Giáo án Địa lí 6 - Học kỳ 2 - Năm học 2018-2019

Tuần 21 : 	Ngày soạn: 4 /1/ 2019 Ngày dạy: 11/1/2019	
Tiết 19. 	 CÁC MỎ KHOÁNG SẢN
I. MỤC TIÊU : 
 1.Kiến thức:
 - Biết phân biệt được các khái niệm: Khoáng sản, mỏ khoáng sản.
 - Biết phân loại các khoáng sản theo mục đích sử dụng.
 - Hiểu được khoáng sản là nguồn tài nguyên có giá trị của mỗi quốc gia, được hình thành trong thời gian dài và là loại tài nguyên thiên nhiên không thể phục hồi.
 2.Kĩ năng:
 - Nhận biết một số loại khoáng sản qua các mẫu vật, tranh ảnh hoặc trên thực địa.
 3.Thái độ:
 - Ý thức được sự cần thiết phải khai thác, sử dụng cac loại khoáng sản một cách hợp lí và tiết kiệm.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình
5. Giáo dục môi trường: mục 1-2
II. CHUẨN BỊ:
 1 GV: - PT:+ Bản đồ khoáng sản Việt Nam.
 + Một số mẫu khoáng vật.
 2. HS: SGK + vở ghi
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học: Trực quan,vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm, phân tích, luyện tập thực hành 
2. Kĩ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
 GV kiểm tra sự chuẩn bị của hs
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
A. Hoạt động khởi động ( 5 phút )
Mục tiêu: Tạo tâm thể cho học sinh, tạo vấn đề vào bài mới
Tổ chức cho hs khởi động qua trò chơi: Ai biết nhiều hơn
Luật chơi: 
- Gv cho 3-4 hs tham gia
- Trong vòng 1 phút lần viết các đáp án mà em biết
- Ai viết được đúng, nhiều hơn, nhanh hơn sẽ giành phần thắng.
Câu hỏi: Viết tên các loại khoáng sản ở nước ta mà em biết ?
Gv tổ chức hs thi, nhận xét kết quả thi của hs
Dùng kết quả thi để vào bài
B. Hoạt động hình thành kiến thức mới
*HĐ1: Các loại khoáng sản ( 12 phút )
Mục tiêu: - Biết được khái niệm khoáng sản, biết phân loại khoáng sản
- HS: Dựa vào ndsgk + k/t đã học.
? Chúng ta đang đứng ở lớp nào của TĐ? Trong vỏ TĐ theo em sẽ có những gì?
- GV: mở rộng 
->Khoáng vật: có thành phần đồng nhất, thường gặp dưới dạng tinh thể trong thành phần của các loại đá. Vd: Thạch anh là khoáng vật thường gặp trong đá Granit dưới dạng tinh thể.
Đá hay nham thạch: là vật chất tự nhiên có độ cứng ở nhiều mức độ khác nhau, tạo nên lớp vỏ Trái đất. Đá có thể cấu tạo do 1 loại khoáng vật thuần nhất hay nhiều loại khoáng vật khác nhau kết hợp lại.
VD: Sn, Ag, Cu trong đá Macma.
? Vậy khoáng sản là gì? Cho một số ví dụ khác?
- HS: qs bảng phân loại k/s.
? Căn cứ vào đâu người ta phân loại k/s? Theo căn cứ này k/s được phân thành mấy loại.
? K/s là điÒu kiÖn để phát triển ngành s¶n xuÊt nào? Em đã thấy những nhà máy nào sản xuất các mặt hàng CN từ khoáng sản?
- HS: Trả lời, GV chuẩn xác và mở rộng 
? Nhận xét gì về khoáng sản?
* Môi trường:
- Hiện nay, nguồn khoáng sản trên TG như thế nào? Con người cần phải làm gì? HSTL 
- Tiểu kết 
- Chuyển ý...
*HĐ2: Các mỏ khoáng sản nội sinh và ngoại sinh ( 20 phút )
Mục tiêu: Nêu được các khái niệm khoáng sản, mỏ khoáng sản, mỏ nội sinh, mỏ ngoại sinh.
- Kể tên và nêu được công dụng của 1 số loại khoáng sản phổ biến
- Hiểu biết về khai thác hợp lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản.
? Mỏ k/s là gì? Tại sao k/s tập trung nơi nhiều nơi ít?
- HS: Theo dõi SGK.
? Nguồn gốc hình thành các mỏ k/s có mấy loại? Ví dụ? Mỗi loại do tác động của các yếu tố gì trong quá trình hình thành?
- GV: Lưu ý: một số k/s có 2 nguồn gốc.
+ Quặng sắt nội sinh: Heematit, Manhetit
+ Quặng sắt ngoại sinh: Li-mô-nit
? Các mỏ k/s được hình thành trong thời gian ntn?
- GV: 90% mỏ quặng sắt hình thành cách đây 500-600 triệu năm. Mỏ than: 230-280 triệu năm...
- HS: Quan sát bản đồ khoáng sản VN.
- HS thảo luận theo 6 nhóm:
? Nêu một số kí hiệu khoáng sản? Ở nước ta có những mỏ k/s nào? phân bố ở đâu, công dụng?
