Giáo án Toán Khối 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Chương 4

 Ngày dạy: Ngày soạn:
Tiết theo KHBD:
 BÀI 1: THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU
 Thời gian thực hiện: (02 tiết)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
 - Thực hiện được việc thu thập dữ liệu theo mục đích và yêu cầu.
 - Biết cách phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước.
 - Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu đã phân loại vào các bảng.
 - Nhận biết được tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đơn giản.
 - Biết kiểm tra tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đã học.
2. Về năng lực:
* Năng lực chung: 
 - Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà 
và tại lớp.
 - Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết 
hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành 
nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù: 
 - Năng lực giao tiếp toán học: HS phát biểu, nhận biết được khái niệm dữ liệu, số 
liệu, đọc, viết được các số liệu; phân loại được các dữ liệu theo mục đích, yêu cầu; kiểm 
tra được tính hợp lí của dữ liệu.
 - Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng 
lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các thao tác tư duy, phân tích, tổng hợp, khái 
quát hóa, để hình thành khái niệm dữ liệu và số liệu; vận dụng các kiến thức trên để 
giải các bài tập về phân loại dữ liệu, kiểm tra được tính hợp lí của dữ liệu, giải một số 
bài tập có nội dung gắn với thực tiễn ở mức độ đơn giản.
3. Về phẩm chất:
 - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
 - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo 
nhóm, trong đánh giá và tự đánh giá.
 - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu.
 Trang 1 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm.
III. Tiến trình dạy học:
Tiết 1: 
1. Hoạt động 1: Mở đầu (5 phút)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ tìm hiểu về thu thập và phân loại dữ liệu.
b) Nội dung: HS đọc các thông tin thu thập được của Tổng cục môi trường, chỉ ra các 
thông tin đọc, quan sát được. 
c) Sản phẩm: Các thông tin đọc, quan sát được. 
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập: - Các thông tin thu thập được là: số, 
 GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm tổ: chữ, hình ảnh.
 - Đọc các thông tin thu thập được của Tổng - Phân loại: 
 cục môi trường. + Đa dạng: 888 loài.
 - Chỉ ra các thông tin đọc và quan sát được, + Đe dọa tuyệt chủng: 72 loài.
 phân loại các thông tin đó. + Ít xuất hiện và hiếm gặp: 51 loài.
 * HS thực hiện nhiệm vụ:
 - Đọc các thông tin thu thập được của Tổng 
 cục môi trường. GV yêu cầu 2 HS đứng tại 
 chỗ đọc to.
 - Thảo luận nhóm chỉ ra các thông tin đọc 
 và quan sát được, phân loại các thông tin.
 * Báo cáo, thảo luận: 
 - GV chọn đại diện 1 nhóm hoàn thành 
 nhiệm vụ nhanh nhất đứng tại chỗ đọc to 
 lên kết quả thảo luận của nhóm.
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định: 
 - GV nhận xét các câu trả lời của HS, chính 
 xác hóa các câu trả lời. 
 - GV đặt vấn đề vào bài mới: Trong đời 
 sống hàng ngày chúng ta thường cập nhật 
 nhật các dữ liệu thống kê về sản lượng sản 
 xuất, giá cả, thu nhập, dân số, dịch bệnh,...
 Trang 2 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 Những dữ liệu thống kê giúp ta nắm được 
 tình hình hiện tại và lên kế hoạch thích hợp 
 cho tương lai.
 Vậy chúng ta sẽ học cách thu thập và phân 
 loại dữ liệu như thế nào?
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (38 phút)
Hoạt động 2.1: Thu thập dữ liệu (16 phút).
a) Mục tiêu: Thực hiện được việc thu thập dữ liệu theo mục đích và yêu cầu.
b) Nội dung:
 - Học sinh đọc và trả lời câu hỏi ở bảng 1 sgk trang 99.
 - Trả lời các câu hỏi ở phần thực hành 1, vận dụng 1 sgk trang 100. 
c) Sản phẩm:
 - Thu thập được dữ liệu từ bảng 1 sgk trang 99 theo yêu cầu.
 - Lời giải các bài tập: ở phần thực hành 1, vận dụng 1 sgk trang 100.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1: 1. Thu thập dữ liệu
 GV yêu cầu lớp thực hiện theo nhóm bàn. a) Hoạt động khám phá 1.
 - Yêu cầu HS đọc và trả lời câu hỏi ở bảng - Khái niệm: Những thông tin thu 
 1 sgk trang 99 phần hoạt động khám phá1. thập được như: số, chữ, hình ảnh,... 
 - Yêu cầu học sinh đọc khái niệm dữ liệu, được gọi là dữ liệu. Trong các dữ 
 số liệu liệu ấy có dữ liệu là số được gọi là số 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1: liệu, có dữ liệu không phải là số.
