70 đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn

1 
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TAM DƯƠNG 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
NĂM HỌC 2010-2011 
MÔN NGỮ VĂN 6 
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề) 
Câu 1: (2 điểm) 
Xác định và nói rõ tác dụng của phép tu từ so sánh, nhân hoá trong đoạn thơ sau: 
“Lúc vui biển hát, lúc buồn biển lặng, lúc suy nghĩ biển mơ mộng và dịu hiền. 
Biển như người khổng lồ, nóng nảy, quái dị, gọi sấm, gọi chớp. 
Biển như trẻ con, nũng nịu, dỗ dành, khi đùa, khi khóc.” 
 (Khánh Chi, “Biển”) 
Câu 2: (3 điểm) 
Cho hai nhân vật là một giọt nước mưa còn đọng trên lá non và một vũng nước đục ngầu 
trong vườn. Hãy hình dung cuộc trò chuyện lí thú giữa hai nhân vật và kể lại bằng một bài 
văn ngắn không quá một trang giấy thi. 
Câu 3: (5 điểm) 
Một buổi tối, sau khi đã học bài xong, em bước ra sân, hít thở không khí trong lành của 
màn đêm yên tĩnh. Hãy tả lại khung cảnh quanh em lúc đó. 
-------------------------------------------------------------------- 
2 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH CHƯƠNG 
KỲ THI KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG MŨI NHỌN 
NĂM HỌC 2011 – 2012 
Môn thi: Ngữ Văn 6 
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề) 
Câu 1 (3.0 điểm): 
Từ các câu sau: 
a. Cái đêm trước hôm xuất quân, Lê Lợi nằm mơ thấy vị tướng trẻ thân yêu của mình 
cũng cưỡi ngựa trắng, mặc giáp trụ trắng đến quỳ trước án nói rằng: sáng mai khi Đại Vương 
ra quân, hãy nhìn lên bầu trời, phía nào đám mây có hình con ngựa trắng, Đại Vương cứ cho 
quân tiến về hướng ấy. 
 (Sự tích thần đền Bạch Mã – Ngữ Văn Nghệ An) 
b. Thừa lúc đó, những dân làng có mặt ở kinh đô kéo tới trước mặt nhà vua. 
 (Cây Thiên hương - Ngữ Văn Nghệ An) 
Em hãy: 
1. Gạch chân thành phần phụ và cho biết đó là thành phần phụ nào. 
2. Chỉ rõ thành phần chính (chủ ngữ và vị ngữ) của câu. 
3. Chỉ rõ cấu tạo của thành phần chủ ngữ trong những câu đó. 
Câu 2 (3.0 điểm) 
Sau đây là một đoạn văn hay: 
“Những động tác thả sào, rút sào rập ràng, nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng 
Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, 
quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn 
oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói 
năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng, dạ dạ.” 
 (Vượt thác - Võ Quảng) 
Em hãy viết một đoạn văn ngắn chỉ ra cái hay đó. 
Câu 3 (4.0 điểm) 
Hãy tả lại dòng sông quê em. 
............................................................. hết......................................... 
Họ và tên thí sinh:................................................. Số báo danh:......... 
ĐỀ CHÍNH THỨC 
3 
PHÒNG GD&ĐT 
VĨNH TƯỜNG 
ĐỀ GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
NĂM HỌC 2011 - 2012 
Môn: Ngữ văn 
Thời gian làm bài 120 phút 
Câu 1 (1,5 điểm): 
 Đoạn văn sau đây thiếu một số từ (những chỗ đánh số), em hãy lựa chọn từ thích 
hợp để điền vào trên cơ sở chọn phương án trả lời đúng nhất bên dưới. 
 Bình minh của hoa phượng là một màu đỏ (1), nếu có mưa lại càng tươi dịu. Ngày 
xuân dần hết, số hoa tăng, màu cũng đậm dần. Rồi hòa nhịp với mặt trời (2), màu phượng 
mạnh mẽ (3): hè đến rồi! Khắp thành phố bỗng (4), như Tết đến (5) đều dán câu đối đỏ. 
Sớm mai thức dậy, cậu học trò (6) trong mùa phượng 
(Trích Hoa học trò – Xuân Diệu) 
(1) A. tươi B. còn chưa đậm C. còn non D. phớt 
(2) A. le lói B. rực rỡ C. đỏ tía D. chói lọi 
(3) A. đưa tin B. lớn tiếng C. kêu vang D. thông báo 
(4) A. rực lên B. vui lên C. sôi động D. ồn ào 
(5) A. mọi người B. nhà nhà C. ai nấy D. nơi nơi 
(6) A. ngồi ngắm B. nhìn thấy C. đứng giữa D. vào hẳn 
Câu 2 (2,5 điểm): 
 Cho đoạn thơ: 
 Quê hương là con diều biếc, 
 Tuổi thơ con thả trên đồng. 
