Giáo án Sinh học Khối 6 - Chương trình cả năm (Bản mới)

Tuần: .. Ngày tháng năm 
Ngày soạn: . 
Ngày dạy: 
Tiết số: 
MỞ ĐẦU SINH HỌC
Bài 1, 2: ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ THỂ SỐNG;
NHIỆM VỤ CỦA SINH HỌC
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: 
- Phân biệt được vật sống và vật không sống qua nhận biết dấu hiệu từ một số đối tượng.
- Nêu được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống : trao đổi chất, lớn lên, vận động, sinh sản, cảm ứng qua các ví dụ.
- Nêu được các nhiệm vụ của Sinh học nói chung và của Thực vật nói riêng.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng tìm hiểu đời sống hoạt động của sinh vật.
- Rèn kĩ năng quan sát, tư duy, suy luận.
- Rèn khả năng hoạt động nhóm, khai thác thông tin. 
3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, yêu thích môn học.
4. Năng lực
- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy sáng tạo
II. Chuẩn bị bài học
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh ảnh, mẫu vật về một vài nhóm sinh vật, sử dụng hình vẽ 2.1 SGK.
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Hòn đá, một đồ vật, một cây xanh, tranh ảnh về động vật.
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1: GV yêu cầu HS môi nhóm nêu một số sinh vật gần gũi xung quanh cuộc sống của các em?
HS: Cây bàng, con gà, con lợn, con trâu, cây lúa ..
B2: GV: Em hãy cho biết những sinh vật trên có tác động như thế nào tới cuộc sống của chugns ta?
HS: Giúp ích cho cuộc sống của con người.
B3: GV: Vậy sinh vật có hại cho con người không?
HS: Có thể trả lời đúng hoặc sai.
B4: Những vấn đề trên là 1 phần của nội dung “nhiệm vụ của sinh học” chúng ta sẽ nghiên cứu tìm hiểu rõ hơn trong bài học hôm nay.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Nhận dạng vật sống và vật không sống. (3’)
Mục tiêu: Phân biệt được vật sống và vật không sống qua nhận biết dấu hiệu từ một số đối tượng
B1: GV cho học sinh kể tên một số, cây, con, đồ vật ở xung quanh rồi chọn 1 cây,1 con, 1 đồ vật.
- HS tìm những sinh vật gần với đời sống như: cây nhãn, cây cải, cây đậu... con gà, con lợn ... cái bàn, ghế.
B2: - GV yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi :
- Con cá, cây đậu cần điều kiện gì để sống?
- Cái bàn(hòn đá) có cần những điều kiện giống như con gà và cây đậu để tồn tại không?
- Sau một thời gian chăm sóc đối tượng nào tăng kích thước và đối tượng nào không tăng kích thước?
- Yêu cầu thấy được con cá và cây đậu được chăm sóc lớn lên còn hòn đá không thay đổi.
B3: GV chữa bài bằng cách gọi HS trả lời.
B4: GV cho HS tìm thêm một số ví dụ về vật sống và vật không sống.
- GV yêu cầu HS rút ra kết luận.
- 1 vài HS, bổ sung.
Hoạt động 2: Đặc điểm của cơ thể sống (13’) 
Mục tiêu: Nêu được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống : trao đổi chất, lớn lên, vận động, sinh sản, cảm ứng qua các ví dụ.
B1: GV cho HS quan sát bảng SGK trang 6, GV giải thích tiêu đề của cột 3 và cột 6 và 7.
- HS quan sát bảng SGK chú ý cột 6 và 7.
B2: GV giải thích giúp HS hiểu : 
+ Trao đổi chất : Lấy các chất cần thiết và loại bỏ chất thải ra ngoài.
VD : Quá trình quang hợp, quá trình hô hấp,...
+ Lớn lên : Sinh trưởng và phát triển.
VD : Sự lớn lên của cây bưởi, con gà,...
+ Sinh sản : 
VD : Sự ra hoa, kết quả của cây phượng, mèo đẻ con,...
+ Cảm ứng
VD : Hiện tượng cụp lá của cây xấu hổ
B3: GV yêu cầu HS hoạt động độc lập, GV kẻ bảng SGK vào bảng phụ.
- HS hoàn thành bảng SGK trang 6 (HS điền vào VLT)
`- 1 HS lên bảng ghi kết quả của mình vào bảng của GV, HS khác theo dõi, nhận xét, bổ sung.
- HS ghi tiếp các VD khác vào bảng.
