Giáo án Tin học Lớp 8 - Bài thực hành 3: Khai báo và sử dụng biến - Năm học 2020-2021 - Mạc Thị Yến

Họ và tên GV soạn: Mạc Thị Yến
Bài soạn: Bài TH3. Khai báo và sử dụng biến
Khối: 8
Tuần:
Ngày soạn:
Tiết: 
Ngày dạy:
BÀI TH3. KHAI BÁO VÀ SỬ DỤNG BIẾN
(2 tiết)
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: HS nắm được: 
Hiểu về các kiểu dữ liệu chuẩn: kiểu số nguyên, kiểu số thực
Biết cách khai báo biến và kiểu dữ liệu của nó.
Hiểu cách khai báo và sử dụng hằng 
2. Năng lực:
2.1. Năng lực chung:
- Tự chủ và tự học: Luôn học hỏi và tự tìm tòi các dạng thông tin trên máy tính 
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Tham gia các hoạt động nhóm, giải quyết vấn đề giáo viên đặt ra. 
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sáng tạo và xử lí tốt trong mọi tình huống được đặt ra trong tiết học.
2.2. Năng lực đặc thù: 
- Thực hiện được khai báo đúng cú pháp, lựa chọn được kiểu dữ liệu phù hợp cho biến
- Kết hợp được giữa lệnh Write và Writeln với Read và Readln để thực hiện nhập dữ liệu cho biến từ bàn phím.
- Sử dụng được lệnh gán giá trị cho biến.
- Hiểu và thực hiện được việc tráo đổi giá trị của hai biến.
- Biết cách khai báo hằng, khai báo đúng cú pháp của hằng
- Thành thạo trong quá trình sử dụng biến và hằng trong chương trình.
3. Phẩm chất: 
- Yêu thích môn học, tác phong làm việc nghiêm túc, cẩn thận và tinh thần làm việc theo nhóm.
- Nghiêm túc khi học và làm việc trên máy tính, có ý thức sử dụng máy tính đúng mục đích.
	- Nâng cao ý thức và lòng say mê học tập môn học.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên:
- Kế hoạch bài học.
- SGK, máy tính, bảng nhóm.
- Phiếu học tập cho các nhóm: Phụ lục
2. Học sinh: 
- SGK, Bài cũ ở nhà
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Kiến thức vận dụng trong bài
a) Mục tiêu: 
- Biết được cú pháp khai báo biến
- Biết được kiểu dữ liệu và tên kiểu của nó.
- Lấy được ví dụ.
b) Nội dung: 
?Em đã được làm quen với các kiểu dữ liệu nào trong pascal?
? Hãy trình bày cú pháp khai báo biến? Nêu ví dụ?
c) Sản phẩm: 
- Dữ liệu số nguyên, số thực, xâu kí tự
- Cú pháp: Var : ;
- Ví dụ: Var Hoten:integer;
d) Tổ chức thực hiện: Giao nhiệm vụ, học sinh thực hiện nhiệm vụ, báo cáo, đánh giá và nhận xét.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Tiến trình nội dung
*Chuyển giao nhiệm vụ: 
- GV đặt câu hỏi và mỗi cá nhân HS trả lời
*Thực hiện nhiệm vụ:
HS thực hiện nhiệm vụ.
*Báo cáo kết quả: HS lên bảng trả lời câu hỏi, viết cú pháp lên bảng.
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá: 
->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học Để khai báo và sử dụng biến như thế nào chúng ta vào bài học hôm nay.
->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:
Câu hỏi: 
?Em đã được làm quen với các kiểu dữ liệu nào trong pascal?
? Hãy trình bày cú pháp khai báo biến? Nêu ví dụ?
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 
a) Mục tiêu: 
- Thực hiện được khai báo đúng cú pháp, lựa chọn được kiểu dữ liệu phù hợp cho biến
- Kết hợp được giữa lệnh Write và Writeln với Read và Readln để thực hiện nhập dữ liệu cho biến từ bàn phím.