 Quê hương là con đò nhỏ, 
 Êm đềm khua nước ven sông. 
 (Quê hương – Đỗ Trung Quân) 
a. Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong đoạn thơ? 
b. Em hãy viết bài văn ngắn trình bày cảm nhận về cái hay, cái đẹp của đoạn thơ trên? 
Câu 3 (6 điểm): 
 Sau khi về đến nhà, ông lão (trong truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng – Ngữ 
văn 6, tập một) sửng sốt, lâu đài, cung điện biến mất; trước mặt ông lão lại thấy túp lều nát 
ngày xưa và trên bậc cửa, mụ vợ đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ. Ông lão tâm sự với 
vợ. 
 Em hãy tưởng tượng và kể lại những lời tâm sự đó. 
Họ và tên thí sinh:.......................................................... SBD:................... 
ĐỀ CHÍNH THỨC 
4 
PHÒNG GD & ĐT TAM DƯƠNG ĐỀ THI GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
Năm học: 2012-2013 
Môn: Ngữ văn 6 
Thời gian làm bài: 120 phút 
Đề thi này gồm 01 trang 
Câu 1. (1,0 điểm): 
Cảm nhận về hai câu thơ sau: 
“Nắng mưa từ những ngày xưa, 
Lặn trong đời mẹ bây giờ chưa tan” 
 (Trần Đăng Khoa) 
Câu 2. (3,0 điểm): 
 Bài thơ “Lượm” của Tố Hữu được làm bằng thể thơ bốn chữ, gồm 15 khổ nhưng có 
những khổ rất đặc biệt: 
“Ra thế 
 Lượm ơi!” 
Và lại có khổ chỉ có một câu: 
“Lượm ơi còn không?” 
Em hãy phân tích tác dụng của cách diễn đạt trên trong việc thể hiện cảm xúc của tác 
giả. 
Câu 3. (6,0 điểm): 
Câu chuyện của mùa xuân về thiên nhiên và con người khi tết đến, xuân về. 
------------ Hết ---------- 
Giám thị coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ và tên thí sinh: SBD 
ĐỀ DỰ BỊ 
5 
PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG ĐỀ THI GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
Năm học: 2012-2013 
Môn: Ngữ văn 6 
Thời gian làm bài: 120 phút 
Đề thi này gồm 01 trang 
Câu 1. (3,0 điểm) 
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn sau: 
Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, 
như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm 
u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm giông gió, biển đục ngầu, giận dữ... Như một 
con người biết buồn vui, biển lúc tẻ nhạt, lạnh lùng, lúc sôi nổi, hả hê, lúc đăm chiêu, gắt 
gỏng. 
 (Vũ Tú Nam) 
Câu 2. (1,0 điểm) 
Trong bài thơ: “ Đêm nay Bác không ngủ”(Minh Huệ), ở lần thứ ba thức dậy, sau khi 
nghe câu trả lời của Bác, anh đội viên thấy: “Lòng vui sướng mênh mông”. Em hãy giải 
thích vì sao anh đội viên có tâm trạng ấy? 
 Câu 3. (6,0 điểm) 
 Đôi mắt trong sáng của một cậu học trò ham chơi và lười học tự kể chuyện mình. 
----------------HẾT----------------- 
 Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ tên thí sinh...........................................................................................SBD:..................... 
ĐỀ CHÍNH THỨC 
6 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH CHƯƠNG 
KỲ THI KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG MŨI NHỌN 
Năm học 2013 – 2014 
 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: Ngữ Văn 6 
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) 
 Câu 1 (3.0 điểm): 
 Sau đây là phần trích trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên: 
 Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương 
được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc 
nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong 
một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc 
tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu. 
 (Tô Hoài) 
 Chỉ ra biện pháp so sánh và nhân hóa có trong phần trích trên và nêu giá trị diễn 
đạt của những biện pháp nghệ thuật đó. 
Câu 2 (3.0 điêm): 
Đoạn thơ sau đã gợi cho em nhiều cảm xúc. Hãy viết một đoạn văn ghi lại những cảm 
xúc đó. 
Bỗng lòe chớp đỏ 
Thôi rồi, Lượm ơi! 
Chú đồng chí nhỏ 
Một dòng máu tươi! 
Cháu nằm trên lúa 
Tay nắm chặt bông 
Lúa thơm mùi sữa 
Hồn bay giữa đồng 
Lượm ơi, còn không? 
