Giáo án Lịch sử Lớp 6 - Bài 15, Tiết 2: Nước Âu Lạc

Bài 15. NƯỚC ÂU LẠC (tt) 
Số tiết: 01
Ngày soạn: 19/11/2019
Tiết theo PPCT: 16
Tuần dạy: 16
I/ Mục tiêu.
 	1/ Kiến thức:
Trình bày được: Thành Cổ Loa và sơ lược diễn biến cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN.
2/ Kĩ năng:
Rèn luyện thêm những kĩ năng nhận xét, so sánh, bước đầu tìm hiểu về bài học ls.
3/ Thái độ: 
- Giaùo duïc cho HS bieát traân troïng nhöõng thaønh quaû maø oâng cha ta ñaõ xaây döïng (thaønh Coå Loa).
- Tinh thaàn caûnh giaùc ñoái vôùi keû thuø trong moïi tình huoáng phaûi kieân quyeát giöõ gìn ñoäc laäp.
4/ Định hướng năng lực hình thành:	
- Năng lực chung: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ. 
- Năng lực chuyên biệt: tự học, quan sát, trình bày, nhận xét, so sánh, mô tả, giải thích.
II/ Chuẩn bị của GV và HS.
 	1 Chuẩn bị của GV:	
- Tranh về đền thờ An Dương Vương.
- Câu chuyện về Mị Châu – Trọng Thủy.
 	2 Chuẩn bị của HS: 
Đọc sgk bài 15, trả lời những câu hỏi in đậm trong sgk trang 43-45.
III/ Tổ chức các hoạt động học tập.
 	1/ Ổn định: Điểm danh HS
 	2/ KTBC: 
- Cuộc kháng chiến của nhân dân Tây Âu – Lạc Việt chống quân xâm lược Tần đã diễn ra như thế nào?
- Nhà nước Âu Lạc được thành lập trong hoàn cảnh nào?
3/ Thiết kế tiến trình dạy học: 	
3.1/ Hoạt động khởi động:
- Mục tiêu: Biết được khu di tích thành Cổ Loa.
- Phương thức hoạt động: Đàm thoại, gợi mở.
 Hoạt động cá nhân.
Em biết gì về khu di tích thành Cổ Loa?
- Gợi ý sản phẩm: Khu di tích Cổ Loa ở vào địa phận xã Cổ Loa thuộc huyện Đông Anh, cách trung tâm Hà Nội 17km về phía Bắc, trên một diện tích bảo tồn gần 50ha. Nơi đây nguyên là kinh đô của nước Âu Lạc thời kỳ Thục Phán - An Dương Vương (257-207 TCN) và của Ngô Quyền (939-944 sau thời kỳ Bắc thuộc), mà thành Cổ Loa là một di tích thành có niên đại sớm nhất Việt Nam và vào loại sớm trên thế giới còn tồn tại. Hội Cổ Loa được tổ chức vào ngày 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
 - GV nhận xét, đánh giá hoạt động và dẫn dắt vào bài mới.
3.2/ Hoạt động hình thành kiến thức:
Hoạt động 1. Tìm hiểu thành Cổ Loa .
- Mục tiêu: 
+ Trình bày được thành Cổ Loa. 
+ Kỹ năng mô tả thành Cổ Loa..
- Phương thức: Đàm thoại, gợi mở, quan sát, so sánh, nhận xét, mô tả.
 Hoạt động cá nhân, cặp đôi.
 Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung chính
- GV yêu cầu học sinh dựa vào đoạn thông tin mục 4 sgk trang 43, 44 kết hợp quan sát hình 41, thực hiện nhiệm vụ sau:
+ Vua An Döông Vöông ñaõ cho xaây döïng coâng trình gì ôû Phong Kheâ?
+ Taïi sao ngöôøi ta goïi laø Coå Loa thaønh hay thaønh Coå Loa?
+ Em haõy mieâu taû thaønh Coå Loa và giá trị của nó?
- Gợi ý sản phẩm: 
+ Sau cuộc kháng chiến chống Tần thắng lợi, An Dương Vương cho xây dựng ở Phong Khê, moät khu thaønh ñaát lôùn ñöôïc goïi laø Loa thaønh hay thaønh Coå Loa.
+ Vì thaønh coù hình xoaùy troân oác nhö caùi loa neân ñöôïc goïi laø loa thaønh.
+ Coù 3 voøng kheùp kín với chu vi khoảng 16.000m như hình trôn ốc. Chieàu cao: 5 ® 10m. Maët thaønh roäng töø 10 ® 20m. Coù haøo roäng töø 10 ® 30m bao quanh. Các thành đều có hào bao quanh và thông nhau. Bên trong thành Nội là nơi ở, làm việc của An Dương Vương và các Lạc hầu, Lạc tướng.