B4: GV chữa bài bằng cách gọi HS trả lời, GV nhận xét.
- GV hỏi: qua bảng so sánh hãy cho biết đặc điểm của cơ thể sống?
Đáp án Bảng SGK/6
 1. Nhận dạng vật sống và vật không sống
- Vật sống: lấy thức ăn, nước uống, lớn lên, sinh sản.
 - Vật không sống: không lấy thức ăn, không lớn lên, không sinh sản.
2. Đặc điểm của cơ thể sống:
 + Trao đổi chất với môi trường.
 + Lớn lên và sinh sản.
STT
Ví dụ
Lớn lên
Sinh sản
Di chuyển
Lấy các chất cần thiết
Loại bỏ các chất thải
Vật sống
Vật không sống.
1
Hòn đá
-
-
-
-
-
+
2
Con gà
+
+
+
+
+
+
3
Cây đậu
+
+
-
+
+
+
4
Cái bàn
-
-
-
-
-
+
Hoạt động 3: Sinh vật trong tự nhiên (8’)
a. Sự đa dạng của thế giới sinh vật
B1: GV: yêu cầu HS làm bài tập mục s trang 7 SGK.
- Qua bảng thống kê em có nhận xét về thế giới sinh vật? (gợi ý: nhận xét về nơi sống, kích thước? Vai trò đối với người? ...)
- Sự phong phú về môi trường sống, kích thước, khả năng di chuyển của sinh vật nói lên điều gì?
B2: HS hoàn thành bảng thống kê trang 7 GSK (ghi tiếp 1 số cây, con khác).
B3: Nhận xét theo cột dọc, bổ sung có hoàn chỉnh phần nhận xét.
B4: Rút ra kết luận: sinh vật đa dạng.
Hoạt động 4: Nhiệm vụ của sinh học (8’)
B1: GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang 8 và trả lời câu hỏi:
- Chương trình Sinh học THCS gồm các phần nào ?
- Nhiệm vụ của sinh học là gì? Vì sao sinh học lại có nhiệm vụ đó.
- Nhiệm vụ của Thực vật học là gì ? ý nghĩa của việc nghiên cứu Thực vật học.
- HS đọc thông tin SGK từ 1-2 lần, tóm tắt nội dung chính để trả lời câu hỏi.
B2: GV gọi 1-3 HS trả lời.
B3: GV cho 1 học sinh đọc to nội dung: nhiệm vụ của thực vật học cho cả lớp nghe.
- Theo các em thế nào là sử dụng hợp lí thực vật ?
- HS nghe rồi bổ sung hay nhắc lại phần trả lời của bạn.
- HS nhắc lại nội dung vừa nghe.
3. Sinh vật trong tự nhiên:
a.Sự đa dạng của thế giới sinh vật:
 Sinh vật trong tự nhiên rất đa dạng và phong phú. Chúng sống ở nhiều môi trường khác nhau, có mối quan hệ mật thiết với nhau và với con người
b.Các nhóm sinh vật trong tự nhiên :
Sinh vật được chia thành 4 nhóm chính: Vi khuẩn, Nấm, Thực vật, Động vật.
4. Nhiệm vụ của sinh học:
- Nhiệm vụ của sinh học.(SGK trang 8)
- Nhiệm vụ của thực vật học (SGK trang 8)
Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- GV Yêu cầu HS làm bài tập trắc nghiệm.
Chọn đáp án đúng:
1/ Trong những nhóm vật sau đây, nhóm nào gồm toàn vật sống?
A. Cây tre,con cóc,con khỉ,cây cột điện. B. Cây nến,con mèo,con lật đật,cây xương rồng.
C. Cây táo, cây ổi, con gà, con chó. D. Cây cà phê, cái thước kẻ, con dao, con cá.
2/ Đặc điểm chung của cơ thể sống là :
A. Có sự trao đổi chất với môi trường. B. Có khả năng di chuyển.
C. Có khả năng sinh sản. D. Cả A, B và C.
Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. 
- Là HS em phải làm gì để thực hiện tốt nhiệm vụ của sinh học và thực vật học?
4.Dặn dò (1 phút)
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Làm bài tập trong vở Luyện tập Sinh học.
- Chuẩn bị: 1 số tranh ảnh về sinh vật trong tự nhiên.
- Đọc trước Bài 3/ SGK, sưu tầm tranh ảnh và tìm hiểu thêm thông tin về một số loài thực vật.
* Rút kinh nghiệm bài học:
 ................