 (Lượm – Tố Hữu) 
Câu 3 (4,0 điểm): 
Hãy tả lại người bạn thân của em. 
 hết . 
Họ và tên thí sinh ..Số báo danh 
7 
PHÒNG GD&ĐT VĨNH TƯỜNG ĐỀ KHẢO SÁT HSG NĂM HỌC 2013-2014 
 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 6 
Thời gian làm bài: 120 phút 
Câu 1 (3,0 điểm): 
 Trong bài thơ “Hạt gạo làng ta”, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết: 
“ Hạt gạo làng ta 
Có vị phù sa 
Của sông Kinh Thầy 
Có hương sen thơm 
Trong hồ nước đầy 
 Có lời mẹ hát 
 Ngọt bùi đắng cay... 
Hạt gạo làng ta 
Có bão tháng bảy 
 Có mưa tháng ba 
 Giọt mồ hôi sa 
 Những trưa tháng sáu 
 Nước như ai nấu 
 Chết cả cá cờ 
 Cua ngoi lên bờ 
 Mẹ em xuống cấy ” 
(Trích: “Tuyển thơ Trần Đăng Khoa” - NXB Thanh Niên 2001 - Trang 109-110) 
 Trình bày cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. 
Câu 2 (1,0 điểm): 
 Tìm những nghĩa khác nhau của từ nhóm trong đoạn thơ sau và cho biết từ nhóm 
nào được dùng với nghĩa gốc, từ nhóm nào được dùng với nghĩa chuyển? 
 “ Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm 
 Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi 
 Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui 
 Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ.” 
(Bằng Việt – Bếp lửa) 
Câu 3 (6,0 điểm): 
 Trên một ghế đá trong công viên, một học sinh đang hướng dẫn một cậu bé đánh 
giày giải toán (hoặc bài tập tiếng Việt). Em hãy kể lại câu chuyện giữa hai bạn nhỏ ấy. 
Cán bộ coi khảo sát không giải thích gì thêm 
Họ và tên học sinh dự thi: ;SBD: 
8 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
CHIÊM HÓA 
Số phách (do Trưởng BGK chấm thi ghi): 
.................................................................. 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
LỚP 6 THCS - NĂM HỌC 2014-2015 
MÔN THI: NGỮ VĂN 
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) 
(Đề này có 01 trang) 
ĐIỂM KẾT LUẬN CỦA BÀI Chữ ký xác nhận của giám 
khảo Ghi bằng số Ghi bằng chữ 
 Giám khảo số 1 
 Giám khảo số 2 
Học sinh làm bài trực tiếp trên bản đề thi này. 
Câu 1 (3 điểm). Trong khổ thơ sau, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp 
nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh? 
 “Cô dạy em tập viết 
 Gió đưa thoảng hương nhài 
 Nắng ghé vào cửa lớp 
 Xem chúng em học bài” 
 (Cô giáo lớp em- Nguyễn Xuân Sanh) 
Câu 2 (7 điểm). Mùa xuân trên quê hương em. 
Câu 3 (10 điểm). Tưởng tượng cuộc thi của các loài hoa và trong vai một loài hoa, em hãy 
kể lại cuộc thi đó. 
Hết 
 Cán bộ coi thi không được giải thích gì thêm. 
9 
PHÒNG GD&ĐT 
VĨNH TƯỜNG 
ĐỀ KHẢO SÁT HSG NĂM HỌC 2014- 2015 
MÔN: Ngữ văn 6 
(Thời gian làm bài: 120 phút) 
PHẦN A: Phần chung cho mọi sinh 
Câu 1: Xác định và trình bày tác dụng của các biện pháp tu từ có trong đoạn văn sau: 
 “Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy 
nhót. Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất ( ). Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm 
đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho 
cây cỏ. Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ đầy, tràn lên các nhánh lá 
mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.” 
(Tiếng mưa- Nguyễn Thị Thu Trang) 
Câu 2: Chú bé liên lạc Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh chú vẫn sống mãi trong tâm tưởng 
nhà thơ và trong trái tim bạn đọc. Có lẽ vì thế, khi kết thúc bài thơ, sau câu hỏi “Lượm ơi, 
còn không?” Tố Hữu lại viết: 
Chú bé loắt choắt 
Cái xắc xinh xinh 
 Cái chân thoăn thoắt 
 Cái đầu nghênh nghênh 
Ca lô đội lệch 
 Mồm huýt sáo vang 
 Như con chim chích 
 Nhảy trên đường vàng 
 Dựa vào 2 khổ thơ trên, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 10- 15 dòng) tả lại hình 
ảnh Lượm như chú bé còn sống mãi trong em, trong đó có sử dụng phép tu từ so sánh. 
