Giáo án Địa lí Lớp 6 - Tuần 5 - Tiết 5: Phương hướng trên bản đồ kinh độ, vĩ độ và tạo độ địa lí - Năm học 2019-2020

Ngày soạn: 01/10/2019
Ngày dạy: 04/ 10/2019
- Dạy lớp: 6 
 Tiết 5: PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ
 KINH ĐỘ, VĨ ĐỘ VÀ TẠO ĐỘ ĐỊA LÍ 
1. Mục tiêu 
a. Kiến thức:
- Biết được phương hướng trên bản đồ, kinh độ, vĩ độ và tọa độ địa lí
 	b. Kĩ năng:
 	- Xác định được phương hướng, tọa độ địa lí của một điểm trên bản đồ và quả Địa Cầu.
 	c. Thái độ:
 	- HS yêu thích môn học 
2. Chuẩn bị của GV và HS.
 a. GV:
	- Bảng phụ vẽ H10, 11 SGK trang15
 	- Bản đồ các nước khu vực Đông nam á. Quả địa cầu.
 b. HS:
 - Học bài cũ, làm bài tập
	- Đọc trước bài mới	
3. Tiến trình bài dạy
 a. Kiểm tra bài cũ ( 5’)
	Câu hỏi: Thế nào là bản đồ, tỉ lệ bản đồ? Nêu ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ?lấy VD minh họa
	Trả lời:
3đ	Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ tương đối chính xác về 1 vùng đất hay toàn bộ bề mặt trái đất lên mặt phẳng của giấy.
 3đ	Tỉ lệ bản đồ là tỷ số giữa khoảng cách trên bản đồ với khoảng cách ngoài thực địa.
3đ	 Tỉ lệ bản đồ cho ta biết khoảng cách trên bản đồ đã thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực tế.
1đ	- VD: 1:15.000, 1: 1.000.000, 1: 2.000.000
	* Đặt đề vấn:(1’) ) Có những lúc chúng ta đang đi tham quan trong 1 khu rừng lớn, do quá mải mê ngắm nhìn phong cảnh, các em đã bị lạc trong rừng. Với tấm bản đồ trong tay các em phải làm sao để có thể thoát ra khoải khu rừng đó. Chúng ta sẽ biết được qua bài hôm nay. 
 b. Dạy nội dung mới
 Hoạt động của GV
Tg
 Hoạt động của HS
? Em hãy cho biết muốn xác định phương hướng trên bản đồ ta dựa vào đâu?
? Hãy cho biết các hướng chính trên bản đồ?
- GV giới thiệu các hướng chính trên H10 (phóng to)
 (?) Có mấy cách xác định phương hướng trên bản đồ?
? Đối với bđ có sẵn hệ thống kinh, vĩ tuyến ta xác đinh phương hướng bằng cách nào?
? Đối với bđ không vẽ hệ thống kinh, vĩ tuyến ta xác đinh phương hướng bằng cách nào?
- Nhận xét, kết luận
- GV yêu cầu HS xác định các hướng còn lại trong hình sau
 B
 B
- Gọi HS lên bảng vẽ các hướng còn lại
- GV giới thiệu cho HS cách xác định các hướng phụ
- GV vẽ nhanh hình sau lên bảng phụ
 200 Kinh tuyến gốc
 00
 C 100
	?
	?
 Xích đạo 00 
?K Để xác định vị trí của điểm C ta làm cách nào?
(?) Điểm C trong hình trên là chỗ gặp nhau của các đường Kinh tuyến và Vĩ tuyến nào?
- GV k/c từ điểm C đến kinh tuyến gốc là kinh độ. K/c từ điểm C đến vĩ tuyến gốc là vĩ độ
(?) Vậy kinh độ của 1 điểm và vĩ độ của 1 điểm được tính ntn ?
(?) Toạ độ ĐL của 1 điểm được tính ntn ?
(?)Dựa vào thông tin trong SGK em hãy cho biết cách viết toạ độ địa lí của 1 điểm
- GV lưu ý HS phương pháp tìm toạ độ của những điểm kg nằm trên các đường kinh vĩ tuyến kẻ sẵn
GV chia lớp làm 4 nhóm yêu cầu các nhóm thảo luận theo các nội dung sau
+ Nhóm 1: Làm bài tập phần a- tr16
+ Nhóm 2: Làm bài tập phần b- tr17
+ Nhóm 3: Làm bài tập phần c- tr17
+ Nhóm 4: Làm bài tập phần d- tr17
- GV: Gọi lần lượt đại diện các nhóm báo cáo kết quả, các nhóm khác nhận xét.
GV: Nhận xét từng hóm,chữa từng phần .
Tích hợp an ninh quốc phòng
? em hãy xác vị trí của việt nam trên bản đồ hành chính châu á
10’
12’
14’
1. Phương hướng trên bản đồ:
- Ta dựa vào hệ thống các đường kinh, vĩ tuyến
- Gồm 8 hướng: Bắc, Nam .