Tuần: . Ngày tháng năm 
Ngày soạn: 
Ngày dạy:
Tiết số: 
ĐẠI CƯƠNG VỀ GIỚI THỰC VẬT
Bài 3: ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA THỰC VẬT
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- Nêu được các đặc điểm chung của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng
- Trình bày được vai trò của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh. kĩ năng hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu tự nhiên, ý thức bảo vệ thực vật.
4. Năng lực
- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy sáng tạo
II. Chuẩn bị bài học
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh ảnh khu rừng vườn cây, sa mạc, hồ nước..;Bảng phụ. Một số mẫu cây sống trên cạn và mẫu cây sống dưới nước.
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Sưu tầm tranh ảnh các loài thực vật sống trên Trái Đất. Ôn lại kiến thức về quang hợp trong sách “Tự nhiên xã hội” ở tiểu học.
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ: Hãy kể một vài loài thực vật mà em biết ?
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1: GV yêu cầu HS nêu 1 số loài thực vật và đặc điểm của chúng mà em quan sát được.
- HS: Kể tên một số loài thục vật ở cuộc sống xung quanh.
- Chúng đều có màu xanh, không di chuyển được, tự tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ.
B2: GV yêu cầu HS nêu đặc điểm chung của thực vật.
- HS có thể trả lời đúng hoặc sai.
B3: GV: Vậy đặc điểm chung của thực vật là gì? Thực vật có vai trò gì trong cuộc sống của chúng ta và với thế giới sinh vật. Ta cùng xét.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Sự phong phú đa dạng của thực vật (18’)
Mục tiêu: Nêu được các đặc điểm chung của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng
B1: GV giới thiệu tranh :
- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân và:
Quan sát tranh, ghi nhớ kiến thức.
- HS quan sát , hoạt động nhóm.
- HS quan sát hình 3.1 tới 3.4 SGK trang 10 và các tranh ảnh mang theo.
Chú ý: Nơi sống của thực vật, tên thực vật.
B2: Hoạt động nhóm 4 người
+ Thảo luận câu hỏi SGK trang 11.
B3: Chú ý: Nơi sống của thực vật, tên thực vật.
- Phân công trong nhóm:
+ 1 bạn đọc câu hỏi (theo thứ tự cho cả nhóm cùng nghe)
+ 1 bạn ghi chép nội dung trả lời của nhóm.
VD: + Thực vật sống ở mọi nơi trên Trái Đất, sa mạc ít thực vật còn đồng bằng phong phú hơn.
+ Cây sống trên mặt nước rễ ngắn, thân xốp, lá to, bản rộng,...
B4: GV kiểm tra có bao nhiêu nhóm có kết quả đúng, bao nhiêu nhóm cần bổ sung.
- GV chốt kiến thức về sự đa dạng của thực vật.
- TV sống ở khắp nơi trên Trái đất, ở các miền khí hậu khác nhau đều có những loài thực vật thích hợp sống thể hiện sự thích nghi cao với môi trường. TV ở miền nhiệt đới phong phú nhất. 
- Thực vật rất đa dạng và phong phú, vậy em hãy kể tên một số vai trò của thực vật mà em biết ?
GV gợi ý : Đối với tự nhiên, đối với con người, và đối với động vật,...
Gv: Thực vật sống ở khắp nơi trên Trái đất, ở nhiều môi trường sống khác nhau và nó có rất nhiều vai trò đối với tự nhiên và đối với con người. 
- Là học sinh, em phải làm gì để bảo vệ thực vật ?
- HS nêu được một số vai trò của thực vật: Đối với tự nhiên: làm giảm ô nhiễm môi trường, điều hòa khí hậu,...
Đối với động vật: Cung cấp thức ăn và chỗ ở,...
Đối với con người: cung cấp lương thực, thực phẩm, gỗ, thuốc chữa bệnh,..
- Không ngắt lá bẻ ngọn, không phá hoại cây xanh, giữ gìn môi trường xanh sạch đẹp, ...
Hoạt động 2: Đặc điểm chung của thực vật (14’)
Mục tiêu: Trình bày được vai trò của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng
B1: Yêu cầu HS làm bài tập mục s SGK trang 11.
- GV treo bảng phụ.
- HS làm bài vào vở luyện tập, hoàn thành các nội dung.
- HS lên bảng trình bày.
- HS khác nhận xté, bổ sung :
B2: GV chữa nhanh vì nội dung đơn giản.
