Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 (Sách Cánh diều) - Bài 6, Tiết 1: Văn bản "Ông lão đánh cá và con cá vàng"

1 
Bài 6: Truyện đồng thoại, truyện Pus-kin và An-đéc-xen 
 Văn bản: ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG 
Bài 6: Truyện đồng thoại, truyện Pus-kin và An-đéc-xen 
 Văn bản: ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG 
Khám phá bí ẩn 
Khởi động 
KHÁM PHÁ BÍ ẨN 
Đây là câu chuyện cổ tích nào? 
Truyện Tấm cám 
1 
2 
Truyện: Thạch Sanh 
Truyện: Em bé thông minh 
Truyện: Cây khế 
3 
4 
CỘNG HÒA LIÊN BANG NGA 
CỘNG HÒA LIÊN BANG NGA 
Tác giả: 
Bài 6: 
A.Pus-kin 
Văn bản:Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
* Truyện cổ tích 
+ Truyện dân gian 
+ Kể về cuộc đời một số kiểu nhân vật quen thuộc. 
+ Có yếu tố hoang đường, kỳ ảo 
+ Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện với cái ác. 
- Pus-kin - Đại thi hào- mặt trời thi ca của nước Nga. 
- Kể lại nhiều truyện cổ tích dân gian: truyện cổ tích về con gà trống, Nàng công chúa và bảy chàng hiệp sĩ 
- Bản dịch của: Vũ Đình Liên và Lê Trí Viễn. 
Bài 6: 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2.Tác phẩm: 
a.Đọc – tóm tắt: 
Đọc theo vai nhân vật: 
Vai người dẫn truyện 
Vai ông lão đánh cá 
Vai con cá vàng 
Vai mụ vợ ông lão đánh cá 
Bài 6: 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2.Tác phẩm: 
a.Đọc – tóm tắt: 
Những sự việc chính: 
1- Ông lão đánh cá bắt được con cá vàng rồi thả nó về biển 
2- Sau khi nghe chuyện, mụ vợ mắng ông lão và đòi hỏi cái máng lợn mới. 
3- Lần thứ 2: mụ vợ đòi căn nhà rộng. 
4- Lần thứ 3: mụ vợ đòi làm nhất phẩm phu nhân. 
5- Lần thứ 4: mụ vợ đòi làm Nữ hoàng 
6- Lần thứ 5: mụ vợ đòi làm Long Vương 
7- Kết cục xứng đáng cho sự tham lam , bội bạc của mụ vợ. 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
- Bố cục: 3 phần 
a) Mở truyện: (Từ đầu . kéo sợi) 
Giới thiệu ông lão đánh cá và tình huống phát sinh truyện 
b) Thân truyện: (Tiếp theo . trở về): Những đòi hỏi tham lam của mụ vợ. 
c)Kết truyện: (Còn lại) 
 Vợ chồng ông lão đánh cá trở về cuộc sống nghèo khổ khi xưa 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
 1. Nhân vật mụ vợ 
Tình huống: ông lão bắt được cá vàng rồi thả cá về biển. Cá vàng hứa giúp ông lão. 
Tình huống truyện 
Máng lợn mới 
Cái nhà rộng 
Nhất phẩm phu nhân 
Nữ hoàng 
Long vương 
Đòi hỏi 
của mụ vợ 
Mắng đồ ngốc ! 
Quát đồ ngu ! 
Mắng như tát nước ... 
Nổi trận lôi đình 
Nổi cơn thịnh nộ 
Thái độ 
đối với chồng 
-Lßng tham cµng lín 
-Sự béi b¹c cµng t¨ng 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
 1. Nhân vật mụ vợ 
 2. Nhân vật ông lão đánh cá. 
Tình huống 
- Ba lần kéo lưới, bắt được cá vàng; thả cá kèm theo lời chúc. 
=> Hiền lành, tốt bụng . 
- Với vợ: phục tùng yêu cầu, duy nhất 1 lần can ngăn . 
=> Con người nhu nhược, can ngăn cái ác quá muộn.Tiếp tay cho cái ác; gây ra tai vạ. 
Bài học 
Cần dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác. 
Không khuất phục trước sức mạnh, cường quyền. 
- Cần chỉ rõ những sai trái trước khi quá muộn. 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
 1. Nhân vật mụ vợ 
 2. Nhân vật ông lão đánh cá. 
3.Ý nghĩa tượng trưng của 
 biển cả và cá vàng 
a. Biển cả 
Biển cả 
Mụ vợ 
Thái độ của biển 
Đòi cái máng 
 Biển gợn sóng êm ả 
Đòi ngôi nhà rộng 
 Biển xanh nổi sóng 
Làm Nhất phẩm phu nhân 
 Biển xanh nổi sóng dữ dội 
Làm Nữ hoàng 
 Biển xanh nổi sóng mù mịt 
