Giáo án Vật lý Lớp 6 - Chương trình cả năm (Bản đẹp ba cột)
BÀI 6: LỰC - HAI LỰC CÂN BẰNG
I. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
- Nêu được các thí dụ về lực đẩy, lực kéo và chỉ ra được phướng và chiều của các lực đó.
- Nêu được thí dụ về 2 lực cân bằng
2.Kĩ năng:
- Nêu được các nhận xét sau khi quan sát các thí nghiệm.
- Sử dụng được đúng các thuật ngữ: lực đẩy, lực kéo, phương, chiều, lực cân bằng.
3.Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II.CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Một xe lăn, một lò xo tròn, một lò xo mềm dài khoảng 10cm, một quả gia trọng bằng sắt, một cái giá kẹp để giữ lò xo
2. Học sinh:
- Nghiên cứu kĩ SGK
III. PHƯƠNG PHÁP:
IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Bài 1+2: ĐO ĐỘ DÀI I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Biết xác định giới hạn đo (GHĐ), độ chia nhỏ nhất (ĐCNN)của dụng cụ đo. - Biết ước lượng gần đúng một số độ dài cần đo. - Biết đo độ dài một số trường hợp thông thường theo đúng qui tắc. 2.Kĩ năng: - Đo độ dài trong một số tình huống thông thường. - Biết tính giá trị trung bình các kết quả đo 3.Thái độ: Rèn luyện cẩn thận, ý thức hợp tác trong hoạt động thu nhập thông tin trong nhóm. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Tranh vẽ phóng to thước có GHĐ 20m và ĐCNN 20mm. - ảng phụ kẻ bảng kết quả - Thước dây, thước cuộn, thước thẳng có GHĐ và ĐCNN. 2. Học sinh: - Một thước kẻ có ĐCNN đến mm. - Một thước dây hoặc thước mét có ĐCNN đến 0,5 cm. - Chép sẵn ra giấy (hoặc vở) ảnh 1.1 Bảng kết quả đo độ dài III. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình vấn đáp, thảo luận nhóm. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống dạy học: GV Cho quan sát tranh vẽ và trả lời : ? Tại sao đo độ dài của cùng 1 đoạn dây, mà hai chị em lại có kết quả khác nhau. phần dây được đo hai lần ? Như vậy để khỏi tranh cãi, hai chị em phải thống nhất với nhau về điều gì? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi này. Hoạt động 2: Ôn lại và ước lượng độ dài của một số đơn vị đo độ dài: ? Đơn vị đo độ dài trong hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của nước ta là gì? ? Một số đơn vị đo độ dài mà em biết (? Đơn vị đo độ dài lớn hơn m là gì? (Km, hm, dam), nhỏ hơn m là gì?(dm, cm, mm)) ? GV hướng dẫn cho tìm số thích hợp điền vào chỗ trống của câu C1. GV cho tập ước lượng độ dài 1m trên cạnh bàn. GV cho dùng thước kiểm tra xem giá trị ước lượng của em có đúng hay không? ? Hãy ước lượng xem độ dài của gang tay em là bao nhiêu cm, dùng thước kiểm tra xem ước lượng của có đúng không Như vậy, ngoài đơn vị đo độ dài là m thì người ta còn dùng thêm một số đơn vị đo độ dài thường gặp trong sách, truyện như 1 inh(inch) = 2,54 cm 1 fit (foot) = 30,48 cm Bên cạnh đó : để đo những khoảng cách lớn trong vũ trụ người ta dùng đơn vị năm ánh sáng . - mét (Km, hm, dam) (dm, cm, mm) - Ước lượng - Dùng thước kiểm tra lại - Ước lượng - Dùng thước kiểm tra lại I/.ĐƠN VỊ ĐO ĐỘ DÀI: 1/. Ôn lại một số đơn vị đo độ dài : - Đơn vị đo độ dài trong hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của nước ta là mét. - Ký hiệu: m. Câu C1: 1m = 10dm 1m = 100cm 1cm = 10 mm 1Km = 1000m 2/.