B3: GV đưa ra một số hiện tượng yêu cầu HS nhận xét về sự hoạt động của sinh vật:
+ Lấy roi đánh con chó -> chó chạy và sủa
+ Lấy roi đánh vào thân cây bàng -> cây bàng vẫn đứng yên.
+ Con gà, con mèo: chạy, đi.
+ Cây trồng vào chậu đặt ở cửa sổ 1 thời gian ngọn cong về chỗ sáng.
- Từ đó rút ra đặc điểm chung của thực vật.
B4: GV: Nhận xét: động vật có di chuyển còn thực vật không di chuyển và có tính hướng sáng.
- Từ bảng và các hiện tượng trên rút ra những đặc điểm chung của thực vật.
- HS khác nhắc lại : đặc điểm chung của thực vật.
 1. Sự đa dạng và phong phú của thực vật:
- Thực vật sống ở mọi nơi trên Trái Đất, chúng có rất nhiều dạng khác nhau thích nghi với môi trường sống.
2. Đặc điểm chung của thực vật:
- Thực vật có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ. Phần lớn không có khả năng di chuyển. Khả năng phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài.
Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2 cuối bài
- Làm bài tập trắ nghiệm : Chọn đáp án đúng:
1/ Đặc điểm khác nhau cơ bản giữa thực vật với các sinh vật khác là:
 A. Thực vật sống ở khắp mọi nơi trên trái đất.
 B. Thực vật tự tổng hợp chất hữu cơ, phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài, phần lớn không có khả năng di chuyển.
 C. Thực vật rất đa dạng và phong phú.
 D. Thực vật có khả năng vận động, lớn lên và sinh sản.
2/ ở vùng sa mạc, vùng băng giá có rất ít thực vật vì:
 A. ở xa mạc khí hậu rất khắc nghiệt.
 B. ở vùng băng giá nhiệt độ qúa thấp.
 C. Cây không thể sống trên cát và băng tuyết được.
 D. ở đó thiếu những điều kiện cần thiết cho cây sinh trưởng và phát triển.
Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. 
- Thực vật nước ta rất phong phú, nhưng vì sao chúng ta còn cần phải trồng thêm cây và bảo vệ chúng?
- Dựa vào đặt điểm nào để nhận biết thực vật có hoa và thực vật không có hoa?
4.Dặn dò (1 phút)
- Học bài và trả lời câu hỏi trong vở Luyện tập sinh học 6.
- Đọc mục : Em có biết?
- Đọc trước Bài 4: Có phải tất cả thực vật đều có hoa?
- Chuẩn bị: Tranh cây hoa hồng, hoa cải.
- Mẫu cây: dương xỉ, cây cỏ, cây rau cải có hoa,...
* Rút kinh nghiệm bài học:
 ..........
Tuần: . Ngày tháng năm 
Ngày soạn: 
Ngày dạy:
Tiết số: 
Bài 4: CÓ PHẢI TẤT CẢ THỰC VẬT ĐỀU CÓ HOA ?
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- Phân biệt được đặc điểm của thực vật có hoa và thực vật không có hoa dựa vào đặc điểm của cơ quan sinh sản (hoa, quả).
- Phân biệt cây một năm và cây lâu năm qua các dấu hiệu : Thời gian sống, số lần ra hoa kết quả trong đời. 
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, lắng nghe, phản hồi, làm việc theo nhóm, đảm nhận trách nhiệm, tìm kiếm thông tin.
- Vận dụng vào thực tế kể ví dụ về cây có hoa và cây không có hoa, cây 1 năm và cây lâu năm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, bảo vệ chăm sóc thực vật.
4. Năng lực
- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy sáng tạo
II. Chuẩn bị bài học
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tranh phóng to hình 4.1; 4.2 SGK. Mẫu cây cà chua, cây đậu (có cả hoa quả, hạt- nếu có), cây dương xỉ.
2. Chuẩn bị của học sinh: HS sưu tầm tranh, cây dương xỉ, rau bợ...
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ: Thực vật sống ở những nơi nào trên trái đất ?
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1: GV yêu cầu các nhóm HS trình bày sự chuẩn bị của mình về các nhóm thực vật có hoa và không có hoa. Các mẫu được xếp thành 2 nhóm.
- HS đại diện mỗi nhóm lần lượt lên bảng trình bày.
B2: GV yêu cầu HS nêu điểm giống nhau và khác nhau của 2 nhóm.
- HS có thể nêu đúng hoặc sai.
B3: GV kết luận: Sự khác nhau cơ bản nhất là cơ quan sinh sản.
