Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1-139
I. Mục Tiêu .
1. Kiến thức. Giúp hs năm vững mục đích của giao tiếp trong đời sống con người trong xã hội ,khái niệm về văn bản , các kiểu văn bản ,các phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người .
2. Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học .
3. Thái độ. Vận dụng tốt trong giao tiếp.
II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu.
- HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới.
III. Tiến trình bài dạy .
1. Ổn định tổ chức : Kiểm diện .
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
3. Bài mới.
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1-139", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tiết 1 Ngày soạn : 10/8/19 HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM Ngày giảng : CON RỒNG CHÁU TIÊN (Truyền thuyết) I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được Khái niệm thể loại truyền thuyết. Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tp thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kĩ năng. Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết.Nhận ra được những sự việc chính của truyện. 3. Thái độ. Nhận ra được một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. 4. Lồng ghép GDQPAN: Nêu lịch sử giữ nước và dựng nước của cha ông. II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức. Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới . HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1. - GV cho hs đọc chú thích trong sgk - Em hiểu thế nào là truyền thuyết ? - TruyÒn thuyÕt mét thÓ lo¹i tiªu biÓu, rÊt ph¸t triÓn ë ViÖt Nam, ®îc nh©n d©n bao ®êi a thÝch. - TruyÖn con rång ch¸u tiªn: Mét truyÒn thuyÕt tiªu biÓu, më ®Çu cho cuối truyÒn thuyÕt vÒ thêi ®¹i c¸c vua Hïng còng nh truyÒn thuyÕt ViÖt Nam nãi chung. -HS ®äc l¹i truyÖn (3 hs) - GV nhËn xÐt, söa c¸ch ®äc cña tõng HS - Hs t×m hiÓu chó thÝch SGK(chó ý chó thÝch*) *Hoạt động. - HD HS tr¶ lêi, th¶o luËn c¸c c©u hái trong phÇn ®äc- hiÓu v¨n b¶n. - Em hãy tìm Nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn tÝnh chÊt k× l¹, lín lao,®Ñp ®Ï vÒ nguån gèc, h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ ? - Sự nghiệp mở nước của Lạc Long Quân có gì lạ ? - Em thấy truyện sử dụng yếu tố nghệ thuật nào ? - HD HS b¸m s¸t c¸c chi tiÕt trong truyÖn ®Ó ph¸t hiÖn vµ nªu vai trß cña nã. -HS ®äc ghi nhí SGK-T8. I. Tìm hiểu chung 1. Khái niệm về truyền thuyết . - TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng, kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù liÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø.Thêng cã yÕu tè tîng tîng, kú ¶o.ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö. 2.Tác phẩm : TruyÖn con rång ch¸u tiªn: Mét truyÒn thuyÕt tiªu biÓu, më ®Çu cho cuối truyÒn thuyÕt vÒ thêi ®¹i c¸c vua Hïng còng nh truyÒn thuyÕt ViÖt Nam nãi chung. 3. Đọc 4. Giải nghĩa từ khó : II. Tìm hiểu chi tiết . 1. H/tượng n/vật L/Quân và Âu Cơ. - Nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn tÝnh chÊt k× l¹, lín lao,®Ñp ®Ï vÒ nguån gèc, h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬. - VÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng: + L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ ®Òu lµ “thÇn” + L¹c Long Qu©n: søc kháe v« ®Þch, cã nhiÒu phÐp l¹, gióp d©n diÖt trõ ng tinh, Hå tinh, Méc tinh. d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë . + ¢u C¬ “xinh ®Ñp tuyÖt trÇn” + Kết duyên với Long Quân, sinh được bọc trăm trứng -> nở ra thành một trăm người con trai-> không cần bú mớm mà lớn nhanh như thổi , khỏe mạnh như thần . - Sù nghiÖp më níc + Chia 50 con theo cha xuống biển , 50 con theo mẹ lên núi , có việc giúp đỡ lẫn nhau . + Con cả làm vua , các em là lang , con gái vua là mị nương , cha chết nhường ngôi cho con -> Người Việt là con Rồng cháu Tiên . - Nghệ thuật : Truyện sử dụng yếu tố nghệ thuật tưởng tượng kì ảo 2. ý nghÜa cña truyÖn - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý, thiªng liªng cña céng ®ång ngêi ViÖt. - §Ò cao nguån gèc chung vµ biÓu hiÖn t×nh ®oµn kÕt thång nhÊt cña nh©n d©n mäi miÒn ®Êt níc. 4. Củng cố . GV gọi hs đọc lại truyện, đọc phần đọc thêm sgk ( trang 8,9) 5. Hướng dẫn tự học. Về nhà học bài , soạn trước bài Bánh trưng bánh giầy IV. Rút kinh nghiệm Tiết 2 Ngày soạn : 10/8/19 HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM Ngày giảng : BÁNH CHƯNG BÁNH GIẦY (Truyền thuyết) I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được Khái niệm thể loại truyền thuyết. Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tp thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kĩ năng. Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết.Nhận ra được những sự việc chính của truyện. 3. Thái độ. Nhận ra được một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ. Em hãy nêu khái niệm về truyền thuyết và ý nghĩa truyện Con Rồng cháu Tiên ? ( Học sinh trả lời theo bài học ) 3. Bài mới. HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1. - GV h/d học sinh đọc, đọc mẫu một đoạn , hs đọc tiếp-> hết . - Gọi hs khác nhận xét cách đọc của bạn . - Cho hs giải nghĩa một số từ khó trong phần chú thích . *Hoạt động 2. - Hoµn c¶nh,ý ®Þnh,c¸ch thøc, vua Hïng chän ngêi nèi ng«i như thế nào - GV : Hình thức vua đưa ra để thử tài các con như một câu đố để tìm người tài giỏi thông minh , đồng thời cũng là người hiểu được ý của vua là gì ? chí của vua như thế nào ?không ai có thể biết được. - Việc các Lang đua nhau tìm lễ vật thật quý thật hâu chứng tỏ điều gì ? ( Không hiểu ý vua , họ suy nghĩ theo kiểu hạn hẹp cứ có của ngon vật lạ là quý ) - Vì sao trong các con chỉ có Lang Liêu được thần giúp đỡ ?mách bảo bằng cách nào ? - Được thần mách bảo Lang Liêu đã làm gì ? - Kết quả cuộc thi tài như thế nào ? - Vì sao Lang Liêu lại được chọn làm người nối ngôi vua? ( Vì : Lang Liêu đã làm vừa ý vua cha . Trước hết lễ vật của Lang Liêu nó vừa lạ lại vừa quen. vì vậy vua nếm thử, thấy ngon . đặc biệt là về tình cảm và nhân cách của đứa con trai nghèo .) - Em có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng truyện của nhân ta ? - Qua câu chuyện này nhân ta muốn nói lên điều gì ? I. Tìm hiểu chung 1. Đọc 2. Giải nghĩa từ khó : II. Tìm hiểu chi tiết . 1.Hoµn c¶nh, ý ®Þnh, c¸ch thøc, vua Hïng chän ngêi nèi ng«i - Hoµn c¶nh: GiÆc ngoµi ®· yªn thiên hạ thái bình; vua ®· giµ,các con đông. - Tiêu chuẩn : Người nối ngôi : Nối được chí vua, không nhất thiết phải là con trưởng . -H×nh thøc: Nhân lễ Tiên Vương, các Lang dâng lễ vật sao cho vừa ý vua cha. 2. Cuộc đua tài dâng lễ vật * Các Lang : đua nhau tìm lễ vật thật quý, thật hậu, thật ngon đem về lễ tiên vương. *Lang Liêu - Là ngêi thiÖt thßi nhÊt , được thần giúp đỡ . - Chàng lấy gạo làm bánh để lễ Tiên Vương . - Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi . - Nghệ thuật : truyện sử dụng yếu tố hoang đường kì ảo do nhân dân tưởng tượng ra . 3. ý nghÜa cña truyÖn - Gi¶i thÝch nguån gèc của 2 loại bánh cổ truyền của dân tộc. Giải thích phong tục làm bánh chưng bánh giày tục thờ cúng tổ tiên ngày tết §Ò cao lao®éng,®Ò cao nghÒ trồng lúa nước. - Truyện còn thể hiện mơ ước của nhân dân có vị vua sáng , tôi hiền đất nước thái bình nhân dân no ấm . 