Ước lượng độ dài : Câu C2: Ước lượng độ dài của 1m Hoạt động 3: Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài ? Quan sát hình 1.1, gọi đọc và trả lời câu C4. Treo tranh vẽ to thước dài 20 cm và có ĐCNN 2mm ? Xác định GHĐ và ĐCNN của một thước đo Thông qua đó GV giới thiệu cách xác định GHĐ và ĐCNN của một thước đo để trả lời câu C5. ? Đọc và trả lời C6, C7: Thợ may thường dùng thước nào để đo chiều dài của mảnh vải, các số đo cơ thể của khách hàng? - Thợ mộc dùng thước dây, học sinh dùng thước kẻ, người bán vải dùng thước thẳng để đo II/.ĐO ĐỘ DÀI : 1/.Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài - Giới hạn đo (GHĐ) của thước là độ dài lớn nhất ghi trên thước. - Độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của thước là độ dài giữa hai vạch chia liên tiếp trên thước. Hoạt động 4: Đo độ dài Dùng bảng kết quả đo độ dài đã vẽ để hướng dẫn đo độ dài và ghi kết quả đo vào bảng 1.1 (SGK) * Chú ý : - Hướng dẫn cụ thể cách tính giá trị trung bình (l1+l2+l3)/3 Phân nhóm, giới thiệu và phát dụng cụ đo cho nhóm. Phân công nhau làm các công việc cần thiết. Thực hành đo độ dài theo nhóm và ghi kết quả vào bảng 1.1 (SGK) - Nghiên cứu SGK. - Cử đại diện nhóm nhận dụng cụ thí nghiệm, tiến hành đo theo các bước. + Ước lượng độ dài cần đo. + Chọn dụng cụ đo: Xác định GHĐ và ĐCNN của dụng cụ đo. + Đo độ dài: đo 3 lần ghi vào bảng 1.1 rồi tính giá trị TB: 2/.Đo độ dài : Hoạt động 5: Cách đo độ dài: - Yêu cầu học sinh nhắc lại các bước đo độ dài ? Dựa vào phần thực hành em hãy cho biết độ dài ước lượng và độ dài thực tế có khác nhau không? ? Em chọn dụng cụ nào để đo? Tại sao? ? Em đặt thước như thế nào để đo? ? Em đặt mắt theo hướng nào để đọc kết quả đo? ? Nếu đầu kia của vật không trùng với vạch nào của thước, ta đọc như thế nào? Hướng dẫn điền vào chỗ trống câu C6 - GV TB ND GD HN: ND bài này liên hệ với những nghề sử dụng các dụng cụ đo như: nghề may, bán hàng, công việc đo đòi hỏi phải có kỹ năng đo, đếm chính xác. Đồng thời, GD ý thức, phẩm chất của người lao động như: chỉ sử dụng dụng cụ đo đạt tiêu chuẩn chất lượng, không đồng tình với những hành vi chế tạo sai lệch và sử dụng cụ đo không đạt tiêu chuẩn - Khác nhau Dùng thước thẳng để đo chiều dài bàn học và dùng thước kẻ để đo chiều dài quyển sách VL 6 -Đặt dọc theo vật cần đo, điểm O của thước trùng với một đầu của vật - Nhìn vuông góc với thước Đọc giá trị gần đầu kia của vật Lần lược thực hiện III/.CÁCH ĐO ĐỘ DÀI: Kết luận: - Ước lượng độ dài cần đo để chọn thước đo thích hợp - Đặt thước và mắt nhìn đúng cách - Đọc, ghi kết quả đo đúng quy định C6: (1): độ dài (2): giới hạn đo (3): độ chia nhỏ nhất (4): dọc theo (5): ngang bằng với (6): vuông góc (7) : gần nhất Hoạt động 6: Vận dụng: Treo hình vẽ phóng lớn hìmh 2.1 lên bảng Trong 3 hình này, hình nào đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì? Cho thảo luận C8 Trong 3 trường hợp trên trường hợp nào đặt mắt đúng? Hãy quan sát hìng 2.3 và hãy cho biết độ dài của bút chì ở các hình a, b, c? Cho tiến hành đo chiều dài sải tay và chiều cao cơ thể Quan sát Hình C Thảo luận 2 phút Trường hợp C Hình a, b, c : 7cm Thực hiện IV/. VẬN DỤNG : C7: Chọn câu c C8: Chọn câu c C9 : (1), (2), (3) = 7cm V. CỦNG CỐ-DẶN DÒ: - GV ôn lại những ý chính của bài cho rõ hơn - Hướng