B4: GV: Có những nhóm thực vật nào, và vì sao người ta lại phân chia như vậy? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Thực vật có hoa và thực vật không có hoa (22,)
Mục tiêu: Phân biệt được đặc điểm của thực vật có hoa và thực vật không có hoa dựa vào đặc điểm của cơ quan sinh sản (hoa, quả).
B1: HS quan sát hình 4.1 SGK trang 13, đối chiếu với bảng 1 SGK trang 13 ghi nhớ kiến thức về các cơ quan của cây cải.
+ Có hai loại cơ quan: cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
B2: GV đưa ra câu hỏi sau:
+ Rễ, thân, lá, là.............
+ Hoa, quả, hạt là...............
+Chức năng của cơ quan sinh sản là..
+Chức năng của cơ quan sinh dưỡng là............
- Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm để phân biệt thực vật có hoa và thực vật không có hoa?
+ Có hai loại cơ quan: cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
- HS đọc phần trả lời nối tiếp luôn câu hỏi của GV (HS khác có thể bổ sung).
+ Cơ quan sinh dưỡng.
+ Cơ quan sinh sản.
+ Sinh sản để duy trì nòi giống.
+ Nuôi dưỡng cây.
B3: Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm để phân biệt thực vật có hoa và thực vật không có hoa?
- GV theo dõi hoạt động của các nhóm, có thể gợi ý hay hướng dẫn nhóm nào còn chậm...
- GV chữa bài bảng 2 bằng cách gọi HS của các nhóm trình bày.
- GV lưu ý HS cây dương xỉ không có hoa nhưng có cơ quan sinh sản đặc biệt (bào tử)
- GV nêu câu hỏi: Dựa vào đặc điểm có hoa của thực vật thì có thể chia thành mấy nhóm?
- HS quan sát tranh và mẫu của nhóm chú ý cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
- Kết hợp hình 4.2 SGK trang 14 rồi hoàn thành bảng 2 SGK trang 13.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Đại diện của nhóm trình bày ý kiến của mình cùng với giới thiệu mẫu đã phân chia ở trên.
- Các nhóm khác có thể bổ sung, đưa ra ý kiến khác để trao đổi.
B4: GV cho HS đọc mục £ và cho biết: - Thế nào là thực vật có hoa và không có hoa?
- GV chữa nhanh bằng cách đọc kết quả đúng để HS giơ tay, tìm hiểu số lượng HS đã nắm được bài.
? GV yêu cầu HS nêu được các ví dụ cây có hoa và cây không có hoa.
- Gv gợi ý HS lấy các ví dụ gần gũi với đời sống
- GV dự kiến một số thắc mắc của HS khi phân biệt cây như: cây thông có quả hạt, hoa hồng, hoa cúc không có quả, cây su hào, bắp cải không có hoa...
- Qua đó giải thích thắc mắc cho HS.
HS khác nhắc lại:
- HS làm nhanh bài tập s SGk trang 14.
-HS lấy được các ví dụ:
- Cây có hoa: cây sen, cây mướp, cây bàng, 
- Cây không có hoa: Cây rêu, cây dương xỉ, cây thông, 
Hoạt động 2: Cây một năm và cây lâu năm (8,)
Mục tiêu: Phân biệt cây một năm và cây lâu năm qua các dấu hiệu : Thời gian sống, số lần ra hoa kết quả trong đời. 
B1: GV viết lên bảng 1 số cây như: 
Cây lúa, ngô, mướp gọi là cây một năm.
Cây hồng xiêm, mít, vải gọi là cây lâu năm.
- Tại sao người ta lại nói như vậy?
- HS thảo luận nhóm, ghi lại nội dung ra giấy.
Có thể là: lúa sống ít thời gian, thu hoạch cả cây.
Hồng xiêm cây to, cho nhiều quả, ra nhiều quả trong vòng đời....
B2: GV hướng cho HS phân biệt cây một năm và cây lâu năm qua các dấu hiệu :
- Thời gian sống
- Số lần ra hoa kết quả trong vòng đời.
- HS thảo luận theo hướng: thời gian sống của cây, cây đó ra quả bao nhiêu lần trong đời để phân biệt cây 1 năm và cây lâu năm.
- Ví dụ:
B3: GV cho SH kể thêm 1 số cây loại 1 năm và lâu năm.
B4: GV chốt lại kiến thức.
 1.Thực vật có hoa và thực vật không có hoa
- Thực vật có 2 nhóm: thực vật có hoa và thực vật không có hoa.
+ Thực vật có hoa: có cơ quan sinh sản là hoa, quả, hạt.
