Tài liệu dạy học môn Hình học Lớp 6 - Bài 3: Số đo góc

 Toán 6 Tài liệu dạy học
 Bài 3. SỐ ĐO GĨC
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Đo gĩc
Dụng cụ đo: thước đo gĩc.
Cách đo gĩc:
Bước 1: Đặt thước đo gĩc sao cho tâm của thước trùng với đỉnh của gĩc và một cạnh của gĩc đi qua 
vạch số 0° trên thước.
Bước 2: Xem cạnh thức hai của mỗi gĩc đi qua vạch nào của thước thì đĩ chính là số đo của gĩc.
Nhận xét: Mỗi gĩc cĩ một số đo dương. Số đo của mỗi gĩc khơng vượt quá 180°. Gĩc bẹt cĩ số đo 
bằng 180°.
2. So sánh hai gĩc
 µ µ
Khi hai gĩc A và B cĩ số đo bằng nhau, ta nĩi hai gĩc đĩ bằng nhau. Ta viết A = B .
 µ µ
Nếu số đo của gĩc A nhỏ hơn số đo của gĩc B thì ta nĩi gĩc A nhỏ hơn gĩc B. Ta viết A < B .
3. Gĩc vuơng, gĩc nhọn, gĩc tù
 Gĩc nhọn Gĩc vuơng Gĩc tù Gĩc bẹt
 ·
 0° < a < 90° x·Oy = 90° 90° < a < 180° xOy = 180°
B. CÁC DẠNG BÀI TẬP VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Dạng 1: Đo gĩc
Ví dụ 1. a) Nhìn hình vẽ dưới đây, đọc số đo gĩc của các gĩc mAn ,mAO , pAO .
b) Nhìn hình vẽ dưới đây, đọc số đo gĩc của các gĩc xOy ,xOz ,tOz .
ĐT: 0344 083 6701 Tổng hợp: Thầy Hóa Toán 6 Tài liệu dạy học
Lời giải
 · ° · ° · °
a) mAn = 50 , mAO = 130 , pAO = 50 .
 · ° · ° · °
b) xOy = 30 , xOz = 120 , tOz = 60 .
Ví dụ 2. a) Đo các gĩc BAC , ABC ,ACB và ACB ở hình vẽ dưới đây:
b) Đo các gĩc ILK ,IKL, và LIK ở hình vẽ dưới đây:
 a) b)
Lời giải
 · ° · ° · °
a) BAC = 75 ; ABC = 45 ; ACB = 60 .
 · ° · ° · °
b) ILK = 55 ; IKL = 35 ; LIK = 90 .
 · °
Ví dụ 3. a) Hai đường thẳng xx¢, yy¢ cắt nhau tại O và xOy = 30 . Hãy đo và cho biết số đo của 
các gĩc yOx¢, x¢Oy¢ và y¢Ox .
 · °
b) Hai đường thẳng aa¢, bb¢ cắt nhau tại O và aOb = 90 . Hãy đo và cho biết số đo của các gĩc 
bOa¢, a¢Ob¢ và b¢Oa .
Lời giải
 · ° · ° · °
a) yOx¢= 150 , x¢Oy¢= 30 , y¢Ox = 150 .
 · ° · ° · °
b) bOa¢= 90 , a¢Ob¢= 90 , b¢Oa = 90 .
ĐT: 0344 083 6702 Tổng hợp: Thầy Hóa Toán 6 Tài liệu dạy học
 a) b)
Dạng 2: So sánh hai gĩc
 ▪ Bước 1: Đo các gĩc cần so sánh.
 ▪ Bước 2: So sánh số đo của các gĩc và kết luận của bài tốn.
Ví dụ 4. a) Từ kết quả ví dụ 1a , hãy so sánh các gĩc sau:
i) Gĩc mAn và mAo; ii) Gĩc mAn và pAo ;
iii) Sắp xếp các gĩc theo thứ tự lớn dần.
b) Từ kết quả ví dụ 1b, hãy so sánh các gĩc sau:
i) Gĩc xOy và xOz ; ii) Gĩc xOz và tOz ;
iii) Sắp xếp các gĩc theo thứ tự nhỏ dần.
Lời giải
 · · · · · · ·
 •mAn < mAo ; •mAn = pAo ; •mAn , pAo , mAo.
 · · · · · · ·
 •xOy tOz ; •tOz ; xOz ; xOy .
Dạng 3: Nhân biết gĩc nhọn, gĩc vuơng, gĩc tù
 ▪ Dựa vào số đo của gĩc để kết luận.
Ví dụ 5.
a) Từ ví dụ 2a , hãy cho biết các gĩc BAC , ABC và ACB là gĩc nhọn, vuơng hay gĩc tù?
b) Từ ví dụ 2b, hãy cho biết các gĩc ILK , IKL và LIK là gĩc nhọn, vuơng hay gĩc tù?