- Các nhóm trình bày, nhận xét
*Tích hợp môi trường.
? Các khoáng sản có phải là vô tận không? Vì sao?...
?Ta cần khai thác và sử dụng khoáng sản ntn?
- GV nói thêm về tình trạng khai thác bừa bãi các khoáng sản.
? Con người đã có những biện pháp gì để thay thế các tài nguyên khoáng sản đang dần cạn kiệt? VD minh họa?
- GV: Ngày nay với tiến bộ của k/h, con người đã bổ sung các nguồn k/s ngày càng hao hụt đi bằng các thành tựu k/h. Vd bổ sung năng lượng bằng nguồn năng lượng MT.
C. Luyện tập vận dụng ( 4 phút )
Mục tiêu: Luyện tập củng cố, khắc sâu nội dung bài học
Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1: Mỏ khoáng sản là nơi:
Có nhiều khoáng sản.
Tập trung khoáng sản.
Có nhiều mỏ ngoại sinh.
Có nhiều mỏ nội sinh.
Câu 2: Quặng sắt thuộc loại khoáng sản:
Nội sinh.
Ngoại sinh.
Kim loại đen.
Câu a+ C đúng.
Câu 3: Khác với mỏ nội sinh, mỏ ngoại sinh được hình thành:
Trong thời gian dài hàng vạn , hàng triệu năm.
Do macma,rồi được đưa lên gần mặt đất.
Ở chỗ trũng cùng với các loại đá trầm tích.
D. Tìm tòi mở rộng ( 3 phút )
Mục tiêu: mở rộng kiến thức bài học, liên hệ thực tế địa phương
? Địa phương em có loại khoáng sản nào? Hãy đánh giá việc sử dụng khoáng sản của địa phương.
1. Các loại khoáng sản: 
a. Khoáng sản là gì ?
- Là những khoáng vật và đá có ích được con người khai thác và sử dụng.
b. Phân loại khoáng sản
-Dựa theo tính chất và công dụng, khoáng sản được chia thành 3 nhóm: 
+ Khoáng sản năng lượng (nhiên liệu)
+ Khoáng sản kim loại (đen, màu).
+ Khoáng sản phi kim loại.
=> Khoáng sản rất đa dạng, có những tính chất khác nhau ,phục vụ cho những ngành cn khác nhau.
2.Các mỏ khoáng sản nội sinh và ngoại sinh
-Mỏ khoáng sản là nơi tập trung nhiều khoáng sản có khả năng khai thác.
-Mỏ nội sinh hình thành do quá trình phun trào mắc ma, được đưa lên gần mặt đất (đồng, chì, kẽm, vàng ).
-Mỏ ngoại sinh là những k/s được hình thành trong quá trình tích tụ vật chất nơi trũng cùng với các loại đá trầm tích: (than, dầu, cao lanh, đá vôi )
- Kí hiệu k/s ( k/ h chữ viết- k/h hình học) 
+A:Apatit,U:Uranium, Al: nhôm, Ni: Nitơ,Au: vàng, Hg: thủy ngân 
- Mỏ khoáng sản:
+ Mỏ than đá: Quảng Ninh, Than nâu: Lạng Sơn,Than bùn : Cà Mau
+Mỏ dầu: Bach Hổ, Đại Hùng, Mỏ Rồng 
+Mỏ sắt: Thái Nguyên,Hà Tĩnh
+ Mỏ vàng: Đà Nẵng
+ Mỏ đồng: Lào Cai,Sơn La
- Công dụng: phát triển cn năng lượng, cn luyện kim đen - màu
- Cần khai thác sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các khoáng sản. 
* Ghi nhớ 
Câu 1: B
 Câu 2: D
Câu 3: C
3. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1 phút )
* Tìm hiểu các loại khoáng sản 
 * Học thuộc bài và trả lời các câu hỏi trong sgk.
 * Chuẩn bị bài thực hành tiết 20:
	 + Khái niệm đường đồng mức.
	 + Sơ đồ các hướng chính.
	 + Tính khoảng cách dựa vào tỉ lệ bản đồ.
Tuần 21
	Ngày soạn: 12/ 1/ 2019 Ngày dạy: 20/1/2019	
Tiết 20. THỰC HÀNH
ĐỌC BẢN ĐỒ (HOẶC LƯỢC ĐỒ) ĐỊA HÌNH TỈ LỆ LỚN
I. MỤC TIÊU : 
1.Kiến thức:
- Biết được khái niệm đường đồng mức.
- Hiểu được cách tìm độ cao địa hình dựa vào đường đồng mức.
2.Kĩ năng:
- Biết tính độ cao địa hình, nhận xét độ dốc dựa vào đường đồng mức.
- Biết sử dụng bản đồ tỉ lệ lớn có đường đồng mức đơn giản.
3.Thái độ: 
- GD ý thức yêu thích môn học
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, tính toán.
II. CHUẨN BỊ:
1.GV: + Hình vẽ SGK phóng to
 + Bđ hoặc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn có các đường đồng mức.