+ Thực vật không có hoa: cơ quan sinh sản không phải là hoa, quả, hạt.
2.Cây một năm và cây lâu năm
- Cây 1 năm ra hoa kết quả 1 lần trong vòng đời.
- Cây lâu năm ra hoa kết quả nhiều lần trong đời.
Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Chọn câu trả lời đúng :
1/ Trong những cây sau đây, những nhóm cây nào toàn cây có hoa ?
A. Cây xoài, cây ớt, cây đậu, cây hoa hồng.
B. Cây bưởi, cây dương xỉ, cây rau bợ, cây cải.
C. Cây táo, cây mít, cây cà chua, cây rêu.
D. Cây dừa, cây hành, cây thông, cây hoa hồng.
E. Cây hoa hụê, cây hoa cúc, cây lúa, cây hoa hồng.
2/ Trong những cây sau đây, những nhóm cây nào toàn cây 1 năm ?
A. Cây xoài, cây bưởi, cây đậu, cây lạc
B. Cây lúa, cây ngô, cây hành, cây cải.
C. Cây táo, cây mít, cây cà chua, cây điều.
D. Cây xu hào, cây bắp cải, cây cà chua, cây dưa chuột.
Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. 
- Em hãy tìm hiểu xem cây lúa, cây ngô, cây đậu, cây lạc, cây mía từ khi nảy mầmđến khi chết kéo dài thời gian bao lâu?
4.Dặn dò (1 phút)
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục “Em có biết”
- Chuẩn bị 1 số cây rêu tường.
* Rút kinh nghiệm bài học:
Tuần: . Ngày tháng năm 
Ngày soạn: 
Ngày dạy:
Tiết số: 
CHƯƠNG I : TẾ BÀO THỰC VẬT
Bài 5: KÍNH LÚP, KÍNH HIỂN VI VÀ CÁCH SỬ DỤNG
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- Học sinh nhận biết được các bộ phận của kính lúp và kính hiển vi.
- Biết cách sử dụng kính lúp, các bước sử dụng kính hiển vi. 
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng thực hành.
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, lắng nghe, phản hồi, làm việc theo nhóm, đảm nhận trách nhiệm, tìm kiếm thông tin.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ kính lúp và kính hiển vi.
4. Năng lực
- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy sáng tạo
II. Chuẩn bị bài học
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Kính lúp cầm tay, kính hiển vi. Mẫu: 1 vài bông hoa, rễ cây nhỏ...
2. Chuẩn bị của học sinh: 1 đám rêu, rễ hành.
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ: - Hoàn thành sơ đồ sau:
 Cơ quan sinh dưỡng
Cây xanh có hoa
 Cơ quan sinh sản
- Lấy 3 ví dụ về cây xanh có hoa và 3 cây xanh không có hoa ?
- Lấy 3 ví dụ về cây một năm và 3 cây lâu năm ?
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1: GV yêu cầu 1 học sinh đọc bản tin khoa học cho cả lớp nghe
Bản tin khoa học: “Xin chào vi khuẩn”
Vi khuẩn là một nhóm (giới hoặc vực) vi sinh vật có kích thước rất nhỏ, phân bố khắp mọi nơi và phát triển nhanh chóng ở những nơi có đủ thức ăn, độ ẩm, và nhiệt độ tối ưu cho sự phân chia và lớn lên của chúng. Chúng có thể được mang đi bởi gió từ nơi này sang nơi khác. Cơ thể người là nơi cư trú của hằng tỷ vi sinh vật; chúng ở trên da, đường ruột, trong mũi, miệng và những nơi hở khác của cơ thể. Chúng có trong không khí mà ta thở, nước ta uống và thức ăn ta ăn.
B2: GV: Đã bạn nào từng nhìn thấy vi khuẩn?
HS:....
B3: GV: Để quan sát các vật thể có kích thước nhỏ bé mà mắt thường không thể nhìn thấy được chúng ta sử dụng một số loại kính hỗ trợ, đó là kính lúp và kính hiển vi. Bài hôm nay các em sẽ được tìm hiểu về hai loại kính này!
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Kính lúp và cách sử dụng (10, )
Mục tiêu: Học sinh nhận biết được các bộ phận của kính lúp và kính hiển vi.
B1: Vấn đề 1: Tìm hiểu cấu tạo kính lúp.
- GV yêu cầu HS đọc thông tin £ SGK trang 17, cho biết kính lúp có cấu tạo như thế nào?
