Bài giảng Lịch sử Lớp 6 (Bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống) - Bài 5: Xã hội nguyên thuỷ

BÀI 5. 
XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
Giáo viên: 
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
Nguồn gốc của loài người? 
Dấu tích tìm thấy ở đâu? 
Cuộc sống, sinh hoạt 
Thời gian xuất hiện? 
Đặc điểm (hình dáng, cơ thể ) 
Tên gọi ban đầu? 
SỰ XUẤT HIỆN 
LOÀI NGƯỜI 
1 
2 
6 
4 
5 
3 
Loài người do một loài Vượn cổ tiến hóa thành 
Tên gọi ban đầu: Người tối cổ 
Thời gian xuất hiện: từ 3  4 triệu năm trước 
Dấu tích tìm thấy: Đông châu Phi, Gia-va (Inđônêxia), Bắc Kinh (Trung Quốc ) 
Người thô, đi hơi còng, hộp sọ nhỏ , trán thấp 
Sống theo bầy đàn , dựa vào hái lượm, săn bắt gọi là bầy người nguyên thủy 
Tiết 1: I. Các giai đoạn phát triển của người nguyên thuỷ 
 II. Đời sống vật chất của người nguyên thuỷ 
Tiết 2: III. Đời sống tinh thần cảu người nguyên thuỷ 
 IV Đời sống người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam 
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I. CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
 Mục tiêu: tiết 1 
Tổ chức xã hội 
Đời sống vật chất 
Đời sống tinh thần 
Thông qua đoạn video em hãy cho biết nội dung đoạn video nói về vấn đề gì? 
Em hãy t ìm yếu tố cơ bản nhất đã làm thay đổi cuộc sống của người nguyên thuỷ? 
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
Quan sát các bức tranh sau em có nhận xét gì về đời sống người nguyên thuỷ? 
I. CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
Quan sát các bức tranh sau em có nhận xét gì về đời sống người nguyên thuỷ? 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I. CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
? Xã hội nguyên thuỷ đã trải qua những giai đoạn phát triển nào? 
– Đặc điểm căn bản trong quan hệ của con người với nhau thời kì nguyên thuỷ như thế nào? 
Hoàn thành sơ đồ mô phỏng tổ chức xã hội của người nguyên thuỷ 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Bầy người 
nguyên thủy 
Gồm vài gia đình lớn 
Có sự phân công lao động giữa nam và nữ 
Thị tộc 
Bộ lạc 
Vài chục gia đình có quan hệ huyết thống 
Đứng đầu là Tộc trưởng 
Nhiều thị tộc cư trú trên cùng một địa bàn 
Đứng đầu là một tù trưởng 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I . CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
Dựa vào sơ đồ vừa vẽ, kết hợp với hình minh họa, hãy đưa ra định nghĩa của em về: 
 - Bầy người nguyên thủy 
 - Thị tộc 
 - Bộ lạc 
Vì sao trong bầy người nguyên thủy, thị tộc, bộ lạc đều phải có người đứng đầu phân công công việc, mọi thành viên bắt buộc phải hợp tác với nhau? 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I I ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
Mũi giáo, mũi lao có móc được làm từ xương, sừng của con nai. 
- Theo em mũi lao này được dùng để làm gì? Vì sao em biết? 
Hòn đá được ghè đẽo . 
Theo em hòn đã được tạo ra như thế nào? 
Họ dùng hòn đá để làm gì? 
Một túp lều . 
Theo em túp lều này được làm từ nguyên liệu gì? 
Họ dùng để làm gì? 
Một chiếc búa 
Theo em chiếc búa này được làm từ nguyên liệu gì? 
Họ dùng búa để làm gì? 
Em hãy nối các bức tranh sau vào bảng thông tin và trả lời các câu hỏi trong bảng thông tin? 
1 
2 
b 
d 
3 
a 
4 
c 
Quan sát tranh cho biết đời sống vật chất của người nguyên thuỷ thể hiện trên những phương diện nào? 
