Giáo án Sinh học Lớp 6 - Chủ đề: Lá cây - Năm học 2020-2021
I/. Xác định vấn đề cần giải quyết:
- Nêu được các đặc điểm bên ngoài gồm cuống, bẹ lá, phiến lá.
- Khái niệm quang hợp
- Ý nghĩa của quá trình quang hợp: Tổng hợp chất hữu cơ, làm không khí luôn được cân bằng.
- Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường.
II/. Nội dung :
Bài 19: Đặc điểm bên ngoài của lá
Bài 21: Quang hợp
Bài 22: Ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp , ý nghĩa của quang hợp
Bài 23: Cây có hô hấp không
Bài 24: Phần lớn nước vào cây đi đâu?
Bài 25: Biến dạng của lá
III/ Chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành:
1. Kiến thức:
- Nêu được các đặc điểm bên ngoài gồm cuống, bẹ lá, phiến lá.
- Khái niệm quang hợp
- Ý nghĩa của quá trình quang hợp: Tổng hợp chất hữu cơ, làm không khí luôn được cân bằng.
- Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường.
- Phân biệt các loại lá đơn và lá kép, các kiểu xếp lá trên cành, các loại gân trên phiến lá
- Sơ đồ tóm tắt quá trình quang hợp.
- Xác định chất mà lá cây chế tạo được khi có ánh sáng
- Xác định chất khí thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bột
- Trình bày được hơi nước thoát ra khỏi lá qua các lỗ khí.
- Cho ví dụ các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường.
Chủ đề : LÁ CÂY (6 TIẾT) I/. Xác định vấn đề cần giải quyết: - Nêu được các đặc điểm bên ngoài gồm cuống, bẹ lá, phiến lá. - Khái niệm quang hợp - Ý nghĩa của quá trình quang hợp: Tổng hợp chất hữu cơ, làm không khí luôn được cân bằng. - Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường. II/. Nội dung : Bài 19: Đặc điểm bên ngoài của lá Bài 21: Quang hợp Bài 22: Ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp , ý nghĩa của quang hợp Bài 23: Cây có hô hấp không Bài 24: Phần lớn nước vào cây đi đâu? Bài 25: Biến dạng của lá III/ Chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành: 1. Kiến thức: - Nêu được các đặc điểm bên ngoài gồm cuống, bẹ lá, phiến lá. - Khái niệm quang hợp - Ý nghĩa của quá trình quang hợp: Tổng hợp chất hữu cơ, làm không khí luôn được cân bằng. - Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường. - Phân biệt các loại lá đơn và lá kép, các kiểu xếp lá trên cành, các loại gân trên phiến lá - Sơ đồ tóm tắt quá trình quang hợp. - Xác định chất mà lá cây chế tạo được khi có ánh sáng - Xác định chất khí thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bột - Trình bày được hơi nước thoát ra khỏi lá qua các lỗ khí. - Cho ví dụ các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường. 2. Kĩ năng -Tìm kiếm và xử lý thông tin . - Phản hồi, lắng nghe tích cực trong quá trình thảo luận. - Thể hiện sự tự tin trong trình bày ý kiến cá nhân 3. Giáo dục tư tưởng: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật. Giáo dục lòng yêu thích say mê môn học. IV. Bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt: Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Tiết 1 Đặc điểm bên ngoài của lá Nhận biết được đặc điểm bên ngoài của lá Phân biệt các thành phần cấu tạo bên ngoài của lá Phân biệt các thành phần cấu tạo bên ngoài của lá trên mẫu vật Phân biệt các thành phần cấu tạo bên ngoài trên mẫu vật một cách thành thạo Tiết 2 Quang hợp - Lá chế tạo ra tinh bột - Lá chế tạo được tinh bột khi có ánh sáng. Tìm hiểu và phân tích thí nghiệm để tự rút ra kết luận: khi có ánh sáng lá có thể chế tạo được tinh bột và nhả ra khí oxi. Làm thành thạo TN SGK - Giải thích được một vài hiện tượng thực tế như: vì sao nên trong cây ở nơi có nhiều