Bài giảng Lịch sử Lớp 6 (Bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống) - Bài 6: Chuyển biến về kinh tế, xã hội cuối thời nguyên thuỷ

LỊCH SỬ 6 
Giáo viên: 
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
Tổ chức trò chơi 
Hai người đứng quay lưng vào nhau, một người hướng lên bảng, một người nhìn xuống dưới lớp 
Người nhìn lên bảng sẽ thấy các từ khóa lần lượt xuất hiện và nêu khái niệm về từ khoá đó để người còn lại đoán được từ đó. 
Lưu ý :Trong phần gợi ý không được sử dụng từ khóa. 
Bầy người 
Thị tộc 
Công xã 
Bộ lạc 
Di chỉ 
Đời sống vật chất 
Đời sống tinh thần 
Bình đẳng 
Tổ chức trò chơi 
Hai người đứng quay lưng vào nhau, một người hướng lên bảng, một người nhìn xuống dưới lớp 
Người nhìn lên bảng sẽ thấy các từ khóa lần lượt xuất hiện và nêu khái niệm về từ khoá đó để người còn lại đoán được từ đó. 
Lưu ý :Trong phần gợi ý không được sử dụng từ khóa. 
BÀI 5. CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI CUỐI THỜI NGUYÊN THUỶ 
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
II.SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 
Mục tiêu bài học 
Phân tích tác động việc sử dụng công cụ kim loại tới đời sống vật chất và đời sống xã hội của người nguyên thuỷ. 
Giải thích được vì sao xã hội nguyên thuỷ tan rã 
Nêu và giải thích được sự phân hoá không triệt để của xã hội nguyên thuỷ ở phương Đông 
Nêu được những nền văn hoá (trên lãnh thổ Việt Nam) thuộc thời đại kim khí 
Người Tây Á và Ai cập đã biết dùng đồng đỏ 
Cư dân nhiều nơi biết dùng đông thau 
Con người biết chế tạo công cụ bằng sắt 
Khoảng 
3500 năm TCN 
Khoảng 
2000 năm TCN 
Khoảng cuối thiên niên kỉ II đầu thiên niên kỉ I TCN 
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
a. Sự phát hiện ra kim loại và bước tiến của xã hội nguyên thuỷ 
?. Kim loại đã được phát hiện ra như thế nào? 
?. Việc xuất hiện kim loại nó có ý nghĩa gì trong việc chế tác công cụ và sản xuất? 
a. Sự phát hiện ra kim loại và bước tiến của xã hội nguyên thuỷ 
 Khoảng TNK IVTCN người nguyên thuỷ đã phát hiện ra nguyên liệu mới để chế tạo công cụ và vũ khí thay cho đá, đó là kim loại đồng đỏ (về sau là đồng thau). Cuối TKK II đầu TKN I TCN con người đã chế tạo công cụ bằng sắt. 
 Việc sử dụng công cụ kim loại vào sản xuất khiến ngành nông nghiệp dùng cày, săn thú, chăn nuôi phát triển. 
Nghề luyện kim kỹ thuật cao, nghề làm gốm, dệt vải dần trở thành những ngành sản xuất riêng. 
Quá trình chuyên môn hoá trong sản xuất lại có tác dụng thúc đẩy năng suất lao động. Vì thế con người không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa. 
Nhiệm vụ 2: Trong vai các thành phần trong thời nguyên thuỷ em sẽ làm gì với số của cải dư thừa chung của thị tộc? 
Là người chỉ huy dân binh, tôi sẽ chia quần áo và gươm do thị tộc cấp cho các binh sĩ như thế nào? 
Là người lo việc tế lễ thần linh cho thị tộc, tôi sẽ làm gì với số lượng đồ cúng quá nhiều? 
Là người phân chia thức ăn của thị tộc, tôi sẽ chia thức ăn cho các thành viên như thế nào? 
Là người dân bình thường trong thị tộc, tôi muốn số thức ăn, trang phục dư thừa sẽ được phân chia như thế nào? 
