Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 (Sách Cánh diều) - Bài 6, Tiết 4: Văn bản "Cô bé bán diêm"

Du lịch qua màn ảnh nhỏ 
Khởi động 
Đây là đất nước nào? 
 1 
Nước Pháp 
Hà Lan 
 2 
Nước Nga 
 3 
Đan Mạch 
 4 
Bài 6:Truyện đồng thoại, truyện của Pus-ki, An-đec-xen. 
Văn bản:CÔ BÉ BÁN DIÊM 
(An-đéc-xen) 
 I. Tìm hiểu chung: 
 1. Tác giả: 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
 I. Tìm hiểu chung: 
 1. Tác giả: 
 - An-đéc-xen (1805–1875), là nhà văn người Đan Mạch, người kể chuyện cổ tích nổi tiếng trên thế giới với loại truyện kể cho trẻ em. 
- Truyện của ông đem đến cho người đọc niềm tin và lòng thương yêu đối với con người. 
Tiết 18, 19 : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
2. Tác phẩm: 
a, Đọc, tóm tắt 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
1 
2. Tác phẩm: 
Thể loại : Truyện ngắn. 
Ngôi kể: Ngôi thứ 3 
- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm. 
b. Văn bản: 
- Xuất xứ: Văn bản này trích gần hết truyện Cô bé bán diêm. 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
- Bố cục: 
BỐ CỤC 
- Từ đầu . “cứng đờ ra”: Hoàn cảnh của cô bé bán diêm. 
- Tiếp theo “về chầu thượng đế”: Những lần quẹt diêm và các mộng tưởng của cô bé. 
- Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm. 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
An-đéc-xen 
1. Cảnh ngộ của cô bé bán diêm 
a. Cảnh ngộ 
II. Tìm hiểu văn bản 
Quá khứ 
Hiện tại 
- Bà nội hiền hậu, hết mực yêu thương em 
- Mẹ chết, bà nội cũng qua đời, sống với người bố khó tính 
- Sống trong ngôi nhà xinh xắn, có dây trường xuân bao quanh 
 - Sống “ chui rúc trong một xó tối tăm ”, “ trên gác sát mái nhà ” 
- Đi bán diêm để kiếm sống. 
 Đầm ấm, hạnh phúc 
 Nghèo khổ, cô đơn 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
Nhận xét: Đáng thương, thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần. 
An-đéc-xen 
1. Hoàn cảnh của cô bé bán diêm 
II. Tìm hiểu văn bản 
b. Tình huống trong đêm giao thừa 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
 Câu hỏi : 
 Nghệ thuật tương phản đã góp phần làm nổi bật hoàn cảnh đáng thương của cô bé trong đêm giao thừa. 
Em hãy lí giải điều đó. 
Th¶o luËn nhãm 
2 PHÚT 
An-đéc-xen 
1. Hoàn cảnh của cô bé bán diêm 
II. Tìm hiểu văn bản 
b. Tình huống trong đêm giao thừa 
Tình cảnh của cô bé 
Cảnh vật xung quanh 
- Đầu trần, đi chân đất, đang dò dẫm trong bóng tối 
- Bụng đói 
- Đêm giao thừa, trời rét mướt, cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn 
- Phải đi bán diêm một mình 
 - Mọi người đều quây quần bên gia đình. 
 Nghệ thuật tương phản làm nổi bật hoàn cảnh đáng thương của cô bé, gợi niềm thương cảm cho người đọc. 
->Đói rét, lẻ loi, sợ hãi 
->No đủ, đầm ấm, sáng sủa. 
- Trong phố sực nức mùi ngỗng quay. 
Tiết 18, 19 : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
An-đéc-xen 
2. Những lần quẹt diêm, hiện thực và mộng tưởng 
II. Tìm hiểu văn bản 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
1. Hãy nêu những mộng tưởng của em bé qua mỗi lần quẹt diêm? 
2. Khi diêm tắt, thực tế nào đã thay thế cho mộng tưởng? 
3. Ước mơ của em bé qua mỗi lần quẹt diêm là gì?  
Th¶o luËn nhãm 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tại 
Ước mơ 
Lần 1 
Bảng gợi ý cách trình bày 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tại 
Ước mơ 
Lần 1 
- Lò sưởi 
Lò sưởi biến mất, nhớ lại nhiệm vụ và hình ảnh mắng nhiếc của cha 
 Mong được sưởi ấm 
Sáng sủa, ấm áp 
=> Tối tăm, lạnh lẽo 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tại 
Ước mơ 
Lần 2 
Bàn ăn có ngỗng quay, ngỗngnhảy ra khỏi đĩa tiến về phía em.  