2. HS: SGK + vở ghi
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học: Trực quan, vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm, phân tích, luyện tập thực hành 
2. Kĩ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ ( 3 phút )
 - Trình bày các loại khoáng sản và công dụng của khoáng sản?
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
A. Hoạt động khởi động ( 5 phút )
Mục tiêu: Tạo tâm thể cho học sinh, tạo vấn đề vào bài mới
Tổ chức cho hs khởi động qua trò chơi: Tiếp sức
Luật chơi: 
- Tổ chức 2 đội, mỗi đội có 3-4 hs tham gia
- Trong vòng 1 phút lần lượt truyền phấn viết các đáp án 
- Đội nào viết được đúng, nhiều hơn, nhanh hơn sẽ giành phần thắng.
Câu hỏi: Viết tên các mỏ khoáng sản ở nước ta?
Gv tổ chức hs thi, nhận xét kết quả thi của hs
Dùng kết quả thi để vào bài
B. Hoạt động hình thành kiến thức mới
*HĐ1: Bài tập 1: ( 15 phút )
Mục tiêu: - Vận dụng được các kiến thức đã học vào làm bài tập
Gv tổ chức hs thảo luận nhóm bài tập 1
? Đường đồng mức là gì?
? Tại sao dựa vào các đường đồng mức trên bản đồ, chúng ta có thể biết được hình dạng của đ/h?
- HS thảo luận, thống nhất nội dung kiến thức. 
- Giáo viên quan sát, khuyến khích học sinh thảo luận thực hiện nhiệm vụ đó được giao.
- HS cử đại diện trình bày kết quả:
+ Đường đồng mức là đường nối những điểm có cùng một độ cao trên bản đồ
+ Dựa vào đường đồng mức biết độ cao tuyệt đối của các điểm và đặc điểm hình dạng, địa hình, độ dốc, hướng nghiêng.
- GV nhận xét, chốt kiến thức
*HĐ2: Bài tập 2: ( 15 phút )
Mục tiêu: - Vận dụng được các kiến thức đã học vào làm bài tập
Gv tổ chức hs thảo luận nhóm bài tập 2
- HS quan sát H 44 
- HS làm việc theo 4 nhóm:
? Hãy xác định hướng từ núi A1-> A2
? Sự chênh lệch độ cao của hai đường đồng mức là bao nhiêu.
? Dựa vào đường đồng mức tìm độ cao các đỉnh A1, A2 và điểm B1, B2, B3
? Dựa vào tỉ lệ lược đồ tính k/c theo đường chim bay từ A1 -> A2.
? Sườn Đ và T của núi A1 sườn nào dốc.
- HS: Đại diện các nhóm trả lời.
-Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV sử dụng kt phòng tranh treo kết quả thảo luận của các nhóm quanh lớp
-GV: Kiểm tra kq tính của HS và chuẩn xác kiến thức.
C. Luyện tập, vận dụng ( 4 phút )
Mục tiêu: Luyện tập củng cố, khắc sâu nội dung bài học
Cho hs làm bài tập 1,2/23
D. Tìm tòi mở rộng ( 3 phút )
Mục tiêu: mở rộng kiến thức bài học, liên hệ thực tế 
* Tìm hiểu thêm về độ cao địa hình dựa vào các đường đồng mức.
- Vẽ lát cắt của một ngọn núi trên đó có ghi độ cao và một số điểm. 
Bài tập 1: 
- Đường đồng mức là đường nối những điểm có cùng một độ cao trên bản đồ
- Dựa vào đường đồng mức biết độ cao tuyệt đối của các điểm và đặc điểm hình dạng, địa hình, độ dốc, hướng nghiêng.
Bài tập 2:
- Hướng từ đỉnh A1 đến A2 là hướng từ Tây sang Đông.
 - Sự chênh lệch độ cao giữa 2 đường đồng mức: 100m.
-Độ cao của các đỉnh:
 + A1: 900m; 600m< A2< 700m
 + B1: 500m; B2: 650m; B3: 550m.
- Đỉnh A1 cách A2: 7,7cm khoảng cách thực tế: 7,7 km.
- Sườn Tây dốc hơn sườn Đông. Vì các đường đồng mức phía Tây năm dày và sát nhau hơn sườn phía Đông. 
 Bài 1 : Chênh lệch 40 m
 Khoảng cách trên bản đồ :10 cm. Khoảng cách trên thực tế là : 10km
 Bài 2 :
Điểm
A
B
C
Độ cao
120km
220 km
150 km
 Đoạn DE dốc hơn đoạn GH
3. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1 phút )
* Hoàn thiện bài tập. 
* Tìm hiểu về “ Lớp vỏ khí”:
+ Thành phần của không khí.
+ Những nguyên nhân làm cho không khí bị ô nhiễm. Hậu quả.
+ Như thế nào là tầng Ôzôn? Hậu quả của việc thủng tầng Ôzôn và hiệu ứng nhà kính?
Tuần 22 : Ngày soạn: /1/2019 Ngày dạy: / 2 2019	
Tiết 21. LỚP VỎ KHÍ
I. MỤC TIÊU : 
1.Kiến thức:
 - Biết được vai trò của lớp vỏ khí nói chung, của lớp ôzôn nói riêng đối với cuộc sống của mọi sinh vật trên Trái đất.