ánh sáng, vì sao nên thả rong vào bể nuôi cá cảnh. Tiết 3 Quang hợp(tt) - Phát biểu được khái niệm đơn giản về quang hợp. - Viết được sơ đồ quang hợp Vận dụng kiến thức đã học và kĩ năng phân tích thí nghiệm để biết được những chất lá cần sử dụng để chế tạo tinh bột. - Giải thích được một vài hiện tượng thực tế như: vì sao nên trồng nhiều cây xanh Tiết 4 Ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp , ý nghĩa của quang hợp - Kể được các đk ảnh hưởng đến QH Giải thích ý nghĩa các đk ảnh hưởng đến QH Vận dụng kiến thức vào trồng trọt Vận dụng kiến thức, giải thích được ý nghĩa của một vài biện pháp kỹ thuật trong trồng trọt. Tiết 5 Cây có hô hấp không - Biết được cây có hô hấp, và khi hô hấp thải khí Cacbonic Khái niệm đơn giản hô hấp ở cây Phân tích thí nghiệm để phát hiện được có hiện tượng hô hấp ở cây. Viết được sơ đồ hô hấp, hiểu được quá trình hô hấp và vai trò của quá trình hô hấp. - Phân tích thí nghiệm và tham gia thiết kế một thí nghiệm đơn giản để phát hiện được có hiện tượng hô hấp ở cây. - Ý nghĩa của HH thông qua sản phẩm NL tạo ra - Giải thích được vài ứng dụng trong trồng trọt liên quan đến hiện tượng hô hấp ở cây. - Vận dụng trong trồng trọt và trong cuộc sống Tiết 6 Phần lớn nước vào cây đi đâu? Biến dạng của lá - Nước thoát ra ngoài do sự thoát hơi nước của lá Biết được Ý nghĩa của sự thoát hơi nước Kể được những điều kiện ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước - Nêu được các dạng lá biến dạng (thành gai, tua cuốn, lá vảy, lá dự trữ, lá bắt mồi) theo chức năng và do môi trường. - Quá trình, cơ chế của quá trình thoát hơi nước - Hiểu Ý nghĩa của sự thoát hơi nước - Hiểu được những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng tới sự thoát hơi nước qua lá. - Lựa chọn được cách thiết kế một thí nghiệm chứng minh cho kết luận: phần lớn nước do rễ hút vào cây đã được lá thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nước. - Giải thích ý nghĩa của một số biện pháp kĩ thuật trong trồng trọt. Định hướng năng lực cần hình thành a. Nhóm năng lực chung: năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, sáng tạo, năng lực tự quản lí. năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán. b. Nhóm năng lực, kĩ năng chuyên biệt trong môn Sinh học - Các năng lực chuyên biệt trong môn Sinh học năng lực kiến thức đặc điểm cấu tạo ngoài của lá, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm - Các kĩ năng chuyên biệt trong môn Sinh học, quan sát tranh và mẫu vật lá phân loại hay phân nhóm, vẽ lại các đối tượng, giải phẫu lá. V/ Hệ thống câu hỏi đánh giá: ? Lá có những đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây ntn giúp lá nhận được nhiều ánh sáng? ? Phân biệt lá đơn và lá kép? Cho VD? ? Làm thế nào để biết được lá cây chế tạo tinh bột khi có ánh sáng? ? Trong quá trình chế tạo tinh bột, lá cây nhả ra khí gì? Vì sao người ta thường thả các cành rong vào bể nuôi cá cảnh? ?Lá cây sử dụng những nguyên liệu nào để chế tạo tinh bột? Lá lấy những nguyên liệu đó từ đâu ? ? Quang hợp là gì? Viết sơ đồ tóm tắt của quang hợp. Những yếu tố nào là điều kiện cần thiết cho quang hợp? ? Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình quang hợp? Vì sao phải trồng cây theo đúng thời vụ? ? Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì đối với đời sống con người và động vật? ? Muốn chứng minh được cây có hô hấp, ta phải làm những thí nghiệm gì? ? Hô hấp là gì? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây? ? Sự thoát hơi nước qua lá được thực hiện nhờ bộ phận nào? Ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá? ? Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước qua lá? ? Có những loại lá biến dạng nào? Hãy cho biết đặc điểm chức năng của chúng? VI/. Tiến hành thực hiện Tiết 21: ĐẶC ĐIỂM BÊN NGOÀI CỦA LÁ I/.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh - Giáo viên: Sưu tầm lá, cành có đủ chồi nách, cành có các kiểu mọc lá.- Tranh H 19.1 – 19.5 SGK. -Học sinh: Soạn trước bài 19 vào vở bài tập.- Một số cành như: hoa hồng, dâm bụt, ổi, trúc, đào, hoa sữa. II.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) -Ổn định lớp - Nhắc lại kiến thức cũ ?Cấu tạo trong của phiến lá gồm những phần nào? Chức năng của mỗi phần là gì? ? Cấu tạo của phần thịt lá có những đặc điểm gì giúp nó thực hiện được chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) Lá là cơ quan sinh dưỡng của cây. Vậy lá có đặc điểm bên ngoài ntn? Bài học hôm nay sẽ giải quyết vấn đề đó. HÑ1: OÂn taäp kieán thöùc veà laù -GV. Goïi 1-2 HS chæ caùc boä phaän cuûa laù treân laù thaät -Chöùc naêng quan troïng cuûa laù caây laø gì ? -HS leân chæ treân laù caùc boä phaän ( laù goàm coù phieán vaø cuoáng, treân phieán laù coù nhieàu gaân ) -HS laø thöïc hieän quaù trình quang hôïp HÑ 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm beân ngoaøi cuûa laù a/ Phieán laù -GV. Cho hoïc sinh thaûo luaän theo nhoùm ( 3-4 HS )theo 3 vaán ñeà: ?Nhaän xeùt hình daïng kích thöôùc, maøu saéc cuûa phieán laù, dieän tích beà maët cuûa phaàn phieán so vôùi cuoáng? ?Tìm nhöõng ñieåm gioáng nhau cuûa phaàn phieán caùc loaïi laù? ?Nhöõng ñieåm gioáng nhau ñoù coù taùc duïng gì ñoái vôùi vieäc thu nhaän aùnh saùng cuûa laù? -GV. Choát laïi yù: -Phieán laù coù ñaëc ñieåm gì? b/ Gaân laù -GV. Cho HS quan saùt laù vaø nghieân cöùu sgk -GV. Kieåm tra töøng nhoùm theo muïc b sgk -GV. Môû roäng : Ngoaøi nhöõg laù mang ñi ñeán lôùp laù naøo coù kieåu gaân nhö theá? -GV. Choát laïi baèng caâu hoûi -Coù maáy loaïi gaân laù? C/ Laù ñôn vaø laù keùp -GV. Yeâu caàu HS naém thoâng tin vaø quan saùt maãu vaät -GV. Haõy choïn moät laù ñôn vaø moät laù keùp trong soá trong soù caùc laù ñaõ mang ñeán lôùp. -GV. Choát laïi yù -HS. Ñaët taát caû caùc laù leân baøn quan saùt thaûo luaän, thoáng nhaát yù kieán cuûa nhoùm trình baøy keát quaû. -Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung -HS. Naém thoâng tin, quan saùt maët döôùi cuûa laù – phaân bieät ñuû 3 loaïi gaân laù -HS. Ñaïi dieän töøng nhoùm trình baøy tröôùc lôùp, nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung -HS. Traû lôøi -HS. Quan saùt kyõ ñeå phaân bieät laù ñôn vaø laù keùp -HS. Choïn vaø ñöa leân cho caû lôùp cuøng nhaän xeùt, phaân tích Keát luaän: -Phieán laù laøphần rộng nhất của lá, dạng baûn deït coù maøu xanh lục, hình daïng, kích thöôùc khaùc nhau Keát luaän: -Coù 3 loaïi gaân laù Keát luaän: -Coù laù ñôn vaø laù keùp HÑ3 Caùc kieåu xeáp laù treân thaân vaø caønh -GV. Cho HS thöïc hieän leänh sgk .Goïi hoïc sinh leân baûng ñieàn noäi dung vaøo baûng phuï . -GV. Höôùng daãn hoïc sinh theo caùch sau: -Laàn löôït caàm töøng caønh leân, coù theå duøng tay kia vuoát caùc laù ôû maáu treân xuoáng ñeå coù theå so saùnh vò trí caùc laù ôû maáu döôùi , töø ñoù nhaän xeùt vò trí cuûa caùc laù ôû maáu treân so vôùi caùc laù ôû maáu döôùi trong caû 3 kieåu xeáp laù -GV. Cho lôùp thaûo luaän caù nhaân theo caâu hoûi : -Coù maáy kieåu xeáp laù treân thaân vaø caønh ? laø nhöõng kieåu naøo ? -Caùch boá trí cuûa laù ôû caùc maáu treân thaân coù lôïi gì cho vieäc nhaän aùnh