Giáo án Toán Khối 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Chương 8

 Ngày dạy: Ngày soạn:
Tiết theo KHBD:
 BÀI 1: ĐIỂM – ĐƯỜNG THẲNG
 Thời gian thực hiện: (03 tiết)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Nhận biết được, vẽ và kí hiệu được điểm và đường thẳng.
- Hiểu được có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt cho trước.
- Nhận biết được một điểm thuộc hay không thuộc một đường thẳng; vẽ được điểm thuộc 
(không thuộc) đường thẳng cho trước.
- Tìm được một số hình ảnh của điểm và đường thẳng trong thực tế.
2. Về năng lực:
* Năng lực chung:
- Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ 
nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
- Năng lực giao tiếp toán học: HS nhận biết được điểm và đường thẳng thông qua hình 
ảnh trực quan; nhận biết được các quan hệ cơ bản giữa điểm, đường thẳng, điểm thuộc 
đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng; nhận biết được một điểm thuộc hay không 
thuộc một đường thẳng; vẽ được hình thông qua cách diễn đạt.
- Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô 
hình hóa toán học: HS cần thành thạo việc vẽ các điểm, đường thẳng, chỉ ra được quan 
hệ thuộc hay không thuộc của một điểm với một đường thẳng nhằm vận dụng các kiến 
thức trên để đưa được các ví dụ trên thực tế về các đối tượng nói trên.
3. Về phẩm chất:
- Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
- Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, 
trong đánh giá và tự đánh giá.
- Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu.
2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm.
 Trang 1 III. Tiến trình dạy học:
Tiết 1: 
1. Hoạt động 1: Mở đầu (7 phút)
a) Mục tiêu: Gợi động cơ tìm hiểu điểm, đường thẳng.
b) Nội dung: GV chiếu hình ảnh trực quan phần HĐKĐ, HS nhận biết được hình ảnh của 
điểm, đường thẳng.
c) Sản phẩm: HS thấy được sự tồn tại của điểm, đường thẳng.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập: GV chiếu Hình 1: Vạch sơn màu trắng kéo dài về hai 
 hình ảnh trên màn chiếu (hoặc tivi) và đưa phía cho ta hình ảnh của đường thẳng.
 ra chú thích về hai hình
 Hình 1: Vạch sơn màu trắng kéo dài về 
 hai phía cho ta hình ảnh của đường thẳng.
 Hình 2: Các sợ dây điện được kéo căng 
 cho ta hình ảnh của những đường thẳng 
 Hình 2: Các sợ dây điện được kéo căng cho 
 và mỗi con chim là hình ảnh của điểm.
 ta hình ảnh của những đường thẳng và mỗi 
 - GV yêu cầu HS quan sát trong lớp học, 
 con chim là hình ảnh của điểm.
 chỉ ra những hình ảnh nào là điểm và 
 đường thẳng có trong lớp.
 * HS thực hiện nhiệm vụ: 
 - HS lắng nghe và quan sát GV giới 
 thiệu phần HĐKĐ
 - HS hoạt động cá nhân.
 * Báo cáo, thảo luận
 - GV gọi 2 HS đứng tại chỗ phát biểu.
 - HS cả lớp quan sát, lắng nghe, nhận 
 xét.
 * Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét các câu trả lời của HS.
 - GV đặt vấn đề vào bài mới: Sau phần 
 hoạt động trên, các em cũng có thể đoán 
 được nội dung bài học hôm nay của chúng 
 ta liên quan đến “Điểm – Đường thẳng”. 
 Trang 2 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 Như vậy, chúng ta hiểu thế nào là điểm? 
 Thế nào là đường thẳng? Và điểm – 
 đường thẳng có mối quan hệ như thế nào? 
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới (38 phút)
Hoạt động 2.1: Điểm (15 phút)
a) Mục tiêu: Hình thành khái niệm điểm. HS biết vẽ điểm và cách đặt tên điểm.
b) Nội dung:
- HS thực hiện HĐKP 1 (SGK trang 74), Thực hành 1 (SGK trang 75), bài tập giáo viên 
cho thêm.
c) Sản phẩm:
- Khái niệm của điểm và chú ý.
- Lời giải HĐKP 1 (SGK trang 74), Thực hành 1 (SGK trang 75), bài tập giáo viên cho thêm.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1 1. Điểm
 a) HĐKP 1 a) HĐKP 1 (SGK/74)
 - GV chiếu hình ảnh HĐKP 1 lên màn 
 hình yêu cầu HS thực hiện HĐKP 1 
 trong SGK trang 74 và thực hiện tương 
 tự với các điểm còn lại.
 b) Ví dụ:
 - Yêu cầu HS đọc ví dụ 1, 2
 - Yêu cầu HS thực hiện vẽ một số điểm 
 trên vở
 c) Chú ý: - Mỗi hình ảnh trên trang giấy, trên bảng ... 