- Đọc thông tin, nắm bắt, ghi nhớ cấu tạo.
- HS cầm kính lúp đối chiếu các phần như đã ghi trên.
- Trình bày lại cách sử dụng kính lúp cho cả lớp cùng nghe.
B2: Vấn đề 2: Cách sử dụng kính lúp cầm tay.
- Yêu cầu HS đọc nội dung hướng dẫn SGK trang 17, quan sát hình 5.2 SGK trang 17.
B3: Vấn đề 3: Tập quan sát mẫu bằng kính lúp.
- HS quan sát 1 cây rêu bằng cách tách riêng 1 cây đặt lên giấy, vẽ lại hình lá rêu đã quan sát được trên giấy.
B4: GV: Quan sát kiểm tra tư thế đặt kính lúp của HS và cuối cùng kiểm tra hình vẽ lá rêu.
Hoạt động 2: Kính hiển vi và cách sử dụng (20,) 
Mục tiêu: Biết cách sử dụng kính lúp, các bước sử dụng kính hiển vi.
B1: 1: Tìm hiểu cấu tạo kính hiển vi.
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm vì mỗi nhóm (6 - 7HS) có 1 chiếc kính.
- Đặt kính trước bàn trong nhóm cử 1 người đọc SGK trang 18 phần cấu tạo kính.
B2: GV yêu cầu HS hoạt động nhóm vì mỗi nhóm (6 - 7HS) có 1 chiếc kính.
- Cả nhóm nghe đọc kết hợp với hình 5.3 GSK trang 18 để xác đinh các bộ phận của kính.
- Trong nhóm nhắc lại 1-2 lần để cả nhóm cùng nắm đầy đủ cấu tạo của kính.
- Các nhóm còn lại chú ý nghe rồi bổ sung (nếu cần).
B3: GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện của 1-2 nhóm lên trước lớp trình bày.
- Bộ phận nào của kính hiển vi là quan trọng nhất? Vì sao?
- HS có thể trả lời những bộ phận riêng lẻ như ốc điều chỉnh hay ống kính, gương....
- Đọc mọc £ SGk trang 19 nắm được các bước sử dụng kính.
- HS cố gắng thao tác đúng các bước để có thể nhìn thấy mẫu.
- GV nhấn mạnh: đó là thấu kính vì có ống kính để phóng to được các vật.
B4: 2: Cách sử dụng kính hiển vi
- GV làm thao thao tác sử dụng kính để cả lớp cùng theo dõi từng bước.
- GV phát cho mỗi nhóm 1 tiêu bản mẫu để tập quan sát.
 1. Kính lúp và cách sử dụng:
+ Kính lúp gồm 2 phần: Tay cầm : bằng nhựa hoặc bằng kim loại.
 Mắt kính : tấm kính trong lồi 2 mặt.
+ Cách sử dụng : để mắt kính sát mẫu vật từ từ đưa kính lên cho đến khi nhìn rõ vật thì dừng lại.
2. Kính hiển vi và cách sử dụng:
+ Cấu tạo : Kính hiển vi có 3 phần chính: - Chân kính. Thân kính. Bàn kính
+ Cách sử dụng: - Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính.
 - Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu ánh sáng.
 - Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để nhìn rõ vật.
Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Gọi 1-2 HS lên trình bày lại cấu tạo của kính lúp và kính hiển vi.
- Nhận xét, đánh giá điểm nhóm nào học tốt trong giờ.
- Thu dọn phòng thực hành
Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. 
Yêu cầu các nhóm lần lượt quan sát vật mẫu bằng kính lúp và kính hiển vi. Sau đó mô tả lại hình thái đối tượng?
4.Dặn dò (1 phút)
- Học bài và làm bài tập trong sách Luyện tập. Đọc mục “Em có biết”
- Chuẩn bị mỗi nhóm mang 1 củ hành, 1 quả cà chua chín.
* Rút kinh nghiệm bài học:
 ...............
Tuần: . Ngày tháng năm 
Ngày soạn: 
Ngày dạy:
Tiết số: 
Bài 6: QUAN SÁT TẾ BÀO THỰC VẬT
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: 
- Chuẩn bị tế bào thực vật để quan sát dưới kính hiển vi
- Quan sát tế bào biểu bì lá hành hoặc vảy hành, tế bào cà chua.Học sinh tự làm được 1 tiêu bản tế bào thực vật (tế bào vảy hành hoặc tế bào thịt quả cà chua chín).
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng sử dụng kính hiển vi, làm việc theo nhóm, đảm nhận trách nhiệm.