 - Hiểu được nguyên nhân làm ô nhiễm không khí và hậu quả của nó, sự cần thiết phải bảo vệ lớp vỏ khí, lớp ôzôn.
2.Kĩ năng:
 -Nhận biết hiện tượng ô nhiễm không khí qua tranh ảnh và trong thực tế.
 - Phân tích hiện tượng địa lí.
3. Thái độ: GD ý thức yêu thích môn học
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng hình vẽ, tranh ảnh.
II. CHUẨN BỊ
1. GV: - PT: + Biểu đồ thành phần của không khí. 
 + Tranh vẽ các tầng của không khí.
 + Bản đồ tự nhiên thế giới.
 2. HS: SGK + vở ghi
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học: Trực quan,vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm, phân tích, luyện tập thực hành 
2. Kĩ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
 GV kiểm tra sự chuẩn bị của hs
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cÇn ®¹t
A. Hoạt động khởi động ( 5 phút )
Mục tiêu: Tạo tâm thể cho học sinh, tạo vấn đề vào bài mới
Tổ chức cho hs khởi động qua trò chơi: Ai biết nhiều hơn
Luật chơi: 
- Gv cho 3-4 hs tham gia
- Trong vòng 1 phút lần viết các đáp án mà em biết
- Ai viết được đúng, nhiều hơn, nhanh hơn sẽ giành phần thắng.
Câu hỏi: Viết tên các chất có trong thành phần không khí mà em biết ?
Gv tổ chức hs thi, nhận xét kết quả thi của hs
Dùng kết quả thi để vào bài
B. Hoạt động hình thành kiến thức mới *HĐ1: Thành phần của không khí
Mục tiêu: - Biết được thành phần của không khí , tỉ lệ của mỗi thành phần trong lớp vỏ khí. Biết vai trò của hơi nước trong lớp vỏ khí.
- HS: Quan sát biểu đồ H45.
? Cho biết các thành phần của không khí?Mỗi thành phần chiếm tỉ lệ bao nhiêu?
?Thành phần nào gây ra các hiện tượng khí tượng ?
?Nếu trong không khí không có hơi nước thì có xảy ra các hiện tượng khí tượng không?
? Hiện nay, không khí trên TĐ như thế nào?
- Ngày càng ô nhiễm , nhiều khí Cacbonic...ảnh hưởng tới sức khỏe của con người.
? Vì sao không khí bị ô nhiễm? Chúng ta cần phải làm gì?
- HS: Trả lời, GV chuẩn xác và mở rộng 
- Tiểu kết 
- Chuyển ý...
*HĐ2: Cấu tạo của lớp vỏ khí (lớp khí quyển)
Mục tiêu:- Biết các tầng của lớp vỏ khí: tầng đối lưu, bình lưu, tầng cao và đặc điểm của mỗi tầng
.
? Dựa vào sgk,"lớp vỏ khí" hay khí quyển là gì?
? Có máy tàng khí quyển? 3 tầng.
- HS: Quan sát H46.
- Y/c hs thảo luận theo 6 nhóm:
? Trình bày kích thước, đặc điểm, vai trò của các tầng: đối lưu, bình lưu, các tầng cao khí quyển.
- Các nhóm trình bày, nhận xét, bỏ sung
- GV nhận xét , hoàn thiện
1. Thành phần của không khí
Gồm:
+Nitơ: 78%.
+Oxi: 21%.
+Hơi nước và các khí khác: 1%.
+ Lượng hơi nước tuy nhỏ nhưng là nguồn gốc sinh ra mây, mưa, sương mù.
2. Cấu tạo của lớp vỏ khí (lớp khí quyển)
- Lớp vỏ khí hay khí quyển là lớp không khí bao quanh TĐ. 
Tầng
Kích thước
Đặc điểm
Vai trò
Tầng đối lưu
0 - 16km
Tập trung 90% không khí của khí quyển.
-Không khí chuyển động theo chiều thẳng đứng.
-Trung bình cứ lên cao 100m, nhiệt độ giảm 0,60C.
-Nơi xảy ra hầu hết các hiện tượng khí tượng: mây,mưa, sấm, chớp.
- Vai trò trực tiếp tới cuộcsống của con người và sinh vật.
Tầng bình lưu
16-80km.
- Không khí chuyển động theo chiều ngang. Nhiệt độ tăng theo chiều cao, hơi nước ít đi.
- Có lớp Ôzôn (O3): ngăn cản các tia bức xạ có hại cho sinh vật và con người
Các tầng cao của 
khí quyển
> 80km.
Không khí cực loãng, hầu như không có quan hệ trực tiếp đến đời sống con người.
- Không có vai trò gì .
?Vì sao tầng ôzôn bị thủng?
 - Chất hóa học trong khí quyển, đặc biệt là khí “ gas”, ÔNMT, TĐ ngày càng nóng lên.
?Hậu quả? 
- Bức xạ UV sẽ đến TĐ nhiều hơn tăng bệnh ung thư da, đục thủy tinh thể, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển...
?Để bảo vệ bầu khí quyển trước nguy cơ bị thủng tầng ôzôn, con người phải làm gì?