 - Đọc chú ý SGK trang 75 cho ta hình ảnh của điểm.
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1 - Người ta thường dùng các chữ cái in hoa 
 A, B, C,... để đặt tên cho điểm.
 - HS lắng nghe và quan sát GV giới 
 thiệu. b) Ví dụ:
 - HS thực hiện HĐKP 1 Ví dụ 1: Ba điểm A,B,C phân biệt.
 - HS thực hiện cá nhân đọc ví dụ 1, ví dụ 
 2 và chú ý.
 Trang 3 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* Báo cáo, thảo luận 1 B
- Với mỗi câu hỏi, GV yêu cầu vài HS 
 A
lên bảng xác định vị trí các điểm ở C
HĐKP 1
 Ví dụ 2: Hai điểm M và N trùng nhau.
- HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 N
* Kết luận, nhận định 1 M
- GV nhận xét các câu trả lời của HS.
 c) Chú ý:
- GV giới thiệu về cách biểu diễn điểm 
 + Khi nói tới hai điểm mà không giải thích 
trên trang giấy, trên bảng cũng như cách 
 gì thêm, ta coi đó là hai điểm phân biệt.
kí hiệu tên của điểm.
 + Từ những điểm ta xây dựng các hình. Mỗi 
- GV chú ý cho HS hình ảnh hai điểm 
 hình là một tập hợp các điểm. Một điểm cũng 
trùng nhau.
 được coi là một hình
- GV nêu chú ý trong SGK trang 75 và 
yêu cầu vài HS đọc lại.
* GV giao nhiệm vụ học tập 2 d) Thực hành 1 (SGK/75)
- Làm bài TH 1 SGK trang 75. a) Các điểm có trong hình là G,K,H
- GV cho HS hoạt động nhóm: Bài tập R
GV cho thêm: 
 P
+ GV sẽ phát mỗi tổ một bản đồ Việt b) Q
Nam được in ra giấy A0. Nhiệm vụ của 
HS lần lượt ghim các điểm A,B,C,D,E
 e) Hoạt động nhóm: 
vào vị trí thuộc 5 thành phố trực thuộc 
Trung ương: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Hà Nội: Điểm A - Bảo tàng Dân tộc học.
Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Hải Phòng: Điểm B - Quần đảo Cát Bà
+ Bên cạnh đó, mỗi thành phố sẽ có các Đà Nẵng: Điểm C - Cầu Vàng.
điểm du lịch tương ứng, HS phải nêu TP. Hồ Chí Minh: Điểm D - Bảo tàng Lịch 
được chính xác các điểm du lịch của mỗi sử Việt Nam
thành phố: Bảo tàng Lịch sử Việt Nam; Cần Thơ: Điểm E - Chợ nổi Cái Răng
Cầu Vàng; Bảo tàng Dân tộc học; Chợ 
nổi Cái Răng; Quần đảo Cát Bà.
* HS thực hiện nhiệm vụ 2
- HS lắng nghe và quan sát GV giới 
thiệu.
- HS thực hiện TH 1 theo cá nhân
 Trang 4 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 - HS thực hiện hoạt động nhóm 
 - Hướng dẫn hỗ trợ:
 + GV Chia lớp làm 4 đội chơi tương ứng 
 với 4 tổ.
 + Mỗi đội có nhiệm vụ hoàn thành bài 
 tập ở nhóm mình xong, sau đó sẽ đưa đáp 
 án lên bảng.
 + Mỗi đáp án đúng được tính 10 
 điểm/đáp án; mỗi đán án sai trừ 5 
 điểm/đáp án.
 * Báo cáo, thảo luận 2
 - GV yêu cầu 1 HS lên bảng làm bài 
 TH1.
 - Các nhóm treo bảng phụ sản phẩm của 
 nhóm mình, các nhóm khác quan sát và 
 đánh giá.
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định 2
 - GV nhận xét các câu trả lời của HS ở 
 phần TH 1
 - GV đánh giá kết quả của các nhóm, 
 chính xác hóa kết quả.
Hoạt động 2.2: Đường thẳng (11 phút)
a) Mục tiêu: HS nhận biết được đường thẳng. HS biết vẽ và đặt tên cho đường thẳng.
b) Nội dung:
- HS đọc SGK mục 2 trang 75.
- HS thực hiện Thực hành 2 (SGK trang 75)
c) Sản phẩm:
- Lời giải Thực hành 2 (SGK trang 75)
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2. Đường thẳng
 Trang 5 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 - HS đọc mục 2 SGK trang 75. 