Câu 3: Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kỳ diệu: mùa đông, lá bàng chuyển 
sang màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống. 
Em hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: Cây Bàng, Đất Mẹ, lão 
già Mùa Đông, nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kỳ diệu ấy của thiên nhiên. 
PHẦN B: Phần riêng cho học sinh trường THCS Vĩnh Tường- yêu cầu học sinh làm 
riêng phần B ra 1 tờ giấy thi; 
Câu 4: Trong truyện “Thạch Sanh”, tiếng đàn là chi tiết mang tính thần kì, thể hiện sự sáng 
tạo của nhân dân ta và hàm chứa trong đó nhiều ý nghĩa sâu sắc. Hãy viết một đoạn văn 
ngắn trình bày ý nghĩa của chi tiết đó. 
10 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI 
NĂM HỌC 2015-2016 
MÔN: NGỮ VĂN 6 
Thời gian: 120 phút (không tính thời gian giao đề) 
Câu 1. (1 điểm) 
Xác định và nói rõ tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau: 
 Lúc vui biển hát, lúc buồn biển lặng, lúc suy nghĩ biển mơ mộng và dịu hiền. 
 Biển như người khổng lồ, nóng nảy, quái dị, gọi sấm, gọi chớp. 
 Biển như trẻ con, nũng nịu, dỗ dành, khi đùa, khi khóc. 
 (Khánh Chi, Biển) 
Câu 2. (3 điểm) 
 Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về hình ảnh thiên nhiên, đất nước và con người 
Việt Nam qua văn bản: Sông nước Cà Mau? 
Câu 3. (6,0 điểm) 
 Trong mơ, em được gặp gỡ rất nhiều nhân vật trong những câu chuyện cổ tích đã học. 
Hãy kể và tả lại một nhân vật mà em cho là ấn tượng nhất trong thế giới huyền diệu ấy. 
------------HẾT--------------- 
11 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
CHIÊM HÓA 
Số phách (do Trưởng BGK chấm thi ghi): 
.................................................................. 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
LỚP 6 THCS - NĂM HỌC 2015-2016 
MÔN THI: NGỮ VĂN 
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) 
(Đề này có 01 trang) 
ĐIỂM KẾT LUẬN CỦA BÀI Chữ ký xác nhận của giám 
khảo Ghi bằng số Ghi bằng chữ 
 Giám khảo số 1 
 Giám khảo số 2 
Câu 1: (4,0 điểm) 
Chỉ rõ biện pháp tu từ và hiệu quả biểu đạt của nó trong đoạn thơ sau: 
“ Anh đội viên mơ màng 
Như nằm trong giấc mộng 
Bóng Bác cao lồng lộng 
Ấm hơn ngọn lửa hồng” 
(Trích: “Đêm nay Bác không ngủ”- Minh Huệ) 
Câu 2: (6,0 điểm) 
Suy nghĩ của em về nội dung câu chuyện sau: 
“Chuyện kể về một danh tướng có lần đi ngang qua trường học của mình, liền ghé vào 
thăm. Ông gặp lại người thầy từng dạy mình hồi nhỏ và kính cẩn thưa: 
- Thưa thầy, Thầy còn nhớ con không ạ! Con là 
 Người thầy giáo già hoảng hốt: 
- Thưa ngài, ngài là 
- Thưa thầy, thầy còn nhớ con không ạ? Với thầy con vẫn là người học trò cũ. Con 
có được những thành công này là nhờ sự giáo dục của thầy 
(Trích: Quà tặng cuộc sống) 
Câu 3: (10,0 điểm) 
Tâm sự của bức tường mới xây trong trường bị các bạn học sinh vẽ bậy và phá hỏng 
------------------------------hết------------------------------ 
Cán bộ coi thi không được giải thích gì thêm. 
12 
UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
NĂM HỌC 2015 - 2016 
Môn thi: Ngữ văn 6 
Thời gian làm bài:120 phút (Không kể thời gian giao đề) 
Câu 1 (6,0 điểm) Miêu tả về hình ảnh chú bé Lượm, nhà thơ Tố Hữu có viết: 
“Chú bé loắt choắt 
Cái xắc xinh xinh 
Cái chân thoăn thoắt 
Cái đầu nghênh nghênh 
Ca lô đội lệch 
Mồm huýt sáo vang 
Như con chim chích 
Nhảy trên đường vàng...” 
a) Các từ láy trong đoạn thơ thuộc từ loại nào? Có tác dụng gì? 
b) Gọi tên biện pháp tu từ trong đoạn thơ? Sử dụng phép tu từ như vậy có gì hay và 
độc đáo trong việc miêu tả nhân vật? 
c) Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về hình ảnh chú bé Lượm trong đoạn thơ 
trên. 
