Giáo án Toán Lớp 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Chương 4 - Bài 2: Biểu diễn dữ liệu trên bảng

 Ngày dạy: Ngày soạn:
Tiết theo KHBD:
 BÀI 2: BIỂU DIỄN DỮ LIỆU TRÊN BẢNG
 Thời gian thực hiện: (3 tiết)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
 - Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu vào bảng thống kê.
 - Nhận ra được vấn đề hoặc quy luật đơn giản dựa trên phân tích các số liệu thu 
được ở dạng bảng thống kê.
 - Giải quyết được những vấn đề đơn giản liên quan đến số liệu thu được ở dạng 
bảng thống kê.
2. Về năng lực:
* Năng lực chung:
 - Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà 
và tại lớp.
 - Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết 
hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành 
nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
 - Năng lực giao tiếp toán học: 
 + Nghe hiểu, đọc hiểu và ghi chép được các thông tin toán học cần thiết.
 + Trình bày, diễn đạt được các nội dung, ý tưởng, giải pháp toán học trong sự 
tương tác với người khác.
 + Sử dụng hiệu quả ngôn ngữ toán học (chữ số, chữ cái, kí hiệu )
 + Thể hiện được sự tự tin khi trình bày, diễn đạt, nêu câu hỏi, thảo luận, tranh 
luận các nội dung, ý tưởng liên quan đến toánhọc.
- Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng 
lực mô hình hóa toán học: 
 +Thực hiện được các thao tác tư duy như: so sánh, phân tích, tổng hợp, đặc biệt 
hoá, khái quát hoá, tương tự; quy nạp, diễndịch.
 + Nhận biết, phát hiện được vấn đề cần giải quyết trong mônToán.
 + Lựa chọn, đề xuất được cách thức, giải pháp giải quyết vấnđề.
3. Về phẩm chất: - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
 - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo 
nhóm, trong đánh giá và tự đánh giá.
 - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
 1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, phiếu học tập, bảng phụ hoặc 
máy chiếu.
 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm.
III. Tiến trình dạy học:
Tiết 1: 
1. Hoạt động 1: Mở đầu (10 phút)
a) Mục tiêu: Biết xác định được các món ăn sáng và thống kê được các món ăn sáng 
dưới dạng bảng
b) Nội dung: HS đọc thông tin của dữ liệu trên bảng xác định được các món ăn sáng và 
thống kê được các món ăn sáng (SGK trang 105)
c) Sản phẩm: Xác định được các món ăn sáng và thống kê được các món ăn sáng dưới 
dạng bảng
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập: Thống kê các món ăn sáng và thống 
- GVchiếu bảng viết tắt sau: kê được các món ăn sáng dưới dạng 
 bảng.
 Món 
 Cơm Bánh 
 ăn Xôi Phở Thức ăn Số bạn 
 tấm mì
 sáng sáng chọn
 Viết Cơm tấm
 C X B P
 tắt Xôi
GV yêu cầu HS thảo luận về các thông tin theo Bánh mì
yêu cầu sau: (thảo luận nhóm theo tổ).
 Phở
+ Câu 1: Ghi nhanh các món ăn sáng của các 
bạn trong tổ (thể hiện bằng chữ cái viết tắt 
dưới dạng bảng)? 
+ Câu 2: Thống kê các món ăn sáng của các 
bạn trong tổ theo bảng sau: Thức ăn sáng Số bạn chọn
 Cơm tấm
 Xôi
 Bánh mì
 Phở
* HS thực hiện nhiệm vụ:
- HS thảo luận nhóm đọc thông tin của dữ liệu 
trên bảng xác định được các món ăn sáng và 
thống kê được các món ăn sáng.
* Báo cáo, thảo luận: 
- GV chọn 2 nhóm hoàn thành nhiệm vụ 
nhanh nhất lên trình bày kết quả dưới dạng 
bảng.
- HS cả lớp quan sát, lắng nghe, nhận xét.
* Kết luận, nhận định
- GV nhận xét các câu trả lời của HS, chính 
xác hóa dữ liệu trên bảng
- GV kết luận: Qua quá trình chúng ta thảo 
luận theo yêu cầu của bài tập trên, chúng ta đã 
thu thập được dữ liệu và ghi lại trong bảng và 
quá trình đó được gọi là “Biểu diễn dữ liệu 
trên bảng”.