Bức tường lạnh lẽo và phố xá vắng teo lạnh buốt 
Mong được ăn ngon 
=> Giàu có, sung túc 
=> Nghèo khổ, 
thiếu thốn 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tại 
Ước mơ 
Lần 3 
Cây thông Noel trang trí lộng lẫyvới ngàn ngọn nến sáng rực. 
Nến bay lên, bay mãibiến thành những ngôi sao. 
Mong được 
đón Nô-en 
=> Vui tươi 
Xót xa, 
thương cảm 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tế 
Ước mơ 
Lần 4 
Bà đang mỉm cười với em, em trò chuyện với bà. 
Ảo ảnh rực sáng biến mất (Bà biến mất) 
Mong được 
che chở và yêu thương 
=> Vui sướng 
Đau khổ, 
tuyệt vọng 
Quẹt diêm 
Mộng tưởng 
Thực tế 
Ước mơ 
Lần 5 
Bà cầm tay em, hai bà cháu baylên cao chẳng còn đói rét đau buồn nào đe doạ. 
Em về chầu Thượng đế(em đã chết). 
Mong được 
ở cùng bà 
=> Hạnh phúc 
Phũ phàng, 
thương tâm 
Mộng tưởng 
Thực tại 
Ư ớc mơ 
Lần 1 
Em ngồi trước một lò sưởi bằng sắt, 
 lửa cháy nom vui mắt, hơi nóng 
 dịu dàng 
Lửa tắt, lò sưởi biến mất, 
em nghĩ đến việc bị cha mắng 
Mong được sưởi ấm 
Lần 2 
Bàn ăn có ngỗng quay, ngỗng nhảy 
 ra khỏi đĩa tiến về phía em 
Bức tường lạnh lẽo và phố xá 
 vắng teo lạnh buốt 
Mong được ăn ngon 
Lần 3 
Cây thông Nô-en trang trí lộng lẫy 
 với ngàn ngọn nến sáng rực 
Nến bay lên, bay mãi, 
 biến thành những ngôi sao 
Mong được vui chơi 
Lần 4 
Bà đang mỉm cười với em, 
em reo lên “cho cháu đi với”, 
“xin thượng đế chí nhân cho cháu 
về với bà” 
Ảo ảnh rực sang biến mất 
(Bà biến mất) 
Mong được bà 
 che chở, yêu thương 
Lần 5 
Bà cầm tay em, hai bà cháu 
 bay vụt lên cao, chẳng còn đói rét 
Em về chầu thượng đế 
(Em chết) 
Mong được 
ở cùng bà 
. => Sáng sủa, ấm áp 
=> Tối tăm, lạnh lẽo 
=> Giàu có, sung túc 
=>Nghèo khổ, thiếu thốn 
=> Vui tươi, đẹp đẽ 
=> Xót xa, thương cảm 
=> Vui sướng 
=> Đau khổ, tuyệt vọng 
=> Hạnh phúc dạt dào 
=> Phũ phàng, tàn nhẫn 
Các lần 
quẹt 
diêm 
An-đéc-xen 
3. Cái chết của cô bé 
II. Tìm hiểu văn bản 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
Nhu cÇu vÒ vËt chÊt 
Nhu cÇu vÒ tinh thÇn 
 Đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười 
Thực tế 
Mộng tưởng 
> Sự ra đi thật thương tâm: một cái chết vô tội, không đáng có 
 Em bé chết ở một xó tường lạnh lẽo (vì đói rét, vì thiếu vắng tình thương) 
-> Sự ra đi thật đẹp: thể xác chết nhưng linh hồn và khát vọng luôn sống mãi 
 Tấm lòng yêu thương, đồng cảm của nhà văn 
 Xã hội thiếu vắng tình thương, băng giá tình người 
Bức tranh 1 
Bức tranh 2 
III .Tổng kết: 
1. Nghệ thuật 
	 - Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm khéo léo. 
	 - Kết cấu truyện theo lối tương phản, đối lập. 
	 - Trí tưởng tượng bay bổng. 
	 - Đan xen yếu tố thật và ảo. 
2. N ội dung 
	 Lòng thương cảm của nhà văn đối với trẻ em bất hạnh. 
	=> Ghi nhí ( sgk ) 
Văn bản : CÔ BÉ BÁN DIÊM 
Nhìn những bức ảnh này em có suy nghĩ gì?