Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 (Sách Cánh diều) - Bài 1, Tiết 2: Thực hành Tiếng Việt: Từ đơn và từ phức

TỪ ĐƠN VÀ TỪ PHỨC 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT 
GV: . 
TRÒ CHƠI 
“ THỬ TÀI GHI NHỚ ” 
Xem 1 đoạn video 
G hi nh ớ nh ững h ì nh ả nh xu ất hiện trong video 
2 đạ i di ện l ê n bả ng v à liệt k ê nh ững h ì nh ảnh trong video đó trong 1’ 
Đội n à o viết đượ c nhi ều từ nh ất sẽ được 10 điểm. 
Viết đáp án lên bảng 
Hộp bút 
Máy tính 
Bút màu 
Bút xóa 
Bút bi 
Kẹp giấy 
Kẹp ghim 
Sticker 
Súng bắn keo 
Cúc 
Vở 
Băng dính 
Kéo 
Nhẫn 
Tấm thiệp/ ảnh 
Bút nhớ 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT:TỪ ĐƠN, TỪ PHỨC 
Kiến thức Ngữ văn 
I 
LUYỆN TẬP 
II 
01 
Bài tập 1 
LUYỆN TẬP 
Tìm và lập danh sách các từ đ ơ n, t ừ ghép, từ láy trong hai câu sau: 
Sứ gi ả/ vừa/ kinh ngạc,/ vừa/ m ừ ng rỡ,/ vội vàng/ về/ tâu/ vua. 
 (Thánh Gióng) 
b) Từ/ ngày/ công chúa / bị/ mất tích,/ nhà vua/vô cùng/ đau đ ớ n. 
(Thạch Sanh) 
Từ đơn 
Từ phức 
Từ ghép 
Từ láy 
- vừa, 
về, tâu, vua 
t ừ , ngày , bị 
Sứ già , kinh ngạc , mừng rỡ, công chúa , mất tích, nhà vua, vô cùng, đau đ ớ n. 
Vội vàng, đau đớn 
01 
02 
Bài tập 1 
Bài tập 2 
LUYỆN TẬP 
? M ỗ i t ừ ghép dưới đây đư ợ c tạo ra bằng cách nào? 
làng xóm, ngày đêm, trước sau, trên dưới, đầu đuôi, được thua, tìm kiếm, phải trái, bờ cõi, tài giỏi, hiền lành, non yểu, tr ố n tránh, giẫm đạp . 
a. Ghép các yếu tố có nghĩa gần nhau hoặc gi ố ng nhau, ví dụ: núi non. 
b. Ghép các yếu t ố có nghĩa trái ngược nhau, ví dụ: hơn kém. 
a. Ghép các yếu tố có nghĩa gần nhau hoặc gi ố ng nhau, : núi non, làng xóm, tìm kiếm, bờ cõi, tài giỏi, hiền lành, non yểu, tr ố n tránh, giẫm đạp . 
b. Ghép các yếu t ố có nghĩa trái ngược nhau: hơn kém, ngày đêm, trước sau, trên dưới, đầu đuôi, được thua, phải trái . 
01 
02 
03 
Bài tập 1 
Bài tập 2 
Bài tập 3 
LUYỆN TẬP 
Ch ỉ chất liệu để làm món ăn 
Chỉ cách chế biến món ăn 
Ch ỉ tính chất c ủa món ăn 
Ch ỉ hình dáng cùa món ăn 
- Hs chia 3 đội, chơi trò chơi “Ai nhanh hơn” , làm bài tập trong 2 phút 
Thể lệ: Chia lớp thành 3 đội chơi: đội 1, 2 lên bảng tìm phiếu in sẵn từ ghép và dán vào bảng trống, đội 3 trọng tài, chấm điểm cho 2 đội. 
bánh n ế p, bánh tẻ, bánh khoai, bánh kh ú c, bánh đậu xanh, bánh cẩm, bánh tôm ... 
bánh rán, bánh nướng . 
bánh dẻo, bánh bèo . 
bánh gối, bánh tai voi . 
01 
02 
03 
Bài tập 1 
Bài tập 2 
Bài tập 3 
04 
Bài tập 4 
LUYỆN TẬP 
Hoạt động cá nhân trong 2 phút và trả lời câu hỏi sau: 
? X ếp từ láy trong các câu dưới đây vào nhóm thích h ợ p: 
- Cậu sống lủi thủi trong t ú p lều cũ dựng dưới gốc đa. (Thạch Sanh) 
- Suốt ngáy, nàng chẳng nói, chẳng cười, mặt buồn rười rượi. (Thạch Sanh) 
- Một hôm, cô út vừa mang cơm đến dưới chân đồi thì nghe tiếng sáo véo von. Cô lấy làm lạ, r ó n rén bước lên, n ấ p sau bụi cây rình xem thì th ấ y một chàng trai khôi ngô đang ngồi trên chiếc võng đào mắc vào hai cành cây, thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ. (Sọ Dừa) 
a . Gợi t ả dáng v ẻ , trạng thái của sự vật, ví dụ: lom khom. 
b . Gợi tả âm thanh, ví dụ: r í u rít. 
X ếp từ láy trong các câu dưới đây vào nhóm thích h ợ p: 
- Cậu sống lủi thủi trong t ú p lều cũ dựng dưới gốc đa. (Thạch Sanh) 
- Suốt ng à y, nàng chẳng nói, chẳng cười, mặt buồn rười rượi. (Thạch Sanh) 
Một hôm, cô út vừa mang cơm đến dưới chân đồi thì nghe tiếng sáo véo von . Cô lấy làm lạ, r ó n rén bước lên, n ấ p sau bụi cây rình xem thì th ấ y một chàng trai khôi ngô đang ngồi trên chiếc võng đào mắc vào hai cành cây, thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ. 
(Sọ Dừa) 
a . Gợi t ả dáng v ẻ , trạng thái của sự vật: lủi thủi, rười rượi, rón rén . 
b . Gợi tả âm thanh: véo von 
VẬN DỤNG 
III 
BÀI TẬP 5 
Hoạt động nhóm tham gia trò chơi: “Nhìn hình đoán nhân vật”: 
Quan sát các hình ảnh sau, đoán nhân vật và d ựa theo câu m ở đ ầ u các truyền thuyết , cổ tích đã học, em hãy viết câu m ở đầu gi ớ i thiệu về những nhâ n vật đó . 
Thể lệ: Chia lớp thành 3 nhóm, thảo luận nhóm theo 3 bước: 
+ Bước 1: Suy nghĩ độc lập: (1’). 
+ Bước 2: Chia sẻ với bạn bên cạnh: (1’). 
+ Bước 3: Thống nhất trong nhóm và cử đại diện trình bày trước lớp (1’). 
Thank you