- Hạn chế sử dụng năng lượng hạt nhân, nghiên cứu năng lượng sạch
- Xử lí ô nhiễm khí thải, rác thải từ các nhà máy,từ sinh hoạt của con người.
- Tuyên truyền giáo dục ý thức cộng đồng bảo vệ MT trong sạch...
?Trong các tầng khí, tầng nào là quan trọng nhất? Vì sao? HSTL
*HĐ3: Các khối khí
Mục tiêu: - Nêu được sự khác nhau về nhiệt độ, độ ẩm của các khối khí nóng, khối khí lạnh lục địa và đại dương.
?Cho biết nguyên nhân hình thành các khối khí? 
? Khèi khÝ nãng vµ khèi khÝ l¹nh h×nh thµnh ë ®©u? Nªu tÝnh chÊt mçi lo¹i?
? Khèi khÝ ®¹i d­¬ng vµ khèi khÝ lôc ®Þa h×nh thµnh ë ®©u ? Nªu tÝnh chÊt mçi lo¹i?
- Yªu cÇu HS ®äc b¶ng trang 54 
? Sù ph©n biÖt c¸c khèi khÝ chñ yÕu dựa vào đâu? 
? C¸c khèi khÝ cã tÝnh chÊt g×?
? Chóng di chuyÓn t¸c ®éng ®Õn yÕu tè nµo?
GV chốt kiến thức
C. Luyện tập, vận dụng ( 4 phút )
Mục tiêu: Luyện tập củng cố, khắc sâu nội dung bài học
- Chỉ tranh vẽ và nêu đặc điểm của tầng đối lưu?
- Vẽ sơ đồ tư duy về nội dung bài học.
- Làm bài tập
Câu1
Câu : Nối ý ở cột A và B sao cho đúng.
A
B
Trả lời
 1.Khốikhí
 nóng.
2.2.Khốikhí lạnh.
3.3.Khối khí 
 đại dương.
444.Khối khí lục đị địa.
a) Hình thành ở vĩ độ cao, nhiệt độ thấp.
b) Hình thành ở biển, đại dương, độ ẩm lớn.
c) Hình thành ở vĩ độ thấp, nhiệt độ cao.
d) Hình thành ở lục địa, tương đối khô.
1.............
2..............
3..............
4..............
D. Tìm tòi mở rộng ( 3 phút )
Mục tiêu: mở rộng kiến thức bài học, liên hệ thực tế địa phương
- Hãy vận dụng các kiến thức trong bài học để giải thích: 
H1. Tại sao về mùa hè người ta thường đi du lịch trên các vùng nói như Sa Pa, Đà Lạt?
H2. Tại sao khi leo nói càng lên cao người ta càng cảm thấy ngột ngạt, khó thở?
3. Các khối khí
- Tuỳ theo vị trí hình thành và bề mặt tiếp xúc mà tạo nên các khối khí khác nhau về nhiệt độ và độ ẩm
- Các khối khí: Khối khí nóng,lạnh, lục địa, đại dương / sgk
+ Căn cứ vào n/đ: chia thành khối khí nóng, lạnh.
+ Căn cứ vào bề mặt tiếp xúc: kh«ng đại dương và lục địa.
- Khối khí luôn di chuyển làm thay đổi thời tiết. Di chuyển tới đâu lại chịu ảnh hưởng của bề mặt nơi đó.
- Thay đổi tính chất( bị biến tính).
3. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1 phút )
* Tìm hiểu về khí quyển, tầng Ôzôn
* Häc bµi,hoµn thµnh c¸c bµi tËp
* ChuÈn bÞ bµi: Thêi tiÕt, khÝ hËu vµ nhiÖt ®é kh«ng khÝ
+ §äc bµi
+ Quan s¸t c¸c h×nh vÏ
+ Tr¶ lêi c©u hái
Ngày soạn: 2 /2/2019 Ngày dạy: 9 /2/2019
Tiết 22. 	 THỜI TIẾT, KHÍ HẬU VÀ NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ
I.MỤC TIÊU : 
1. Kiến thức:
- Phân biệt được sự giống và khác nhau của thời tiết và khí hậu.
- Biết được khái niệm nhiệt độ không khí, các nguồn cung cấp nhiệt cho không khí, cách đo và tính nhiệt độ trung bình ngày tháng năm.
- Trình bày sự thay đổi t0kk theo vĩ độ, độ cao, lục địa và đại dương.
2. Kĩ năng:
- Bước đầu biết quan sát, ghi chép về 1 số yếu tố của thời tiết, khí hậu. Xác lập mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên với nhiệt độ.
3. Thái độ: yêu thích môn học
4.Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình
II. CHUẨN BỊ
1. GV: - PT: + Bảng thống kê về thời tiết, khí hậu.
 + Các hình vẽ trong SGK phóng to.
2. HS: SGK + vở ghi
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học: Trực quan,vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm, phân tích, luyện tập thực hành 
2. Kĩ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ ( 5 phút )
- Trình bày đặc điểm, vai trò của các tầng khí quyển? 