+ Ở vào thời điểm cách đây hơn 2000 năm, khi mà trình độ kĩ thuật chung còn rất thấp kém thì công trình thành Cổ Loa là một biểu tượng rất đáng tự hào của nền văn minh Việt cổ.
- GV yêu cầu đại diện 3 HS trình bày, các HS còn lại nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, đánh giá sản phẩm, hoạt động của HS và hướng dẫn HS tự ghi bài.
- Tiếp theo GV tổ chức cho HS thảo luận cặp đôi (3 phút):
+ Em coù nhaän xeùt gì veà vieäc xaây döïng coâng trình thaønh Coå Loa? Chúng ta cần làm gì đối với công trình thành Cổ Loa?
+ Neâu nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau cuûa nhaø nöôùc Vaên Lang vaø AÂu Laïc? 
- Gợi ý sản phẩm: 	
+ Ñoù laø coâng trình lao ñoäng qui moâ nhaát cuûa ngöôøi daân AÂu Laïc. Theå hieän taøi naêng sang taïo vaø kæ thuaät xaây thaønh cuûa nhaân daân ta. Thaønh vöøa laø kinh ñoâ vöøa laø 1 coâng trình quaân söï lôùn ñeå baûo veä an ninh quoác gia.
+ Chúng ta phải có ý thức bảo vệ di tích lịch sử này.
+ Hai nhaø nöôùc naøy:
* Gioáng nhau veà toå chöùc nhaø nöôùc: Vua coù quyeàn quyeát ñònh toái cao; Giuùp vua cai trò ñaát nöôùc laø caùc laïc haàu vaø laïc töôùng; Laïc töôùng ñöùng ñaàu caùc boä, Boà chính ñöùng ñaàu chieàng chaï
* Khaùc nhau: Nöôùc Vaên Lang kinh ñoâ ôû vuøng trung du (Baïch Haïc, Phuù Thoï). Nöôùc AÂu Laïc kinh ñoâ ñoùng ôû ñoàng baèng (Coå Loa, Ñoâng Anh, Haø Noäi); AÂu Laïc coù thaønh Coå Loa vöøa laø kinh ñoâ, trung taâm chính trò, kinh teá vöøa laø coâng trình quaân söï baûo veä an ninh quoác gia; Vua An Döông Vöông coù quyeàn löïc taäp trung hôn vua Huøng.
- GV gọi đại diện 2 cặp trình bày, các cặp còn lại nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, đánh giá sản phẩm, hoạt động của HS.
- HS quan sát thông tin sgk và hình 44, nghiên cứu tài liệu. Đại diện 3 HS trình bày, các HS còn lại nhận xét, bổ sung.
- HS lắng nghe nhiệm vụ, nghiên cứu tài liệu, thảo luận. Đại diện 2 cặp trình bày, các cặp còn lại nhận xét, bổ sung.
4/ Thành Cổ Loa:
- Sau cuộc kháng chiến chống Tần thắng lợi, An Dương Vương cho xây dựng ở Phong Khê, moät khu thaønh ñaát lôùn ñöôïc goïi laø Loa thaønh hay thaønh Coå Loa.
- Các thành đều có hào bao quanh và thông nhau.
- Bên trong thành Nội là nơi ở, làm việc của An Dương Vương và các Lạc hầu, Lạc tướng.
- Công trình thành Cổ Loa là một biểu tượng rất đáng tự hào của nền văn minh Việt cổ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN.
- Mục tiêu: 
+ Trình bày sơ lược cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN.
+ Rèn luyện kĩ năng bước đầu tìm hiểu về bài học lịch sử.
- Phương thức: Đàm thoại, gợi mở, quan sát, tường thuật, giải thích.
 Hoạt động cá nhân, cặp đôi.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của HS
Nội dung chính
- GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 5, sgk trang 45, thực hiện nhiệm vụ sau:
+ Cuoäc khaùng chieán choáng Trieäu Ñaø cuûa nhaân daân AÂu Laïc ñaõ dieãn ra ntn?
+ Nguyên nhân nào dẫn đến thất bại của nước Âu Lạc?
- Gợi ý sản phẩm: 
+ Naêm 207 TCN, nhaân luùc nhaø Taàn suy yeáu, Trieäu Ñaø caét ñaát 3 quaän, laäp thaønh nöôùc Nam Vieät, rồi ñem quaân ñaùnh xuống AÂu Laïc.
+ Quaân daân AÂu Laïc vôùi vuõ khí toát, tinh thaàn chiến đấu duõng caûm ñaõ giöõ vöõng được neàn ñoäc laäp.
+ Triệu Đà biết không thể đánh bại được, bèn vờ xin hòa và dùng mưu kế chia rẽ nội bộ nước ta. 