4. Củng cố. GV gọi hs đọc lại truyện, ghi nhớ trong sgk 5. Hướng dẫn tự học. Về nhà học bài ,soạn trước bài : Từ và cấu tạo từ IV. Rút kinh nghiệm Tiết 3 Ngày soạn : 10/8/19 TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT Ngày giảng : I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp hs hiểu định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức. Đơn vị cấu tạo từ là Tiếng Việt. 2. Kĩ năng. Nhận diện, phân biệt được: Từ và tiếng. Từ đơn và từ phức. Từ ghép và từ láy.Phân tích cấu tạo của từ. 3. Thái độ. Rèn luyện Kỹ năng tự nhận thức, GD ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TV II. Chuẩn Bị : - GV : Bảng phụ , bút viết bảng . - HS : Chuẩn bị bài trước ở nhà . III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức: Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới. HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1. - Gv y/c hs lập danh sách các tiếng và danh sách các từ trong câu sau biết rằng các từ đã được phân cách bằng dấu gạch chéo . - Ví dụ trên có mấy từ ? dựa vào đâu mà em biết điều đó ? - Các đơn vị được gọi là từ và tiếng có gì khác nhau ? - Vậy qua tìm hiểu ví dụ trên em hiểu từ là gì ? - Gv y/c hs tìm các từ 1 tiếng và từ 2 tiếng trong câu và điền vào bảng . - Từ VD trên em hãy cho biết : Thế nào là từ đơn ? thế nào là từ phức ? - Gv cho hs theo dõi VD 2 từ Trồng trọt , chăn nuôi - Gọi hs đọc lại ghi nhớ trong sgk . *Hoạt động 2. - GV nêu y/c bài tập. - Hs suy nghĩ thảo luận trình bày trước lớp . - Em hãy tìm từ đồng nghĩa với Nguồn gốc ? - Hãy nêu quy tắc sắp xếp các tiếng trong từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc ? - Từ thút thít miêu tả cái gì ? I. Từ là gì ? 1. Ví dụ: 2. Nhận xét : - VD1: Có 9 từ , dựa vào dấu gạch chéo - VD2 : Từ và tiếng khác nhau ở chỗ : + Tiếng : Là đơn vị cấu tạo nên từ . + Từ : Là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu . Một từ có thể có hai tiếng trở lên . 3. Ghi nhớ ( sgk T13) II. Từ đơn và từ phức : 1. VD : -Từ 1 tiếng: Từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, tục, ngày,tết,làm -> Từ đơn - Từ 2 tiếng : Trồng trọt, chăn nuôi,bánh chưng, bánh giầy -> Từ phức 2. Kết luận : - Từ đơn là từ chỉ có một tiếng . - Từ phức là từ gồm 2 hoặc nhiều tiếng trở lên . Các loại từ phức : Từ láy và Từ ghép + Từ : Trồng trọt : láy âm Tr . + Từ : chăn nuôi : từ ghép , 2 tiếng có quan hệ về nghĩa . III. Luyện tập . 1. Bài tập 1. - Từ : Nguồn gốc, con cháu thuộc kiểu cấu tạo từ ghép . - Từ đồng nghĩa với từ Nguồn gốc : Cội nguồn, gốc gác, tổ tiên, nòi giống, gốc rễ, huyết thống . 2. Bài tập 2 . * quy tắc 1 : Nam trước – nữ sau ( theo giới tính ) : ông bà, cậu mợ, chú thím, anh chị * Quy tắc 2 : Theo tôn ti trật tự ( bậc trên trước bậc dưới sau ) : ông cháu, cha con, mẹ con, anh em, chị em, chú cháu . 3. Bài tập 4 : - Từ : Thút thít : miêu tả âm thanh tiếng khóc . 4. Củng cố . - Gv gọi hs đọc lại các phần ghi nhớ trong sgk 5. H/d tự học: Về nhà học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập 3,5 ( trang 15), IV. Rút kinh nghiệm Tiết 4 Ngày soạn : 10/8/19 GIAO TIẾP VĂN BẢN Ngày giảng : VÀ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp hs năm vững mục đích của giao tiếp trong đời sống con người trong xã hội ,khái niệm về văn bản , các kiểu văn bản ,các phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người . 2. Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học . 3. Thái độ. Vận dụng tốt trong giao tiếp. II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới. HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1. - Gv nêu vấn đề : Trong cuộc sống hàng ngày muốn bày tỏ một vấn đề nào đó em làm thế nào ? ( Phải nói ra bằng lời hay viết ra bằng chữ -> Giao tiếp ) - Theo em hiểu giao tiếp là gì ? - Gv cho hs theo dõi các VD trong sgk - Từng câu , đoạn lời trên được nói viết ra để làm gì ? đã thành một văn bản chưa ? Và được liên kết với nhau như thế nào ? - Theo em hiểu VB là gì ? ( Ghi nhớ trong sgk) ( GV bổ sung thêm : VB có thể ngắn có thể dài , rất dài được nói ra hoặc viết ra thể hiện một chủ đề nào đó , phải được gắn kết chặt chẽ với nhau ) - Theo dõi bảng trong sgk em thấy có những kiểu Vb nào ? có những phương thức biểu đạt nào tương ứng ?mục đích giao tiếp của VB đó là gì ? - Gv cho hs làm bài tập trong sgk lựa chọ kiểu VB phù hợp . (T/ huống 1: Đơn từ-VB hành chính T/ huống 