dẫn làm BT 2.1 SBT - Hướng dẫn về nhà. - Học thuộc phần ghi nhớ. - Đọc phần có thể em chưa biết - Làm BT 1-2.7; 1-2.9; 1-2.26 SBT. - Kẻ bảng 3.1 ở bài 3. VI. RÚT KINH NGHIỆM Bài 3: ĐO THỂ TÍCH CHẤT LỎNG I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Kể tên một số dụng cụ thường dùng để đo thể tích chất lỏng 2.Kĩ năng: - Biết xác định thể tích chất lỏng bằng dụng cụ đo thông thường 3.Thái độ: Tích cực, tập trung trong học tập II.CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Một xô nước, tranh vẽ hình 3.2, 3.3, 3.4, 3.5 SGK 2. Học sinh: - 1 bình nước đầy (chưa biết thể tích ), 2 bình dựng nước mỗi bình chứa một ít nước, 1 bình đo độ, 1 vài ca đong III. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình vấn đáp, thảo luận nhóm. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Hoạt động 2: Ôn lại đơn vị đo thể tích: Mỗi vật dù to hay nhỏ, đều chiếm một thể tích trong không gian. ? Đơn vị đo thể tích thường dùng là gì? ? Trong thực tế để bán xăng dầu người ta thường dùng đơn vị gì? Giới thiệu lít, cc và mối liên hệ giữa chúng với m3, cm3, dm3. ? Em hãy đọc và trả lời C1. ? Làm thế nào để đo thể tích chất lỏng Là mét khối (m3) và lít (l). lít Làm C1 I/.Đơn vị đo thể tích: - Đơn vị đo thể tích thường dùng là mét khối (m3) và lít (l). C1: 1m3=1000dm3 = 1000000cm3. 1m3= 1000l = 1000000ml Hoạt động 3: Tìm hiểu về các dụng cụ đo thể tích chất lỏng: Treo bảng 3.1 lên bảng ? Em hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của dụng cụ này? ? Nếu không có ca đong thì em dùng dụng cụ nào để đo thể tích chất lỏng? Treo hình vẽ hình 3.2 lên bảng ? Hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của các loại bình này? à Thống nhất các bình chia độ này vạch chia đầu tiên không nằm ở đáy bình mà là vạch tại một thể tích ban đầu nào đó ? Em hãy điền vào chỗ trống câu C5? - Quan sát - Trả lời - Các loại chai có ghi sẵn thể tích Trả lời - Chai lọ có ghi sẵn dung tích II/. Đo thể tích chất lỏng: 1 Tìm hiểu dụng cụ đo thể tích Để đo thể tích chất lỏng ta có thể dùng bình chia độ, ca đong.. Hoạt động 4: Tìm hiểu cách nào để đo thể tích chất lỏng: ? Hãy quan sát hình 3.3, hãy chi biết bình nào đặt để đo chính xác nhất? ? Có ba cách đặt mắt quan sát như hình 3.4. Cách nào đúng? ? Hãy đọc thể tích nước ở các hình a,b,c, hình 3.5? Cho thảo luận phần kết luận Điền vào chỗ trống yêu cầu làm việc cá nhân ? Tóm lại làm thế nào để đo thể tích chất lỏng. Gọi 2 hs đọc hoàn chỉnh lại trọn vẹn. ? Trả lời câu hỏi nêu ở đầu bài. - Bình b - Cách b Trả lời Cá nhân trả lời - Có thể đo bằng ca đong có ghi sẵn dung tích. - Có thể đo bằng bình chia độ 2. Tìm hiểu cách đo thể tích chất lỏng : Cách đo thể tích chất lỏng: - Ước lượng thể tích chất lỏng cần đo. - Lựa chọn bình chia độ có GH và ĐCNN thích hợp, đổ chất lỏng vào bình - Đặt bình chia độ thẳng đứng Đặt mắt nhìn ngang với độ cao với mực chất lỏng trong bình Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với mực chất lỏng. Hoạt động 5: Thực hành đo thể tích củachất lỏng chứa trong bình GV giới thiệu dụng cụ thí nghiệm. Giới thiệu cách làm Bình 1. Chọn dụng cụ đo xác định GHĐ + ĐCNN. - Ước lượng thể tích nước (lít). - Lấy bình chia độ đong nước trước rồi đổ vào bình đến khi đầy. . Tính thể tích ( cm3 ) .Ghi kết quả vào bảng. Tương tự bình 2: Đỗ nước từ bình 2 ra bình chia độ nhận định thể tích nước chứa trong bình (cm3) - Có thể ước lượng - Tiến hành đo sau đó ghi Kq đo vào Bảng 3.1. Tiến hành so sánh hai Kq Từ đó rút ra hai nhận xét về hai phương pháp đo 3. Thực hành: Đo thể tích nước trong hai bình, bình 1 chứa đầy nước, bình 2 chứa 1 lít nước V. CỦNG CỐ-DẶN DÒ: - Hệ thống lại những ý chính a. Bài vừa học : - Học thuộc ghi nhớ SGK - Làm BT 3,2; 3.3; 3.4; 3.5; 3.6 b.Bài sắp học : Đo thể tích vật rắn không thấm nước Câu hỏi soạn bài: -Để đo vật rắn không thấm nước ta làm như thế nào? -Làm thế nào để xác định thể tích hòn đá? VI.RÚT KINH NGHIỆM Bài 4: ĐO THỂ TÍCH VẬT RẮN KHÔNG THẤM NƯỚC I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Biết cách đo thể tích vật rắn không thấm nước 2.Kĩ năng: - Biết sử dụng dụng cụ đo, biết tuân thủ theo qui tắc đo 3.Thái độ: Tuân thủ các quy tắc đo và trung thực với các số liệu mà mình đo được, hợp tác trong mọi công việc của nhóm II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Vật rắn không thấm nước, bình chia độ, bình tràn, bình chứa (mỗi loại 4 cái) 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình vấn đáp, thảo luận nhóm. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Dùng H4.1 SGK: Làm thế nào để biết chính xác thể tích của cái đinh ốc? Muốn đo được chính xác thể tích cái đinh ốc, hòn đá được bao nhiêu, chúng ta cùng nghiên cứu bài học: Đo thể tích Vật rắn không thấm nước . Bài 4: ĐO THỂ TÍCH VẬT RẮN KHÔNG THẤM NƯỚC Hoạt động 2: Tìm hiểu cách đo thể tích vật rắn không thấm nước. Em hãy quan sát hình 4.2 SGK và hãy cho biết người ta đo thể tích hòn đá bằng cách nào? ? Sau khi biết V1, V2, làmthế nào để tính thể tích hòn đá? ? Nếu hòn đá quá to thì ta làm bằng cách nào? ? Quan sát hình 4.3 SGK và em hãy cho biết người ta đo thể tích hòn đá bằng cách nào? Cho hs đọc phần kết luận SGK ? Em hãy tìm từ thích hợp trong khung ở bên phải để điền vào vị trí a, b, c ở câu C3? - Đầu tiên đọc thể tích nước trên bình chia độ V1 sau đó bỏ hòn đá vào và đọc thể tích V2 - V = V2 - V1 -Ta dùng bình tràn và bình chứa - Đổ nước vào bình tràn như ở vị trí hình 4.3 a SGK sau đó bỏ hòn đá vào, nước tràn ra bình chứa, đổ nước ở bình chứa vào bình chia độ được thể tích bao nhiêu thì đó là thể tích hòn đá - Đọc và thảo luận trong 2 phút (1) thả (2) dâng lên (3) chìm xuống (4) tràn ra I. Cách đo thể tích của vật rắn không thấm nước 1. Dùng bình chia độ: - Cách đo thể tích vật rắn không thấm nước bằng bình chia độ: C1. - Đo thể tích nước ban đầu có trong bình chia độ: (VD: V1 = 150cm3) - Thả chìm hòn đá vào bình chia độ. Đo thể tích nước dâng lên trong bình (V2 = 200cm3) - Thì thể tích hòn đá bằng V2 – V1 = 200 – 150 = 50 (cm3) V = V2 – V1 Ta gọi (V) thể tích vật rắn 2. Dùng bình tràn C2. Khi hòn đá không bỏ lọt vào bình chia độ thì đổ đầy nước vào bình tràn rồi thả hòn đá vào bình tràn, đồng thời hứng nước tràn ra vào bình chứa. Sau đó đổ thể tích nước này vào bình chia độ mực nước cao bao nhiêu (trong bình chia độ) thì đó chính là thể tích của vật rắn (hòn đá). Hoạt động 3: Thực hành đo thể tích vật rắn. Cho tiến hành thí nghiệm các bước như SGK và báo cáo kết quả theo Bảng 4.1. Theo dõi tiến hành