Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 142: Tổng kết phần Tập làm văn - Lâm Tấn Thìn

 CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP! TRƯỜNG THCS VÕ NGUYÊN GIÁPGV: LÂM TẤN THÌNKHỞI ĐỘNGEM HÃY XÁC ĐỊNH CÁC ĐOẠN TRÍCH SAU THUỘC KIỂU VĂN BẢN NÀO?Đoạn 1: Tõ trªn cao nhìn xuèng Hå G­¬m nh­ mét chiÕc gư¬ng bÇu dôc lín s¸ng long lanh .CÇu Thª Hóc mµu son cong cong như hình con t«m , dÉn vµo ®Òn Ngäc S¬n .M¸i ®Òn lÊp lã bªn gèc ®a giµ , rÔ l¸ xum xuª Đoạn 2: §éng Phong Nha gåm hai bé phËn ®éng kh« vµ ®éng nư­íc. §éng kh« ë ®é cao 200 m, thña x­a vèn lµ dßng s«ng ngÇm nay ®· kiÖt nư­íc, chØ cã nh÷ng vßm ®¸ tr¾ng v©n nhò vµ v« sè cét ®¸ mµu xanh ngäc bÝch ãng ¸nh. Tr¸i víi ®éng kh« ®éng nư­íc hiÖn thêi ®ang cã mét con s«ng dµi ch¶y suèt ngµy ®ªm, song kh¸ s©u vµ n­íc rÊt trong rÊt hÊp dÉn víi kh¸ch du lÞch. (Trích: Động Phong Nha)Céng hßa x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp -Tù do-H¹nh phóc§¬n xin nghØ häc 	KÝnh göi : C« gi¸o chñ nhiÖm líp 9A	§ång kÝnh göi c¸c thÇy c« gi¸o bé m«n. 	Tªn em lµ : NguyÔn Thu Hư­¬ng, häc sinh líp 9/2	H«m nay , ngµy 22 th¸ng 05 n¨m 2020. Do em bÞ èm, nªn em kh«ng ®i häc ®ư­îc. VËy em viÕt ®¬n nµy xin phÐp c« cho em ®­îc nghØ buæi häc h«m nay.	Em høa sÏ chÐp bµi vµ häc bµi ®Çy ®ñ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.Vĩnh Trạch, ngµy 22 th¸ng 05 n¨m 2020 Häc sinh (ký tªn ) Tiết 142Tổng kết phần Tập làm vănTTKiểu văn bảnPhương thức biểu đạtVí dụ về hình thức văn bản cụ thể1Văn bản tự sự- Trình bày các sự việc (sự kiện) có quan hệ nhân quả dẫn đến kết cục, biểu lộ ý nghĩa.- Mục đích: biểu hiện con người quy luật đời sống, bày tở thái độ.- Bản tin báo chí.- Bản tường thuật, tường trình, - Tác phẩm Lịch sử- Tác phẩm văn học nghệ thuật (truyện, tiểu thuyết, kí sự) 2Văn bản miêu tả- Tái hiện các tính chất thuộc tính sự vật, hiện tượng, giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng.- Mục đích: giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng.- Văn tả cảnh, tả người, tả sự vật.- Đoạn văn miêu tả trong tác phẩm tự sự.3Văn bản biểu cảm- Bày tỏ trực tiếp hoặc gián tiếp tình cảm, cảm xúc con người, tự nhiên xã hội, sự vật.- Mục đích: bày tỏ t/c và khơi gợi sự đồng cảm.- Điện mừng, thăm hỏi, chia buồn, văn tế, điếu văn.- Thư từ biểu lộ t/c giữa con người với con người.- Tác phẩm văn học : thơ trữ tình, tuỳ bút, bút kí 4Văn bản thuyết minh- Trình bày thuộc tính, cấu tạo, nguyên nhân, kết quả có ích hoặc có hại của sự vật hiện tượng.- MĐ: giúp người đọc có tri thức khách quan và thái độ đúng dắn đối với chúng.- Bản thuyết minh sản phẩm, hàng hóa.