- Trên bản đồ có 8 hướng chính: Bắc, Nam, Đông, Tây, Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nam, Đông Nam
- HS quan sát hình, nghe GV giới thiệu
- Có 2 cách xác định (đối với bđ có sẵn hệ thống kinh, vĩ tuyến; đối với bđ chỉ có mũi tên chỉ hướng Bắc)
- Phần giữa bđ là trung tâm, đầu trên kinh tuyến là hướng Bắc ..
- Ta dựa vào mũi tên chỉ hướn bắc để xác định các hướng còn lại
- Cách xác định phương hướng trên bản đồ:
+ Với bản đồ có kinh tuyến,vĩ tuyến: phải dựa vào các đường kinh tuyến và vĩ tuyến để xác định phương hướng.
 + Với các bản đồ không vẽ kinh, vĩ tuyến: phải dựa vào mũi tên chỉ hướng bắc trên bản đồ để xác định hướng Bắc, sau đó tìm các hướng còn lại.
- Dựa vào mũi tên chỉ hướng Bắc rồi tìm các hướng còn lại
- HS lên bảng xác định các hướng Đ, T,N điền vào 2 hình 
T B
 N Đ
B Đ
T N N N
2. Kinh độ và vĩ độ, toạ độ địa lí
- HS theo dõi
 - Ta dựa vào đường kinh tuyến và vĩ tuyến đi qua điểm đó
- Vị trí của một điểm trên bản đồ (hoặc trên quả Địa Cầu) được xác định là chỗ cắt nhau của hai đường kinh tuyến và vĩ tuyến đi qua điểm đó.
HS: Kinh tuyến 200 , vĩ tuyến 100.
- HS lắng nghe
- Kinh độ của 1 điểm là số độ chỉ khoảng cách từ kinh tuyến đi qua điểm đó đến kinh tuyến gốc gốc.
- Vĩ độ của 1 điểm là số độ chỉ khoảng cách từ vĩ tuyến đi qua điểm đó đến vĩ tuyến gốc.
- Toạ độ địa lí của 1 điểm chính là kinh độ và vĩ độ của 1 điểm nào đó trên bản đồ.
- HS nghiên cứa thông tin để tìm ra cách viết
 - Cách viết tọa độ địa lí
 +Viết Kinh độ ở trên
 Vĩ độ ở dưới.
VD: Điểm C 200 T 
 100 B
3. Bài tập:
HS:Thảo luận dựa vào các đường kinh tuyến, vĩ tuyến để xác định, thồng nhất câu trả lời trong nhóm
- Đại diện các nhóm lần lượt báo cáo kết quả của nhóm
a. Xác định hướng bay
 + HN -> Viêng Chăn hướng Tây Nam
 + HN -> Gia các ta hướng Nam
 + HN -> Ma ni la hướng Đông Nam
 + Cu a la Lăm pơ -> Băng Cốc hướng Bắc
 + Cu a la Lăm pơ -> Ma ni la hướng Đông Bắc
 + Mani la -> Băng Cốc hướng Tây Nam
b. Xác định toạ độ địa lí các điểm A, B, C
+ Điểm A: 1300Đ 
 10 0B 
+ ĐiểmB: 1100Đ 
 10 0B 
+ Điểm C: 1300Đ 
 00 
c. Tìm các điểm có toạ độ ĐL:
 ĐiểnE 1300Đ Điểm Đ 1200 
 10 0B 100 N
d. Hướng đi từ O -> A,B,C,D
+ Từ O ->A hướng Bắc
+ Từ O ->B hướng Đông
+ Từ O ->C hướng Nam
+ Từ O ->D hướng Tây
Hs: lên bảng xác định
c. Củng cố, luyện tập: ( 3’ ) 
? Kể các hướng chính trên bản đồ? Nêu cách xác định phương hướng trên bản đồ? 
Trả lời: 
 - Trên bản đồ có 8 hướng chính: Bắc, Nam, Đông, Tây, Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nam, Đông Nam
- Cách xác định phương hướng trên bản đồ:
+ Với bản đồ có kinh tuyến,vĩ tuyến: phải dựa vào các đường kinh tuyến và vĩ tuyến để xác định phương hướng.
 	+ Với các bản đồ không vẽ kinh, vĩ tuyến: phải dựa vào mũi tên chỉ hướng bắc trên bản đồ để xác định hướng Bắc, sau đó tìm các hướng còn lại.
 	d. Hướng dẫn HS học bài ở nhà(1’)
 - Học bài và làm BT cuối bài.
 - Chuẩn bị trước bài 5 " Kí hiệu bản đồ. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ "
 * Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
- Thời gian giảng toàn bài:
.................................................................................................................................... 
- Thời gian dành riêng cho từng phần ,từng bài: 
....................................................................................................................................
- Nội dung kiến thức
....................................................................................................................................
- Phương pháp giảng dạy .....................................................................................................................................................