Câu 2 (4,0 điểm)
Truyện cổ tích Thạch Sanh (SGK Ngữ văn 6-tập I), là câu chuyện dân gian có nhiều chi 
tiết đặc sắc. 
 Viết đoạn văn trình bày những suy nghĩ của em về ý nghĩa của hai chi tiết: 
"tiếng đàn" và "niêu cơm". 
Câu 3 (10,0 điểm) 
Trong gia đình, mẹ luôn là người yêu thương và gần gũi với em nhất. Những lần nhìn 
thấy mẹ khóc đều gắn với những kỷ niệm vui buồn trong kí ức thời thơ ấu của em. 
Từ những ấn tượng sâu sắc đó, em hãy tự kể câu chuyện về giọt nước mắt của mẹ. 
---------- Hết ---------- 
(Đề thi gồm có 01 trang) 
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ và tên thí sinh:..............................................; Số báo danh.............. 
13 
PHÒNG GD&ĐT SÔNG LÔ 
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6; 7; 8 
 CẤP HUYỆN - NĂM HỌC 2015 - 2016 
ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN 6 
Thời gian làm bài: 120 phút 
(không kể thời gian giao đề) 
I. Phần Đọc- Hiểu (2,0 điểm): 
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: 
“Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng 
lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy.” 
(Trích “Lũy làng”- Ngô văn Phú) 
a. Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là gì? 
b. Em hiểu từ “tua tủa” trong đoạn văn có nghĩa như thế nào? 
c. Xác định cấu tạo của câu văn “Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng”. Cho biết đây là 
kiểu câu tồn tại hay câu miêu tả? 
II. Phần Làm văn. 
Câu 2 (3,0 điểm): 
 Trình bày cảm nhận của em về bài thơ sau: 
NGHE THẦY ĐỌC THƠ 
Em nghe thầy đọc bao ngày 
Tiếng thơ đỏ nắng, xanh cây quanh nhà 
Mái chèo nghiêng mặt sông xa 
Êm êm nghe vọng tiếng bà năm xưa 
Nghe trăng thở động tàu dừa 
Rào rào nghe chuyển cơn mưa giữa trời 
Đêm nay thầy ở đâu rồi 
Nhớ thầy, em lại lặng ngồi em nghe 
 (Trần Đăng Khoa) 
Câu 3 (5,0 điểm): 
Một buổi chiều nắng đẹp, em đứng trước cánh đồng lúa sắp chín. Trong gió chiều, 
em như nghe tiếng lúa thì thầm nói chuyện với em về cuộc đời của cây lúa và những đóng 
góp của nó vào cuộc sống của chúng ta. 
Em hãy tưởng tượng và viết ra. 
----------------Hết----------------- 
(Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) 
ĐỀ CHÍNH THỨC 
14 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
HUYỆN XUÂN TRƯỜNG 
ĐỀ CHÍNH THỨC 
 ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
Năm học 2015 - 2016 
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 6 
 (Thời gian:120 phút, không kể thời gian giao đề) 
Câu I (3,5 điểm): 
 Đọc những đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: 
 a. Trăng đang lên. Mặt sông lấp loáng ánh vàng. Núi Trùm Cát đứng sừng sững 
bên bờ sông thành một khối tím thẫm uy nghi, trầm mặc. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng 
rực lên, những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ vào hai bên bờ cát. 
(Khuất Quang Thụy) 
b. Trúc xinh trúc mọc đầu đình 
Em xinh em đứng một mình cũng xinh. 
 (Ca dao) 
 1. Hãy chỉ ra các từ láy trong đoạn trích (a). 
 2. Trong các từ “đứng” ở hai đoạn trích trên, từ nào mang nghĩa gốc, từ nào mang nghĩa chuyển? 
 3. Hãy tìm thêm một từ “đứng” khác mang nghĩa chuyển và đặt câu với từ đó. 
Câu II (6,0 điểm): 
 Trong bài thơ Theo chân Bác, nhà thơ Tố Hữu viết: 
Ôi sức trẻ! Xưa trai Phù Đổng 
Vươn vai, lớn bổng dậy nghìn cân 
Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa 
Nhổ bụi tre làng, đuổi giặc Ân! 
 1. Ở đoạn thơ trên, tác giả đã nhắc đến những chi tiết nổi bật nào trong truyền thuyết 
Thánh Gióng? 