2 : VB tự sự . T/ huống 3 : VB miêu tả T/huống 4 : VB Thuyết minh T/huống 5 : VB Biểu cảm T/huống 6 : VB Nghị luận - GV gọi hs đọc lại ghi nhớ trong sgk . *Hoạt động 2. - Gv nêu y/c bài tập , hs đọc các đoạn văn , suy nghÜ ph¸t hiÖn trao ®æi GV ch÷a bµi - Bµi tËp 2: GV nªu yªu cÇu cña bµi tËp HS trao ®æi th¶o luËn tr×nh bµy ý kiÕn GV kh¸i qu¸t ®a ra ®¸p ¸n ®óng. I. Tìm hiểu chung về VB và phương thức biểu đạt 1. VB và mục đích giao tiếp . -> Giao tiếp là hoạt động truyền đạt thông tin , tiếp nhận , tư tưởng , tình cảm bằng phương tiện ngôn ngữ . - Từng câu từng lời trên đã thành VB , mục đích bày tỏ t/c ,khuyên nhủ về một vấn đề nào đó . được liên kết với nhau về nội dung và hình thức . * Ghi nhớ ( sgk T 17) 2. Các kiểu VB và phương thức biểu đạt - Tự sự : Trình bày diễn biến sự việc . - Miêu tả : Tái hiện trạng thái sự vật , con người . - Biểu cảm : Bày tỏ t/c, cảm xúc . - Nghị luận : Nêu ý kiến đánh giá bình luận . - Thuyết minh : Giới thiệu đặc điểm tính chất , phương pháp . - Hành chính công vụ : Trình bày ý muốn quyết định nào đó thể hiện quyền hạn trách nhiệm giữa người với người . II. Luyện tập Bài tập 1. . Tù sù: cã ngêi, cã viÖc cã diÔn biÕn sù viÖc. b. Miªu t¶: c¶nh thiªn nhiªn trªn s«ng. c. NghÞ luËn: bµn luËn, ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò lµm cho ®Êt níc giµu m¹nh. d. BiÓu c¶m: thÓ hiÖn th¸i ®é tù tin, t×nh c¶m tù hµo cña c« g¸i. d. ThuyÕt minh : giíi thiÖu híng quay cña ®Þa cÇu. 2. Bài tập 2 TruyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù bëi v×: truyÖn kÓ viÖc ngêi, cã lêi nãi, hµnh ®éng theo mét diÔn biÕn nhÊt ®Þnh. Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng, t×nh c¶m b»ng ph¬ng tiÖn ng«n tõ. - V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c. Cã s¸u kiÓu v¨n b¶n thêng gÆp víi c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t t¬ng øng. 4. Củng cố: GV gọi hs đọc lại truyện, 5. Hướng dẫn tự học : Về nhà học bài , Soạn trước bài Thánh Gióng. IV. Rút kinh nghiệm Kí duyệt của tổ chuyên môn Tiết 5 Ngày soạn : 24/8/18 THÁNH GIÓNG Ngày giảng : (Truyền thuyết) I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được ý nghĩa và một số nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện Thánh Gióng . 2. Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng đọc , kể tóm tắt , phân tích nhân vật. 3. Thái độ. Giáo dục học sinh lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc. 4. Lồng ghép QPAN: Nêu ví dụ về cách sử dụng sáng tạo vũ khí tự tạo của nhân dân trong chiến tranh gậy tre, chông tre.... II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức ( 1’) : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ ( 5’) : Nêu ý nghĩa truyện Bánh chưng bánh giầy ? ( Giải thích nguồn gốc 2 loại bánh cổ truyền , phong tục thờ cúng tổ tiên bằng 2 loại bánh , giáo dục lòng tự hào dân tộc.) 3. Bài mới ( 35’): HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1 ( 10’) - Gv nêu yêu cầu đọc truyện - GV đọc mẫu 1 đoạn hs đọc tiếp -> hết . - GV, hs nhận xét cách đọc của bạn . - Cho hs giải nghĩa một số từ khó trong phần chú thích . *Hoạt động ( 25’) - Nguồn gốc ra đời,tuổi thơ của Thánh Gióng có gì đặc biệt ? ( * Bà mẹ giẫm chân lên vết chân ngoài đồng , về nhà bà thụ thai , mười hai tháng thì sinh . * Ba năm không biết nói, biết cười , đặt đâu năm đấy ) - Giặc Ân sang xâm lấn bờ cõi , sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước . đưa bé nghe tiếng rao bỗng dưng cất tiếng nói, Tiếng nói đầu tiên của cậu bé là gì - Theo em tiếng nói đầu tiên của đứa bé mới lên ba tuổi mà đòi đi đánh giặc và từ hom gặp sứ giả chú bé lớn nhanh như thổi có ý nghĩa như thế nào ? ( GV : Gióng đã lớn lên bằng thức ăn đồ mặc của nhân dân , Gióng có sức mạnh mãnh liệt cũng là do được nuôi dưỡng từ những cái bình thường giản dị nhất .Ai cũng vui lòng góp gạo nuôi chú bé vì mong chú bé giết giặc cứu