 - HS đọc và trả lời câu hỏi ở bảng 1 SGK - Ví dụ 1: Trong bảng 1
 trang 99. Dữ liệu bao gồm danh sách các môn 
 - HS đọc khái niệm dữ liệu, số liệu. thể thao được ưa thích: bóng đá, cầu 
 lông, bóng bàn, đá cầu, bóng rổ, số 
 * Báo cáo, thảo luận 1: 
 lượng bạn ưa thích từng môn: 18, 8, 2, 
 - GV chọn 2 nhóm hoàn thành nhiệm vụ 
 4, 5. Trong đó các dữ liệu: 18, 8, 2, 4, 
 nhanh nhất lên trình bày.
 5 gọi là số liệu.
 - HS cả lớp theo dõi, nêu nhận xét.
 * Kết luận, nhận định 1: 
 - GV nhận xét bổ sung và chốt kiến thức.
 Trang 3 Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV có nhiều cách để thu thập dữ liệu như 
quan sát, lập phiếu điều tra,... hoặc thu thập 
từ những nguồn có sẵn như sách, báo, 
trang web,...
* GV giao nhiệm vụ học tập 2: b) Thực hành 1:
- Hoạt động cá nhân làm thực hành 1 SGK - Mai đang điều tra về các loại kem 
trang 100. yêu thích của khách hàng.
* HS thực hiện nhiệm vụ 2: - Các dữ liệu thu thập được trong 
- HS thực hiện nhiệm vụ trên. bảng là: 
* Báo cáo, thảo luận 2: + Loại kem: Dâu, Nho, Sầu riêng, Sô 
- GV yêu cầu một vài HS đứng tại chỗ trả cô la, Va ni.
lời thực hành 1. + Số lượt người yêu thích từng loại 
- HS cả lớp theo dõi, nhận xét kem tương ứng: 11, 4, 8, 5, 2.
* Kết luận, nhận định 2: 
- GV chính xác hóa các kết quả và nhận xét 
mức độ hoàn thành của HS.
* GV giao nhiệm vụ học tập 3: c) Vận dụng 1
 GV yêu cầu lớp thực hiện theo nhóm tổ
- Các nhóm làm vận dụng 1 sgk trang 100.
* HS thực hiện nhiệm vụ 3:
- Nhóm HS thực hiện nhiệm vụ trên.
- Hướng dẫn, hỗ trợ: Thống kê các vật 
dụng có sẵn trong lớp theo yêu cầu của 
bảng.
* Báo cáo, thảo luận 3: 
- GV chọn 2 nhóm hoàn thành nhiệm vụ 
nhanh nhất lên trình bày.
- HS cả lớp quan sát, nhận xét.
* Kết luận, nhận định 3: 
- GV chính xác hóa các kết quả và nhận xét 
mức độ hoàn thành của HS.
 Trang 4 Hoạt động 2.2: Phân loại dữ liệu (11 phút)
a) Mục tiêu:
 - Biết cách phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước.
 - Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu đã phân loại vào các bảng.
b) Nội dung:
 - Thực hiện các hoạt động khám phá 2 và thực hành 2.
c) Sản phẩm:
 - Khái niệm phân loại dữ liệu.
 - Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước.
 - Trả lời được câu hỏi của phần hoạt động khám phá 2 và thực hành 2.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1: 2. Phân loại dữ liệu.
 - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi ở phần hoạt a) Hoạt động khám phá 2.
 động khám phá 2 trang 101. - Có 2 bạn học sinh không nuôi con 
 - Yêu cầu HS đọc ví dụ 2 sgk trang 101. vật nào.
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1: - Có 4 loại con vật được nuôi: chó, 
 - HS thực hiện yêu cầu trên theo cá nhân. cá, mèo, chim.
 * Báo cáo, thảo luận 1: 
 - GV yêu cầu một vài HS đứng tại chỗ * Khái niệm: Thông tin rất đa 
 trình bày kết quả thực hiện hoạt động khám dạng và phong phú. Việc sắp xếp 
 phá 2 thông tin theo những tiêu chí nhất 
 - HS cả lớp lắng nghe, quan sát và nhận xét định gọi là phân loại dữ liệu.
 câu trả lời của bạn.
 * Kết luận, nhận định 1: 
 - GV chính xác hóa kết quả của hoạt động 
 khám phá 2.
 - GV thông tin rất đa dạng và phong phú. 
 Việc sắp xếp thông tin theo những tiêu chí 
 nhất định gọi là phân loại dữ liệu.
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2: b) Thực hành 2.