- Sử dụng được lệnh gán giá trị cho biến.
- Hiểu và thực hiện được việc tráo đổi giá trị của hai biến.
- Biết cách khai báo hằng, khai báo đúng cú pháp của hằng
- Thành thạo trong quá trình sử dụng biến và hằng trong chương trình.
b) Nội dung: 
Viết được cú pháp khai báo biến, khai báo hằng
Sử dụng được câu lệnh gán
Hiểu được ý nghĩa của các các câu lệnh.
c) Sản phẩm: Gõ được chương trình vào máy tính
d) Tổ chức thực hiện: Giao nhiệm vụ, học sinh thực hiện nhiệm vụ, báo cáo, đánh giá và nhận xét.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Tiến trình nội dung
Hoạt động 2.1: Bài tập 1
*Chuyển giao nhiệm vụ 1: 
Các nhóm đọc kĩ đề bài, thảo luận nhóm và khai báo biến tương ứng với kiểu dữ liệu vào bảng nhóm.
*HS thực hiện nhiệm vụ: Hoàn thành câu hỏi trên 
 *Sản phẩm học tập:
 - var soluong:integer;
 dongia, thanhtien:real;
 Const phi = 10000; 
*Báo cáo: Đại diện nhóm báo cáo kết quả của nhóm
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm: 
----------------------------------------------------
*Chuyển giao nhiệm vụ 2:
GV viết các từ khóa lên bảng và yêu cầu các nhóm cho biết ý nghĩa của mỗi từ.
Program, uses, var, const, begin, end được gọi là gì ? Nêu ý nghĩa?
*HS thực hiện nhiệm vụ: Hoàn thành câu hỏi trên 
 *Sản phẩm học tập:
Program, uses, var, const, begin, end được gọi là từ khóa
Program: khai báo tên chương trình
Uses: Khai báo tên thư viện
Var: Khai báo biến
Const: khai báo hằng
End: khai báo điểm kết thúc
Báo cáo: đại diện nhóm báo cáo kết quả của nhóm.
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm
Bài tập 1: Viết chương trình pascal có khai báo và sử dụng biến 
Bài toán: Một cửa hàng cung cấp dịch vụ bán hàng thanh toán tại nhà. Khách hàng chỉ cần đăng kí số lương mặt hàng cần mua, nhân viên cửa hàng sẽ trả hàng và nhận tiền thanh toán tại nhà khách hàng. Ngoài giá trị hàng hóa khách hàng còn phải trả thêm phí dịch vụ. Hãy viết chương trình pascal để tính tiền thanh toán trong trường hợp khách hàng chỉ mua một mặt hàng duy nhất.
Công thức cần tính: 
Tiền thanh toán = Đơn giá x số lượng + Phí dịch vụ
GV viết các từ khóa lên bảng và yêu cầu các nhóm cho biết ý nghĩa của mỗi từ.
Program, uses, var, const, begin, end được gọi là gì ? Nêu ý nghĩa?
Hoạt động 2.2: Bài tập 2
*Chuyển giao nhiệm vụ 1: 
Thảo luận nhóm và đại diện nhóm trả lời, hoàn thành các câu hỏi sau: 
?Em hãy khai báo các biến trong bài toán phù hợp với kiểu dữ liệu của nó.
*HS thực hiện nhiệm vụ: Hoàn thành câu hỏi trên 
*Sản phẩm học tập:
Var x,y,z:integer;
*Báo cáo: Cá nhân báo cáo
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm
Bài tập 2: Thử viết chương trình nhập các số nguyên X và Y, in giá trị của X và y ra màn hình. Sau đó hoán đổi giá trị của X và Y rồi in lại ra màn hình giá trị của X và Y. 
Kết quả:
 Var x,y,z:integer;
3. Hoạt động 3. Luyện tập, vận dụng, thưc hành
a) Mục tiêu: 
Biết cách khai báo biến, hằng và các kiểu dữ liệu trong bài toán đã cho
Sử dụng được các lệnh writeln, readln để nhập dữ liệu
Viết được chương trình từ bài toán 
Sửa lỗi và chạy được chương trình
b) Nội dung: Khắc sâu kiến thức khai báo biến và sử dụng biến trong chương trình.
c) Sản phẩm: Viết được chương trình từ bài toán đã cho
d) Tổ chức thực hiện Giao nhiệm vụ, học sinh thực hiện nhiệm vụ, báo cáo, đánh giá và nhận xét.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Tiến trình nội dung
*Chuyển giao nhiệm vụ:
Các nhóm khởi động chương trình Tubo Pascal, gõ chương trình vào máy tính sau đó thực hiện các yêu cầu của giáo viên.
*HS thực hiện nhiệm vụ: Các nhóm thực hiện theo yêu cầu trên.
*Sản phẩm học tập:
Program Tinhtien;
Uses crt;
var soluong: integer;
Dongia,thanhtien: real;
Thongbao:string;
Const phi = 10000;
Begin
 Clrscr;
 Thongbao:=’Tong so tien phai thanh toan:’;
 Write('Nhap so luong ='); readln(soluong);
Write('Nhap don gia ='); readln(dongia);
Thanhtien:= soluong x dongia + phi;
Writeln(thongbao, thanhtien:10:2);
 readln
end.
*Báo cáo: Cá nhân báo cáo
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm
*Chuyển giao nhiệm vụ 2:
 Gõ chương trình vào máy tính theo yêu cầu của giáo viên.
*HS thực hiện nhiệm vụ: Các nhóm thực hiện theo yêu cầu trên.
*Sản phẩm học tập:
Program hoandoi;
Uses crt;
var x,y,z: integer;
Begin
 Clrscr;
 readln(x,y);
Writeln(x, ‘ ‘,y); 
z:=x;
x:=y;
y:=z;
Writeln(x, ‘ ‘,y); 
 readln
end.
*Báo cáo: Cá nhân báo cáo
*Đánh giá kết quả:
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm
* Giao nhiệm vụ về nhà:
Về nhà xem lại cú pháp khai báo biến, hằng. Các kiểu dữ liệu và tên kiểu tương ứng.
Xem trước bài 5. Từ bài toán đến chương trình để tiết sau học tốt hơn.
Từ bài toán của bài tập 1, em hãy viết chương trình theo mẫu trong SGK trang 55. Sau đó:
Lưu chương trình với tên TINHTIEN.PAS 
Dịch và sửa các lỗi gõ nếu có
Chạy chương trình với các bộ dữ liệu (1000, 20), (3500, 200), (18500,123). Kiểm tra tính đúng của các kết quả in ra.
Chạy chương trình ới ộ dữ liệu (1, 3500). Quan sát kết quả nhận được. Hãy đoán lí do tại sao chương trình cho kết quả sai.
Program Tinhtien;
Uses crt;
var soluong: integer;
Dongia,thanhtien: real;
Thongbao:string;
Const phi = 10000;
Begin
 Clrscr;
 Thongbao:=’Tong so tien phai thanh toan:’;
 Write('Nhap so luong ='); readln(soluong);
Write('Nhap don gia ='); readln(dongia);
Thanhtien:= soluong x dongia + phi;
Writeln(thongbao, thanhtien:10:2);
 readln
end.
Viết chương trình nhập các số nguyên X và Y, in giá trị của X và y ra màn hình. Sau đó hoán đổi giá trị của X và Y rồi in lại ra màn hình giá trị của X và Y. 
Lưu chương trình với tên HOANDOI.PAS 
Dịch và sửa các lỗi gõ nếu có
Chạy chương trình với các bộ dữ liệu (18, 20), (9, 4), (10,15). Kiểm tra tính đúng của các kết quả in ra.
Program hoandoi;
Uses crt;
var x,y,z: integer;
Begin
 Clrscr;
 readln(x,y);
Writeln(x, ‘ ‘,y); 
z:=x;
x:=y;
y:=z;
Writeln(x, ‘ ‘,y); 
 readln
end.