho con người về thế giới xung quanh và về chính bản thân mình
Thông tin được ghi lên vật mang tin trở thành dữ liệu. Dữ liệu được thể hiện dưới dạng những con số, văn bản, hình ảnh và âm thanh
là phương tiện được dùng để lưu trữ và truyền tải thông tin
Gv : Phân tích ví dụ du lịch đảo cò
 + Thông tin : Giá vé, thời gian, phương tiện
 + Dữ liệu : Những thông tin ghi trên bảng
 + Vật mang tin : Tấm bảng
1. Em hãy ghép mõi mục ở cột A với một mục phù hợp ở cột B
A
B
Kết quả
1. Thông tin
a. Các số, văn bản, hình ảnh, âm thanh, 
1 + b
2. Dữ liệu
b. Những gì đem lại hiểu biết cho con người về thế giới xung quanh và chính bản thân mình
2 + a
3. Vật mang tin
c. Vật chứa dữ liệu
3 +c
2. Mỗi dòng sau đây là thông tin hay dữ liệu
. 16:00 . 0123456789
Dữ liệu
Hãy gọi cho tôi lúc 16 giờ theo số điện thoại 0123456789
Thông tin
Gv bổ sung thêm
* Sự khác nhau giữa thông tin và dữ liệu
 - Dữ liệu là các giá trị chưa có ý nghĩa với người sử dụng. Có thể là một tập hợp các giá trị mà không biết được sự liên hệ giữa chúng. 
Ví dụ : Nguyễn Văn A, 845102, 14/10/02, 18 
 - Thông tin có thể gồm nhiều giá trị dữ liệu được tổ chức sao cho nó mang lại một ý nghĩa cho một đối tượng cụ thể, trong một ngữ cảnh cụ thể.
Ví dụ : Thủ kho Nguyễn Văn A xuất mặt hàng có danh mục là 845102 vào ngày 14/10/ 02 với số lượng 18.
Tóm lại : Dữ liệu + xử lý ⇒ thông tin
* Hoạt động 2.2 : Phân biệt được thông tin với vật mang tin.
a) Mục tiêu : Giúp học sinh phân biệt được thông tin với vật mang tin.
b) Nội dung : Yêu cầu học sinh đưa ra ví dụ có thông tin và vật mang tin.
c) Sản phẩm : Học sinh nêu ra ví dụ có thông tin và vật mang tin
d) Tổ chức thực hiện : Giao yêu cầu cho các nhóm, các nhóm thảo luận và trả lời.
* TH1 : Mỗi nhóm đưa ra 2 ví dụ và nêu rõ thông tin và vật mang tin
* TH2 : Giáo viên đưa ra ví dụ rồi yêu cầu học sinh chỉ ra thông tin và vật mang tin
Ví dụ
Thông tin
Vật mang tin
Biển báo giao thông (đèn đỏ)
Phiếu liên lạc (kết quả học tập)
Quyển sách tin học 6
DVD chứa phim hoạt hình
* Hoạt động 2.3 : Nêu ví dụ minh hoạ mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu
a) Mục tiêu : Giúp học sinh nêu mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu
b) Nội dung : Yêu cầu học sinh đưa ra ví dụ có thông tin và dữ liệu (có sự gợi ý của giáo viên)
c) Sản phẩm : Học sinh nêu ra ví dụ có thông tin và dữ liệu thể hiện mối quan hệ giữa chúng.
d) Tổ chức thực hiện : Giao yêu cầu cho các nhóm, các nhóm thảo luận và trả lời.
* Hoạt động 2.4 : Tầm quan trọng của thông tin
a) Mục tiêu : Giúp học sinh hiểu được tầm quan trọng của thông tin trong cuộc sống
b) Nội dung : Yêu cầu học sinh đưa ra ý tưởng cho buổi dã ngoại (có sự gợi ý của giáo viên)
c) Sản phẩm : Sơ đồ tư duy mô tả kế hoạch đi dã ngoại
d) Tổ chức thực hiện : Giao yêu cầu cho các nhóm, các nhóm thảo luận và trả lời.