- Giới thiệu di tích, thắng cảnh, nhân vật- Văn bản trình bày tri thức và phương thức trong khoa học tự nhiên và xã hội.5Văn bản nghị luận- Trình bày tư tưởng, chủ trương, quan điểm của con người đối với tự nhiên, xã hội, con người qua các luận điểm, luận cứ và lập luận thuyết phục.- MĐ: thuyết phục mọi người tin theo cái đúng cái tốt; từ bỏ cái sai, cái xấu.- Cáo, hịch, chiếu, biểu.- Xã luận, bình luận,lời kêu gọi.- Sách lí luận.- Tranh luận về một vấn đề chính trị xã hội, văn hoá6Văn bản điều hành (hành chính công vụ) - Trình bày theo mẫu chung và chịu trách nhiệm về pháp lý các ý kiến, nguyện vọng của cá nhân, tập thể đối với cơ quan quản lý hay ngược lại bày tỏ yêu cầu, quyết định của người có thẩm quyền đối với người có trách nhiệm thực thi hoặc thoả thuận giữa công dân với nhau về lợi ích và chức vụ.- MĐ: Đảm bảo các quan hệ bình thường giữa người với người và theo quy định và pháp luật.- Đơn từ- Báo cáo- Đề nghị- Biên bản- Tường trình- Thông báo- Hợp đồngChuẩn bị ở nhà. Nhóm 1: Hãy cho biết sự khác nhau của các kiểu văn bản trên? Các kiểu văn bản trên có thể thay thế cho nhau được không? Vì sao?Nhóm 2: Các Phương thức biểu đạt trên có thể phối hợp với nhau trong một văn bản cụ thể được không? Vì sao?Nhóm 3: Kể tên một số thể loại văn bản đã học? Mỗi thể loại ấy đã sử dụng phương thức biểu đạt nào?KiÓu văn b¶n Môc ®Ých YÕu tè néi dung Phư­¬ng ph¸p , c¸ch thøc Ng«n tõ Văn b¶n tù sù KÓ chuyÖn Nh©n vËt , tình huèng ,hµnh ®éng ,lêi kÓ ,kÕt thúc.Trình bµy sù viÖc dÉn ®Õn kÕt qu¶ ý nghÜa Đéng tõ hµnh ®éng , tõ giíi thiÖu , tõ chØ thêi gian Văn b¶n miªu t¶ Giúp con người cảm nhận, hiÓu sư vật, hiện tượng N¬i chèn , nh©n vËt (ch©n dung )T¸i hiÖn ®èi tưîng miªu t¶ Tõ t¸i hiÖn , biÓu hiÖn , cô thÓ Văn b¶n biÓu c¶m Tư­ t­ưëng, tình c¶m => c¶m xúcYÕu tè biÓu c¶m , lêi văn Bµy tá (trùc tiÕp gi¸n tiÕp ) tình c¶m Tõ ngữ , hình ¶nh cã gi¸ trÞ biÓu c¶m ,biÖn ph¸p tu tõ Văn b¶n thuyÕt minh Tri thøc kh¸ch quan ,x¸c thùc, hữu Ých về đối tượngThuéc tÝnh ,cÊu t¹o , nguyªn lÝ , quy luËt , c¸ch thøc ... Trình bµy ,gi¶i thÝch ,giíi thiÖu Tõ ®Þnh nghÜa , ph©n tÝch , ph©n lo¹i ,liÖt kª...chÝnh x¸c Văn b¶n nghÞ luËn ThuyÕt phôc, bày to quan điểmLuËn ®iÓm ,luËn cø , lËp luËnTrình bµy tư­ tưëng quan ®iÓm Kh¸i niÖm , thuËt ngữ , tõ chØ quan hÖ l« gicVăn b¶n ®iÒu hµnh (hµnh chÝnh – c«ng vô )жm b¶o quan hÖ theo quy ®Þnh của ph¸p luËt ý kiÕn , nguyÖn väng , yªu cÇu , lîi Ých, nghÜa vô Trình bµy theo mÉu Tõ ngữ chØ thêi gian , ®Þa ®iÓm ,néi dung ng¾n gän, chÝnh x¸c Đọc đoạn văn sau: 	Người ta nói: “Ăn cho mình, mặc cho người”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xòe, váy ngắn, không mắt xanh, môi đỏ, móng chân móng tay lòe loẹt. Anh thanh niên đi tát nước đầu đình chắc không chải đầu bóng mượt bằng sáp thơm, áo sơ mi là thẳng tắp Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hóa xã hội. Một người đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không ăn mặc rực rỡ, nói cười oang oang. Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội.Câu 3: Các phương thức biểu đạt trên có thể phối hợp với nhau trong một văn bản cụ thể vì: ngoài chức năng thông tin, các VB còn có chức năng tạo lập và duy trì quan hệ xã hội...Tự sựMiêu tảBiểu cảmNghị luậnThuyết minhCó sử dụng 4 phương thức còn lại.Ngoài ra còn kết hợp với miêu tả nội tâm,đối thoại, độc thoại nội tâmCó sử dụng các phương thức tự sự, biểu cảm, thuyết minh.Có sử dụng các phương thức tự sự ,miêu tả,nghị luận.Có sử dụng các phương thức miêu tả,biểu cảm,thuyết minh.Có sử dụng các phương thức miêu tả,nghị luận.* Khả năng kết hợp giữa các phương thức:Câu 5,6: So sánh kiểu văn bản và thể loại văn học.* Văn bản tự sự và thể loại văn tự sự:- Giống: Kể sự việc, phương thức biểu đạt chính là tự sự.- Khác: +Văn bản tự sự là cơ sở để hình thành thể loại tự sự. + Thể loại tự sự: Đa dạng.(Truyện ngắn, Tiểu thuyết, Kịch- Tính nghệ thuật trong tác phẩm tự sự: Cốt truyện – nhân vật – sự việc – kết cấu.* Kiểu văn bản biểu cảm và thể loại trữ tình:- Giống: Chứa đựng cảm xúc, tình cảm chủ đạo.- Khác nhau:+ Văn bản biểu cảm: Bày tỏ cảm xúc về một đối tượng (văn xuôi).+ Tác phẩm trữ tình: Đời sống cảm xúc phong phú của chủ thể trước vấn đề đời sống (thơ). Ý nghĩa của các phương thức biểu đạt đối với việc rèn luyện kĩ năng làm văn: - Đọc văn bản tự sự, miêu tả giúp kể chuyện và làm văn miêu tả hay, sinh động, hấp dẫn. - Đọc văn bản nghị luận, thuyết minh giúp cho hoc sinh cách tư duy lô gíc khi trình bày một vấn đề một tư tưởng. - Đọc văn bản biểu cảm giúp học sinh có cảm xúc sâu sắc hơn khi làm bài nghị luận.	Đề bài 1: Em có suy nghĩ gì về ý thức giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc của thế hệ trẻ Việt Nam?	Đề bài 2: Em hãy kể lại một kỉ niệm sâu sắc của em trong thời gian là học sinh THCS.	Đề bài 3: Giới thiệu về lễ hội đặc sắc ở quê hương em.	Đề bài 4: Em hãy viết báo cáo về tình hình học tập của lớp 9 trong tuần vừa qua.	Đề bài 5: Tả lại lễ hội của quê hương.	Đề bài 6: Cảm nghĩ của em về tình bạn.* Luyện tập: Hãy xác định các đề bài sau thuộc kiểu văn bản nào? Vì sao?Hướng dẫn về nhàLập dàn ý chi tiết cho đề bài 1.Viết bài văn hoàn chỉnh cho đề bài 2.Chuẩn bị bài: Tổng kết phần tập làm văn (T2).Vẽ sơ đồ tư duy các kểu văn bản trọng tâm.