 - GV đặt câu hỏi: Hình ảnh của đường thẳng trong thực tế 
 + Cách vẽ đường thẳng như thế nào? Từ như: dây điện kéo căng, mép tường...
 đó GV yêu cầu HS vẽ đường thẳng vào a) Chú ý:
 vở Người ta dùng các chữ cái in thường 
 + Hình ảnh nào trong thực tế cho ta a,b,c,d... để đặt tên cho các đường thẳng.
 đường thẳng? Ví dụ: Đường thẳng a
 + Cách viết tên đường thẳng ra sao?
 a
 + Nêu sự giống và khác nhau giữa đặt tên 
 b) Thực hành 2 (SGK/75)
 điểm và tên đường thẳng?
 a) Các đường thẳng có trong Hình 4a: đường 
 - Làm bài TH 2 SGK trang 75.
 thẳng a,b,c
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 b)
 - HS đọc mục 2 SGK trang 75. 
 - HS lắng nghe và trả lời các câu hỏi.
 - HS thực hiện TH 2 theo cá nhân M
 P
 * Báo cáo, thảo luận
 - GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời các câu 
 hỏi của GV đã nêu.
 N
 - GV yêu cầu 3 HS lên bảng làm bài TH 
 2
 - HS cả lớp lắng nghe, quan sát và nhận 
 c)Ví dụ: gấp đôi tờ giấy theo chiều dọc, 
 xét lần lượt từng câu.
 chiều ngang, đường chéo...
 * Kết luận, nhận định
 - GV khẳng định kết quả đúng và đánh 
 giá mức độ hoàn thành của HS.
 - GV lưu ý HS: Đường thẳng không bị 
 giới hạn về hai phía.
Hoạt động 2.3: Vẽ đường thẳng (10 phút)
a) Mục tiêu:
- HS vẽ được đường thẳng đi qua hai điểm cho trước.
- HS phân biệt được cách đặt tên điểm, tên đường thẳng.
- HS phát biểu được có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt cho trước.
 Trang 6 b) Nội dung:
- Thực hiện HĐKP 2 (SGK trang 76) từ đó dự đoán và nêu nhận xét về đường thẳng đi 
qua hai điểm
- Vận dụng làm bài TH 3 (SGK trang 76)
c) Sản phẩm:
- Nhận xét có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt cho trước.
- Lời giải bài HĐKP 2, TH 3 (SGK trang 76)
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 3. Vẽ đường thẳng
 - HS đọc mục 3 SGK trang 76. A B
 - Nêu cách vẽ đường thẳng đi qua hai 
 điểm A và B Đường thẳng AB
 - Yêu cầu HS thực hiện tương tự việc vẽ a) HĐKP 2 (SGK/76)
 đường thẳng trên vở. Chỉ có một đường thẳng đi qua hai điểm 
 - Yêu cầu HS thực hiện HĐKP 2 trong A,Bnói trên 
 SGK trang 76 b) Nhận xét:
 - Đọc phần kiến thức trọng tâm. Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai 
 - Làm bài TH 3 SGK trang 76. điểm phân biệt cho trước.
 * HS thực hiện nhiệm vụ c) Thực hành 3 (SGK/76)
 - HS đọc mục 3 SGK trang 76. Ta có thể tạo thành 6 đường thẳng.
 - HS lên bảng vẽ đường thẳng đi qua hai 
 điểm cho trước. M N
 - HS nêu dự đoán và đọc kiến thức trọng 
 tâm trong SGK.
 P
 - HS thực hiện TH 3 theo cá nhân. Q
 * Báo cáo, thảo luận
 - GV gọi 1 HS đứng tại chỗ nêu cách vẽ 
 đường thẳng đi qua hai điểm A và B
 - GV gọi 1 HS lên bảng thực hiện tương 
 tự việc vẽ đường thẳng trong SGK.
 - GV tiếp tục gọi 2 – 3 HS dùng phấn màu 
 khác lên vẽ đường thẳng đi qua hai điểm 
 Trang 7 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 nói trên. Từ đó, HS dự đoán câu trả lời 
 của HĐKP 2. 
 - GV yêu cầu HS đọc phần kiến thức 
 trọng tâm của mục 3. Khi đó, GV chỉ ra 
 đó chính là phần nhận xét về đường thẳng 
 đi qua hai điểm phân biệt cho trước.
 - GV yêu cầu HS chỉ ra điểm khác nhau 
 giữa cách đặt tên của điểm và đường 
 thẳng.