 2. Hãy trình bày cảm nhận của em về chi tiết Thánh Gióng Vươn vai, lớn bổng dậy nghìn cân. 
Câu III (10,5 điểm): 
Hình ảnh tượng đài Thánh Gióng được đặt trên đỉnh núi 
Ðá Chồng, thuộc dãy núi Sóc, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. 
 Tưởng tượng một ngày em đến nơi đây và được trò truyện cùng Thánh Gióng. Hãy 
kể lại câu chuyện thú vị ấy. 
-----------------HẾT--------------------- 
 Họ và tên thí sinh............................................Số báo danh.......................................... 
 Chữ ký của giám thị 1....................................Chữ ký của giám thị 2............. 
ĐỀ THI CHÍNH THỨC 
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
NĂM HỌC: 2016-2017 
15 
 Môn thi: Ngữ văn 
 Ngày thi: 17/04/2016 
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) 
Đề thi có 3 câu, gồm 01 trang 
Câu 1: (4.0 điểm) 
 Đọc kĩ đoạn văn sau rồi thực hiện những yêu cầu bên dưới: 
 “Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi 
gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy, bẹ măng bọc kín thân cây non ủ kỹ như áo mẹ 
trùm lần trong lần ngoài cho đứa con non nớt. Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có 
tình mẫu tử?”. 
 (Ngô Văn Phú) 
 a) Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn trên. 
b) Trình bày giá trị diễn đạt của của những biện pháp tu từ đó. 
Câu 2: (6.0 điểm) 
 Trong văn bản “ Buổi học cuối cùng” của An- phông -xơ Đô - đê (SGK Ngữ văn 6- 
T2), trước khi chia tay các em học sinh thân yêu của mình, thầy Ha- men đã nói: “... khi một 
dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác 
gì nắm được chìa khóa chốn lao tù...”. 
 Hãy trình bày cảm nhận của em về lời nói trên bằng một đoạn văn ngắn. 
 Câu 3: (10.0 điểm) 
 Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kì diệu: mùa đông, lá bàng chuyển sang 
màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống. 
 Em hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: Cây Bàng, Đất 
Mẹ, Lão già Mùa Đông, Nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kì diệu ấy của thiên nhiên. 
------------------ Hết ------------------------- 
Họ tên thí sinh: Giám thị số 1: 
Số báo danh: Giám thị số 2: . 
* Giám thị không giải thích gì thêm. 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
THÀNH PHỐ BẮC GIANG 
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP THÀNH PHỐ 
Năm học: 2016 – 2017 
16 
Môn: Ngữ Văn 6 
Thời gian làm bài: 150 phút 
Câu 1: (4 điểm) 
Viết đoạn văn khoảng 8 - 10 câu trình bày suy nghĩ của em về nhân vật người anh 
(Truyện Bức tranh của em gái tôi – Tạ Duy Anh, Ngữ văn Lớp 6, Tập II) qua đoạn văn sau: 
“Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói 
rằng: Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”. 
Câu 2: (6 điểm) 
Cho đoạn thơ sau: 
 Những ngôi sao thức ngoài kia 
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con 
Đêm nay con ngủ giấc tròn 
 Mẹ là ngọn gió của con suốt đời 
(Mẹ – Trần Quốc Minh) 
a. Chỉ ra các phép so sánh trong đoạn thơ trên. Cho biết chúng thuộc những loại so 
sánh nào? 
b. Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về tác dụng gợi hình, gợi cảm của 
những phép so sánh ấy. 
Câu 3: (10 điểm) 
Chiếc bình nứt 
Một người có hai chiếc bình lớn để chuyển nước. Một chiếc bình bị nứt nên khi gánh 
từ giếng về, nước trong bình chỉ còn một nửa. Chiếc bình lành rất tự hào về sự hoàn hảo 
của mình, còn chiếc bình nứt luôn thấy dằn vặt, cắn rứt vì không hoàn thành nhiệm vụ. 
Một ngày nọ, chiếc bình nứt nói với người chủ: 
Em hãy tưởng tượng và viết tiếp câu chuyện trên. 
......................Hết..................... 
Họ và tên thí sinh: .. Chữ kí giám thị 1: ............ 
Số báo danh: . Chữ kí giám thị 2: ............ 
UBND THÀNH PHỐ CHÍ LINH 
PHÒNG GD & ĐÀO TẠO 
ĐỀ GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 6 
MÔN: NGỮ VĂN 
17 
Năm học 2016- 2017 
Thời gian làm bài 120 phút 
(Đề này gồm 03 câu, 01 trang) 
Câu 1 (2,0 điểm): 
Xác định và nêu giá trị của phép tu từ được tác giả sử dụng trong đoạn văn sau: 
 “ Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú 
lên dần dần, rồi lên cho kỳ hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên 
đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính 
mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng”. 