Làm Long vương 
B iển xanh nổi sóng ầm ầm, một cơn giống tố kinh khủng kéo đến. 
=> NT: tăng tiến, lặp lại. 
=> Lòng tham của mụ vợ tăng lên thì phản ứng của biển cả cũng tăng . 
Ý nghĩa của hình ảnh biển: biển là nhân dân, thái độ của biển là thái độ 
 của nhân dân. Nhân dân giận dữ trước sự xấu xa, tham lam của mụ vợ và sự 
 nhu nhược của ông lão. 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
3.Ý nghĩa tượng trưng của 
 biển cả và cá vàng 
a. Biển cả 
b. Cá vàng 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
3.Ý nghĩa tượng trưng của 
 biển cả và cá vàng 
a. Biển cả 
b. Cá vàng 
- Cá vàng tượng trưng cho lòng biết ơn, tấm lòng của nhân dân đới với những người nhân hậu, biết cứu giúp kẻ hoạn nạn. 
- Cá vàng đại diện cho cái tốt, cái thiện 
- Cá vàng tượng trưng cho chân lí của dân gian: trừng trị đích đáng những kẻ tham lam, bội bạc. 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
4. Ý nghĩa của truyện 
Thảo luận 
Hình thức: nhóm 4 
Thời gian: 2 phút 
Cách thức: đại diện nhóm trình bày 
Nội dung:Em có suy nghĩ gì về ý nghĩa câu chuyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”. 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
2. Tác phẩm: 
 II. Tìm hiểu văn bản : 
4. Ý nghĩa của truyện 
Ca ngợi lòng nhân hậu 
Phê phán những kẻ tham lam, bội bạc. 
Phê phán sự nhu nhược 
Nêu bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc. 
- Khơi gợi tinh thần đấu tranh chống áp bức, cường quyền. 
 III. Tổng kết : 
Nghệ thuật: 
- Lặp lại, tăng tiến 
- Xây dựng nhân vật tương phản 
Nội dung: 
- Ca ngợi lòng biết ơn. 
- Bài học cho kẻ vong ơn bội nghĩa, sống tham lam độc ác. 
 II. Tìm hiểu truyện : 
2.Tác phẩm: 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
IV. Luyện tập 
 Phiếu bài tập: 
1. Câu chuyện kết thúc như thế nào? Ý nghĩa cách kết thúc đó? 
2. Nếu ý kiến của em về tên truyện. 
V. Vận dụng 
- Bài tập cá nhân: viết đoạn văn 7-10 câu nêu cảm nhận của em về nhân vật mụ vợ trong truyện. 
- Bài tập theo tổ: Các tổ lựa chọn một trong các nội dung sau: 
+ vẽ tranh minh họa một nội dung của truyện. 
+ chọn một đoạn để đóng hoạt cảnh và quay video. 
+ Viết một đoạn kết khác cho câu chuyện. 
+ chuyển thể câu chuyện thành bài thơ tự sự. 
 III. Tổng kết : 
-Đóng vai một nhân vật kể tóm tắt lại truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” 
 II. Tìm hiểu truyện : 
2.Tác phẩm: 
 I. Tìm hiểu chung : 
1.Tác giả 
A.Pus-kin 
Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 IV. Luyện tập : 
 V. Vận dụng 
1.Sự đòi hỏi lần thứ nhất của mụ vợ ? 
Á 
N 
C 
R 
V 
N 
Ổ 
à 
H 
V 
G 
L 
Ậ 
N 
À 
X 
A 
I 
S 
Ó 
O 
Đ 
Á 
N 
H 
Ấ 
T 
P 
M 
Ợ 
Ư 
Đ 
T 
I 
Ổ 
N 
Á 
C 
N 
O 
C 
Ể 
I 
B 
N 
L 
G 
N 
Ô 
N 
10 
14 
2.Thành ngữ nói về lòng tham của mụ vợ ? 
14 
3.Thái độ mụ vợ đối với chồng lần thứ 4 ? 
1 
2 
3 
4 
 4.Nhân vật trọng ân nghĩa với ông lão ? 
6 
7 
8 
9 
8 
11 
12 
15 
5 
5.Nhân vật phản ứng với lòng tham mụ vợ ? 
6.Phản ứng của Biển xanh lần thứ 5 ? 
 7.Người đáng quí, đáng thương, đáng trách? 
8.Sự đòi hỏi lần thứ 3 của mụ vợ ông lão ? 
Ợ 
M 
M 
T 
T 
H 
A 
I 
 
H 
 Xếp lại 
H 
Thành ngữ nói về một bài học cho mụ vợ ở kết thúc truyện ? 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ 
N 
H 
T 
C 
O 
I 
Đ 
Ò 
I 
T 
I 
N 
G 
H 
Ẩ 
M 
P 
H 
U 
11ô 
T 
H 
A 
M 
T 
H 
Ì 
T 
H 
 
M 
N 
H 
 
N 
Á 
Ê 
N 
N 
M 
Ớ 
I 
Ô 
I 
Đ 
L 
Ì 
N 
H 
G 
Ầ 
M 
Ầ 
N 
M 
Chóc c¸c em häc sinh häc tèt !