- GV đặt vấn đề vào bài mới: Để biểu diễn và 
thống kê được thông tin dưới dạng bảng một 
cách dễ ghi nhớ em thực hiện như thế nào? Bài 
học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu. 
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới (33 phút)
Hoạt động 2.1: Bảng dữ liệu ban đầu 
a) Mục tiêu: Biết cách thu thập được dữ liệu và ghi lại bảng dữ liệu ban đầu
b) Nội dung: Bảng dữ liệu ban đầu
c) Sản phẩm: Thu thập được dữ liệu và ghi lại bảng dữ liệu ban đầu
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung * GV giao nhiệm vụ học tập 1: 1. Bảng dữ liệu ban đầu: 
GV chiếu bảng viết tắt tên nhạc cụ sau: - Khi điều tra về một vấn đề nào 
 đó, người ta thường thu thập dữ 
 liệu và ghi lại trong bảng. Bảng 
 đó được gọi là bảng dữ liệu ban 
 đầu.
 * Chú ý: Để thu thập các dữ liệu 
- Yêu cầu HS: Hãy thảo luận về các thông tin theo được nhanh chóng, trong bảng dữ 
yêu cầu sau: (thảo luận nhóm theo tổ). liệu ban đầu ta thường viết tắt các 
a) Em hãy yêu cầu các bạn trong tổ lần lượt chọn giá trị, các giá trị khác nhau phải 
tên một loại nhạc cụ ưa thích nhất trong danh sách được viết tắt khác nhau.
trên và ghi tên viết tắt vào vở theo mẫu sau:
 O K 
b) Hãy thảo luận trong tổ lí do tại sao cần phải viết 
tắt và cách thức viết tắt. 
- GV: Từ ví dụ trên, bảng dữ liệu ban đầu là gì? 
* HS thực hiện nhiệm vụ 1:
- HS trong tổ thảo luận, lần lượt chọn tên một loại 
nhạc cụ ưa thích (trình bày thu thập dữ liệu và 
nhóm trưởng tổng hợp kết quả thảo luận bằng cách 
ghi lại thông tin dưới dạng bảng)
- HS nêu dự đoán.
* Báo cáo, thảo luận 1: 
- Với mỗi câu hỏi, GV yêu cầu nhóm trưởng tổng 
hợp kết quả thảo luận (viết trên bảng).
- HS cả lớp quan sát, nhận xét.
* Kết luận, nhận định 1: 
- GV chốt kiến thức: 
+ Khi điều tra về một vấn đề nào đó, người ta 
thường thu thập dữ liệu và ghi lại trong bảng. 
Bảng đó được gọi là bảng dữ liệu ban đầu.
+ Chú ý: Để thu thập các dữ liệu được nhanh 
chóng, trong bảng dữ liệu ban đầu ta thường viết 
tắt các giá trị, nhưng để tránh sai sót, các giá trị 
khác nhau phải được viết tắt khác nhau. * GV giao nhiệm vụ học tập 2: * Thực hành: 
Dựa theo bảng viết tắt 6 môn học sau đây: Cách 1:
 LS 
 Môn Môn học Số bạn chọn
 NV Toán NN KHTN & CN
 học
 ĐL V
 Viết 
 V T N K L C T
 tắt
Hãy lập bảng số liệu ban đầu về môn học yêu N
thích nhất của các bạn trong tổ em. K
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm theo tổ (3 phút), L
theo yêu cầu của đề bài và nhận xét bộ môn được 
 C
đa số học sinh trong lớp yêu thích.
* HS thực hiện nhiệm vụ 2 Cách 2:
- HS thảo luận nhóm theo tổ. Môn 
 V T N K L C
- Hướng dẫn, hỗ trợ: có thể lập bảng theo hàng học
ngang hoặc theo cột dọc, GV có thể chiếu bảng Số 
minh họa. bạn 
* Báo cáo, thảo luận 2 chọn
- Đại diện 2 nhóm tổ trình bày kết quả thảo luận 
của nhóm mình theo 2 cách trên bảng.
- HS cả lớp quan sát, lắng nghe và nhận xét.
- HS cả lớp tự ghi kết quả của nhóm mình sau khi 
đã thảo luận vào vở.
* Kết luận, nhận định 2
- GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ và đánh 
giá mức độ hoàn thành của HS.
* Qua báo cáo tổng hợp của các nhóm trưởng 
thông qua bảng số liệu ban đầu:
- GV nhận định về môn học mà được đa số học 
sinh trong lớp yêu thích, qua đó cũng giáo dục cho 
HS ý thức về mức độ quan trọng của các môn học, 
ko nên chỉ chú trọng vào bộ môn mà mình yêu 
thích.