 - Yêu cầu HS làm phần thực hành 2 Có nuôi con vật hay Số bạn
 * HS thực hiện nhiệm vụ 2: không
 Trang 5 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 - HS thực hiện yêu cầu trên theo cá nhân. Có nuôi 6
 * Báo cáo, thảo luận 2: Không nuôi 2 
 - GV yêu cầu 1 HS lên bảng làm trình bày .
 HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định 2: 
 - GV chính xác hóa kết quả của phần thực 
 hành 2.
Hoạt động 2.3: Tính hợp lí của dữ liệu (11phút)
a) Mục tiêu:
 - Biết được tính hợp lí của dữ liệu thông qua việc tìm kiếm các điểm không hợp lí 
của các số liệu trong bảng thống kê.
 - Biết kiểm tra tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đã học.
b) Nội dung:
 - Thực hiện các hoạt động khám phá 3 và vận dụng 2.
c) Sản phẩm:
 - Tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đơn giản.
 - Kiểm tra tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đã học.
 - Trả lời được câu hỏi của phần hoạt động khám phá 3 và vận dụng 2.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1: 2. Tính hợp lí của dữ liệu.
 - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi ở phần hoạt a) hoạt động khám phá 3.
 động khám phá 3 trang 102 SGK.
 - Yêu cầu HS đọc ví dụ 3 sgk trang 102. - Để đánh giá tính hợp lí của dữ 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1: liệu, ta cần đưa ra các tiêu chí 
 - HS thực hiện yêu cầu trên theo cá nhân. đánh giá, chẳng hạn như dữ liệu 
 - Hướng dẫn, hỗ trợ: Tìm và chỉ sự khác phải:
 biệt giữa các dữ liệu trong bảng. * Đúng định dạng.
 * Báo cáo, thảo luận 1: * Nằm trong phạm vi dự kiến.
 - GV yêu cầu một vài HS đứng tại chỗ 
 trình bày kết quả thực hiện hoạt động khám 
 phá 3 
 Trang 6 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 - HS cả lớp lắng nghe, quan sát và nhận xét 
 câu trả lời của bạn.
 * Kết luận, nhận định 1: 
 - GV chính xác hóa kết quả của hoạt động 
 khám phá 3.
 - GV Để đánh giá tính hợp lí của dữ liệu, ta 
 cần đưa ra các tiêu chí đánh giá, chẳng hạn 
 như dữ liệu phải:
 * Đúng định dạng.
 * Nằm trong phạm vi dự kiến.
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2: b) Vận dụng 2.
 - Yêu cầu HS làm phần vận dụng 2 - Điểm không hợp lí trong bảng dữ 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 2: liệu “Bảng 4” là dữ liệu 12/8 Trần 
 - HS thực hiện yêu cầu trên theo cá nhân. Hưng Đạo vì không đúng định dạng 
 của Email.
 * Báo cáo, thảo luận 2: 
 - Điểm không hợp lí trong bảng dữ 
 - GV yêu cầu 1 HS lên bảng làm trình bày .
 liệu đo thân nhiệt của bệnh nhân A 
 HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 là các dữ liệu: 0,100, 2 vì thân 
 * Kết luận, nhận định 2: 
 nhiệt của người trên dưới 37 (độ C) 
 - GV chính xác hóa kết quả của phần vận vài độ (không thuộc phạm vi dự 
 dụng 2. kiến)
 Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Làm bài tập 1, 2, 3, 4, 5 trang 103,104 SGK.
- Xem thêm bài tập đã giải và làm thêm bài tập ở SBT trang 83-86
 Trang 7 Tiết 2
3. Hoạt động 3: Luyện tập (40 phút)
a) Mục tiêu: HS vận dụng các kiến thức đã học vào:
 - Thực hiện việc thu thập dữ liệu theo mục đích và yêu cầu.
 - Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước.
 - Biết kiểm tra tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đã học.
b) Nội dung: Làm bài tập 1, 2, 3, 5 trang 103, 104 SGK và bài tập 2 trang 86 SBT
c) Sản phẩm: 
 + Thu thập dữ liệu theo mục đích và yêu cầu. 
 + Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí cho trước. 
 + Biết kiểm tra tính hợp lí của dữ liệu theo các tiêu chí đã học thông qua giải các 
bài tập 1, 2, 3, 5 trang 103, 104 SGK và bài tập 2 trang 86 SBT
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1: Dạng 1: Thu thập dữ liệu:
 - GV yêu cầu cá nhân HS làm bài tập 1 Bài 1 trang 103
 trang 103. Món ăn sáng Số bạn ăn
 - GV hướng dẫn: đếm số bạn ăn từng món 
 Xôi 11 
 và hoàn chỉnh bảng thu thập số liệu
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1: Bánh mì 4 
 - HS thực hiện yêu cầu trên theo cá nhân. Bánh bao 8 
 * Báo cáo, thảo luận 1: Cơm tấm 5 
 - GV yêu cầu 2 HS lên bảng trình bày Phở 2 
 Cả lớp quan sát và nhận xét.
