Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 6 - Bài 21: Phương pháp tả cảnh

 PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNHI/ PHƯƠNG PHÁP VIẾT VĂN TẢ CẢNH1.1, Đoạn văn a:	Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.(Võ Quảng)Đoạn văn trên miêu tả cái gì? Tả cảnh dượng Hương Thưvượt thácCảnh dượng Hương Thư vượt thác được miêu tả qua những chi tiết nào?	Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.(Võ Quảng)- động tác thả sào, rút sào nhanh như cắt như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ	Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.(Võ Quảng)??? Tác giả tả cảnh vượt thác của dượng Hương Thư thông qua những yếu tố nào?Thông qua ngoại hình và động tác của đối tượng miêu tả.	Thông qua tả người (dượng Hương Thư) tả cảnh vật xung quanh.Em có nhận xét gì về cảnh vật được miêu tả trong đoạn văn?Thác dữ, nước chảy xiết. Cảnh thiên nhiên hùng vĩ.I/ PHƯƠNG PHÁP VIẾT VĂN TẢ CẢNH1.1, Đoạn văn a:1.2, Đoạn văn b:(sách giáo khoa/ trang 45)	 Tả cảnh sắc vùng sông nước Năm Căn.Đoạn văn miêu tả cảnh gì?Mênh mông.Nước ầm ầm đổ ra biển như thác.Cá nước bơi hàng đàn đen trũi.Dòng sông rộng hơn ngàn thước.Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.Cây đước mọc dài theo bãi, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ.Ẩn hiện trong sương mù.Em hãy tìm những chi tiết miêu tả cảnh sắc vùng sông nước Năm Căn?Người viết đã quan sát cảnh vật ở chỗ nào?Ngồi trên thuyền xuôi từ kênh ra sông.Người viết miêu tả cảnh vật theo thứ tự nào? Từ dưới sông nhìn lên bờ. Từ gần đến xa.Trình tự miêu tả có hợp lí không? Hợp lí.I/ PHƯƠNG PHÁP VIẾT VĂN TẢ CẢNH1.1, Đoạn văn a:1.2, Đoạn văn b:1.3, Đoạn văn c:(sách giáo khoa/ trang 45, 46)Gồm 3 phần: 	- Mở đoạn, thân đoạn và kết đoạn.	Đoạn văn c gồm mấy phần?Mở đoạn: giới thiệu về lũy tre làng.Thân đoạn: tả kĩ ba vòng của lũy tre làng.Kết đoạn: tả măng tre dưới gốc tre.nêu cảm nghĩ Tả từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vào trong theo trật tự không gian.Em có nhận xét gì về trình tự miêu tả trên?II/ Ghi nhớMuốn tả cảnh cần:Xác định được đối tượng miêu tả;Quan sát, lựa chọn được những hình ảnh tiêu biểu;Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự.Bố cục bài tả cảnh thường có ba phần:Mở bài: giới thiệu cảnh được tả;Thân bài: tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự;Kết bài: thường phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó.III/ LUYỆN TẬP Bài tập 1: Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ viết tập làm văn thì em sẽ miêu tả như thế nào? Viết phần mở bài và kết bài.Gợi ýNhững hình ảnh cụ thể tiêu biểu:Cảnh học sinh nhận đề, một vài gương mặt tiêu biểu.Cảnh học sinh chăm chú làm bài.Hoạt động của giáo viên trong khi học sinh đang làm bài.Quang cảnh chung của phòng học (bảng đen, bàn ghế )Cảnh thu bài.Trình tự miêu tả:- Không gian: từ ngoài vào trong.Thời gian: từ lúc trống vào lớp đến khi hết giờ.Kết hợp cả hai trình tự miêu tả.Bài làm tham khảoMở bài: Sau tiếng trống báo kết thúc giờ ra chơi, cả lớp em vội vàng vào lớp. Bạn nào cũng ngồi ngay ngắn bởi tiết tiếp theo đây là tiết làm bài văn đầu tiên từ khi chúng em bước vào lớp 6. Bạn thì căng thẳng, bạn lại hồi hộp nhưng hơn hết là phấn khích chờ cô giáo bước vào lớp.Kết bài: Tiếng báo hết giờ của cô giáo vang lên nhưng gần như mọi người đang chần chừ để có thể tô vẽ thêm cho tác phẩm đầu tiên của mình. Phải đế năm phút sau cả lớp mới nộp hết bài . Đa số bạn nào cũng làm tốt bởi trên gương mặt các bạn đều nở nụ cười vui vẻ. Chúng em chào cô giáo rồi cùng nhau tan học sau một tiết kiểm tra đầy “khó khăn” này.Viết đoạn mở bài, kết bài cho đề văn trênBài tập 2: SGK/ 471- Mở bài:Giới thiệu giờ ra chơi: Thời gian, địa điểm ...2- Thân bài:a- Tả bao quát:- Cảnh sân trường lúc bắt đầu ra chơi ( Học sinh từ các lớp học ùa ra, ồn ào, náo nhiệt hẳn lên ).- Các trò chơi được bày ra thật nhanh ... b- Tả chi tiết :- Hoạt động vui chơi của từng nhóm ( trai: đá cầu, rượt bắt, .... nữ: nhảy dây, chuyền banh .... )- Dưới gốc bàng, vài nhóm không thích chơi đùa ngồi ôn bài, hỏi nhau bài tính khó vừa học.- Âm thanh ( hỗn độn, đầy tiếng cười đùa, la hét, cãi vã .... )- Không khí ( nhộn nhịp, sôi nổi ... )c- Cảnh sân trường sau giờ chơi:Tiếng trống báo hiệu vào lớp, sân trường dần vắng lặng, lác đác vài chú chim sà xuống sân trường nhặt nhạnh 3- Kết luận:Nêu ích lợi của giờ chơi:- Giải tỏa nỗi mệt nhọc.- Thoải mái, tiếp thu bài học tốt hơn.Bài tập 3: lập dàn ý cho văn bản “Biển đẹp” của Vũ Tú Nam (SGK/47,48) Hướng dẫn dàn ýMở bài: Tên văn bản: Biển đẹp.Thân bài: vẻ đẹp và màu sắc của biển ở nhiều thời điểm, nhiều góc độ khác nhau:Buổi sáng.Buổi chiều: chiều lạnh, nắng tắt sớm; buổi chiều nắng tàn, mát dịu.Buổi trưa.Ngày mưa rào.Ngày nắng.Kết bài: nhận xét và suy nghĩ về sự thay đổi cảnh sắc của biển.Muốn viết một bài văn tả cảnh đòi hỏi người viết có những yếu tố nào? Một bài văn tả cảnh gồm có mấy phần?Hướng dẫn tự họcĐọc phần Đọc thêm: Nhà văn Vũ Tú Nam muốn khuyên bạn viết điều gì?Lập dàn ý cho 4 đề văn (SGK/49).