Nhóm 1 
Nhóm 3 
Nhóm 4 
Nhóm 2 
 Hãy cho biết việc những người có chức vụ trong thị tộc chiếm của cải dư thừa chung của thị tộc sẽ khiến kinh tế gia đình của họ khác gì so với các thành viên khác? 
Sự phân hóa giàu nghèo sẽ tác động như thế nào đến quan hệ bình đẳng và công bằng trước đây? 
Việc sử dụng công cụ lao động kim loại khiến cho năng suất lao động và vị trí của người đàn ông trong gia đình thay đổi thế nào? 
Công cụ lao động bằng kim loại ra đời 
Sản xuất phát triển 
Sản phẩm dư thừa 
Sản phẩm chung 
Người đứng đầu thị tộc 
Thành viên thị tộc 
Người giàu 
Người nghèo 
Giai cấp thống trị 
Giai cấp 
 bị 
trị 
Xã hội có giai cấp ra đời Xã hội nguyên thuỷ tan rã 
Tư hữu 
Chia đều 
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
b. Sự thay đổi trong đời sống xã hội 
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ 
b. Sự thay đổi trong đời sống xã hội 
II. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ Ở VIỆT NAM 
1. Sự xuất hiện kim loại 
Văn hóa 
Niên đại 
Côn g cụ tìm thấy 
Phùng Nguyên 
Đồng Đậu 
Gò Mun 
Tiền Sa Huỳnh 
Đồng Nai 
Hãy dựa vào các thông tin được cung cấp ở bên trái, em hãy hoàn thiện bảng sau vào vở ghi: 
Nền văn hóa 
Niên đại 
Công cụ tìm thấy 
Phùng nguyên 
2000 TCN 
những mẩu gỉ đồng, màu đồng thau nhỏ, mảnh vòng hay đoạn dây chì 
Đồng Đậu 
1500 TCN 
Hiện vật bằng đồng khá phổ biến gồm: đục, dùi, cần dao, mũi tên, lưỡi câu... 
Gò Mun 
1000 TCN 
vũ khí (mũi lên, dao, giáo..), lưỡi câu, dùi, rìu (đặc biệt rìu lưỡi xéo), đục 
Sa Huỳnh 
 1000TCN 
Công cụ đồng: Đục , Lao, lưỡi câu 
Đồng Nai 
 500TCN 
 Công cụ đồng: Đục Rừu, lao có ngạnh, mũi tên, lưỡi câu 
II. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ Ở VIỆT NAM 
2. Sự phân hoá và tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam 
Quan sát hình bên k ể tên một số công cụ, vũ khí được tìm thấy thuộc văn hóa Gò mun ? Sự xuất hiện đồ kim khí trên lãnh thổ Việt Nam cho em biết điều gì ? 
Công cụ kim loại xuất hiện 
Nghề nông phát triển 
Con người định cư lâu dài 
Phân hoá giàu nghèo 
Xã hội nguyên thuỷ tan rã 
II. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ Ở VIỆT NAM 
2. Sự phân hoá và tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
? Dựa vào những hình vẽ bên trái, em hãy nêu tên và đưa ra những từ khoá về ý nghĩa của những phát minh đó? Trong các phát minh đó phát minh nào quan trọng nhất 
Phát minh ra lửa 
C hế tác công cụ 
Kỉ thuật mài 
Trồng trọt 
Chăn nuôi 
Làm gốm 
Dùng trâu bò cày kéo 
Chế tác công cụ kim loại 
Làm nhà để ở 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
Em hãy đóng vai là một người nguyên thuỷ phát hiện ra kim loại chế tác được chiếc rìu. Kể lại quá trình đó cho bạn bè cùng nghe 
Gợi ý 
Làm thế nào mà em phát hiện được các cục đồng? Em phát hiện ra nó trong tình huống nào? 
Hãy kể lại quá trình chế tác những cục đồng đó để trở thành một chiếc rìu bằng đồng. 
Hãy mô tả sự tiện dụng và sức mạnh của chiếc rìu bằng kim loại so với chiếc rìu đá trước đây.