 * Kết luận, nhận định 1: 
 - GV khẳng định kết quả đúng và đánh giá 
 mức độ hoàn thành của HS.
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2: Bài 2 trang 104.
 - GV yêu cầu cá nhân HS làm bài tập 2 a) Lan đang thống kê về các món ăn 
 trang 104. sáng của các bạn trong lớp và số 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 2: lượng các bạn chọn từng món ăn đó.
 - HS thực hiện yêu cầu trên. b) Bạn thu thập được các loại dữ liệu 
 là: Danh sách các món ăn sáng và số 
 Trang 8 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* Báo cáo, thảo luận 2: lượng các bạn chọn (số liệu)
- GV yêu cầu 2 HS lên bảng trình bày
- Cả lớp quan sát và nhận xét. Danh sách các Số lượng bạn 
* Kết luận, nhận định 2: món ăn sáng chọn
- GV khẳng định kết quả đúng và đánh giá Xôi 11 
mức độ hoàn thành của HS.
 Bánh mì 4 
 Bánh bao 8 
 Cơm tấm 5 
 Phở 2 
 c) Món ăn được chọn nhiều nhất là: 
 Xôi
* GV giao nhiệm vụ học tập 3: Dạng 2: Phân loại dữ liệu 
- Làm bài tập 3 trang 104 Bài 3 trang 104
* HS thực hiện nhiệm vụ 3: - Các loại dữ liệu xuất hiện trong bảng 
- HS thực hiện yêu cầu trên. thống kê là: Dữ liệu là chữ cái, dữ liệu 
* Báo cáo, thảo luận 3: là số (số liệu)
- GV yêu cầu 2 HS lên bảng trình bày. - Số lần gõ chữ E và chữ T nhiều 
 nhất nên được sắp xếp ở vị trí thuận 
- Cả lớp quan sát và nhận xét.
 lợi dễ bấm nhất.
* Kết luận, nhận định 3: 
- GV khẳng định kết quả đúng và đánh giá 
mức độ hoàn thành của HS.
* GV giao nhiệm vụ học tập 4: Bài 2 trang 86 SBT
- GV yêu cầu HS thực hiện theo nhóm bàn Các triều đại phong kiến Việt 
làm bài tập 2 trang 86 SBT. Nam
- GV chiếu đề bài lên bảng (trường hợp HS Triều đại Thời gian tồn tại( 
không có đủ SBT) năm)
Em hãy thu thập và phân loại dữ liệu từ 
 Nhà Ngô 27 
đoạn văn bản lịch sử (theo Viện sử học) 
sau đây: Nhà Đinh 13
Nhà Ngô: 939 965; Nhà Tiền Lê 30
Nhà Đinh: 968 980; Nhà Lý 217
 Trang 9 Hoạt động của GV và HS Nội dung
Nhà Tiền Lê: 980 1009; Nhà Trần 175
Nhà Lý: 1009 1225; Nhà Hồ 8
Nhà Trần: 1226 1400; Nhà Hậu Lê 361
Nhà Hồ: 1400 1407; 
 Nhà Tây Sơn 15
Nhà Hậu Lê: 1428 1788; 
 Nhà Nguyễn 144
Nhà Tây Sơn: 1788 1802; 
Nhà Nguyễn: 1802 1945. 
Trình bày thông tin thu thập được theo 
mẫu sau:
 Các triều đại phong kiến Việt Nam
 Triều đại Thời gian tồn tại( năm)
 Nhà Ngô 27 
 Nhà Đinh ...
 ... ...
* HS thực hiện nhiệm vụ 4: 
- HS thực hiện yêu cầu trên.
* Báo cáo, thảo luận 4: 
- GV yêu cầu 2 nhóm hoàn thành nhanh 
nhất lên bảng trình bày.
- Cả lớp theo dõi và nhận xét.
* Kết luận, nhận định 4: 
- GV khẳng định kết quả đúng và đánh giá 
mức độ hoàn thành của HS.
* GVgiao nhiệm vụ học tập 5: Dạng 3: Kiểm tra tính hợp lí của dữ 
GV chia nhóm thành các nhóm đôi liệu:
- Yêu cầu làm bài tập 5 trang 104 Bài 5 trang 104
* HS thực hiện nhiệm vụ 5: Thông tin chưa Tiêu chí đánh 
- HS thực hiện yêu cầu trên. hợp lí giá
* Báo cáo, thảo luận 5: K Đúng định dạng
- GV yêu cầu đại diện 2 nhóm có lời giải 100 Thuộc phạm vi 
 Trang 10