thí nghiệm, nx kỹ năng ước lượng thể tích vật để chọn phương án đo. + Y/c đo 3 lần thể tích của 1 vật. + Yêu cầu hs báo cáo kết quả. Chú ý : cách đọc giá trị của thể tích theo ĐCNN của bình chia độ; Hướng dẫn tính giá trị TB: - Cách đo vật thả vào bình chia độ. - Cách đo vật không thả vào bình chia độ dùng bình tràn. + Tiến hành đo và ghi kết quả đo vào bảng 4.1. Tính giá trị TB theo CT của GV. 3.Thực hành: Đo thể tích vật rắn V. CỦNG CỐ - DẶN DÒ - Yêu cầu nêu ghi nhớ của bài học - Về nhà học bài - Làm bài tập 4.1 đến 4.5. - Xem phần có thể em chưa biết, xem bài 5 Khối lượng. Đo khối lượng VI. RÚT KINH NGHIỆM BÀI 5: KHỐI LƯỢNG - ĐO KHỐI LƯỢNG I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Trả lời được các câu hỏi cụ thể như: khi đặt một túi đường lên một cái cân, cân chỉ 1kg, thì số đó chỉ gì? - Kể tên 1 số dụng cụ đo khối lượng thường dùng 2.Kĩ năng: -Trình bày được cách điều chỉnh số cho cân Rôbécvan và cách cân một vột bằng cân Rôbécvan. - Chỉ ra được ĐCNN và GHĐ của một cái cân. 3.Thái độ: Trung thực, thận trọng, biết liên kết với bạn bè. II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Mỗi nhóm có 1 chiếc cân Rôbécvan và bộ quả cân,1 vật cần cân 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình vấn đáp, thảo luận nhóm. IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Trong thực tế chúng ta thấy để so sánh khối lượng của vật này với vật kia, xem vật nào có khối lượng lớn hơn hay đo khối lượng bằng dụng cụ gì? Để trả lời câu hỏi đó hôm nay chúng ta sẽ học bài: KHỐI LƯỢNG- ĐO KHỐI LƯỢNG BÀI 5: KHỐI LƯỢNG - ĐO KHỐI LƯỢNG Hoạt động 2: khối lượng, đơn vị khối lượng ? Trên hộp sữa có ghi 397g, số đó chỉ gì? ? Trên vỏ hộp bột giặt Ômô có ghi 500g, số đó chỉ gì? Treo bảng phụ ghi các C3, C4, C5, C6 lên bảng và gọi lên bảng điền vào. Thống nhất cho ghi vào vở ? Đơn vị thường dùng của khối lượng là gì? Ngoài kilôgam ra còn có đơn vị nào nữa? Cho viết các kí hiệu của các đơn vị này Cho biết mối quan hệ của các đơn vị này - Sức nặng của hộp sữa - Khối lượng hộp bột giặt Thực hiện - Kilôgam - Gam, miligam, tấn, tạ, yến I/. Khối lượng. Đơn vị khối lượng: 1/. Khối lượng: Chỉ lượng chất chứa tạo thành vật đó. 2/. Đơn vị khối lượng: Đơn vị đo khối lượng là kí lô gam. Kí hiệu là: Kg Hoạt động 3: Tìm hiểu cách đo khối lượng ? Để đo khối lượng người ta dùng dụng cụ gì? Đưa ra cân Rôbecvan cho quan sát ? Em hãy cho biết cấu tạo của cân này? ? Em hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của cân này? Giảng cho hs hiểu cách dùng cân Rôbécvan để cân vật ? Em hãy lên bảng điền vào chỗ trống câu C9? Cho hs thực hành cân vật bằng cân Rôbecvan Cho hs quan sát hình 5.3; 5.4; 5.5; 5.6 SGK ? Em hãy cho biết tên của các loại cân này? Cân - Mô tả như ở câu C7 SGK - Trả lời - Quan sát Thực hiện Thực hịên Quan sát Trả lời II/. Đo khối lượng: 1/.Tìm hiểu cân Rôbécvan Các bộ phận của cân Rôbécvan: gồm có đòn cân, đĩa cân, kim cân và hộp quả cân. 2/.Cách dùng cân Rôbécvan để cân một vật: (SGK) 3/. Các loại cân cân tạ, cân y tế, cân đòn, cân đồng hồ. Hoạt động 4: Vận dụng Về nhà em quan sát GHĐ và ĐCNN của cân mà bố mẹ em dùng ? Trước cái cầu có ghi 5t trên tấm biển. Vậy chữ 5t có nghĩa gì? Nghĩa là trọng tải của cầu là 5t III/.Vận dụng: V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ(5ph): Qua bài học em rút ra được kiến thức gì? Tổng quát lại kiến thức trọng tâm ở phần ghi nhớ. - Khi cân cần ước lượng khối lượng vật cần cân, điều này có ý nghĩa gì? - Cân gạo mà dùng cân tiểu ly hoặc để cân 1 chiếc nhẫn vàng lại dùng cân đòn điều này có đúng không? Tại sao? Hướng dẫn về nhà. - Trả lời lại từ câu C1 Ò C13. - Học thuộc phần ghi nhớ. - Làm BT 5.1 Ò 5.4 ( SBT ). - Đọc Có thể em chưa biết - Nghiêu cứu trước bài 6 VI. RÚT KINH NGHIỆM: BÀI 6: LỰC - HAI LỰC CÂN BẰNG I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Nêu được các thí dụ về lực đẩy, lực kéo và chỉ ra được phướng và chiều của các lực đó. - Nêu được thí dụ về 2 lực cân bằng 2.Kĩ năng: - Nêu được các nhận xét sau khi quan sát các thí nghiệm. - Sử dụng được đúng các thuật ngữ: lực đẩy, lực kéo, phương, chiều, lực cân bằng. 3.Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm. II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Một xe lăn, một lò xo tròn, một lò xo mềm dài khoảng 10cm, một quả gia trọng bằng sắt, một cái giá kẹp để giữ lò xo 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: GV Treo hình ở đầu bài để giới thiệu trong 2 người, ai tác dụng lực đẩy, ai tác dụng lực kéo lên cái tủ. Để trả lời câu hỏi trên, hôm nay chúng ta đi vào học bài mới đó là: LỰC - HAI LỰC CÂN BẰNG Bài 6: LỰC _ HAI LỰC CÂN BẰNG Hoạt động 2: Hình thành khái niệm lực: Hướng dẫn làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng. Chú ý làm sao cho thấy được sự kéo, đẩy, hút của lực. a/. Bố trí thí nghiệm như ở hình 6.1 Trong thí nghiệm 1: về tác dụng giữa lò xo lá tròn và xe lăn, GV hướng dẫn cảm nhận bằng tay của mình sự đẩy của lò xo lên xe lăn, đồng thời quan sát sự méo dần của lò xo khi xe lăn ép mạnh dần vào lò xo. Trả lời câu C1 b/.Bố trí thí nghiệm như ở hình 6.2 Quan sát và trả lời câu C2 ? Lò xo có tác dụng lực kéo lên xe lăn không? ? Xe lăn có tác dụng lực kéo lên lò xo không? c. Đưa từ từ 1 cực của thanh nam châm lại gần 1 quả nặng bằng sắt. (Hình 6.3) C3: Nhận xét về tác dụng của nam châm lên quả nặng C4: Dùng từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau: Nhấn mạnh: Khi vật này đẩy hoặc kéo vật kia, ta nói vật này tác dụng lực lên vật kia. C1: Quan quan sát thí nghiệm 1, rút ra nhận xét : - Lò xo lá tròn tác dụng 1 lực đẩy lên xe lăn (vì lò xò lá tròn bị ép lại, bị biến dạng thì có khuynh hướng dãn ra, đẩy ra) - Xe lăn tác dụng vào lò xo lá tròn 1 lực ép (hay lực nén) làm lò xo bị biến dạng. Qua quan sát thí nghiệm 2, rút ra nhận xét: Quan sát-trả lời C2 - Lò xo tác dụng lực kéo lên xe lăn (vì lò xo bị kéo ra nên có khuynh hướng co lại) - Xe lăn tác dụng lực kéo lên lò xo làm cho lò xo bị biến dạng - Thanh nam châm đã tác dụng 1 lực hút lên quả nặng C4: a (1): Lực đẩy (2) : Lực ép b (3) : Lực kéo (4) : Lực kéo c (5) : Lực hút I/. Lực: 1/.Thí nghiệm: 2/.Kết luận: Tác dụng đẩy kéo của vật này lên vật khác gọi là lực. Hoạt động 2: nhận xét về phương và chiều của lực Để hiểu rõ phương và chiều của lực ta làm lại TN hình 6.1 và 6.2 SGK + Làm lại thí nghiệm, sau đó buông tay và nêu nx về trạng thái của xe lăn. Hướng nhận xét: Lực phải có phương và chiều xác định. Yêu cầu hs làm câu C5 Làm lại thí nghiệm