saùng cuûa caùc laù treân caây ? -GV. Choát laïi yù -HS. Tìm thoâng tin thích hôïp ñieàn vaøo baûng -HS. Hoaøn chænh baûng sgk -HS. Suy nghó phaùt bieåu -HS. Coù 3 kieåu xeáp laù treân caây : moïc caùch, moïc ñoái, moïc voøng -HS. Laù treân caùc maáu thaân xeáp so le nhau giuùp nhaän ñöôïc nhieàu aùnh saùng -Laù xeáp treân caây theo 3 kieåu: moïc caùch, moïc ñoái, moïc voøng -Laù treân caùc maáu thaân xeáp so le nhau, giuùp laù nhaän ñöôïc nhieàu aùnh saùng 3/. Luyện tập (4’) -Yeâu caàu ñoïc keát luaän SGK ? Lá có những đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây ntn giúp lá nhận được nhiều ánh sáng? ? Phân biệt lá đơn và lá kép? Cho VD? 4/. Vận dụng, mở rộng (3’) Câu 5. Cây nào dưới đây có lá mọc đối ? A. Ổi B. Mồng tơi C. Dâu tằm D. Dây huỳnh Câu 6. Trong các loại cây dưới đây, cây nào có kích thước lá lớn nhất ? A. Sen B. Nong tằm C. Bàng D. Vàng tâm Câu 7. Lá thường xếp trên cây theo mấy kiểu ? A. 1 kiểu B. 2 kiểu C. 4 kiểu D. 3 kiểu -Veà nhaø hoïc baøi -Ñoïc “Em coù bieát” -Soaïn tröôùc quang hợp Rút kinh nghiệm - bổ sung: Tiết 22 . QUANG HÔÏP I/.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh GV: - Giáo án điện tử soạn trên phần mềm PP - Hai thí nghiệm bày file flash, phiếu học tập- Máy tính, máy chiếu Học sinh: Soạn trước bài 21 vào vở bài tập II.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) Ổn định lớp Nhắc kiến thức cũ: ? Lá có những đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây ntn giúp lá nhận được nhiều ánh sáng? ? Phân biệt lá đơn và lá kép? Cho VD? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) Cây xanh có khả năng chế tạo chất hữu cơ để tự nuôi sống mình là do lá có nhiều lục lạp. Vậy lá chế tạo được chất gì và trong điều kiện nào? HÑ1: XAÙC ÑÒNH CHAÁT MAØ LAÙ CAÂY CHEÁ TAÏO ÑÖÔÏC CHAÁT KHI COÙ AÙNH SAÙNG -Yeâu caàu HS tìm hieåu thoâng tin phaàn moâ taû thí nghieäm vaø quan saùt hình 21.1 traû lôøi theo caâu hoûi gôïi yù sgk ?Vieäc bòt laù thí nghieäm baèng baêng giaáy ñen nhaèm muïc ñích gì? ?Chæ coù phaàn naøo cuûa laù thí nghieäm ñaõ cheá taïo ñöôïc tinh boät ?Vì sao em bieát? ?Qua thí nghieäm naøy ta ruùt ra ñöôïc keát luaän gì? -GV. Môû roäng: Töø tinh boät vaø caùc muoái khoaùng hoøa tan khaùc laù seõ cheá taïo ra caùc chaát höõu cô caàn thieát cho caây -Thöïc hieän leänh cuûa giaùo vieân vaø traû lôøi caâu hoûi sgk !Bòt laù thí nghieäm nhaèm muïc ñích so saùnh vôùi phaàn laù ñoái chöùng vaãn nhaän ñöôïc aùnh saùng !Chæ coù phaàn laù khoâng bò bòt môùi cheá taïo ñöôïc tinh boät Keát luaän: -Laù chæ cheá taïo ñöôïc tinh boät khi coù aùnh saùng HÑ2: XAÙC ÑÒNH CHAÁT KHÍ THAÛI RA TRONG QUAÙ TRÌNH LAÙ CHEÁ TAÏO TINH BOÄT -Yeâu caàu hoïc sinh töï tìm hieåu thí nghieäm theo noäi dung sgk vaø thaûo luaän ?Caønh rong naøo cheá taïo ñöôïc tinh boät. ?Hieän töôïng naøo cho thaáy caønh rong thaûi ra chaát khí? ñoù laø khí gì -Nhaän xeùt ?Qua 2 thí nghieäm cuûa baøi hoïc em coù theå ruùt ra keát luaän gì ? ?Taïi sao khi muøa heø trôøi naéng noùng ñöùng döôùi boùng caây to laïi thaáy maùt vaø deã thôû? -Thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân vaø quan saùt caùc hình 21.2A,B,C sgk Vaø thaûo luaän nhoùm (2HS) cuøng nhau tìm hieåu !Chæ coù caønh rong trong chaäu B cheá taïo ñöôïc tinh boät vì ñöôïc chieáu aùnh saùng !Caønh rong trong chaäu B ñaõ cheá taïo ñöôïc chaát khí laø do coù boït khí thoaùt ra töø caønh rong, khí ñoù taäp trung ôû ñaùy caønh rong B. Ñoù laø khí oâxi ! -Laù ñaõ nhaû khí oâxi trong quaù trình cheá taïo tinh boät !Giuùp cho caù deã hoâ haáp vì rong nhaû theâm khí oxi trong nöôùc -Laù ñaõ nhaû khí oâxi trong quaù trình cheá taïo tinh boät 3/. Luyện tập (4’) Yeâu caàu ñoïc phaàn keát luaän chung. ? Laøm gì ñeå bieát laù caây cheá taïo tinh boät khi coù aùnh saùng ?Taïi sao phaûi troàng caây ôû nôi coù ñuû aùnh saùng 4/. Vận dụng , mở rộng: (3’) Câu 1. Trong cơ thể thực vật, bộ phận nào chuyên hoá với chức năng chế tạo tinh bột ? A. Hoa B. Rễ C. Lá D. Thân Câu 2. Thành phần nào dưới đây không tham gia trực tiếp vào quá trình quang hợp của thực vật ? A. Không bào B. Lục lạp C. Nước D. Khí cacbônic -Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK -Soaïn noäi dung baøi quang hôïp tieáp theo. Rút kinh nghiệm - bổ sung: Tiết 23. QUANG HÔÏP (TT) I. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Của giáo viên: Tranh H 21.4 – 21.5 SGK. Dung dịch iot pha loãng, Thực hiện trước thí nghiệm, mang lá thí nghiệm đến lớp để thử kết quả với dung dịch iốt. 2. Của học sinh: Soạn trước bài 21 (phần tiếp theo) vào vở bài tập. II.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) Ổn định lớp Nhắc kiến thức cũ: ? Làm thế nào để biết được lá cây chế tạo tinh bột khi có ánh sáng? ? Trong quá trình chế tạo tinh bột, lá cây nhả ra khí gì? Vì sao người ta thường thả các cành rong vào bể nuôi cá cảnh? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) HÑ1: CAÂY CAÀN NHÖÕNG CHAÁT GÌ ÑEÅ CHEÁ TAÏO TINH BOÄT? - Cho hoïc sinh nghieân cöùu ñoäc laäp sgk -Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi thí nghieäm -Cho hoïc sinh thaûo luaän theo kĩ thuật khăn trãi bàn(4’) theo 2 caâu hoûi sgk ? Thí nghiệm chứng minh điều gì? Kết quả thí nghiệm như thế nào? ?Qua thí nghieäm ruùt ra ñöôïc ñieàu gì ? -Nhận xét -Moãi hoïc sinh ñoïc kyõ thoâng tin sgk vaø thao taùc thí nghieäm ôû sgk -Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán -HS. Neâu ñöôïc : + Chuoâng A coù theâm coác nöôùc voâi trong +Laù trong chuoâng A khoâng cheá taïo ñöôïc tinh boät + Laù trong chuoâng B cheá taïo ñöôïc tinh boät - Thoáng nhaát yù kieán cuûa nhoùm vaø boå sung -Lá cây cần nước, khí cacbonic để cheá taïo ñöôïc tinh boät HÑ2: KHAÙI NIEÄM VEÀ QUANG HÔÏP - Yeâu caàu hoïc sinh hoaït ñoäng ñoäc laäp và 2 hoïc sinh leân baûng vieát sô ñoà quang hôïp -Cho hoïc sinh quan saùt laïi sô ñoà sgk tr 72 -Laù caây cheá taïo tinh boät trong ñieàu kieän naøo? -GV. Cho hoïc sinh naém thoâng tin sgk : ngoaøi tinh boät laù caây coøn taïo ra nhöõng saûn phaåm naøo khaùc? -Nhận xét -Töï naém thoâng tin sgk Và đại diện hs vieát sô ñoà quang hôïp, trao ñoåi nhoùm veà khaùi nieäm quang hôïp - Trả lời ! có ánh sáng ! các chất hữu cơ khác -Quang hôïp laø hieän töôïng laù caây cheá taïo tinh boät ngoaøi aùnh saùng nhôø nöôùc, khí cacboníc vaø dieäp luïc. 3/. Luyện tập : (4’) -HS ñoïc keát luaän chung sgk ?Nêu khaùi nieäm veà quang hôïp ? vẽ sơ đồ quang hợp. 4/. Vận dụng, mở rộng (3’) Câu1. Điều kiện cần để lá cây có thể quang hợp được khi có đầy đủ các nguyên liệu là gì ? A. Nhiệt độ thấp B. Có ánh sáng C. Độ ẩm thấp D. Nền nhiệt cao Câu 2. Thân non của cây (có màu xanh lục) có quang hợp được không ? Vì sao ? -Veà nhaø hoïc baøi -Soaïn tröôùc baøi 22 -Nhaän xeùt tieát hoïc –xeáp loaïi Rút kinh nghiệm - bổ sung: Tiết 24. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA CAÙC ÑIEÀU KIEÄN BEÂN NGOAØI ÑEÁN QUANG HÔÏP, YÙ NGHÓA CUÛA QUANG HÔÏP I. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Của giáo viên: Tranh ảnh về một số cây ưa sáng và ưa tối; vai trò của quang hợp với đời sống động vật và con người. 2. Của học sinh: Soạn trước bài 22 vào vở bài tập. II.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) Ổn định lớp Nhắc kiến thức cũ: . Lá cây sử dụng những nguyên liệu nào để chế tạo tinh bột? Lá lấy những nguyên liệu đó từ đâu ? Quang hợp là gì? Viết sơ đồ tóm tắt của quang hợp. Những yếu tố nào là điều kiện cần thiết cho quang hợp? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) HÑ1: NHÖÕNG ÑIEÀU KIEÄN BEÂN NGOAØI NAØO AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN QUAÙ TRÌNH QUANG HÔÏP ?( 15 phuùt ) -Yeâu caàu hs ñoïc thoâng tin sgk vaø thaûo luaän theo kĩ thuật đọc hợp tác traû lôøi caâu hoûi (4’) ?Nhöõng ñieàu kieän naøo aûnh höôûng ñeán quang hôïp ? Taïi sao muoán thu hoaïch cao trong troàng troït khoâng neân troàng caây quaù daøy ?Taïi sao coù nhöõng caây troàng trong nhaø vaãn xanh toát ?Taïi sao phaûi troàng caây theo ñuùng thôøi vuï -Nhaän xeùt -Tìm hieåu thoâng tin vaø traû lôøi hai caâu hoûi theo nhoùm !Caùc ñieàu kieän aûnh höôûng ñeán quang hôïp: khí cacboníc, aùnh saùng, nhieät ñoä !Caây caàn aùnh saùng quang hôïp àtroàng caây daøy thieáu aùnh saùng daãn ñeán naêng suaát thaáp. !Vì coù nhöõng loaïi caây öa boùng neân troàng trong nhaø vaãn xanh toát. !vì troàng caây theo ñuùng thôøi vuï ñaùp öùng nhu caàu veà aùnh saùnh, nhieät ñoä cho caây phaùt trieån. -Caùc ñieàu kieän beân ngoaøi aûnh höôûng ñeán quaù trình quang hôïp laø: aùnh saùng, nhieät ñoä, haøm löôïng cacboníc, nöôùc . HÑ2: YÙÙ NGHÓA CUÛA QUANG HÔÏP CUÛA CAÂY XANH: ( 15 phuùt ) -Yeâu caàu hs ñoïc thoâng tin sgk vaø traû lôøi caâu hoûi ?Khí oxi do quang hôïp nhaû ra caàn cho söï hoâ haáp nhöõng sinh vaät naøo ? Sinh vaät khi hoâ haáp ñeàu thaûi ra khí cacbonic nhöng vì sao tæ leä chaát khí nhìn chung khoâng taêng ? Caùc chaát höõu cô do caây xanh taïo ra sinh vaät naøo söû duïng. ?Qua baøi naøy giuùp em hieåu ñöôïc nhöõng ñieàu gì ? baûn thaân em phaûi laøm gì -Nhaän xeùt -Tìm hieåu thoâng tin vaø traû lôøi hai caâu hoûi !Haàu heát taát caû caùc sinh vaät ñeàu caàn khí oxi ñeå hoâ haáp. !Quang hôïp cuûa caây xanh laáy vaøo khí cacbonic vaø nhaû ra khí oxi neân löôïng khí luoân caân baèng. ! Haàu heát taát caû caùc sinh vaät ñeàu söû duïng chaát höõu cô do caây xanh taïo ra. !Caây xanh coù vò trí raát quan troïng trong cuoäc soáng con ngöôøi vaø taát caû caùc sinh vaät. Chaêm soùc vaø baûo veä caây xanh. -Nhôø quaù trình quang hôïp caây xanh ñaõ taïo ra caùc chaát caàn cho söï soáng cuûa caùc sinh vaät vaø goùp phaàn giöõ moâi tröôøng khoâng khí luoân caân baèng. 3/. Luyện tập : (4’) -HS ñoïc keát luaän chung sgk ? Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình quang hợp? Vì sao phải trồng cây theo đúng thời vụ? ? Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì đối với đời sống con người và động vật? 4/. Vận dụng, mở rộng (3’) Câu 1. Cây nào dưới đây thường sống dưới bóng các cây khác ? A. Lúa B. Táo C. Phi lao D. Rau má Câu 2. Trong cơ thể thực vật, thành phần nào chiếm tỉ lệ lớn nhất về khối lượng ? A. Nước B. Muối khoáng C. Tinh bộ D. Vitamin -Veà nhaø hoïc baøi -Soaïn tröôùc baøi 23 -Ñoïc phaàn “ Em coù bieát ” Rút kinh nghiệm - bổ sung: Tiết 25 .CAÂY COÙ HOÂ HAÁP KHOÂNG ? I.Mức độ cần đạt 1.KT -Giaûi thích ñöïôc ở cây, hô hấp diễn ra suốt ngày đêm, dùng oxi để phân hủy chất hữu cơ thành CO2, H2O và sản sinh năng lượng. -Giải thích được khi đất thoáng, rễ cây hô hấp mạnh tạo điều kiện cho rễ hút nước và hút khoáng mạnh mẽ. 2.KN -Quan saùt và làm thí nghieäm vaø tìm hieåu kieán thöùc, taäp thieát keá thí nghieäm 3.TÑ -Giaùo duïc loøng say meâ moân hoïc II.Phöông tieän: -GV.caùc duïng cuï thí nghieäm nhö hình sgk, giaùo aùn -HS.Ñoà duøng hoïc taäp III.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) Ổn định lớp Nhắc kiến thức cũ: ? Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình quang hợp? Vì sao phải trồng cây theo đúng thời vụ? ? Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì đối với đời sống con người và động vật? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) HÑ1: CAÙC THÍ NGHIEÄM CHÖÙNG MINH HIEÄN TÖÔÏNG HOÂ HAÁP ÔÛ CAÂY (18 phuùt ) - Yeâu caàu hoïc sinh naém thoâng tin sgk -GV. Cho hoïc sinh trình baøy laïi thí nghieäm tröôùc lôùp -GV. Löu yù: khi hoïc sinh giaûi thích lôùp vaùng traéng ñuïc ôû coác A daøy hôn laø do coù nhieàu khí caùcboníc -GV. Giuùp hoïc sinh hoaøn thieän ñaùp aùn, ruùt ra keát luaän chung -GV. Yeâu caàu hoïc sinh thieát keá thí nghieäm döïa treân nhöõng duïng cuï coù saún vaø keát quaû thí nghieäm 1 -GV. Cho hoïc sinh nghieân cöùu sgk ?Caùc baïn An vaø Duõng laøm thí nghieäm nhaèm muïc ñích gì ? -Yeâu caàu hoïc sinh caùc nhoùm thieát keá thí nghieäm, giaùo höôùng daãn -Nhaän xeùt giuùp hoïc sinh hoaøn thieän thí nghieäm vaø giaûi thích roõ - Ñoïc thí nghieäm vaø quan saùt hình 23.1 ghi laïi toùm taét thí nghieäm: chuaån bò, tieán haønh, keát quaû -HS. Ñoïc thoâng tin sgk tr 77 thaûo luaän nhoùm theo 3 caâu hoûi sgk -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy, nhaän xeùt boå sung -HS. Ñoïc thoâng tin sgk, quan saùt hình 23.2 tr 78 traû lôøi caâu hoûi -HS töï naém thoâng tin -HS. chöùng minh caây laáy oâxi cuûa khoâng khí. -HS. Trong nhoùm cuøng tieán haønh thaûo luaän töøng böôùc cuûa thí nghieäm a/ Thí nghieäm 1: Nhoùm Lan vaø Haûi -Khi khoâng coù aùnh saùng caây ñaõ thaûi ra nhieàu khí cacboníc b/ Thí nghieäm: Nhoùm An vaø Duõng -Caây nhaû ra khí cacboníc vaø huùt vaøo khí oâxi cuûa khoâng khí. HÑ2: HOÂ HAÁP ÔÛ CAÂY ( 12 phuùt ) -Yeâu caàu hoïc sinh hoaït ñoäng laäp theo caâu hoûi sgk ?Hoâ haáp laø gì ? Hoâ haáp coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa caây ? ?Nhöõng cô quan naøo cuûa caây tham gia hoâ haáp trao ñoåi khí tröïc teáp vôùi moâi tröôøng ngoaøi ? ?Caây hoâ haáp vaøo thôøi gian naøo ? ?Ngöôøi ta duøng bieän phaùp naøo ñeå giuùp reã vaø haït môùi gieo hoâ haáp ? - -GV. Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi muïc leänh sgk tr 79 - Giaûi thích caùc bieän phaùp kyõ thuaät cho caû lôùp nghe cho hoïc sinh ruùt keát luaän ?Taïi sao khi nguû ñeâm trong röøng ta thaáy khoù thôû, coøn ban ngaøy thì maùt vaø deã thôû -Naém thoâng tin sgk, suy nghó traû lôøi 4 caâu hoûi Sô ñoà: Chaát höõu cô + Khí oâxi Naêng löôïng + Khí cacboníc + Hôi nöôùc ! taát caû caùc cô quan ñeàu tham gia !Caây coù hoâ haáp suoát ngaøy ñeâm +Bieän phaùp laøm tôi xoáp ñaát . ! caøy, xôùi, cuoác, thaùo nöôùc khi ngaäp uùng - !Chaát höõu cô + Khí oâxi Naêng löôïng + Khí cacboníc + Hôi nöôùc . -Sô ñoà: Chaát höõu cô + Khí oâxi Naêng löôïng + Khí cacboníc + Hôi nöôùc -Caây coù hoâ haáp suoát ngaøy ñeâm, taát caû caùc cô quan ñeàu tham gia -Phaûi laøm cho ñaát thoaùng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho haït môùi gieo vaø reã hoâ haáp toát goùp phaàn vaøo naâng cao naêng suaát caây troàng. 3/. Luyện tập : (4’) -HS ñoïc keát luaän chung sgk ? Muốn chứng minh được cây có hô hấp, ta phải làm những thí nghiệm gì? ? Hô hấp là gì? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây? 4/. Vận dụng, mở rộng (3’) + Tìm hiểu thêm các biện pháp kĩ thuật giúp rễ và hạt mới gieo hô hấp tốt. -Veà nhaø hoïc baøi -Soaïn kyõ tröôùc baøi 24 Rút kinh nghiệm - bổ sung: Tiết 26. PHAÀN LÔÙN NÖÔÙC VAØO CAÂY ÑI ÑAÂU ? BIẾN DẠNG CỦA LÁ II.Phöông tieän -GV. Giaùo aùn -HS. Ñoà duøng hoïc taäp. III.Hoaït ñoäng daïy hoïc HOAÏT ÑOÄNG - GV HOAÏT ÑOÄNG - HS NOÄI DUNG 1/. Khởi động(5’) Ổn định lớp Nhắc kiến thức cũ: ? Muốn chứng minh được cây có hô hấp, ta phải làm những thí nghiệm gì? ? Hô hấp là gì? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây? 2/. Hình Thành hiến thức:( 33’) HÑ1: THÍ NGHIEÄM XAÙC ÑÒNH PHAÀN LÔÙN NÖÔÙC VAØO CAÂY ÑI ÑAÂU.(18 phuùt ) -Yêu cầu tìm hiểu nội dung ñoäc laäp traû lôøi 2 caâu hoûi sgk ?Moät soá hoïc sinh töï döï ñoaùn ñieàu gì ? ?Ñeå chöùng minh cho döï ñoaùn ñoù hoï laøm gì ? -Yeâu caàu hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm kĩ thuật khăn trãi bàn löïa choïn thí nghieäm (4’) -Nhận xét: -Naém thoâng tin sgk traû lôøi caâu hoûi : !Phần lớn nứơc vào cây thoát ra ngoài qua lá. ! Tiến hành thí nghiệm -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy, nhaän xeùt boå sung. -Phaàn lôùn nước do reã caây huùt vaøo caây ñaõ ñöôïc thaûi ra ngoaøi baèng söï thoaùt hôi nöôùc qua loã khí cuûa laù HÑ2: YÙÙ NGHÓA SÖÏ THOAÙT HÔI NÖÔÙC QUA LAÙ( 5 phuùt ) -GV. Cho hoïc sinh ñoïc thoâng tin sgk -Vì sao söï thoaùt hôi nöôùc qua laù coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa caây ? -Nhận xét -HS. Töï naém thoâng tin ! Vì: + Taïo söùc huùt vaän chuyeån nöôùc vaø muoái khoaùng töø reã leân laù +Laøm dòu maùt laù -Hieän töôïng thoaùt hôi nöôùc qua laù giuùp cho vieäc vaän chuyeån nöôùc vaø muoái khoaùng töø reã leân laù , giöõ cho laù khoûi bò khoâ HÑ3: NHÖÕNG ÑIEÀU KIEÄN BEÂN NGOAØI AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ THOAÙT HÔI NÖÔÙC QUA LAÙ?( 7 phuùt ) -GV. Cho hoïc sinh naém thoâng tin sgk -GV ñaët caâu hoûi: ?Khi naøo laù caây thoaùt hôi nöôùc nhieàu? ?Neáu caây thieáu nöôùc seõ xaûy ra hieän töôïng gì ? -Cho nhaän xeùt boå sung yù kieán cho mhau – ruùt ra keát luaän -HS. Naém thoâng tin vaø suy nghó traû lôøi 2 caâu hoûi -Moät soá hoïc sinh traû lôøi , nhaän xeùt boå sung theâm Keát luaän -Caùc ñieàu kieän beân ngoaøi nhö: aùnh saùng, nhieät ñoä, ñoä aåm, khoâng khí aûnh höôûng ñeán söï thoaùt hôi nöôùc cuûa lá HĐ 4: TÌM HIỂU BIẾN DẠNG CỦA LÁ -Yêu cầu HS bày mẫu vật và thảo luận nhóm trả lời câu hỏi mục ▼ SGK. - Gọi các nhóm trả lời. - Hoàn thiện kiến thức. - Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát H 25.6, 25.7. ? Lá của cây bèo đất có đặc điểm gì? Chức năng? ? Cây nắp ấm có đặc điểm gì? ? Ấm có chức năng gì? ? Có các loại lá biến dạng nào? -Nhận xét - Quan sát và thảo luận nhóm. - Các nhóm trả lời. - Tự sửa bài. - Đọc thông tin và quan sát tranh. - Có nhiều lông tuyến tiết chất dính, để bắt và tiêu hóa sâu bọ. - Gân lá kéo dài phát triển thành ấm có nắp đậy. - Tiết chất nhày để tiêu hóa sâu bọ. - Trả lời. - Hoàn thiện kiến thức. - Lá biến thành gai: xương rồng - Tua cuốn: Đậu Hà Lan - Tay móc: lá cây mây - Lá vảy: củ riềng - Lá dự trữ: củ hành - Lá bắt mồi: bèo đất, nắp ấm 3/. Luyện tập: ( 4 phuùt ) ? Sự thoát hơi nước qua lá được thực hiện nhờ bộ phận nào? Ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá? ? Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước qua lá? 4/. Vận dụng, mở rộng: (3phuùt ) - Trả lời câu hỏi cuối bài vào vở BT. - Ôn lại các kiến thức đã học - Đọc phần: “Em có biết?”. - Tìm hiểu thêm một số loại cây có lá biến dạng ở địa phương. Rút kinh nghiệm - bổ sung:
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_sinh_hoc_lop_6_chu_de_la_cay_nam_hoc_2020_2021.doc