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cÇn ®¹t
A. Hoạt động khởi động ( 3 phút )
Mục tiêu: Tạo tâm thể cho học sinh, tạo vấn đề vào bài mới
- GV cho HS nghe một đoạn video clip về dự báo thời tiết VTV1
H. Qua bản dự báo trên em biết được các thông tin gì?
- > Dẫn dắt vào bài mới...
Chúng ta sẽ cựng tìm hiểu trong bài học hôm nay 
*HĐ1: Thời tiết và khí hậu ( 8 phút )
Mục tiêu: - Phân biệt và trình bày được khái niệm : Thời tiết và khí hậu .
? Trong thực tế, em thường thấy những hiện tượng khí tượng nào xảy ra ?
?Thời tiết là gì?
?Thời tiết gồm những yếu tố nào? Có giống nhau ở mọi thời gian, mọi nơi?
?Trong một ngày, thời tiết biểu hiện ở các địa phương có giống nhau không?
* KT động não:
? Nguyên nhân nào làm cho thời tiết luôn thay đổi?
?Thời tiết ở phía Bắc và phía Nam nước ta có gì khác biệt?
- MB: bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông.
- MN: mùa mưa, mùa khô
?Sự khác nhau này có tính chất tạm thời hay lặp lại qua các năm?
?Nêu khái niệm về khí hậu?
* HS thảo luận cặp đôi:
? Khí hậu khác thời tiết như thế nào?
*HĐ2: Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí ( 8 phút )
Mục tiêu: - Hiểu nhiệt độ không khí là gì và cách đo nhiệt độ không khí 
? Như thế nào là nhiệt độ không khí?
HS: Qs H.47
? Muốn đo được nhiệt độ không khí ta phải dùng dụng cụ nào?
? Cho biết cách đo nhiệt độ không khí?
- HS TL theo cặp, trình bày, nhận xét:
? Tại sao phải để nhiệt kế trong bóng râm, cách mặt đất 2m?
- Khi các tia sáng MT đi qua khí quyển, chúng chưa trực tiếp làm cho không khí nóng lên. Mặt đất hấp thu lượng nhiệt của MT, rồi bức xạ vào không khí, lúc đó không khí mới nóng lên, tạo nên nhiệt độ không khí.
- Nếu để nhiệt kế ngoài trời để đo thì đó là nhiệt độ của tia bức xạ MT. Nếu để sát mặt đất để đo thì đó là nhiệt độ của bề mặt đất.
? Cho biết cách tính nhiệt độ trung bình ngày, trung bình tháng và trung bình năm?
- HS: Trả lời, GV chuẩn xác.
*HĐ3: Sự thay đổi của nhiệt độ không khí ( 13 phút )
Mục tiêu: - Biết nguyên nhân làm thay đổi nhiệt độ không khí . 
- HS: Theo dõi sgk+ qua thực tế
? Vì sao mùa hè, nhiều người thích đi tới các vùng biển để nghỉ ngơi, tắm mát? 
- HS thảo luận theo cặp, trình bày, nhận xét:
? Tại sao về mùa hạ, những miền gần biển có k/k mát hơn trong đất liền, ngược lại về mùa đông những miền gần biển co k/k ấm hơn trong đất liền?
- Đất và nước có sự hấp thu nhiệt khác nhau. Các loại đất đá mau nóng nhưng cũng mau nguội, nước thì nóng chậm hơn nhưng cũng lâu nguội hơn...
? Ảnh hưởng của biển đối với vùng ven bờ thể hiện ntn?
- HS quan sát H48 (Sgk)
? Nhận xét nhiệt độ 2 địa điểm, giải thích? Hãy tính sự chênh lệch độ cao giữa hai địa điểm trong hình 48.
- HS quan sát H49.
? Nhận xét sự thay đổi giữa góc chiếu của a/s MT & nhiệt độ từ xích đạo lên 2 cực, giải thích. 
- HS: Trả lời.
 GV chuẩn xác và mở rộng 
C. Luyện tập, vận dụng ( 4 phút )
Mục tiêu: Luyện tập củng cố, khắc sâu nội dung bài học
- HS thảo luận theo cặp, trình bày , nhận xét.
Câu1: Giải thích vì sao người ta không đo nhiệt độ không khí lúc 12h trưa mà lại đo lúc 13h?
- GV chuẩn xác
Câu 2: HS làm bài tập tính nhiệt độ trung bình ngày của Hà Nội (Tr 55 – SGK).
D. Tìm tòi mở rộng ( 3 phút )
Mục tiêu: mở rộng kiến thức bài học, liên hệ thực tế địa phương
Sau khi học xong bài ” Thời tiết khí hậu...”, An thắc mắc vời Bình:
- Cô giáo bảo khí hậu mang tính ổn định thế mà năm ngoái mùa xuân mưa phùn suốt, trời lạnh, năm nay như mùa hè nắng suốt, chưa kể mùa đông vừa rồi hầu như chả lạnh? Tớ thấy khó hiểu quá.
 Bình cũng lắc đầu. Vậy em hãy trao đổi với người thân, các bạn trong nhóm, tổ và giải đáp điều boăn khoăn trên cho hai bạn trên.