Lời giải
a) Các gĩc BAC , ABC và ACB là gĩc nhọn vì chúng cĩ số đo nhỏ hơn 90° .
b) Gĩc ILK , IKL là nhọn; gĩc LIK là gĩc vuơng.
ĐT: 0344 083 6703 Tổng hợp: Thầy Hóa Toán 6 Tài liệu dạy học
Dạng 4: Tính gĩc giữa hai kim đồng hồ
 ▪ Bước 1: Xác định vị trí của hai kim đồng hồ chỉ vào số nào.
 ▪ Bước 2: Dựa vào nhận xét nếu hai kim đồng hồ chỉ vào hai số liên tiếp nhau thì gĩc giữa hai 
 kim đồng hồ là 30° thì ta xác định gĩc giữa hai kim đồng hồ theo điều kiện cho trước.
Ví dụ 6. a) Tìm số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 6 giỡ, 9 giờ, 12 giờ.
b) Tìm số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 3 giỡ, 5 giờ, 10 giờ.
Lời giải
a) Số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 6 giờ là 180° ; 9 giờ là 90° ; 12 giờ là 0° .
b) Số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 3 giờ là 90° , 5 giờ là 150° , 10 giờ là 60° .
C. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Bài 1. Nhìn vào hình dưới đây, đọc số đo của các gĩc aMb , aMc , cMd và cMd .
Lời giải
Tương tự ví dụ 1.
Bài 2. Đo các gĩc MNP , PQM và QMN ở hình vẽ dưới đây.
Lời giải
 · ° · ° · ° · °
 MNP = 65 ;NPQ = 145 ;PQM = 60 ;QMN = 90 .
 · °
Bài 3. Hai đường thẳng AB , CD cắt nhau tại I và AIC = 120 . hãy đo và cho biết số đo các 
gĩc BIC , BID và AID .
Lời giải
ĐT: 0344 083 6704 Tổng hợp: Thầy Hóa Toán 6 Tài liệu dạy học
 · ° · ° · °
 BIC = 60 ; BID = 120 ;AID = 60 .
Bài 4. Từ kết quả bài 1, hãy so sánh các sau: 
a) Gĩc aMb và aMc ; b) Gĩc aMc và cMd ;
c) Sắp xếp các gĩc theo thứ tự tăng dần.
Lời giải
 · · · · · · ·
a) aMb < aMc . b) aMc = cMd . c) aMb ;aMc ;cMd .
Bài 5. Tìm số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 10 giỡ, 1 giờ, 8 giờ.
Lời giải
Số đo gĩc giữa hai kim đồng hồ lúc 10 giờ là 60° ;1 giờ là 30° ; 8 giờ là 120° .
Bài 6. Hỏi lúc mấy giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 90° , 60° , 180° .
Lời giải
 • Lúc 6 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 180° .
 • Lúc 3 giờ hoặc 9 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 90° .
 • Lúc 2 giờ hoặc 10 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 60° .
Bài 7. Hãy cho biết mỗi câu sau đây là đúng hay sai?
a) Gĩc cĩ số đo 37° là gĩc nhọn;
b) Gĩc cĩ số đo 73° là gĩc tù;
c) Gĩc cĩ số đo 180° là gĩc bẹt;
d) Một gĩc khơng phải là gĩc nhọn thì sẽ là gĩc gĩc tù;
e) Gĩc lớn hơn một vuơng là gĩc tù
Lời giải
a) Gĩc cĩ số đo 37° là gĩc nhọn (Đúng);
b) Gĩc cĩ số đo 73° là gĩc tù (Sai);
c) Gĩc cĩ số đo 180° là gĩc bẹt (Đúng);
d) Một gĩc khơng phải là gĩc nhọn thì sẽ là gĩc gĩc tù (Sai);
e) Gĩc lớn hơn một vuơng là gĩc tù (Sai).
ĐT: 0344 083 6705 Tổng hợp: Thầy Hóa Toán 6 Tài liệu dạy học
D. BÀI TẬP VỀ NHÀ
Bài 8. Từ bài 2 hãy cho biết các gĩc MNP , NPQ , PQM và QMN là gĩc nhọn, gĩc vuơng hay 
tù?
Lời giải
 · ·
 •MNP ;PQM là gĩc nhọn.
 ·
 •NPQ là gĩc tù.
 ·
 •QMN là gĩc vuơng.
Bài 9. a) Hỏi lúc mấy giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 0° , 30° , 150° .
b) Hỏi lúc mấy giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 90° , 60° , 180° .
Lời giải
 • Lúc 12 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 0° .
 • Lúc 1 giờ hoặc 11 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 30° .
 • Lúc 15 giờ hoặc 7 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 150° .
 • Lúc 3 giờ hoặc 9 đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 90° .
 • Lúc 2 giờ hoặc 10 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 60° .
 • Lúc 6 giờ đúng thì kim phút và kim giờ của đồng hồ tạo thành gĩc 180° .
ĐT: 0344 083 6706 Tổng hợp: Thầy Hóa