(Trích Cô Tô - Nguyễn Tuân) 
Câu 2 (2,0 điểm): 
Dựa vào bài thơ “Lượm” của nhà thơ Tố Hữu, em hãy viết một đoạn văn ngắn (độ 
dài khoảng mười dòng) tả lại hình ảnh chú bé Lượm theo tưởng tượng của em. Trong đó có 
sử dụng một trong các phép tu từ: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ. 
Câu 3 (6,0 điểm): 
Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kỳ diệu: mùa đông, lá bàng chuyển sang 
màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống. 
Em hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: cây Bàng, Đất 
Mẹ, lão già Mùa Đông, nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kỳ diệu ấy của thiên nhiên. 
-----------------------------Hết------------------------- 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
CHIÊM HÓA 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
LỚP 6 THCS - NĂM HỌC 2016-2017 
18 
Số phách (do Trưởng BGK chấm thi ghi): 
.................................................................. 
MÔN THI: NGỮ VĂN 
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) 
(Đề này có 01 trang) 
ĐIỂM KẾT LUẬN CỦA BÀI Chữ ký xác nhận của giám 
khảo Ghi bằng số Ghi bằng chữ 
 Giám khảo số 1 
 Giám khảo số 2 
Học sinh làm bài trực tiếp trên bản đề thi này. 
Câu 1: (4 điểm) 
Xác định và nói rõ tác dụng của phép tu từ so sánh, nhân hoá trong đoạn thơ sau: 
“Lúc vui biển hát, lúc buồn biển lặng, lúc suy nghĩ biển mơ mộng và dịu hiền. 
Biển như người khổng lồ, nóng nảy, quái dị, gọi sấm, gọi chớp. 
Biển như trẻ con, nũng nịu, dỗ dành, khi đùa, khi khóc.” 
 (Khánh Chi, “Biển”) 
Câu 2: (6 điểm) 
Cho hai nhân vật là một giọt nước mưa còn đọng trên lá non và một vũng nước đục ngầu 
trong vườn. Hãy hình dung cuộc trò chuyện lí thú giữa hai nhân vật và kể lại bằng một bài 
văn ngắn không quá một trang giấy thi. 
Câu 3: (10 điểm) 
Một buổi tối, sau khi đã học bài xong, em bước ra sân, hít thở không khí trong lành của 
màn đêm yên tĩnh. Hãy tả lại khung cảnh quanh em lúc đó. 
------------------------------Hết------------------------------ 
Cán bộ coi thi không được giải thích gì thêm. 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
HUYỆN KIM BÔI 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP THCS 
NĂM HỌC 2016 - 2017 
19 
Môn: Ngữ văn – Lớp 6 
(Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) 
Đề thi gồm có 01 trang 
Câu 1 (4 điểm) 
Đọc truyện cổ, ta thường bắt gặp các nhân vật ông bụt, bà tiên hoặc các vị thần... 
Hãy viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về các nhân vật thần tiên trong truyện cổ. 
Câu 2 (4 điểm) 
Trong bài thơ “Mẹ ốm”, nhà thơ Trần Đăng Khoa viết: 
“Nắng mưa từ những ngày xưa 
Lặn trong đời mẹ bây giờ chưa tan” 
a) Em hiểu nghĩa của từ "nắng mưa" trong câu thơ trên như thế nào? 
b) Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật của việc sử dụng từ "lặn" trong câu thơ thứ 2? 
Câu 3 (12 điểm) 
Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kỳ diệu: mùa đông, lá bàng chuyển sang 
màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống. Em 
hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: Cây Bàng, Đất Mẹ, Lão già 
Mùa Đông, Nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kỳ diệu ấy của thiên nhiên. 
----------------------- Hết ----------------------- 
Ghi chú: - Thí sinh không được sử dụng tài liệu khi làm bài thi; 
 - Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ và tên thí sinh: .. .; Số báo danh: . 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
HUYỆN KIM BÔI 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP THCS 
NĂM HỌC 2016 - 2017 
Đề chính thức 
20 
Môn: Ngữ văn – Lớp 7 
(Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) 
Đề thi gồm có 01 trang 
Câu 1. (3 điểm) 
 Viết một đoạn văn so sánh cụm từ “Ta với ta” trong bài “Bạn đến chơi nhà” của 
Nguyễn Khuyến với cụm từ “Ta với ta” trong bài “Qua đèo ngang” của Bà huyện Thanh 
Quan. 