1. Thời tiết và khí hậu
a) Thời tiết
- Là biểu hiện của hiện tượng khí tượng xảy ra ở 1 địa phương trong thời gian ngắn nhất định.
- Thời tiết luôn thay đổi.
Do sự chuyển động của các khối khí và sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.
b) Khí hậu
 Là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở 1 địa phương trong thời gian dài (nhiều năm)
- Khí hậu có tính qui luật.
2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí 
a. Nhiệt độ không khí: 
- Là lượng nhiệt khi mặt đất hấp thụ năng lượng nhiệt MT rồi bức xạ lại vào không khí và chính các chất trong không khí hấp thụ.
- Đo nhiệt độ không khí bằng nhiệt kế.
b. Cách đo nhiệt độ không khí: 
Khi đo nhiệt độ không khí phải để nhiệt kế trong bóng râm, cách mặt đất 2 m.
3. Sự thay đổi của nhiệt độ không khí
a) Nhiệt độ không khí thay đổi theo vị trí xa hay gần biển: 
- Càng gần biển càng mát mẻ. Do nước biển có tác dụng điều hòa n/đ làm k/k mùa hạ bớt nóng, mùa đông bớt lạnh.
b) Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao: càng lên cao nhiệt độ càng giảm 0,60C/ 100m.
c) Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ: Càng xa xích đạo về 2 cực nhiệt độ càng giảm dần.
- Mặt đất hấp thu lượng nhiệt của MT, rồi bức xạ lại vào không khí. Do vậy khi mặt đất có nhiệt độ cao nhất vào lúc 12h thì không khí vẫn chưa nóng nhất. Một khoảng thời gian sau đó vào lúc 13h, không khí trên mặt đất mới có nhiệt độ cao nhất trong ngày.
- Nhiệt độ tb của ngày hôm đó là: 22º
3. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1 phút )
* Thường xuyên theo dõi bản tin thời tiết.
* Học và nắm chắc bài theo câu hỏi SGK.Làm các BT trong tập bản đồ. - * Soạn bài 19: Khí áp và gió trên TĐ.
- Gió hình thành như thế nào?Têncác loại gió thổi thường xuyên trên TĐ.
Tuần 25 : Ngày soạn: 9 /2/2019 Ngày dạy :17 /2/2019
 Tiết 23: Bài 19 KHÍ ÁP VÀ GIÓ TRÊN TRÁI ĐẤT
I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức:
 - Nắm được khái niệm khí áp và gió.
 - Trình bày được sự phân bố các đai áp và gió thường xuyên trên Trái đất.
2. Kĩ năng:
 - Biết sử dụng hình vẽ để mô tả về các loại gió thường xuyên trên Trái đất.
3. Thái độ: GD ý thức yêu thích môn học
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình
II. CHUẨN BỊ
1. GV: - PT: + Hình vẽ 50, 51 SGK.
 + Bđ tự nhiên TG
2. HS: SGK + vở ghi
III. PHƯƠNGPHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học: Trực quan,vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm, phân tích, luyện tập thực hành 
2. Kĩ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ ( 4 phút )
- Thế nào là thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí ? Nêu sự khác nhau giữa thời tiết và khí hậu ?
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
A. Hoạt động khởi động ( 5 phút )
Mục tiêu: Tạo tâm thể cho học sinh, tạo vấn đề vào bài mới
Gv cho hs xem 1 video thời tiết tuần qua
- GV: Thời tiết tuần qua thế nào nhỉ?
- HS trả lời: Thưa cô rất giá lạnh ạ!
- GV: Không khí lạnh của thời tiết được sinh ra là do đâu?
- HS: Gió mùa Đông Bắc.
- GV: Vậy gió do đâu mà có? Trên trái đất có các loại gió gì?....
- HS trả lời -> GV chuẩn lại rồi dẫn dắt vào bài học...
B. Hoạt động hình thành kiến thức mới
*HĐ1: Khí áp, các đai khí áp trên Trái đất ( 12 phút )
Mục tiêu: - Nắm được khái niệm khí áp, hiểu và trình bày được sự phân bố khí áp trên trái đất.
- HS: Dựa vào kiến thức đã học.
? Cho biết độ dày của khí quyển?
- HSTL/sgk
? Tầng đối lưu tập trung bao nhiêu phần trăm lượng không khí của khí quyển?
? Không khí có trọng lượng không?
- HSTL/sgk
? Khí áp là gì?
? Dụng cụ đo khí áp? Có mấy loại?
- GV giới thiệu khí áp kế.
? Khí áp trung bình chuẩn là bao nhiêu? Đơn vị đo?
 760mmHg – Đơn vị: áp-mốt-phe.
- HS:Quan sát H50
? Trên bề mặt Trái Đất có những khu khí áp nào? (khu áp cao và khu áp thấp)
? Các đai áp thấp và áp cao nằm ở những vĩ độ nào?
? Các đai khí áp có nằm liên tục thành 1dải không? Vì sao? 
 -> Do sự xen kẽ giữa lục địa và đại dương.
- HS: Trả lời, GV chuẩn xác và mở rộng 
- Tiểu kết 
- Chuyển ý...