nước .) - Sứ giả mang các thứ cần thiết đến chú bé có sự thay đổi kì diệu như thế nào nữa ? - Chi tiết này muốn nói lên điều gì ? - Trong cuộc chiến với sức mạnh thần kì của Gióng đã đem lại kết quả ra sao ? - Chi tiết đó phản ánh điều gì ? - Giặc tan Thánh Gióng đã làm gì ? - Theo dõi phần cuối truyện em thấy còn những di tích lịch sử nào còn sót lại chứng tỏ rằng câu truyện trên không phải là chuyện hoang đường ? ( Tất cả các dấu tích này muốn nói lên rằng câu chuyện về Thánh Gióng không phải là huyền ảo mà sâu trong huyền thoại vẫn có bóng dáng của lịch sử của một thời hào hùng của dân tộc ta chống giặc ngoại xâm .) - Qua truyện này nhân dân ta muốn nói lên điều gì ? I. Tìm hiểu chung 1. Đọc 4. Giải nghĩa từ khó : II. Tìm hiểu chi tiết . 1.Hình tượng N/V Thánh Gióng . - Nguồn gốc ra đời và tuổi thơ của Thánh Gióng hết sức kì lạ . - Tiếng nói đầu tiên của chú bé là tiếng nói đòi đi đánh giặc - (Từ hôm gặp sứ giả chú bé lớn nhanh như thổi ..... bà con hàng xóm giúp đỡ) -> Ý nghĩa : ca ngợi ý thức đánh giặc của nhân dân . ý thức này được đặt lên hàng đầu Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n. Lóc b×nh thêng th× ©m thÇm lÆng lÏ,khi ®Êt níc l©m nguy th× sẵn sàng đứng dậy cứu nước . Giãng tiªu biÓu cho søc m¹nh toµn d©n. - Th¸nh Giãng ra trËn ®¸nh giÆc: + V¬n vai thµnh tr¸ng sÜ. + Oai phong lẫm liệt + Thúc ngựa phi thẳng đến chỗ quân giặc . -> Phản ánh ước mơ của nhân dân có được người anh hùng sức khỏe phi thường giúp dân đánh giặc cứu nước - Roi s¾t g·y, Giãng nhæ bôi tre c¹nh ®êng quËt giÆc, giặc chết như rạ, giẫm đạp lên nhau mà chạy trốn . -> Thể hiện lòng yêu nước của nhân dân ta , đánh giặc không chỉ bằng những vũ khí hiện đại mà đánh giặc bằng cả cỏ cây bình thường nhất . - Giặc tan, một mình một ngựa bay lên trời. 2. Những dấu tích lịch sử về Thánh Gióng . - Làng Gióng và đền thờ Thánh Gióng ở quê nhà , những bụi tre đằng ngà , ao hồ liên tiếp ở ngoại thành Hà Nội, đỉnh Sóc Sơn , làng cháy -> Truyện không phải là huyền ảo mà trong huyền thoại vẫn có bóng dáng của lịch sử hào hùng của dân tộc chống giặc ngoại xâm . 2. ý nghÜa cña truyÖn - Truyện ca ngợi tinh thần yêu nước bất khuất chiến đấu chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta thời cổ đại . - Thể hiện ước mơ của nhân dân có được người anh hùng giúp dân đánh giặc cứu nước . 4. Củng cố ( 2’): - GV gọi hs đọc lại truyện, Qua đọc truyện này em thấy hình ảnh nào của Gióng là h/a đẹp nhất trong tâm trí em ? Tại sao hội thi thể thao trong ngành giáo dục ( của nhà trường ) lại mang tên hội khỏe phù đổng ? ( Đây là hội thi thể thao dành cho lứa tuổi thiếu nhi , hs . lứa tuổi của Gióng , trong thời đại mới . Mục đích của cuộc thi là khỏe để học tập, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp xây dụng và bảo vệ tổ quốc.) 5. Hướng dẫn tự học ( 2’): - Về nhà học bài , Soạn trước bài Từ mượn . IV. Rút kinh nghiệm Tiết 6 Ngày soạn : 24/8/18 TỪ MƯỢN Ngày giảng : I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ mượn , các hình thức mượn từ . 2. Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng sử dụng từ mượn trong khi giao tiếp . 3. Thái độ.Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, bảng phụ, phấn viết bảng. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức ( 1’) : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ ( 5’) : Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới ( 35’): HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1 ( 10’) - Thế nào là từ thuần việt ? - Dựa vào chú thích ở bài Thánh Gióng hãy giải thích các từ : Trượng, Tráng sĩ trong câu sau : ( sgk ). - Theo em 2 từ này có nguồn gốc từ đâu ? ( GV chốt lại : Đây chính là những từ mượn tiếng T/Quốc cổ được đọc theo cách phát âm của người Việt nên gọi là từ Hán Việt .) - Vậy theo em thế nào là từ mượn ? - Trong số các từ đướ đây những từ nào được mượn từ tiếng Hán ? Những từ nào được mượn từ các ngôn ngữ khác ? Em có nhận xét gì về cách viết Các từ mượn ở trên ? - GV gọi hs đọc lại ghi nhớ trong sgk *Hoạt động 2 ( 10’) - Gv cho hs đọc đoạn văn trong sgk - Em hiểu gì về ý kiến của chủ tịch HCM ? ( Mượn từ là làm giàu ngôn ngữ TV. Mượn từ làm cho ngôn ngữ dân tộc bị pha tạp nếu mượn một cách tùy tiện) - Vậy khi mượn từ cần lưu ý điều gì ? *Hoạt động 3 ( 15’) - Gv nêu yêu cầu bài tập . hs thảo luận trình bày kết quả . - Cho HS lµm bµi theo cÆp, sau ®ã gäi mét sè HS tr×nh bµy kÕt qu¶. GV nªu ®¸p ¸n cho HS so s¸nh. Chia líp thµnh hai ®éi, mçi nöa líp lµ mét ®éi, thi ®ua xem ®éi nµo kÓ ®îc nhiÒu nhÊt. - Cho HS th¶o luËn bµi tËp 4: I. Từ thuần việt và từ mượn a. Từ thuần Việt . b. Từ mượn : 1. VD 1: - Từ “ Trượng .” : đơn vị đo độ dài bằng mười thước Trung Quốc cổ ( 0,33m ) ở đây có nghĩa là rất cao . - Từ “ Tráng sĩ .” : người có sức lực cường tráng chí khí mạnh mẽ hay làm việc lớn . . Tráng : khỏe mạnh , to lớn, cường tráng . . sĩ : Người trí thức thời xưa và những người được tôn trọng nói chung . ->2 từ này có nguồn gốc từ T/ Quốc . * Ghi nhớ 1 ( sgk T25) 2. VD 3 : - Những từ mượn từ Tiếng Hán : Sứ giả, Giang sơn, gan, buồm, điện . - Những từ mượn từ ngôn ngữ khác : + Ra-đi-ô , In-tơ-nét-> Ng ngữ Ấn- Âu + Ti vi, xà phòng,mít tinh,ga, bơm-> là những từ mượn ngôn ngữ Ấn-Âu nhưng đã được Việt hóa ở mức cao được viết như chữ việt. II. Nguyên tắc mượn từ. 1. VD: 2. Nhận xét: * Ghi nhớ ( sgk) III. Luyện tập 1. Bài tập 1 a. v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ.( H¸n ViÖt) b.gia nh©n ( H¸n ViÖt) c. pèp, in-t¬-nÐt ( TiÕng Anh) 2.Bµi tËp 2: X¸c ®Þnh nghÜa cña tõng tiÕng t¹o thµnh tõ H¸n ViÖt. a - Kh¸n gi¶: ngêi xem . Kh¸n: xem, gi¶ : ngêi - §éc gi¶( ngêi ®äc)®éc: ®äc, Gi¶ ngêi b - YÕu ®iÓm : ®iÓm quan träng yÕu: quan träng , ®iÓm: ®iÓm - yÕu lîc: tãm t¾t ®iÒu quan träng yÕu: quan träng, lîc; tãm t¾t - yÕu nh©n: ngêi quan träng yÕu: quan träng , nh©n:ngêi 3. Bµi tËp 3: KÓ tªn tõ mîn a- Lµ tªn ®¬n vÞ ®o lêng: mÐt, lÝt, ki-l«-mÐt, ki-l«-gam b- Lµ tªn mét sè bé phËn cña chiÕc xe ®¹p: Ghi-®«ng, pª-®an, g¸c-®ê-bu. c- Tªn mét sè ®å vËt: Ra-®i-«, vi-«-l«ng, xa-l«ng, ba-toong 4. Bµi tËp 4: x¸c ®Þnh tõ mîn Ph«n, fan, nèc ao. - Cã thÓ dïng c¸c tõ ®ã trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt víi b¹n bÌ ngêi th©n. Còng cã thÓ viÕt trong nh÷ng tin trªn b¸o. - ¦u ®iÓm: ng¾n gän - Nhîc ®iÓm: kh«ng trang träng, kh«ng phï hîp trong giao tiÕp chÝnh thøc. 4. Củng cố ( 2’): - GV gọi hs đọc lại ghi nhớ trong sgk, 5. Hướng dẫn tự học ( 2’): -Về nhà học bài , làm bài tập còn lại - Soạn trước bài tìm hiểu chung về văn tự sự IV.Rút kinh nghiệm Tiết 7 Ngày soạn : 24/8/18 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ Ngày giảng : I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được thÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù, vai trß cña ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµy trong cuéc sèng, trong giao tiÕp.NhËn diÖn v¨n b¶n tù sù 2. Kĩ năng. RÌn kü n¨ng t×m hiÓu vÒ v¨n b¶n tù sù 3. Thái độ. Gi¸o dôc ý thøc sö dông v¨n b¶n tù sù phï hîp II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức ( 1’) : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ ( 5’) : Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới ( 35’): HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1 ( 20’) - Gv gọi hs đọc các tình huống trong sgk . - Gặp những trường hợp như thế , theo em , người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì ? ( a- Ngêi nghe muèn biÕt néi dung c©u chuyÖn. - Ngêi kÓ ph¶i kÓ l¹i ®îc mét chuçi sù viÖc cã liªn quan ®Õn nh©n vËt, cã më ®Çu, cã kÕt thóc ®Ó ta hiÓu néi dung c©u chuyÖn.) - Cho HS trao ®æi trêng hîp b. - GV nªu vÊn ®Ò: Khi tr¶ lêi c©u hái: B¹n An gÆp truyÖn g× mµ th«i häc nhØ? NÕu ngêi tr¶ lêi kÓ mét c©u chuyÖn vÒ An mµ kh«ng liªn quan ®Õn viÖc th«i