ở H6.1 và H6.2 sau đó buông tay, nêu nx: + H6.1, H6.2: Xe lăn chuyển động theo phương nằm ngang. + xe lăn chuyển động theo chiều ghi vở: Hoat động cá nhân câu C5. - Lực do nam châm tác dụng lên quả nặng có phương xiên và có chiều từ trái sang phải (theo chiều làm TN) II/. Phương và chiều của lực: Mỗi lực có phương chiều xác định Hoạt động 4: nghiên cứu hai lực cân bằng Quan sát hình 6.4. Đoán xem: sợi dây sẽ chuyển động như thế nào, nếu đội kéo co bên trái mạnh hơn, yếu hơn và nếu hai đội mạnh ngang nhau GV ví dụ : đội A ở bên trái đội B ở bên phải GV đọc câu C6: và gọi trả lời C7: Nêu nhận xét về phương và chiều của 2 lực mà hai đội tác dụng vào sợi dây. GV hướng dẫn : Nếu trả lời sai, vì chưa biết phương chiều của Lực: Ò Chỉ ra chiều của mỗi đội. Nhấn mạnh: Trường hợp 2 đội mạnh ngang nhau thì dây vẫn đứng yên Nếu sợi dây vẫn đứng yên thì sợi dây chịu tác dụng của hai lực cân bằng. + Điền từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành câu C8 - GV TB ND GD HN: ND bài này la kiến thức cơ bản cần nắm vững của những người làm công việc thiết kế trong các ngành nghề: chế tạo máy, gia công vật liệu, giao thông vận tải, xây dựng, địa chất, hóa học..... - Đoán trả lời câu hỏi C6: - Khi đội bên trái mạnh hơn thì sợi dây sẽ chuyển động sang bên trái. - Khi đội bên trái yếu hơn thì sợi dây sẽ chuyển động sang bên phải. - Nó sẽ đứng yên khi hai đội mạnh ngang nhau. Câu C7: Phương là phương dọc theo sợi dây, chiều của hai lực ngược chiều nhau. nghiên cứu câu C8: sau đó phát biểu trước toàn lớp. Câu C8: (1) Cân bằng (2) Đứng yên (3) Chiều (4) Phương (5) Chiều III/ Hai lực cân bằng: Hai lực cân bằng là hai lực mạnh như nhau có cùng phương nhưng ngược chiều. Hoạt động 5: Tìm hiểu bước vận dụng ? Hãy quan sát hình 6.5 và hãy điền vào chỗ trống từ thích hợp? ? Hãy quan sat hình 6.6 và hãy điền vào chỗ trống thích hợp? ? Hãy tìm 1 ví dụ về hai lực cân bằng?. - Lực đẩy - Lực kéo - Quyển sách đặt trên bàn quả bóng đang treo IV./ VẬN DỤNG: V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ: Hướng dẫn tự học : a. Bài vừa học: Học thuộc phần ghi nhớ SGK. Làm BT 6.3; 6.4; 6.5 SBT b.Bài sắp học: Tìm hiểu kết quả tác dụng của lực *Câu hỏi soạn bài: - Khi có lực tác dụng lên một vật thì nó có thể gây ra kết quả gì? VI.RÚT KINH NGHIỆM: Bài 7: TÌM HIỂU KẾT QUẢ TÁC DỤNG CỦA LỰC I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Nêu được một số ví dụ về lực tác dụng có thể làm vật biến dạng. 2.Kĩ năng: Làm được các thí nghiệm về kết quả tác dụng của lực 3.Thái độ: Ổn định, tập trung, tích cực trong học tập. II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Ổn định, tập trung, tích cực trong học tập 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Quan sát tranh (hoặc vật mẫu là cái cung Ò Thao tác như trong SGK). Hình 1 ? Làm sao biết trong trường hợp nào, lúc nào thì giương cung, lúc nào chưa giương cung? Để biết rõ ai đang giương cung hoặc là chưa giương cung quan sát nêu các phương án. Bài 7: TÌM HIỂU KẾT QUẢ TÁC DỤNG CỦA LỰC Hoạt động 2: Tìm hiểu những hiện tượng xảy ra khi có lực tác dụng vào. Những hiện tượng nào sau đây có sự biến đổi chuyển động? - Vật chuyển động bỗng dừng lại - Vật đang đứng yên, bắt đầu chuyển động. - Vật chuyển động