*HĐ2: Gió và hoàn lưu khí quyển. ( 16 phút )
Mục tiêu: - Nắm được hệ thống các loại gió thường xuyên trên trái đất, đặc biệt là gió tín phong, gió tây ôn đới.
- HS: Dựa vào nd SGK.
? Gió là gì? Nguyên nhân sinh ra gió?
? Sự chênh lệch khí áp càng lớn thì tốc độ của gió như thế nào?
? Nếu áp suất của 2 vùng bằng nhau thì gió sẽ ntn?
? Hoàn lưu khí quyển là gì?
- HS:Quan sát H51:
? Ở hai bên đường xđ loại gió thổi theo một chiều quanh năm, từ khoảng các vĩ độ 300 B&N về xđ là gió gì?
? Từ khoảng các vĩ độ 300 B&N, loại gió thổi quanh năm lên khoảng các vĩ độ 600 B&N, là loại gió gì?
- Trên TĐ còn có những loại gió gì là quan trọng nhất? Ngoài ra còn có loại gió gì?
- HS:Thảo luận theo cặp, trình bày ,nhận xét:
Quan sát H51.
? Vì sao các loại gió không thổi theo hướng kinh tuyến mà lại bị lệch hướng?
- Do sự vận động tự quay của TĐ. Nên gió Tây ôn đới và gió Tín phong thổi hơi lệch về phía tay phải ở nửa cầu Bắc, về phía tay trái ở nửa cầu Nam.
- GV kết luận
C. Luyện tập, vận dụng ( 4 phút )
Mục tiêu: Luyện tập củng cố, khắc sâu nội dung bài học
Trả lời câu hỏi
- Khí áp là gì? Gió là gì?
- Chọn câu trả lời đúng nhất?
Câu1
1. Gió là không khí chuyển động từ: 
 a. Cao xuống thấp	 
 b. Nơi áp thấp về nơi áp cao	
 c. Nơi áp cao về nơi áp thấp
2. Loại gió thổi từ 300BN về xích đạo có tên là:
 a. Tín Phong	 
 b. Tây ôn đới	 
 c. Đông cực
3. Hãy vẽ vào vở : hình TĐ, các đai khí áp cao, khí áp thấp và các loại gió
 - HS vẽ hình
D. Tìm tòi mở rộng ( 3 phút )
Mục tiêu: mở rộng kiến thức bài học, liên hệ thực tế 
- Trao đổi thảo luận cho biết VN chúng ta chịu ảnh hưởng hoạt động của những loại gió gì trên TĐ?
1. Khí áp, các đai khí áp trên Trái đất
a) Khí áp
-Là sức ép của khí quyển lên bề mặt Trái Đất.
-Dụng cụ đo: khí áp kế.
- Khí áp trung bình:760mmHg – Đơn vị: áp-mốt-phe.
Nếu > 760mm Hg: áp cao.
Nếu < 760mm Hg: áp thấp.
b) Các đai khí áp trên bề mặt Trái Đất
- Khí áp được phân bố trên bề mặt TĐ thành các đai khí áp thấp(3 đai) và cao(4 đai) nằm xen kẽ từ Xích đạo đến 2 cực.
2. Gió và hoàn lưu khí quyển.
- Gió: là sự chuyển động của không khí từ nơi có khí áp cao đến nơi có khí áp thấp.
- Hoàn lưu khí quyển là các hệ thống vòng tròn do sự chuyển động của không khí giữa các đai áp cao và áp thấp tạo thành.
- Các loại gió thường xuyên trên Trái Đất:
+Gió Tín phong: Thổi từ khoảng 300 ( B,N) về xích đạo.
+Gió Tây ôn đới: Thổi từ 300(B,N) về 600 (B,N).
=> Gió Tín phong & Gió Tây ôn đới: là 2 loại gió thổi thường xuyên trên TĐ tạo thành hoàn lưu kq quan trọng nhất trên TĐ.
+Ngoài ra còn có gió Đông cực.
* Đọc ghi nhớ SGK
Câu 1: c
Câu 2: a
3. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1 phút )
 * Học bài và trả lời câu hỏi
 * Chuẩn bị: “ Hơi nước trong không khí – mưa”
 - Trả lời câu hỏi SGK
 - Làm các BT trong tập bản đồ.
 - Mưa là hiện tượng như thế nào? Có thể đo mưa được không?
 - Ở nước ta thường có mưa vào những tháng nào trong năm?
 - Lượng mưa ở các nơi trên thế giới có giống nhau không?
Tuần 26: Ngày soạn: /2/2019 Ngày dạy: /2/2019
 Tiết 24. Bài 20: HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA
I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần:
1.Kiến thức:
- Biết được không khí có độ ẩm, nhiệt độ càng cao khả năng chứa hơi nước càng nhiều.
- Nêu được khái niệm độ bão hòa, nắm được điều kiện để hơi nước ngưng tụ, gây mưa.
- Biết được lượng mưa phân bố không đều từ xích đạo → 2 cực.
2.Kĩ năng:
- Biết cách tính lượng mưa trong ngày, trong tháng, trong năm, mưa trung bình năm. 
3. Thái độ: GD ý thức yêu thích môn học
4. Định hướng phát triển năng lực:
 - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực ch