 - GV yêu cầu 2 HS lên bảng làm bài TH 
 3
 - HS cả lớp lắng nghe, quan sát và nhận 
 xét.
 * Kết luận, nhận định
 - GV khẳng định kết quả đúng và đánh 
 giá mức độ hoàn thành của HS.
 - GV lưu ý cho HS cách đặt tên cho điểm 
 và đường thẳng:
 + Đặt tên cho điểm là chữ cái in hoa;
 + Tên của đường thẳng được đặt theo 
 một chữ cái thường hoặc hai điểm nằm 
 trên đường thẳng đó.
 - Sau Thực hành 3, GV cùng HS khái 
 quát việc vẽ và gọi tên các đường thẳng 
 đi qua hai trong số các đỉnh trong các 
 hình như tam giác, tứ giác, hình vuông, 
 hình chữ nhật...(chẳng hạn, tam giác 
 MNQ) 
Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Đọc trước nội dung phần “4. Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng” 
SGK trang 76.
 Trang 8 Tiết 2: 
Hoạt động 2.4: Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng.
a) Mục tiêu:
- Nêu được một điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng.
- Sử dụng được kí hiệu , để làm bài tập.
- Vẽ được hình điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng.
b) Nội dung:
- Học sinh thực hiện hoạt động khám phá SGK trang 76.
- Học sinh làm các bài tập 2, bài tập 3.
c) Sản phẩm:
- Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1 4. Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không 
 - GV yêu cầu học sinh thực hiện hoạt thuộc đường thẳng.
 động khám phá SGK trang 76. a,
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1
 - Hs hoạt động cá nhân thực hiện 
 hoạt động khám phá SGK.
 * Báo cáo, thảo luận 1
 - Hs cả lớp lắng nghe.
 Ở hình 7a, bóng chạm vạch sơn cho ta hình ảnh 
 * Kết luận, nhận định 1
 điểm thuộc đường thẳng.
 - Gv nhận xét mức độ hoàn thành của 
 Ở hình 7b, bóng không chạm vạch sơn cho ta 
 Hs.
 hình ảnh điểm không thuộc đường thẳng.
 - Gv chốt kiến thức.
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2 b, Kí hiệu
 - Yêu cầu 1 học sinh lên bảng vẽ 
 A
 đường thẳng d đi qua điểm A cho 
 d
 trước những hs dưới lớp thực hiện B
 vào vở.
 - Đường thẳngd đi qua điểm A, ta nói điểm A 
 - Yêu cầu 1 học sinh lên bảng vẽ thuộc đường thẳng d (hoặc đường thẳng d 
 đường thẳng d không đi qua điểm 
 Trang 9 Hoạt động của GV và HS Nội dung
B cho trước những hs dưới lớp thực chứa điểm A, hoặc điểm A nằm trên đường 
hiện vào vở. thẳng d ).
- Yêu cầu học sinh đọc chú ý trong - Kí hiệu: A d .
SGK trang 77. - Đường thẳng d không đi qua điểm B, ta nói 
* HS thực hiện nhiệm vụ điểm B thuộc đường thẳng d (hoặc đường 
- Hs lên bảng thực hiện yêu cầu của thẳng d chứa điểm B, hoặc điểm B nằm trên 
Gv, những hs dưới lớp thực hiện vào đường thẳng d ).
vở và nhận xét. - Kí hiệu: B d .
- Hs đọc chú ý SGK, cả lớp lắng - Chú ý: Nếu trên đường thẳng a có hai điểm 
nghe. A và B, ta cũng có thể gọi tên đường thẳng đó 
* Báo cáo, thảo luận là đường thẳng AB hay BA.
- 2 Hs lên bảng vẽ hình.
- Cả lớp quan sát, vẽ vào vở và nhận 
xét.
- Hs đọc chú ý SGk.
* Kết luận, nhận định
- Gv nhận xét mức độ hoàn thành của 
Hs.
- Gv đưa ra khái niệm điểm thuộc 
đưởng thẳng, điểm không thuộc 
đường thẳng và kí hiệu.
- Gv chính xác hóa bài làm của hs.
* GV giao nhiệm vụ học tập 3 c, Bài tập
- GV yêu cầu học sinh thực hiện hoạt Thực hành 4
động thực hành 4 SGK trang 77.
 B
- GV yêu cầu học sinh hoạt động cá 
 b
nhân thực hiện bài tập 3 SGK trang 77. A
* HS thực hiện nhiệm vụ I
- Hs hoạt động cặp đôi thực hiện 
hoạt động thực hành 4 SGK trang a
77.
- Hs hoạt động cá nhân bài tập 3 
SGK trang 77. - Điểm A thuộc đường thẳng a .
 Trang 10