- Vẽ tế bào quan sát được
 3. Thái độ:
- Bảo vệ, giữ gìn dụng cụ thí nghiệm.
- Trung thực, chỉ vẽ những hình quan sát được.
- ý thức giữ gìn vệ sinh lớp học
4. Năng lực
- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy sáng tạo
II. Chuẩn bị bài học
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Biểu bì vẩy hành và thịt quả cà chua chín.
 - Kính hiển vi, bộ đồ dùng thực hành ( 7 bộ )
2. Chuẩn bị của học sinh: 
- Mỗi nhóm một củ hành và một quả cà chua chín.
- Học kỹ lại bài 5.
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1: GV yêu cầu học sinh làm việc với phiếu học tập số 1. 
Phiếu học tập số 1: Em muốn là nhà khoa học
Em hãy cho biết các dụng cụ dưới đây sử dụng để làm gi?
Cân điện tử d. Kính thiên văn
Ống nghe (y tế) e. Kính lúp
Đồng hồ bấm giây f. Thước mét.
Dụng cụ nào sẽ giúp các nhà khoa học trong việc quan sát những tình huống sau:
Nhà sinh vi sinh vật muốn nghiên cứu vi trùng trong phòng thí nghiệm bệnh viện
Nhà hóa học muốn đo nhiệt độ của một phản ứng hóa học
Nhà vật lí muốn đo thời gian rơi của một hòn đá thả từ độ cao 2m
Nhà thực vật học muốn đo được tốc độ tăng trưởng của một cây non
Bác sĩ muốn nghe nhịp đập của tim
Các nhà thiên văn học muốn nghiên cứu bề mặt của Mặt Trăng.
HS: Cả lớp thảo luận về sản phẩm của cá nhân học sinh.
B2: GV: Tiết trước chúng ta đã học bài kính lúp, kính hiển vi và cách sử dụng. Hôm nay các em sẽ đóng vai là các nhà khoa học sinh học : quan sát tế bào vẩy hành và tế bào thịt quả cà chua chín dưới kính hiển vi xem có gì khác với quan sát bằng mắt thường?
B3: GV kiểm tra phần chuẩn bị của HS theo nhóm đã phân công, các bước sử dụng kính hiển vi (bằng cách gọi 1-2 HS trình bày).
- GV yêu cầu HS:
	+ Làm được tiêu bản tế bào cà chua hoặc vẩy hành.
	+ Vẽ lại tế bào quan sát được.
	+ Các nhóm không được nói to và đi lại lộn xộn, đảm bảo an toàn.
B4: GV phát dụng cụ: Nếu có điều kiện mỗi nhóm (4 người) 1 bộ gồm kính hiển vi, 1 khay đựng dụng cụ như kinh mũi mác, dao, lọ nước, côngtơhut, gấy thấm, lam kính...
- GV phân công: một số nhóm làm tiêu bản tế bào vảy hành, 1 số nhóm làm tiêu bản tế bào thịt cà chua.
- Gv hướng dẫn HS cách dử dụng đồ dùng thực hành.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Quan sát tế bào dưới kính hiển vi (24,)
Mục tiêu: Chuẩn bị tế bào thực vật để quan sát dưới kính hiển vi
B1: GV yêu cầu các nhóm (đã được phân công) đọc cách tiến hành lấy mẫu và quan sát mẫu trên kính.
- HS quan sát hình 6.1 SGK trang 21, đọc và nhắc lại các thao tác, chọn 1 người chuẩn bị kính, còn lại chuẩn bị tiêu bản như hướng dẫn của GV.
- Tiến hành làm tiêu bản chú ý ở tế bào vảy hành cần lấy 1 lớp thật mỏng trải phẳng không bị gập , ở 1 tế bào thịt quả cà chua chỉ quệt lớp mỏng.
B2: GV làm mẫu tiêu bản đó để học sinh cùng quan sát.
Tiến hành làm tiêu bản chú ý ở tế bào vảy hành cần lấy 1 lớp thật mỏng trải phẳng không bị gập , ở 1 tế bào thịt quả cà chua chỉ quệt lớp mỏng.
B3: GV đi tới các nhóm giúp đỡ, nhắc nhở, giải đáp thắc mắc của HS. (Trong quá trình hướng dẫn các nhóm kiểm tra cách sử dụng kính hiển vi, cho điểm học sinh)
B4: Yêu cầu HS quan sát :
- Tiêu bản tế bào biểu bì vẩy hành
- Tiêu bản tế bào