Công cụ lao động, cách thức lao động và địa bàn cư trú của người tinh khôn có gì khác so với người tối cổ 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
 Tiêu chí 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Đời sống vật chất 
Biết ghè đẽo đá làm công cụ lao động, tạo ra lửa, săn bắt và hái lượm tìm thức ăn, sống trong hang động 
Biết mài đá làm công cụ lao động, chế tạo cung tên, làm đồ gốm, dệt vải, trồng trọt, chăn nuôi, dựng lều bằng cành cây, xương thú để ở 
Đời sống vật chất của Người nguyên thuỷ 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I I ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
Trên vách của hang động có những bức vẽ. 
Nội dung của những bức vẽ là gì? 
Tại sao họ lại vẽ những con vật đó lên hang đá? 
Những chiếc lược được làm từ xương 
Nó cho chúng ta biết được điều gì về cuộc sống của người nguyên thuỷ? 
Đồ trang sức thời đồ đá. Chiếc vòng cổ được làm từ xuông thú 
Những đồ trang sức này cho ta biết điều gì về cuộc sống người nguyên thuỷ? 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I II ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
Em hãy nối các bức tranh sau vào bảng thông tin và trả lời các câu hỏi trong bảng thông tin? 
1 
2 
b 
3 
a 
c 
 Tiêu chí 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Đời sống tinh thần 
Làm đồ trang sức như vòng đeo tay bằng vỏ ốc hay răng thú, 
Vẽ tranh trên vách đá 
Làm đồ trang sức (vòng tay ), làm tượng bằng đá, vẽ tranh trên đá, làm ống sáo đã có tục chôn người chết. 
Đời sống tinh thần Người nguyên thuỷ 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
I II ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
IV. ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM 
? Hãy chỉ trên bản đồ các dấu tích của con người từ thời đại đồ đá (đồ đá cũ và đồ đá mới) đến thời đại đồ đổng ở Việt Nam. 
Di chỉ đồ đá cũ 
Di chỉ đồ đá mới 
Di chỉ đồ đồng 
Thẩm Khuyên, Thẩm Hai; Sơn Vi, Núi Đọ , An Khê, Xuân Lộc 
Bắc Sơn, Hạ Long, Hoà Bình, Quỳnh Văn, Bầu Tró, Lung Leng 
Phùng Nguyên, Gò Mun, Đồng Đậu, Hoa Lộc, Giồng Lớn 
? Qua đó em có nhận xét gì về sự phân bố các dấu tích thời nguyên thuỷ trên đất nước ta ? 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
IV. ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM 
Núi Đọ (Thanh Hoá) Phát hiện công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 400000 năm trước 
Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn) Phát hiện răng hoá thạch người tối cổ (khoảng 400000 năm trước) 
An Khê (Gia Lai) Phát hiện công cụ đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 800000 năm trước 
Xuân Lộc(Đồng Nai) phát hiện công cụ đá ghè đẽo thô sơ (Khoảng 40000->30000 năm trước) 
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
IV. ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM 
Dựa vào hình bên em hãy nêu những nét chính về đời sống vật chất tinh thần của cư dân thuộc các nền văn hoá: Hoà Bình, Bắc sơn, Quỳnh Văn 
Em hãy trình bày về một trong một trong ba chủ đề sau đây: 
Tổ chức xã hội người tối cổ, người tinh khôn, 
Đời sống vật chất của người tối cổ, Người tinh khôn 
Đời sống tinh thần của người tối cổ, Người tinh khôn. 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
Em hãy sắp xếp các bức vẽ minh hoạ đời sống lao động của người nguyên thuỷ bên dưới theo hai chủ đề: 
Chủ đề 1: Cách thức lao động của Người tối cổ. 
Chủ đề 2: Cách thức lao động của Người tinh khôn. 
Hãy nêu vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của người nguyên thủy. Từ đó, phát biểu cảm nhận của em về vai trò của lao động đối với bản thân, gia đình và xã hội ngày nay? 
Hãy thảo luận theo cặp đôi và cho biết tác động của lửa và lao động đối với sự tiến hóa của người nguyên thủy? 
Hãy dựa vào các gợi ý sau: 
Thức ăn 
Bộ não 
Dáng vóc 
Trán và khuôn mặt 
Chân 
Bộ lông 
Răng 
Tay 
Nơi cư trú 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
DẶN DÒ. CHUẨN BỊ BÀI 5 
 T ìm hiểu sơ đồ quá trình xuất hiện công cụ kim loại 
 Tìm hiểu quá trình thay đổi khi xuất hiện công cụ kim loại