Gv : Cho học sinh đọc 2 đoạn văn để biết được tầm quan trọng của thông tin
 - Thông tin đem lại hiểu biết cho con người. Mọi hoạt động của con người đều cần đến thông tin
Ví dụ : Trong bài “Con Rồng Cháu Tiên” chúng ta biết được nguồn gốc của người Việt
 - Thông tin có khả năng làm thay đổi hành động của con người
Ví dụ : 
Gv : Yêu cầu mỗi nhóm đưa những thông tin cần thiết cho buổi dã ngoại (mỗi thành viên đưa ra một hoặc hai thông tin)
Gv : Gợi ý (thời tiết, địa điểm, phương tiện di chuyển, thời gian, mặc gì, )
Gv : Hướng dẫn các nhóm vẽ sơ đồ tư duy mô tả kế hoạch đi dã ngoại (khi đã có thông tin)
3. HOẠT ĐỘNG 3 : LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu : Giúp học sinh ôn tập lại các khái niệm (thông tin, dữ liệu, vật mang tin)
b) Nội dung : Giao phiếu học tập số 2, trong đó có một đoạn văn bản, yêu cầu học sinh nhận ra được đâu là thông tin, dữ liệu, vật mang tin.
c) Sản phẩm : Các câu trả lời
d) Tổ chức thực hiện : Phát phiếu học tập, yêu cầu các nhóm thảo luận, ghi câu trả lời vào phiếu và đại diện nhóm trả lời
Bảng 1.1. Lượng mưa trung bình hàng tháng (phiếu học tập số 2)
a. Các con số trong bảng là thông hay dữ liệu ?
Hs : Dữ liệu
b. Phát biểu “Tháng 6, Đà Nẵng ít mưa nhất so với các thành phố Hà Nội, Huế, Vũng Tàu” là thông tin hay dữ liệu ?
Hs : Thông tin
c. Trả lời câu hỏi : “Huế ít mưa nhất vào tháng nào trong năm ?”. Câu trả lời là thông tin hay dữ liệu ?
Hs : “Huế ít mưa nhất vào tháng 3 trong năm ”. Thông tin
d. Câu trả lời cho câu hỏi c, có ảnh hưởng đến việc lựa chọn thời gian và địa điểm du lịch hay không ? Vì sao ?
Hs : Có. Vì tháng 3 Huế ít mưa nhất nên việc lựa chọn thời gian và địa điểm du lịch ở Huế là rất phù hợp cho người muốn đi du lịch
4. HOẠT ĐỘNG 4 : VẬN DỤNG
a) Mục tiêu : Học sinh nêu được ví dụ minh hoạ tầm quan trọng của thông tin
b) Nội dung : Đưa ra câu hỏi về thông tin giúp em như thế nào về việc chọn trang phục phù hợp, giúp em an toàn khi tham gia giao thông
c) Sản phẩm : Câu trả lời của các nhóm
d) Tổ chức thực hiện : Giáo viên đưa ra câu hỏi, các nhóm thảo luận để đưa ra câu trả lời
1. Em hãy nêu ví dụ cho thấy thông tin giúp em :
a. Có những lựa chọn trang phục phù hợp hơn
Gv : Dự báo thời tiết biết hôm nay nhiệt độ ngoài trời là 300C, có nắng từ rất sớm và oi nóng.
Hs : Em cần mặc quần áo thoáng mát khi ở trong nhà, khi ra ngoài trời em cần mặc quần áo dài tay để tránh tia UV, .
b. Đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông
Gv : Tại ngã tư đường có các đèn tín hiệu, các biển báo, vạch kẻ đường
Hs : Khi tham gia giao thông ta cần phải đi bên phải, đi đúng phần đường, làn đường và phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ
2. Em hãy nêu ví dụ về vật mang tin giúp ích cho việc học tập của em
Hs : Sách, vở, bảng, máy chiếu, loa, tranh, 
PHỤ LỤC
Phiếu học tập số 1
A
B
Kết quả
1. Thông tin
a. Các số, văn bản, hình ảnh, âm thanh, 
2. Dữ liệu
b. Những gì đem lại hiểu biết cho con người về thế giới xung quanh và chính bản thân mình
3. Vật mang tin
c. Vật chứa dữ liệu
Phiếu học tập số 2