+ Năm 179 TCN, Triệu Đà lại sai quân sang đánh nước ta, An Dương Vương do chủ quan không đề phòng, lại mất hết tướng giỏi nên bị thất bại nhanh chóng. Nước ta roi vào ách thống trị của nhà Triệu.
+ Do An Dương Vương chủ quan, thiếu cảnh giác, nội bộ mất đoàn kết,...
- GV gọi đại diện 2 HS trình bày, các HS còn lại nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, đánh giá sản phẩm, hoạt động của HS và hướng dẫn HS tự ghi bài.
- GV yêu cầu HS quan sát hình 42 sgk trang 45. Sau đó thảo luận cặp đôi (2 phút):
+ Theo em, söï thaát baïi cuûa An Döông Vöông ñeå laïi cho ñôøi sau baøi hoc gì?
+ Vì sao nhân dân ta lập đền thờ An Dương Vương?
Hình 42 – Đền thờ An Dương Vương tại thành Cổ Loa (Hà Nội)
- Gợi ý sản phẩm:
+ Đối vôùi keû thuø phaûi tuyeät ñoái caûnh giaùc. Vua phaûi tin töôûng ôû trung thaàn. Vua phaûi döïa vaøo daân ñeå ñaùnh giaëc, baûo veä ñaát nöôùc.
+ Vì để tưởng nhớ đến công lao của An Dương Vương lập ra nước Âu Lạc và xâ thành Cổ Loa để bảo vệ đất nước.
- GV gọi đại diện 2 cặp trình bày, các cặp còn lại nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét, đánh giá sản phẩm, hoạt động của HS.
- HS quan sát thông tin, nghiên cứu tài liệu. Đại diện 2 HS trình bày, các HS còn lại nhận xét, bổ sung.
- HS lắng nghe nhiệm vụ, nghiên cứu tài liệu, thảo luận. Đại diện 2 cặp trình bày, các cặp còn lại nhận xét, bổ sung.
5/ Cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN:
- Naêm 207 TCN, Trieäu Ñaø laäp thaønh nöôùc Nam Vieät, rồi ñem quaân ñaùnh xuống AÂu Laïc.
- Quaân daân AÂu Laïc vôùi vuõ khí toát, tinh thaàn chiến đấu duõng caûm ñaõ giöõ vöõng được neàn ñoäc laäp.
- Triệu Đà vờ xin hòa và dùng mưu kế chia rẽ nội bộ nước ta. 
- Năm 179 TCN, Triệu Đà lại sai quân sang đánh nước ta, An Dương Vương do chủ quan không đề phòng, nên bị thất bại nhanh chóng,...
- Nguyên nhân thất bại của Âu Lạc: Do An Dương Vương chủ quan, thiếu cảnh giác, nội bộ mất đoàn kết,...
3.3/ Hoạt động luyện tập. 
 - Mục tiêu: Hiểu được ý nghĩa truyện Mỵ Châu - Trọng Thủy.
 - Phương thức : Câu hỏi. 
 Hoạt động cá nhân.
Truyện Mỵ Châu – Trọng Thủy nói lên điều gì?
- Dự kiến sản phẩm: sự nhẹ dạ, cả tin mà cả 2 cha con An Dương Vương đã mắc mưu kẻ thù, để chịu mất nước.
- GV nhận xét, đánh giá sản phẩm HS. 
3.4/ Hoạt động vận dụng:
 - Mục tiêu: Biết được công cuộc bảo vệ chủ quyền tổ quốc hiện nay.
 - Phương thức : Câu hỏi. 	
 Hoạt động cá nhân.
Có phải nước Âu Lạc sụp đổ là do mất cảnh giác không? Qua đó, em rút ra bài học gì đối với công cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước hiện nay?
- Gợi ý sản phẩm:
+ Nước Âu lạc sụp đổ vì thiếu cảnh giác là đúng. Tuy nhiên còn một số nguyên nhân khác nữa như chủ quan, nội bộ mất đoàn kết.
+ Biết xử lí đúng đắn cái riêng với chung, giữa cá nhân với cộng đồng; phải tuyệt đối cảnh giác và ko được chủ quan vì luôn có những thế lực hâm he xâm lược bờ cõi; rèn luyên, xây dựng quân đội hùng hậu dù trong thời chiến hay thời bình.
- Gv nhận xét, đánh giá sản phẩm. 
3.5/ Hoạt động tìm tòi mở rộng: 
- Mục tiêu: Sưu tầm được hình ảnh các di sản có liên quan đến An Dương Vương. 
- Phương thức: Câu hỏi 
 Hoạt động cá nhân.
 Em hãy sưu tầm hình ảnh các di sản có liên quan đến An Dương Vương.
 - Gợi ý sản phẩm: HS sưu tầm trên Internet.
- Gv nhận xét, đánh giá sản phẩm.