Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 61: Tiếng Việt - Tính từ và cụm tính từ - Nguyễn Trí Ngọc

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜTÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪGiáo viên: Nguyễn Trí Ngọc (Hải Lăng, Quảng Trị)TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪa. 	Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.	 (Ếch ngồi đáy giếng)b. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm ( ). Từng chiếc lá mít vàng ối. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lại mở năm cánh vàng tươi.	 (Tô Hoài)TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ Tính từ chỉ đặc điểm (màu sắc): xanh, đỏ, trắng, vàng, đen, tím, xanh lè, trắng toát, đỏ au, Tính từ chỉ tính chất (mùi vị): chua, cay, ngọt, mặn, đắng, chát, nhạt, - Tính từ chỉ trạng thái: lệch, nghiêng, ngay, thẳng, thăng bằng, xiêu vẹo, nhăn nhúm, TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ* So sánh tính từ với động từ:	- Về khả năng kết hợp với các từ: đã, sẽ, đang, cũng, vẫnTính từĐộng từ giàđiđãsẽđangcũngvẫnđãsẽđangcũngvẫnTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTính từĐộng từ * So sánh tính từ với động từ:	- Về khả năng kết hợp với các từ: hãy, chớ, đừngxanhchạyhãy đừngchớhãy đừngchớ* So sánh tính từ với động từ: - Về vai trò ngữ pháp trong câu:Tính từĐộng từÔ hay! Buồn vương cây ngô đồng (Bích Khê) Bơi rất tốt cho sức khoẻ. TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTính từĐộng từ Em bé thông minh. Em bé chạy. CNVNCNCN=> cụm từ, chưa thành câu=> đã thành câu- Em bé ấy rất thông minh.VNGhi nhớ Tính từ là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hành động, trạng thái. Tính từ có thể kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, để tạo thành cụm tính từ. Khả năng kết hợp với các từ hãy, chớ, đừng của tính từ rất hạn chế. Tính từ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu. Tuy vậy, khả năng làm vị ngữ của tính từ hạn chế hơn động từ.TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTừ chỉ mức độTính từKhả năng kết hợpbéoainhạtvàng hoevàng ốivàng lịmvàng tươirấthơikhálắmquá rất bé, hơi bé khá oai, oai lắm, hơi nhạt, nhạt quá, Không thể kết hợpKhông thể kết hợpKhông thể kết hợpKhông thể kết hợpTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪGhi nhớCó hai loại tính từ đáng chú ý là: Tính từ chỉ đặc điểm tương đối (có thể kết hợp với từ chỉ mức độ); Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối (không thể kết hợp với từ chỉ mức độ). TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố vốn đã rất yên tĩnh này. (Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường) ( ) Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao, mặt trăng nhỏ lại, sáng vằng vặc ở trên không. (Thạch Lam)Tính từPhần trướcPhần sauPhần sauTTTTPhần trướcPhần trung tâmPhần sauvốn / đã / rấtyên tĩnhnhỏsáng lạivằng vặc / ở trên khôngTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪThảo luận nhóm	Tìm cụm tính từ có trong ví dụ sau và điền vào mô hình cụm tính từ cho đúng?Nhóm 1 Mẹ con bác ta ở một căn nhà cuối phố, cái nhà cũng lụp xụp như những căn nhà khác. (Nhà mẹ Lê, Thạch Lam) Nhóm 2 Sơn và chị vẫn thân mật chơi đùa với chúng, chứ không kiêu kì và khinh khỉnh như các em họ của Sơn. (Gió lạnh đầu mùa, Thạch Lam)Nhóm 3 ( ) cả phố bắc chõng ngoài đường, vì trong nhà nào cũng nóng như một cái lò, và hàng vạn con muỗi vo ve. (Nhà mẹ Lê, Thạch Lam)	Nhóm 4 Hồn tôi là một vườn hoa láRất đậm hương và rộn tiếng chim. (Từ ấy, Tố Hữu) TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪPhần trướcPhần trung tâmPhần saucũnglụp xụpnhư những căn nhà khácPhần trướcPhần trung tâmPhần sauvẫnkhôngthân mậtkiêu kì (và) khinh khỉnhchơi đùa với chúngnhư các em họ của SơnPhần trướcPhần trung tâmPhần saucũngnóngnhư một cái lòPhần trướcPhần trung tâmPhần saurấtđậmhươngNHÓM 1NHÓM 2NHÓM 3NHÓM 4TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪGhi nhớ Mô hình cụm tính từ: Trong cụm tính từ: Các phụ ngữ ở phần trước có thể biểu thị quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự; mức độ của đặc điểm, tính chất; sự khẳng định hay phủ định; Các phụ ngữ ở phần sau có thể biểu thị vị trí; sự so sánh; mức độ, phạm vi hay nguyên nhân của đặc điểm, tính chất; Phần trướcPhần trung tâmPhần sauvẫn/ còn/ đangtrẻnhư một thanh niênTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪBÀI TẬP 1Nó sun sun như con đỉa.Nó chần chẫn như cái đòn càn.Nó bè bè như cái quạt thóc.Nó sừng sững như cái cột đình.Nó tun tủn như cái chổi sể cùn.Nó sun sun như con đỉa.Nó chần chẫn như cái đòn càn.Nó bè bè như cái quạt thóc.Nó sừng sững như cái cột đình.Nó tun tủn như cái chổi sể cùn.TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ	Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong những ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (Cô Tô, Nguyễn Tuân) Tìm các tính từ và cụm tính từ có trong đoạn văn sau:	Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong những ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (Cô Tô, Nguyễn Tuân) TIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪTIẾT 61 TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪBài tập về nhà- Viết một đoạn văn miêu tả ngắn có sử dụng tính từ và cụm tính từ.- Làm bài tập 2, 3, 4 SGK, trang 156.KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ, HẠNH PHÚC!CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI!