Giáo án Tin học Lớp 6 - Bài 5: Luyện tập chuột máy tính

GIÁO ÁN MÔN TIN HỌC 6
CHỦ ĐỀ: LUYỆN TẬP CHUỘT MÁY TÍNH
I. Thông tin bài học:
- Dạng bài: Lý thuyết + thực hành.
- Chủ đề lớn: Chuột máy tính.
- Chủ đề con: Luyện tập sử dụng chuột với phần mềm Mouse Skills.
- Thời lượng: 2 tiết.
- Vị trí bài học: Tiết 9, 10 của tuần 5 (SGK Tin học dành cho THCS Quyển 1). 
II. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Phân biệt các nút chuột.
- Biết các thao tác cơ bản với chuột.
2. Kỹ năng:
- Thực hiện được các thao tác cơ bản với chuột. 
3. Thái độ: 
- Học tập nghiêm túc, tích cực phát biểu xây dựng bài.
- Có ý thức học tập, yêu thích và hứng thú với môn học, rèn luyện tác phong làm việc khoa học.
4. Năng lực được phát triển và yêu cầu cần đạt: 
* Năng lực được phát triển:
- Năng lực a: Sử dụng và quản lý các phương tiện công nghệ thông tin và truyền thông.
- Năng lực d: Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong học và tự học
* Yêu cầu cần đạt: 
- Nhận biết và hiểu được vai trò của chuột máy tính.
- Biết cách cầm, giữ chuột đúng cách. Nhận biết được con trỏ trên màn hình. Thấy được vai trò của chuột máy tính trong việc điều khiển máy tính
- Biết các thao tác cơ bản với chuột và thực hiện đúng các thao tác: di chuyển chuột, nháy chuột, nháy phải chuột, nháy đúp chuột, kéo thả chuột và xoay nút cuộn.
- Biết sử dụng phần mềm Mouse Skills để luyện tập các thao tác với chuột máy tính theo các bài tập ở 5 mức độ của phần mềm.
III. Nội dung bài học:
- Tìm hiểu về chuột máy tính
- Cách cầm, giữ chuột máy tính
- Các thao tác với chuột máy tính.
- Luyện tập sử dụng chuột với phần mềm Mouse Skills.
IV. Thiết bị, học liệu:
- Máy tính, chuột máy tính.
- Máy chiếu, màn chiếu (hoặc máy tính kết nối với màn hình tivi).
- Phòng máy vi tính đã cài đặt sẵn phần mềm Mouse Skills.
- Hình ảnh các loại chuột máy tính.
V. Tiến trình dạy học:
A. Khởi động:
Hoạt động 1: Tình huống xuất phát
Thời gian dự kiến: 5 phút
Mục tiêu: Nhận biết chuột máy tính và biết chuột máy tính là thiết bị nhập dữ liệu.
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Trực quan, vấn đáp
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: HS nhận biết được chuột máy tính là thiết bị nhập dữ liệu.
Cách tiến hành:
H: Hãy kể tên thiết bị nhập/xuất dữ liệu của máy tính mà em biết?
- HS: trả lời.
- GV: Gọi HS trong lớp nhận xét " HS nhận xét.
- GV nhận xét và kết luận.
H: Con chuột máy tính có vai trò gì? Nó là công cụ thuộc ba bước nào trong ba bước sau?
Dữ liệu ra
Xử lí
Dữ liệu vào
- GV: HS trả lời.
- GV: Gọi HS khác trong lớp nhận xét " HS nhận xét.
- GV: Nhận xét, kết luận và giới thiệu nội dung tiết học.
Trong tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về chuột máy tính, cách cầm giữ chuột máy tính đúng cách, các thao tác với chuột và luyện tập sử dụng chuột với phần mềm Mouse Skills qua chủ đề “Luyện tập chuột máy tính”.
B. Hình thành kiến thức:
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung
Hoạt động 2: Tìm hiểu về chuột máy tính
Thời gian dự kiến: 11 phút
Mục tiêu: Biết được vai trò, cấu tạo và phân loại chuột máy tính.
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Trực quan, vấn đáp
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: HS biết được lợi ích của chuột máy tính, nhận dạng được một số loại chuột máy tính và cấu tạo chung của chuột máy tính
Cách tiến hành:
- GV: Cho HS quan sát hình về chuột máy tính.
H: Thông qua chuột, chúng ta có thể thực hiện những việc gì?
- GV: cho HS nhận xét.
- GV: nhận xét và giới thiệu chuột máy tính.
- GV: Cho HS quan sát hình
H: Chuột máy tính có nhiều kiểu dáng khác nhau nhưng chuột máy tính đều có chung các bộ phận, đó là những bộ phận nào?
H: Chuột máy tính chia thành mấy loại? Kể ra.
- GV: Gọi HS nhận xét 
- GV: Nhận xét và kết luận.
- GV: Cho HS quan sát hình chuột có dây, không dây và giới thiệu về chuột trên Laptop (Touchpad).
- HS quan sát hình
- HS trả lời: 
Thông qua chuột, chúng ta có thực hiện việc điều khiển và nhập dữ liệu vào máy tính
- HS nhận xét
- HS lắng nghe
- HS quan sát
- HS trả lời: 
Chuột máy tính đều có chung các bộ phận như: nút trái chuột, nút phải chuột, nút cuộn.
- Chuột máy tính chia thành 2 loại: có dây và không dây.
- HS nhận xét.
- HS lắng nghe
- HS chú ý, quan sát hình
1. Làm quen với chuột máy tính:
- Chuột máy tính dùng để điều khiển hoặc nhập dữ liệu vào máy tính.
- Đều có chung các bộ phận: nút trái chuột, nút phải chuột và nút cuộn.
- Có 2 loại: có dây và không dây.
Hoạt động 3: Tìm hiểu cách cầm, giữ chuột máy tính
Thời gian dự kiến: 10 phút
Mục tiêu: HS biết cách cầm, giữ chuột máy tính đúng quy cách
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Trực quan, vấn đáp
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: HS biết và thực hiện cầm, giữ chuột máy tính đúng cách
Cách tiến hành:
- GV: Cho HS quan sát hình
H: Trong 4 hình, hình nào là cầm chuột đúng? Giải thích
H: Cầm chuột như thế nào là đúng cách?
- GV: Gọi HS nhận xét
- GV: nhận xét và kết luận
- GV: Gọi 1-2 HS thực hiện lại thao tác cầm chuột đúng cách
- GV: Nhận xét.
- HS quan sát
- HS trả lời và giải thích
- HS trả lời: 
Dùng tay phải để giữ chuột, ngón trỏ đặt ở nút trái, ngón giữa đặt lên nút phải chuột.
- HS nhận xét
- HS lắng nghe, ghi nhớ
- HS thực hiện
- HS lắng nghe
2. Cách cầm, giữ chuột máy tính:
Dùng tay phải để giữ chuột, ngón trỏ đặt ở nút trái, ngón giữa đặt lên nút phải chuột.
Hoạt động 4: Các thao tác sử dụng chuột
Thời gian dự kiến: 19 phút
Mục tiêu: Học sinh biết và thực hành được các thao tác sử dụng chuột 
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Lý thuyết + thực hành 
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: Học sinh biết và thực hành được các thao tác sử dụng chuột
Cách tiến hành:
H: Có những thao tác nào với chuột?
- GV: Gọi HS nhận xét.
- GV: Nhận xét và kết luận.
H: Để di chuyển chuột ta thực hiện như thế nào?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác di chuyển chuột trên máy tính
- GV: Cho HS quan sát hình ảnh một số dạng của con trỏ chuột.
H: Cách thực hiện nháy chuột?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác nháy chuột trên máy tính
- GV: Nhận xét và kết luận
H: Cách thực hiện nháy nút chuột phải?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác nháy nút chuột phải trên máy tính
- GV: Nhận xét và kết luận.
H: Cách thực hiện nháy đúp chuột?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác nháy đúp chuột trên máy tính
- GV: Nhận xét và kết luận.
H: Cách thực hiện kéo thả chuột?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác kéo thả chuột trên máy tính
- GV: Nhận xét và kết luận.
H: Để xoay nút cuộn ta thực hiện như thế nào?
- GV: Gọi HS nhận xét, thực hiện thao tác xoay nút cuộn chuột trên máy tính
- GV: Nhận xét và kết luận.
- HS trả lời: di chuyển chuột, nháy chuột, nháy nút phải chuột, nháy đúp chuột, kéo thả chuột, xoay nút cuộn.
- HS nhận xét
- HS lắng nghe
- HS trả lời: 
Di chuyển chuột: giữ và di chuyển chuột trên mặt phẳng
- HS nhận xét, thực hành
- HS quan sát hình
- Nháy chuột: nhấn nhanh nút trái chuột và thả tay.
- HS nhận xét, thực hành
- HS lắng nghe
- Nháy phải chuột: nhấn nhanh nút phải chuột và thả tay.
- HS nhận xét, thực hành
- HS lắng nghe
- Nháy đúp chuột: nhấn nhanh hai lần liên tiếp nút trái chuột.
- HS nhận xét, thực hành
- HS lắng nghe
- Kéo thả chuột: Nhấn giữ nút trái chuột, di chuyển chuột đến vị trí đích và thả tay
- HS nhận xét, thực hành
- HS lắng nghe
- Xoay nút cuộn: Nhấn giữ nút cuộn và xoay nhẹ lên hoặc xuống.
- HS nhận xét, thực hành
- HS lắng nghe
3. Các thao tác với chuột máy tính:
- Di chuyển chuột: giữ và di chuyển chuột trên mặt phẳng
- Nháy chuột: nhấn nhanh nút trái chuột và thả tay.
- Nháy phải chuột: nhấn nhanh nút phải chuột và thả tay.
- Nháy đúp chuột: nhấn nhanh hai lần liên tiếp nút trái chuột.
- Kéo thả chuột: Nhấn giữ nút trái chuột, di chuyển chuột đến vị trí đích và thả tay
- Xoay nút cuộn: Nhấn giữ nút cuộn và xoay nhẹ lên hoặc xuống.
Hoạt động 5: Luyện tập sử dụng chuột với phần mềm Mouse Skills
Thời gian dự kiến: 30 phút
Mục tiêu: Học sinh biết sử dụng chuột phần mềm Mouse Skills để luyện tập các thao tác với chuột máy tính.
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận và thực hành nhóm
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân, thực hành nhóm trên máy tính.
Sản phẩm: Học sinh biết chức năng và các mức luyện tập của phần mềm Mouse Skills.
- Thực hành được các thao tác với chuột qua các mức luyện tập có trong phần mềm
Cách tiến hành:
H: Em hãy cho biết Mouse Skills có chức năng gì?
- GV: Gọi HS nhận xét
- GV: Nhận xét và cho HS quan sát biểu tượng của phần mềm.
H: Nêu cách khởi động phần mềm khi có biểu tượng trên màn hình nền.
- GV: Cho HS nêu nhận xét
- GV: Nhận xét và cho HS quan sát hình màn hình làm việc của phần mềm Mouse Skills.
- GV: Cho HS thảo luận nhóm trong 5’ tìm hiểu về các bài tập và cách sử dụng phần mềm, cách thực hiện các mức luyện tập có trong phần mềm.
- GV: Gọi đại diện nhóm đứng tại chỗ trình bày kết quả thảo luận.
- GV: Gọi HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV: Nhận xét và kết luận
- GV: Gọi 1 HS đại diện mỗi nhóm thực hiện trên máy GV cho cả lớp quan sát
- GV: Gọi HS nhận xét
- GV: Kết luận và tuyên dương HS khi thực hiện tốt.
- GV: Yêu cầu HS khởi động phần mềm.
- GV: Cho HS thực hành theo nhóm trên máy tính ở các mức luyện tập của phần mềm.
- GV: Quan sát, theo dõi và kiểm tra, hướng dẫn HS thực hiện.
- HS trả lời: 
Phần mềm Mouse Skills để luyện tập các thao tác với chuột.
- HS nhận xét
- HS lắng nghe
- HS quan sát biểu tượng
- HS: Nháy đúp chuột vào biểu tượng phần mềm 
- HS nhận xét.
- HS lắng nghe, quan sát màn hình làm việc của phần mềm.
- HS thảo luận
- HS trả lời: 
có 5 mức độ luyện tập
 + Mức 1: Luyện thao tác di chuyển chuột.
 + Mức 2: Luyện thao tác nháy chuột.
 + Mức 3: Luyện thao tác nháy đúp chuột.
 + Mức 4: Luyện thao tác nháy nút phải chuột.
 + Mức 5: Luyện thao tác kéo thả chuột.
Cách sử dụng:
- Với mỗi mức, cho phép ta thực hiện 10 lần luyện tập, các bài luyện tập sẽ khó dần.
- Phần mềm sẽ tính điểm tổng hợp sau khi hoàn thành 5 mức.
- Ở mức 1, 2, 3, 4 trên màn hình sẽ xuất hiện 1 hình vuông và sẽ thu nhỏ dần. Nhiệm vụ của chúng ta là thực hiện các thao tác với chuột tương ứng trên hình vuông này.
- Riêng ở mức 5, màn hình sẽ xuất hiện 1 cửa sổ và 1 biểu tượng. Chúng ta sẽ kéo thả biểu tượng vào bên trong cửa sổ để hoàn thành mức luyện tập.
- HS nhận xét, bổ sung để hoàn chỉnh câu trả lời
- HS lắng nghe, ghi nhớ
- HS thực hiện
- HS nhận xét
- HS lắng nghe
- HS khởi động
- HS thực hành luyện tập chuột với các mức của phần mềm Mouse Skills.
- HS thực hành các nội dung theo sự hướng dẫn của GV
4. Luyện tập sử dụng chuột với phần mềm Mouse Skills
- Khởi động: Nháy đúp chuột vào biểu tượng phần mềm trên màn hình nền
- Có 5 mức luyện tập:
+ Mức 1: Luyện thao tác di chuyển chuột.
 + Mức 2: Luyện thao tác nháy chuột.
 + Mức 3: Luyện thao tác nháy đúp chuột.
 + Mức 4: Luyện thao tác nháy nút phải chuột.
 + Mức 5: Luyện thao tác kéo thả chuột.
C. Luyện tập: 
Hoạt động 6: Luyện tập
Thời gian dự kiến: 10 phút
Mục tiêu: Học sinh vận dụng các kiến thức đã học để trả lời câu hỏi, thực hành các thao tác với chuột.
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Vấn đáp, thực hành. 
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi và thực hiện được các thao tác với chuột với các mức luyện tập của phần mềm Mouse Skills.
Cách tiến hành:
- Nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm đã học.
- Cho HS trả lời câu hỏi:
Câu 1: Phát biểu nào dưới đây mô tả chức năng chuột máy tính?
A. Thiết bị vừa nhập vừa xuất dữ liệu	
B. Thiết bị xuất dữ liệu
C. Thiết bị nhập dữ liệu	
D. Thiết bị không liên quan đến nhập/xuất dữ liệu
Câu 2: Nháy chuột là: 
A. Giữ và di chuyển chuột trên mặt phẳng 
B. Nhấn nhanh nút trái chuột rồi thả tay 
C. Nhấn nhanh nút phải chuột rồi thả tay 
D. Nhấn nhanh hai lần liên tiếp nút chuột trái
Câu 3: Di chuyển chuột là: 
A. Giữ và di chuyển chuột trên mặt phẳng 
B. Nhấn nhanh nút trái chuột rồi thả tay 
C. Nhấn nhanh nút phải chuột rồi thả tay 
D. Nhấn nhanh hai lần liên tiếp nút chuột trái
Câu 4: Nháy đúp chuột là: 
A. Giữ và di chuyển chuột trên mặt phẳng 
B. Nhấn nhanh nút trái chuột rồi thả tay 
C. Nhấn nhanh nút phải chuột rồi thả tay 
D. Nhấn nhanh hai lần liên tiếp nút chuột trái
Câu 5: Phần mềm Mouse Skills có chức năng gì? Trong phần mềm có mấy mức luyện tập? Kể ra.
- GV: Gọi 1-2 HS thực hiện lại các thao tác với chuột ở các mức luyện tập có trong phần mềm Mouse Skills.
- HS: thực hành " Cả lớp quan sát.
- GV: Gọi HS nhận xét " HS nhận xét.
- GV: Nhận xét và kết luận. Tuyên dương những HS thực hiện nhanh, chính xác các thao tác với chuột, khuyến khích và động viên những HS thực hiện thao tác còn chậm.
D. Vận dụng - Tìm tòi mở rộng:
Hoạt động 7: Hướng dẫn về nhà
Thời gian dự kiến: 5 phút
Mục tiêu: Giúp HS tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với cộng đồng. Tùy theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau.
Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Đặt vấn đề, hướng dẫn HS tự học và thực hành nội dung đã học ở nhà.
Hình thức tổ chức hoạt động: Cá nhân
Sản phẩm: Bài tập HS tự làm.
Cách tiến hành:
- Tìm hiểu sự khác nhau và giống nhau của các loại chuột máy tính. 
- Học bài kết hợp với đọc nội dung SGK.
- Trả lời câu hỏi và bài tập SGK trang 34.
- Thực hành lại các thao tác với chuột máy tính bằng các bài luyện tập ở mỗi mức của phần mềm Mouse Skills tại nhà.
- Giới thiệu cho HS biết các trường hợp cụ thể khi thực hiện các thao tác với chuột: chọn ô tính, chọn tệp, thư mục, bôi đen phần văn bản, khởi động phần mềm, mở bảng chọn bằng cách nháy chuột phải,...
- Xem trước nội dung bài học tiếp theo “Học gõ mười ngón” tiết sau học.