- Từ đó GV giới thiệu bảng này còn được gọi là 
bảng thống kê, GV dẫn dắt vào hoạt động 2 sẽ được nghiên cứu ở tiết học sau.
Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút)
- Xem lại các kiến thức trong hoạt động 1: Bảng dữ liệu ban đầu.
- Làm bài tập 1 trang 107 SGK.
- Đọc trước và tìm hiểu hoạt động 2: Bảng thống kê. Tiết 2: 
Hoạt động 2.3: Bảng thống kê (43 phút)
a) Mục tiêu: Biết khái niệm bảng thống kê và vận dụng lập được bảng thống kê thông 
qua các ví dụ
b) Nội dung: Bảng thống kê 
c) Sản phẩm: Khái niệm bảng thống kê và vận dụng lập được bảng thống kê thông qua 
các ví dụ
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 2. Bảng thống kê: 
- GV yêu cầu HS làm bài tập sau: a. Khái niệm: 
Bạn Hùng ghi chép nhanh điểm Toán của Bảng thống kê là một cách trình bày dữ 
các bạn trong tổ 1 của lớp 6A5 thành dãy liệu chi tiết hơn bảng dữ liệu ban đầu, bao 
dữ liệu: 5, 8, 6, 7, 8, 5, 4, 6, 9, 6, 8, 8. Em gồm các hàng và các cột, thể hiện danh 
hãy giúp Hùng sắp xếp lại dữ liệu trên vào sách các đối tượng thống kê cùng với các 
bảng sau (theo mẫu): dữ liệu của đối tượng đó.
 Điểm số 9 8 7 6 5 4 b. Ví dụ: Ví dụ 2 trang 106, 107 SGK 
 Số bạn đạt 
 1 ? ? ? ? ?
 được
Em hãy cho biết có bao nhiêu bạn đạt được 
điểm 8 và có bao nhiêu bạn có điểm dưới 
7?
- GV: Từ ví dụ trên, em hãy cho biết bảng 
thống kê là gì?
* HS thực hiện nhiệm vụ 1
- HS thực hiện các yêu cầu trên theo cá 
nhân.
* Báo cáo, thảo luận 1
HS đứng tại chỗ trình bày bài làm của 
mình.
 Điểm số 9 8 7 6 5 4
 Số bạn đạt 
 1 4 1 3 2 1
 được
- Có 4 bạn đạt được điểm 8 và có 6 bạn có điểm dưới 7.
- Bảng thống kê là một cách trình bày dữ 
liệu chi tiết hơn bảng dữ liệu ban đầu, bao 
gồm các hàng và các cột, thể hiện danh 
sách các đối tượng thống kê cùng với các 
dữ liệu của đối tượng đó.
* Kết luận, nhận định 1
- GV chốt kiến thức của bài tập và giới 
thiệu bảng đó là bảng thống kê, yêu cầu 
HS nêu nhận xét bảng dữ liệu ban đầu với 
bảng thống kê, từ đó rút ra khái niệm bảng 
thống kê.
* GV giao nhiệm vụ học tập 2 * Vận dụng 1
- GV yêu cầu HS thực hiện bài tập vận XL
 G K TB Y
dụng 1 trang 107 SGK HL
* HS thực hiện nhiệm vụ 2
 Số 
 3 8 3 1
- HS thảo luận nhóm đôi, lập bảng thống HS
kê theo yêu cầu của đề bài.
* Báo cáo, thảo luận 2
- GV gọi đại diện 2 nhóm lên bảng trình 
bày.
- HS dưới lớp nhận xét và cho điểm, các 
nhóm khác chấm chéo bài của nhau.
* Kết luận, nhận định
- GV chính xác hóa lời giải và đánh giá 
mức độ hoàn thành của HS, sau đó cho 
điểm cuối cùng cho 2 nhóm.
* GV giao nhiệm vụ học tập 3 * Vận dụng 2
- GV yêu cầu HS thực hiện yêu cầu của XL
 Tốt Khá TB
phần vận dụng 2 trang 107 SGK. HK
* HS thực hiện nhiệm vụ 3
 Số HS 25 3 2
HS thảo luận nhóm bàn, thực hiện theo 
yêu cầu đề bài. a) Lớp 6A có tất cả: 25 3 2 30 (HS)
* Báo cáo, thảo luận 3 b) Số học sinh có hạnh kiểm từ khá trở - GV gọi 1 HS trong lớp đứng tại chỗ đọc lên là: 3 25 28 (HS)
bảng thống kê xếp loại hạnh kiểm lớp 6A.
