Giáo án Toán Lớp 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Chương 4 - Bài 4: Biểu đồ cột. Biểu đồ cột kép

 Ngày dạy: Ngày soạn: 
Tiết theo KHBD:
 BÀI 4: BIỂU ĐỒ CỘT – BIỂU ĐỒ CỘT KÉP
 Thời gian thực hiện: 4 tiết
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Nhận biết và phân biệt được biểu đồ cột, biểu đồ cột kép.
- Đọc và mô tả thành thạo các dữ liệu trên biểu đồ cột và biểu đồ cột kép.
- Lựa chọn và biểu diễn được dữ liệu vào biểu đồ cột và biểu đồ cột kép.
- Hiểu được mối liên hệ giữa biểu đồ cột và biểu đồ cột kép.
- Nhận biết được vấn đề hoặc quy luật đơn giản dựa trên phân tích các số liệu thu thập 
được ở biểu đồ cột và biểu đồ cột kép.
- Vẽ thành thạo biểu đồ cột và biểu đồ cột kép dựa vào bảng thống kê số liệu cho trước.
2. Về năng lực:
* Năng lực chung:
- Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ 
nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
- Năng lực giao tiếp toán học: HS đọc được biểu đồ cột, biểu đồ cột kép cho trước; HS nắm 
được các số liệu toán học trong biểu đồ và đưa ra những quy luật đơn giản trong bài toán.
- Năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô 
hình hóa toán học: HS sử dụng kĩ năng vẽ được biểu đồ cột, biểu đồ cột kép khi cho trước 
số liệu thống kê.
3. Về phẩm chất:
- Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
- Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, 
trong đánh giá và tự đánh giá. - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu.
2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm.
III. Tiến trình dạy học:
Tiết 1: 
1. Hoạt động 1: Mở đầu ( 5 phút )
a) Mục tiêu: 
- Nhận biết được biểu đồ cột và tính cấp thiết của biểu đồ cột trong cuộc sống.
b) Nội dung:
- Tổ chức trò chơi “Trang trại vui nhộn” để giúp học sinh ôn tập lại cách xây dựng bảng 
thống kê, ghi nhớ cách xây dựng biểu đồ tranh. Từ đó, GV liên hệ tính cần thiết khi sử 
dụng biểu đồ cột trong thực tế.
c) Sản phẩm:
- Học sinh hoàn thành bảng thống kê số lượng các con vật có trong trang trại.
- Học sinh nhắc lại cách lập biểu đồ tranh tương ứng với số liệu bảng thống kê vừa tìm được.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 Kết quả trò chơi thể hiện bằng bảng thống 
- GV chia lớp thành 2 nhóm kê sau:
GV trình chiếu một bức tranh gồm những Con vật nuôi Số lượng
con vật (con chó, con mèo, con chim, con trong trang trại
cá, con thỏ) của trang trại và yêu cầu Hs 
lập bảng thống kê số lượng các con vật có Con chó 8
trong trang trại. Con mèo 5
- GV đặt câu hỏi: Nếu để lập biểu đồ tranh cho 
bảng này thì chúng ta làm những bước nào Con chim 15 * HS thực hiện nhiệm vụ 1
 Con cá 12
- HS thực hiện nhiệm vụ và trả lời câu hỏi 
của GV. Con thỏ 5
* Báo cáo, thảo luận 1
- Đại diện mỗi nhóm lên đọc kết quả bảng 
thống kê. 
- HS lắng nghe, nhận xét.
* Kết luận, nhận định 1
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
- Liên hệ vào bài mới: nếu sử dụng biểu đồ 
tranh để biểu diễn số liệu bảng thống kê sẽ 
rất mất thời gian; vì vậy, biểu đồ cột sẽ tiện 
ích hơn rất nhiều trong cuộc sống? Hãy tìm 
hiểu bài học hôm nay để hiểu rõ hơn về 
biểu đồ cột, biểu đồ cột kép.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 2.1: Giới thiệu và đọc biểu đồ cột (38 phút).
a) Mục tiêu:
- Đọc và mô tả thành thạo những dữ liệu từ biểu đồ cột.
- Nhận ra vấn đề hoặc quy luật đơn giản từ dữ liệu thể hiện trên biểu đồ cột.
b) Nội dung:
- Nhắc lại dạng biểu đồ cột (đã làm quen ở lớp 3) bao gồm hai yếu tố trên 2 trục: đối tượng 
thống kê và tương ứng trên trục còn lại là số liệu thống kê.