häc cña An th× cã thÓ coi lµ c©u chuyÖn cã ý nghÜa ®îc kh«ng ? V× sao? - VËy muèn c©u chuyÖn cã ý nghÜa th× khi kÓ chuyÖn néi dung c©u chuyÖn ph¶i nh thÕ nµo? - TruyÖn Th¸nh giãng mµ em ®· häc lµ mét v¨n b¶n tù sù, v¨n b¶n tù sù nµy cho ta biÕt nh÷ng ®iÒu g×? - V× sao cã thÓ nãi truyÖn Th¸nh Giãng lµ truyÖn ca ngîi c«ng ®øc cña ngêi anh hïng lµng Giãng? - H·y liÖt kª c¸c sù viÖc theo thø tù tríc sau cña truyÖn? HS liÖt kª.Cho mét HS liÖt kª, c¸c HS kh¸c bæ sung. GV hç trî khi cÇn thiÕt. - NÕu chóng ta kÓ ®¶o lén c¸c chi tiÕt trong truyÖn thÝ c©u chuyÖn sÏ nh thÕ nµo? - Khi kÓ vÒ sù ra ®êi cña Giãng th× ph¶i cã nh÷ng chi tiÕt nµo? - KÕt thóc truyÖn lµ nh thÕ nµo? - Tõ thø tù c¸c sù viÖc ®ã em hãy nêu ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thø tù sù và ý nghĩa của nó ? *Hoạt động 2 ( 15’) - Gv nêu y/c bài tập .hs đọc truyện - nêu phương thức tự sự thể hiện trong truyện ? thể hiện ý nghĩa gì ? I. Ý nghĩa,đ/đ’ chung của phương thức tự sự 1.Đặc điểm chung của phương thức tự sự. * VD1. b. NÕu muèn cho b¹n biÕt Lan lµ mét ngêi b¹n tèt th× ngêi ®îc hái ph¶i kÓ nh÷ng viÖc lµm tèt cña Lan. - NÕu ngêi kÓ chuyÖn kÓ c©u chuyÖn kh«ng liªn quan ®Õn viÖc nghØ häc cña An th× c©u chuyÖn kh«ng cã ý nghÜa v× kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ngêi hái. => Khi kÓ néi dung c©u chuyÖn ph¶i cã mét ý nghÜa nµo ®ã ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ngêi nghe. * VD2 - TruyÖn kÓ vÒ chµng trai lµng Giãng thêi vua Hïng, mét em bÐ kh«ng biÕt ®i, biÕt nãi, nghe tin cã giÆc, bçng lín vôt h¼n lªn thµnh tr¸ng sÜ cìi ngùa s¾t ®¸nh tan giÆc ¢n. - TruyÖn ca ngîi c«ng ®øc cña ngêi anh hïng lµng Giãng v× truyÖn kÓ cho ta biÕt vÒ ngêi anh hïng lµng Giãng. - Thø tù diÔn biÕn c¸c sù viÖc trong truyÖn. 1) Hai vî chång «ng l·o muèn cã con. 2) Bµ vî giÉm vµo vÕt ch©n l¹. 3) VÒ nhµ bµ mang thai, mêi hai th¸ng sau sinh ra mét cËu con trai kh«i ng«. Lªn ba tuæi cËu bÐ vÉn kh«ng biÕt nãi, biÕt cêi. 4) Nghe tiÕng sø gi¶ cËu bçng cÊt tiÕng nãi ®ßi ®i ®¸nh giÆc. 5) C¶ lµng gãp g¹o nu«i Giãng vµ Giãng lín nhanh nh thæi. 6) GiÆc ®Õn,Giãng v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ, cìi ngùa s¾t, mÆc ¸o gi¸p s¾t, cÇm roi s¾t ®i ®¸nh giÆc. 7) GiÆc tan Giãng lªn nói, bá l¹i ¸o gi¸p s¾t, cìi ngùa vÒ trêi 80 Vua sai lËp ®Òn thê, phong danh hiÖu. 9) ®Êu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. - NÕu kÓ ®¶o lén thø tù c¸c chi tiÕt trong truyÖn th× c©u chuyÖn sÏ lén xén kh«ng cã ý nghÜa - Khi kÓ mét sù viÖc cÇn ph¶i kÓ c¸c chi tiÕt nhá h¬n t¹o ra sù viÖc ®ã. - KÕt thóc lµ hÕt viÖc, lµ sù viÖc ®· thùc hiÖn xong môc ®Ých giao tiÕp. * Kết luận: §Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tù sù: KÓ c©u chuyÖn gåm mét chuçi c¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau, sù viÖc nµy dÉn ®Õn sù viÖc kia ®Ó dÉn ®Õn mét kÕt thóc. - Tù sù gióp ngêi ®äc, ngêi nghe hiÓu râ sù viÖc, con ngêi, hiÓu râ vÊn ®Ò, tõ ®ã bµy tá th¸i ®é khen chª. II. Luyện tập 1- Bài tập 1 - Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông già mang sắc thái hóm hỉnh 4. Củng cố ( 2’): - GV gọi hs đọc lại ghi nhớ trong sgk, 5. Hướng dẫn tự học ( 2’): -Về nhà học bài ,làm bài tập 4 - Tập viết một đoạn văn tự sự IV. Rút kinh nghiệm Tiết 8 Ngày soạn : 24/8/18 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ Ngày giảng : I. Mục Tiêu . 1. Kiến thức. Giúp học sinh hiểu được thÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù, vai trß cña ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµy trong cuéc sèng, trong giao tiÕp.NhËn diÖn v¨n b¶n tù sù 2. Kĩ năng. RÌn kü n¨ng t×m hiÓu vÒ v¨n b¶n tù sù 3. Thái độ. Gi¸o dôc ý thøc sö dông v¨n b¶n tù sù phï hîp II. Chuẩn Bị : - GV : Soạn g/a, sách giáo khoa, tham khảo tư liệu. - HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. III. Tiến trình bài dạy . 1. Ổn định tổ chức ( 1’) : Kiểm diện . 