- GV gọi đại diện nhóm bàn nhanh nhất 
lên bảng trình bày bài làm của nhóm mình, 
các nhóm khác quan sát và nhận xét.
- Các nhóm còn lại chấm chéo bài của 
nhau (mỗi ý đúng được 5 điểm, nếu viết 
xấu, làm bài chậm mỗi lỗi bị trừ 1 
điểm)
* Kết luận, nhận định 3
- GV chính xác hóa lời giải và đánh giá 
mức độ hoàn thành của HS, sau đó cho 
điểm.
- GV tổng hợp số điểm 10, điểm 9, điểm 8 
của các nhóm bàn, yêu cầu HS về nhà lập 
bảng thống kê về số điểm 8, 9, 10 của mỗi 
nhóm bàn.
GV chốt kiến thức sau khi học xong Bài 2:
- Biết cách biểu diễn dữ liệu vào bảng dữ 
liệu ban đầu.
- Lập được bảng thống kê tương ứng từ 
bảng dữ liệu ban đầu.
- Đọc và mô tả dữ liệu ở dạng bảng.
Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút)
 - Xem lại nội dung kiến thức về bảng dữ liệu ban đầu và bảng thống kê.
 - Xem lại cách lập bảng thống kê từ bảng dữ liệu ban đầu và các bài tập vận dụng 
đã thực hiện.
 - Làm BT 2, 3 (SGK/107, 108)
 - Chuẩn bị cho tiết sau Luyện tập. Tiết 3
3. Hoạt động 3: Luyện tập (40 phút)
a) Mục tiêu: Vận dụng được kiến thức đã học để thu thập được dữ liệu và ghi lại bảng 
dữ liệu ban đầu từ đó lập được bảng thống kê.
b) Nội dung: Làm được các bài tập Bài 1: Bài 1 (sgk/107); Bài 2: Bài tập tự ra; Bài 3: 
Bài 2 (sbt/88); Bài 4: Bài tập tự ra; Bài 5: Bài tập tự ra.
c) Sản phẩm: Lời giải các bài tập Bài 1: Bài 1 (sgk/107); Bài 2: Bài tập tự ra; Bài 3: 
Bài 2 (sbt/88); Bài 4: Bài tập tự ra; Bài 5: Bài tập tự ra.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
 Dạng 1: Lập bảng dữ liệu ban đầu và bảng Dạng 1: Lập bảng dữ liệu ban đầu 
 thống kê ban đầu. và bảng thống kê ban đầu.
 *GV giao nhiệm vụ học tập 1 Bài tập 1: SGK trang 107
 - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân làm bài tập 1 a) Bảng dữ liệu ban đầu.
 SGK trang 107. b) Bảng thống kê ban đầu.
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1 Số lượng học 
 Thể loại phim
 - HS thực hiện các yêu cầu trên theo cá nhân. sinh yêu thích
 - Hướng dẫn, hỗ trợ: có thể xem lại cách làm ở Hoạt hình 11
 vận dụng 1 SGK trang 107 và thực hiện.
 Lịch sử 6
 * Báo cáo, thảo luận 1
 - GV yêu cầu 1 HS trả lời miệng tại chỗ câu a. Khoa học 4
 - GV yêu cầu lần lượt hoàn thành câu b: 1 HS Âm nhạc 7
 lên bảng hoàn thành bảng thống kê; 1 HS trả Trinh thám 8
 lời loại phim nào được các bạn học sinh lớp 
 + Phim hoạt hình được các bạn học 
 6A3 yêu thích nhất sau khi xem bảng thống 
 sinh lớp 6A3 yêu thích nhất.
 kê.
 HS cả lớp quan sát, lắng nghe và nhận xét.
 * Kết luận, nhận định 1
 - GV khẳng định kết quả đúng và đánh giá 
 mức độ hoàn thành của HS.
 *GV giao nhiệm vụ 2 Bài tập 2:
 Lập bảng dữ liệu ban đầu về số điểm 
 - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân làm bài tập 2: bài kiểm tra Toán gần nhất của tổ 
 Lập bảng dữ liệu ban đầu về số điểm bài kiểm em