- Đọc được các dữ liệu trên biểu đồ cột, trả lời câu hỏi theo yêu cầu; đưa về bảng số liệu 
thống kê qua ví dụ 2 (SGK/Trang 115); vận dụng 1 (SGK/Trang 115), bài tập 1 
(SGK/Trang 120)
c) Sản phẩm:
- HS đọc được các dữ liệu trong biểu đồ cột ở các ví dụ, vận dụng, bài tập.
- HS trả lời đúng các câu hỏi của bài đưa ra. d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 1. Biểu đồ cột và cách đọc biểu đồ cột.
- Yêu cầu HS đọc phần kiến thức trọng tâm a) Cách đọc biểu đồ cột.
trong SGK/ trang 115. - Nhìn một trục để đọc danh sách các đối 
- Đặt câu hỏi: tượng thống kê, sau đó nhìn trục còn lại để 
 + Nhìn vào hình 3 (ví dụ 2) nêu tên đọc số liệu thống kê tương ứng với đối 
các đối tượng thống kê, số liệu thống kê tượng đó.
tương ứng có trong biểu đồ cột? Chú ý: Cần quan sát thang đo của trục số 
 + Trả lời câu hỏi ở vận dụng 1. Nhìn liệu khi đọc.
biểu đồ cột ở vận dụng 1 đưa về bảng Ví dụ 2: 
thống kê. Danh sách đối tượng thống kê là: Bóng đá, 
 + Đọc nhiệm vụ của bài tập 1 cầu lông, bóng bàn, đá cầu, bống rổ.
(SGK/Trang 120). Số liệu thống kê tương ứng với mỗi đối 
* HS thực hiện nhiệm vụ 1 tượng: 18, 8, 2, 4, 5.
- HS chú ý quan sát biểu đồ cột.
- HS thảo luận trả lời câu hỏi của GV. Vận dụng 1: 
* Báo cáo, thảo luận 1 a) Học lực khá.
- HS trả lời câu hỏi của GV trong ví dụ 2, b) 52 140 38 230 (học sinh)
vận dụng 1.
- Một HS lên bảng trình bày bảng thống kê Bài 1(SGK/Trang 120)
bài 1 (SGK/Trang 120)
 Loại 
- HS nhận xét câu trả lời và hoàn thành bài Chuối Mận Cam Ổi
vào vở. quả
* Kết luận, nhận định 1 Số 
- GV nhận xét và chốt lại câu trả lời đúng bạn 16 6 10 8
trong ví dụ 2. Chốt lại câu trả lời của vận thích
dụng 1. Nhận xét kết quả bảng thống kê 
của bài 1. - GV nhấn mạnh lại các đọc biểu đồ cột: 
đối tượng, số liệu thể hiện trên biểu đồ, lập 
bảng thống kê từ biểu đồ cho trước.
 Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Đọc trước nội dung “Vẽ biểu đồ cột” trong SGK.
Tiết 2
Hoạt động 2.2: Vẽ biểu đồ cột (40 phút)
a) Mục tiêu:
- HS vẽ thành thạo biểu đồ cột dựa vào dữ liệu trên bảng thống kê cho trước.
b) Nội dung:
- HS đọc các bước vẽ biểu đồ cột trong sách giáo khoa trang 116.
- GV hướng dẫn và HS thực hành vẽ biểu đồ cột ở Ví dụ 3.
- Làm bài tập: Thực hành 1 (SGK/Trang 117), bài tập số 2 (SGK/Trang 120).
c) Sản phẩm:
- HS ghi chép ngắn gọn các bước vẽ biểu đồ cột.
- Hoàn thành biểu đồ cột: ví dụ 3 (SGK/Trang 116), thực hành 1 (SGK/Trang 117), bài tập 
2 (SGK/Trang 120) ở trong vở.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 2. Vẽ biểu đồ cột
- Yêu cầu HS đọc phần kiến thức trọng tâm Bước 1: Vẽ hai trục ngang và dọc vuông 
trong SGK/ trang 116. HS ghi nhanh các góc với nhau:
nội dung chính vào vở. - Trục ngang: ghi danh sách đối tượng 
- HS quan sát và thực hiện vẽ biểu đồ cột thống kê.
theo sự hướng dẫn của GV ở ví dụ 3, thực - Trục dọc: chọn khoảng cách chia 
hành 1. thích hợp với dữ liệu và ghi số ở các - HS thực hiện bài tập 2 (SGK/Trang 120) vạch chia.
vào vở. Bước 2: Tại vị trí các đối tượng trên trục 
* HS thực hiện nhiệm vụ 1 ngang, vẽ những cột hình chữ nhật:
- HS đọc và ghi lại kiến thức trọng tâm. - Cách đều nhau;
- HS thực hiện vẽ biểu đồ ở ví dụ 3, thực - Có cùng chiều rộng;
hành 1 vào vở. - Có chiều cao thể hiện số liệu của các 
 đối tượng, tương ứng với khoảng 
- HS làm việc độc lập hoàn thành bài tập 2 
 chia trên trục dọc.
(SGK/Trang 120) vào vở.
 Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ:
* Báo cáo, thảo luận 1
 - Ghi tên biểu đồ.
- HS thảo luận và hoàn thành thực hành 1, 
 - Ghi tên các trục và ghi số liệu tương 
bài tập 2 vào vở. Vẽ biểu đồ đúng, sạch, đẹp.
 ứng trên cột ( nếu cần ).
- Một HS lên bảng trình bày bài tập 2.
 Ví dụ 2 (SGK/Trang 116)
* Kết luận, nhận định 1
 Thực hành 1: Biểu đồ
- GV nhận xét và chốt lại các bước vẽ biểu 
 12
đồ cột.
 10
- GV vẽ hoàn chỉnh ví dụ, bài tập lên bảng để 8
HS đối chiếu với bài làm của mình trong vở. 6
 4
- GV chỉ ra những lỗi sai HS thường mắc 2
phải khi vẽ biểu đồ cột: 0
 Ngữ Toán Ngoại GDCD Lịch sử Khoa 
 + Chia vạch ở cột dọc không đều nhau, văn ngữ và địa lí học tự 
 nhiên
hoặc lấy độ chia vạch không thích hợp 
 Bài tập 2:
khiến mất tính thẩm mĩ cho biểu đồ.
 + Số liệu khi vẽ chưa chính xác. 70
 60
 50
 40
 30
 20
 10
 0
 Năm 2017 Năm 2018 Năm 2019 Năm 2020  Hướng dẫn tự học ở nhà (5 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Học thuộc: Các bước vẽ biểu đồ cột. 
- Làm bài tập số 2 trong SGK trang 120.
- Đọc nội dung phần “Biểu đồ cột kép”.
Tiết 3: 
Hoạt động 2.3 Giới thiệu và đọc biểu đồ cột kép (40 phút)
a) Mục tiêu: 
- Đọc và mô tả thành thạo những dữ liệu từ biểu đồ kép.
- Giúp HS làm quen, nhận biết biểu đồ cột kép thông qua việc thực hành quan sát và so 
sánh với biểu đồ cột. 
b) Nội dung:
- HS quan sát biểu đồ kép trong hình 6 và trả lời câu hỏi phần khởi động 4.
- Đọc được các dữ liệu trên biểu đồ cột kép ví dụ 4 ( SGK/ trang 113), làm phần thực hành 
2, trả lời các câu hỏi theo yêu cầu bài thực hành 2 ( SGK/ trang 114). Vận dụng 3 ( SGK/ 
trang 116).
c) Sản phẩm:
- Học sinh đọc được các dữ liệu trong biểu đồ cột kép ở các ví dụ, vận dụng, bài tập.
- Trả lời đúng các câu hỏi đề bài đưa ra.
- Hiểu được biểu đồ cột kép ưu điểm hơn biểu đồ cột,
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 3. Giới thiệu biểu đồ cột kép.
- Yêu cầu HS đọc phần kiến thức trọng tâm Để so sánh một cách trực quan từng 
trong SGK trang 113 và thực hiện ví dụ 4 – cặp số liệu của hai bộ dữ liệu cùng loại, 
hình 7 SGK trang 113. người ta ghép hai biểu đồ cột thành một 
- Thực hiện bài thực hành 2. biểu đồ cột ghép.
- Trả lời các câu hỏi ở bài thực hành 2. - Biểu đồ được ghép từ hai biểu đồ 
 cột số cây hoa trồng được của lớp 6A1 * HS thực hiện nhiệm vụ 1 và 6A2.
- HS lắng nghe và quan sát GV giới thiệu - So sánh số lượng hoa cùng loại của 
hình 6, 7. hai lớp đã trồng.
- HS hoạt động cặp nhóm để rút ra nội dung 
bài học và ghi vào vở.
- HS thảo luận trả câu hỏi bài thực hành 2 từ 
biểu đồ cột kép hình 8. 
 Thực hành 2:
* Báo cáo, thảo luận 1
 a) Biểu đồ cột kép trên cho ta biệt 
- GV yêu cầu 1 nhóm đại diện trả lời câu hỏi thông tin sĩ số học sinh khối lớp 6 đầu 
hình 6, 7 và thực hành 2. năm và cuối năm học.
- HS cả lớp quan sát, nhận xét. b) 
* Kết luận, nhận định 1 Lớp có sĩ số tăng: Lớp 6A2.
- GV chính xác hóa lời giải, đánh giá mức Lớp có sĩ số giảm: Lớp 6A1; 6A3.
độ hoàn thành và kĩ năng hoạt động nhóm 
 Lớp có sĩ số không đổi: Lớp 6A4.
của HS.
 c) Lớp có số HS thay đổi nhiều nhất 
- Biểu đồ cột kép giúp ta so sánh hai số liệu 
 6A1 (giảm 5 HS).
cùng loại.
Hướng dẫn tự học ở nhà (5 phút)
- Ghi nhớ nhận dạng được biểu đồ cột, biểu đồ cột kép đọc được 2 loại biểu đồ.
- Làm bài tập sau: 
Kết quả thi một số môn học của Huy và Khôi được biểu diễn trong biểu đồ kép ở hình sau.
 a) Hoàn thành bảng số liệu sau:
 Tên HS Điểm Toán Điểm Ngữ văn Điểm Tiếng Anh Huy
 Khôi
 b) Điểm kiểm tra cao nhất thuộc về bạn nào và ở môn nào?
- Chuẩn bị bài mới: Đọc trước nội dung mục 6. Vẽ biểu đồ cột kép trong SGK trang 114.
Tiết 4
2. Hoạt động 2.4: Vẽ biểu đồ kép (8 phút)
a) Mục tiêu:
- HS làm quen, nhận biết, có cơ hội trải nghiệm thông qua việc thực hành vẽ biểu đồ cột kép.
b) Nội dung:
- HS đọc các bước vẽ biểu đồ cột kép SGK trang 114.
- GV hướng dẫn HS vẽ lại hình 8 với số liệu mới. (cuối năm 40HS).
- Cho ví dụ thực tế để vẽ và hoàn thành biểu đồ cột kép với số liệu của HS tự tìm ( vận 
dụng 3).
c) Sản phẩm:
- Biểu đồ cột kép của HĐKP.
- HS cho ví dụ để hoàn thành vận dụng 3.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1 6. Vẽ biểu đồ cột kép.
- Vẽ lại hình 8 nếu sĩ số của lớp 6A3 cuối 
năm học là 40 HS.
- Làm vận dụng 3.
* HS thực hiện nhiệm vụ 1
- HS vẽ biểu đồ trên trong vở.
Hướng dẫn, hỗ trợ: GV quan sát, hỗ trợ HS 
thực hiện các thao tác vẽ trong vở đúng, sạch, đẹp.
* Báo cáo, thảo luận 1
- GV yêu cầu đại diện 1HS lên bảng trình 
bày và trả lời các câu hỏi phản biện.
- HS các nhóm quan sát, lắng nghe, nhận 
xét và nêu câu hỏi phản biện.
* Kết luận, nhận định 1
- GV chính xác hóa lời giải và đánh giá 
mức độ hoàn thành của HS.
 Cách vẽ biểu đồ cột kép như biểu đồ cột.
 Lưu ý: Trục ngang:
 - Vẽ hai cột sát cạnh nhau thể hiện hai loại 
 số liệu của đối tượng đó.
 - Các cột thể hiện của cùng một bộ dữ liệu 
 của các đối tượng thường được tô chung 
 một màu để dễ đọc biểu đồ.
3. Hoạt động 3: Luyện tập (22 phút)
a) Mục tiêu:
- Đọc được thông tin và vẽ được biểu đồ cột kép.
b) Nội dung:
- Làm được bài tập 3; 5 (đọc biểu đồ), bài 4 (vẽ biểu đồ).
c) Sản phẩm:
- Lời giải bài tập 3; 5 (đọc biểu đồ cột kép).
- Lời giải bài tập 4 (vẽ biểu đồ cột kép).
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập 1