2. Kiểm tra bài cũ ( 5’) : Em hãy nêu đặc điểm , ý nghĩa của phương thức tự sự ? ( HS trả lời theo ghi nhớ ) 3. Bài mới ( 35’): HĐ của GV và HS Nội dung *Hoạt động 1 ( 10’) - Gv gọi hs nhắc lại đặc điểm chung, ý nghĩa của phương thức tự sự . *Hoạt động ( 25’) - GV treo b¶ng phô chÐp néi dung bµi tËp 1, yªu cÇu HS chó ý vµ ®äc c©u chuyÖn, th¶o luËn c©u hái: Trong truyÖn nµy ph¬ng thøc tù sù thÓ hiÖn nh thÕ nµo? C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×? - HS lµm bµi, mét HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - GV ®Þnh híng, söa ch÷a kÕt luËn - GV chØ ®Þnh mét HS ®äc néi dung bµi tËp 2. HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña bµi tËp. GV ®Þnh híng bæ sung khi cÇn thiÕt. - Cho mét sè HS kÓ l¹i c©u chuyÖn b»ng miÖng. GV gióp ®ì ®Ó HS kÓ l¹i ®îc c©u chuyÖn. - Cho HS thùc hiÖn trªn phiÕu häc tËp. Mçi bµn mét phiÕu, tõng bµn trao ®æi thèng nhÊt ý kiÕn ghi vµo phiÕu häc tËp. Sau ®ã mét HS ®¹i diÖn tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c bæ sung. - GV ®Þnh híng ®¸p ¸n ®óng. - GV híng dÉn HS kÓ tãm t¾t, kh«ng cÇn sö dông nhiÒu chi tiÕt cô thÓ. - GV chó ý khuyÕn khÝch HS kh¸c bæ sung. - GV ®Þnh híng ®¸p ¸n ®óng. HoÆc: - Tæ tiªn ngêi ViÖt xa lµ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. Long Qu©n nßi Rång hay ®i ch¬i vïng s«ng hå ë L¹c ViÖt. Bµ ¢u C¬ lµ gièng tiªn ë ph¬ng B¾c, bµ xuèng ch¬i vïng L¹c ViÖt thÊy c¶nh ®Ñp quªn vÒ. Long Qu©n vµ ¢u C¬ lÊy nhau. ¢u C¬ ®Î ra bäc tr¨m trøng në ra mét tr¨m con, ngêi con trëng ®îc chän lµm vua gäi lµ vua Hïng, ®ãng ®« ë Phong Ch©u, ®êi ®êi cha truyÒn con nèi. BiÕt ¬n vµ tù hµo vÒ dßng gièng cña m×nh ngêi ViÖt tù xng lµ con Rång ch¸u Tiªn. - V¨n b¶n 2: lµ mét ®o¹n trong lÞch sö 6-> §©y lµ v¨n b¶n tù sù I. Ôn tập lí thuyết 1. Đặc điểm : là cách kể chuyện , kể về việc, con người ( nhân vật) . câu chuyện bao gồm những sự việc nối tiếp nhau để đi đến kết thúc . 2. Ý nghĩa: Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề, từ đó bày tỏ thái độ khen chê. II. Luyện tập . 1. Bài tập1. Ph¬ng thøc tù sù thÓ hiÖn ë chç: Tr×nh bµy mét chuçi sù viÖc cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau, cã më ®Çu , cã kÕt thóc nh»m thÓ hiÖn mét ý nghÜa. + Sù viÖc 1: ¤ng giµ ®½ncñi, ®½n cñi xong, ®êng xa kiÖt søc than thë vµ íc ®îc thÇn chÕt mang ®i. + Sù viÖc 2: ThÇn chÕt ®ét ngét xuÊt hiÖn th× l·o sî h·i nãi sang chuyÖn kh¸c. Nhê thÇn chÕt nhÊc hé bã cñi lªn cho l·o. + ý nghÜa: Dïng tiÕng cêi ®Ó kh¼ng ®Þnh lßng yªu cuéc sèng cña con ngêi. 2. Bµi tËp 2: - Bµi th¬ Sa bÉy lµ tù sù v× bµi th¬ kÓ l¹i sù viÖc: BÐ M©y rñ mÌo con ®¸nh bÉy chuét nh¾t. §ªm bÐ M©y n»m m¬ thÊy chuét sa bÉy nhiÒu nhng s¸ng ra kÎ sa bÉy l¹i lµ mÌo. 3. Bµi tËp 3: - V¨n b¶n 1: lµ mét b¶n tin. Néi dung: kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇn thø ba ( chiÒu 3-4 2002) -> §©y lµ v¨n b¶n tù sù. - V¨n b¶n 2: lµ mét ®o¹n trong lÞch sö 6 Nôi dung kÓ l¹i ngêi ¢u L¹c ®¸nh tan qu©n TÇn x©m lîc.-> §©y lµ v¨n b¶n tù sù. 4. Bµi tËp 4: Cã nhiÒu c¸ch kÓ - Cã thÓ kÓ: Cã thÓ kÓ : Tæ tiªn ngêi ViÖt xa lµ Hïng V¬ng lËp níc V¨n Lang, ®ãng ®« ë Phong Ch©u. Vua Hung lµ con trai cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. Long Qu©n ngêi L¹c ViÖt m×nh rång thêng rong ch¬i ë thñy phñ, ¢u C¬ lµ con g¸i dßng hä ThÇn N«ng, gièng Tiªn ë vïng nói ph¬ng B¾c. Long Qu©n vµ ¢u C¬ gÆp nhau lÊy nhau. ¢u C¬ ®Î ra mét bäc tr¨m trøng, tr¨m trøng në ra mét tr¨m con, ngêi con trëng ®îc chän lµm vua Hïng, ®êi ®êi nèi tiÕp lµm vua. Tõ ®ã ®Ó tëng nhí tæ tiªn m×nh ngêi ViÖt Nam tù xng lµ con Rång, ch¸u Tiªn. 4. Củng cố ( 2’): - GV gọi hs nhắc lại lần nữa phần ghi nhớ trong sgk. 5. Hướng dẫn tự học ( 2’): - Về nhà học bài , đọc lại các truyện đã học . - Soạn trước bài : Sơn Tinh Thủy Tinh IV. Rút kinh nghiệm Tiết 9 Ngày soạn : 28/8/18
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_ngu_van_lop_6_tiet_1_139.doc