Câu 2. (5 điểm) 
Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về hiệu quả nghệ thuật của các phép tu từ 
trong đoạn thơ sau. 
Cháu chiến đấu hôm nay 
Vì lòng yêu Tổ quốc 
Vì xóm làng thân thuộc 
Bà ơi cũng vì bà 
Vì tiếng gà cục tác 
Ổ trứng hồng tuổi thơ. 
(Tiếng gà trưa, Xuân Quỳnh, Ngữ văn 7, tập 1) 
Câu 3. (12 điểm) 
 Từ các văn bản “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Mẹ tôi” (Ét- môn đo- đơ A-
mi-xi), “Cuộc chia tay của những con búp bê” - Khánh Hoài. Hãy bộc lộ những tình cảm và 
suy nghĩ của em khi được sống trong tình yêu thương của những người thân trong gia đình 
và bộc lộ niềm thương cảm cho những ai không có được những may mắn đó. 
----------------------- Hết ----------------------- 
Ghi chú: - Thí sinh không được sử dụng tài liệu khi làm bài thi; 
 - Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ và tên thí sinh: .. .; Số báo danh: . 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
HUYỆN KIM BÔI 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP THCS 
NĂM HỌC 2016 - 2017 
Đề chính thức 
21 
Môn: Ngữ văn – Lớp 8 
(Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề) 
Đề thi gồm có 01 trang 
Câu 1. (6 điểm) 
 Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận được từ bốn câu thơ sau: 
"Chúng ta hãy bước nhẹ chân, nhẹ nữa 
Trăng ơi trăng, hãy yên lặng cúi đầu 
Suốt cuộc đời Bác có ngủ yên đâu 
Nay Bác ngủ, chúng ta canh giấc ngủ" 
("Chúng con canh giấc ngủ Bác, Bác Hồ ơi!" - Hải Như). 
Câu 2. (14 điểm) 
Nói về lòng ghen tị, có người cho rằng “ Giữa lòng ghen tị và sự thi đua có một khoảng 
xa cách như giữa tật xấu xa và đức hạnh”, còn Ét- môn- đô đơ A-mi-xi khuyên: “ Đừng để 
cho con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Đó là một con rắn độc, nó gặm mòn khối óc và làm 
đồi bại con tim.” 
Suy nghĩ của em về vấn đề đó. 
----------------------- Hết ----------------------- 
Ghi chú: - Thí sinh không được sử dụng tài liệu khi làm bài thi; 
 - Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
Họ và tên thí sinh: .. .; Số báo danh: . 
Đề chính thức 
22 
UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
NĂM HỌC 2016 - 2017 
Môn thi: Ngữ văn- Lớp 6 
Thời gian làm bài:120 phút (Không kể thời gian giao đề) 
Câu 1: (2,0 điểm) 
Đọc đoạn trích sau đây và trả lời các câu hỏi: 
 “Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi 
chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ 
toàn một sắc xanh cây lá.” 
 a) Nêu xuất xứ của đoạn văn trên? 
 b) Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn? 
 c) Xác định nghĩa của từ "mũi" trong cụm từ “mũi Cà Mau”? Từ “mũi” được 
dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? 
 d) Từ việc so sánh hai cách viết: “Càng đổ dần về hướng Cà Mau” và “Càng đổ dần 
về hướng mũi Cà Mau”, hãy cho biết từ “mũi” khiến cách giới thiệu của tác giả về vùng Cà 
Mau gợi hình, gợi cảm như thế nào? 
Câu 2: (2,0 điểm) 
Cảm nhận của em về đoạn thơ sau sau: 
 "Mùa hè nắng ở nhà ta 
 Mùa đông nắng đi đâu mất 
 Nắng vào quả cam nắng ngọt 
 Trong suốt mùa đông vườn em 
 Nắng lặn vào trong mùi thơm 
 Cả trăm ngàn bông hoa cúc...” 
(Trích Mùa đông nắng ở đâu - Xuân Quỳnh) 
Câu 3: (6,0 điểm) 
 Tưởng tượng em được gặp và trò chuyện cùng chàng Lang Liêu trong truyện “Bánh 
chưng, bánh giầy”. Cuộc gặp gỡ đã giúp em hiểu thêm được nhiều điều đáng quý về những 
phong tục, truyền thống tốt đẹp của dân tộc... Hãy kể lại cuộc gặp đó của em. 
---------- Hết ---------- 
(Đề thi gồm có 01 trang) 
 Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
 Họ và tên thí sinh:.....................................................; Số báo danh............ 
23 
PHÒNG GD & ĐT HUYỆN MỸ LỘC ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
 --------------------------------- NĂM HỌC 2016 - 2017 
 Môn t