nhanh hơn - Vật chuyển động chậm lại - Vật đang chuyển động theo hướng này, bỗng chuyển động sang hướng khác ? Hãy tìm 4 ví dụ về biến đổi chuyển động? (Vật chuyển động nhanh lên có nghĩa là vận tốc (tốc độ) của vật nhanh dần theo thời gian, và ngược lại là vận tốc vật giảm dần theo thời gian, quá trình này được gọi chung là quá trình làm biến đổi chuyển động của vật) Vậy biến dạng là gì? Gọi một học sinh trả lời câu hỏi đầu bài. - Vật đang chuyển động, bị dừng lại. VD: Thủ môn bắt bóng: quả bóng đang chuyển động sẽ dừng lại. - Vật đang đứng yên, bắt đầu chuyển động. VD: Lực đẩy làm chiếc xe chuyển động - Vật chuyển động nhanh lên. VD: Tăng ga cho xe máy chạy nhanh hơn. - Vật chuyển động chậm lại. VD: Phanh hãm. - Vật đang chuyển động theo hướng này, ống chuyển động sang hướng khác. - Là biến đổi hình dạng của vật - Dây cung và cánh cung bị biến dạng 1. Những sự biến đổi của chuyển động 2. Những sự biến dạng: Sự biến dạng là sự thay đổi hình dang của vật Hoạt động 3 :Tìm hiểu những kết quả tác dụng của lực: Làm TN như hình 6.1SGK ? Nhận xét về kết quả tác dụng của lực lên lò xo lúc đó Hướng dẫn hs làm TN như hình 7.7sgk ? Em hãy nhận xét về kết quả tác dụng của lực mà tay ta tác dụng lên xe qua sợi dây? Tương tự hướng dẫn hs làm TN và giải câu C5, C6 Treo bảng phụ có ghi sẵn câu C7 lên bảng Gọi lên bảng điền vào vị trí này Em hãy viết đầy đủ các câu Quan sát Trả lời Trả lời Quan sát Thực hiện (1) Biến đổi chuyển động của (2) Biến dạng 2. Những kết quả tác dụng của lực: Lực tác dụng lên một vật có thể làm biến đổi chuyển động của vật hoặc làm nó biến dạng Hoạt động 3: Vận dụng Em hãy nêu 3 ví dụ về lực tác dụng lên một vật làm vật biến dạng? ? Nêu 3 ví dụ về lực tác dụng làm vật biến dạng? ? Nêu một ví dụ lực tác dụng vừa làm vật biến đổi chuyển động vừa làm vật biến dạng? Nêu ví dụ - Kéo lo xo, bóp miếng xốp, bóp quả bóng... - Ném viên phấn vào tường làm viên phấn vỡ ra 3. Vận dụng V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ: Hướng dẫn tự học : a. Bài vừa học: Học thuộc phần ghi nhớ SGK. Làm BT SBT b.Bài sắp học: Trọng lực. Đơn vị lực *Câu hỏi soạn bài: - Trọng lực là gì? - Đơn vị lưc? VI.RÚT KINH NGHIỆM:......................................................................................... Bài 8: TRỌNG LỰC – ĐƠN VỊ LỰC I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Trọng lực, trọng lượng của vật là gì? - Nêu được phương và chiều của trọng lực - Biết đơn vị của trọng lực 2.Kĩ năng: - Sử dụng được sợi dây dọi để xác định phưong thẳng đứng 3.Thái độ: Ổn định, tập trung, tích cực trong học tập. II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: 1 giá treo, 1 lò xo, 1 quả nặng, 1dây dọi, một khay nước, 1eke 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập ? Em hãy cho biết trái đất hình gì? và em đoán xem vị trí người trên Trái Đất? Tại sao mọi người đứng ở mọi vị trí trên Trái Đất mà không bị Bay ra khỏi Trái Đất. Để hiểu rõ vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu bài: Trọng Lực - Đơn Vị Lực . Bài 8: TRỌNG LỰC – ĐƠN VỊ LỰC Hoạt động 2: Phát hiện sự tồn tại của trọng lực: Làm TN hình 8.1 SGK ? Lò xo có tác dụng lực vào quả nặng không? lực này có phương và chiều như thề nào? Tại sao nó lại đứng yên? ? Cầm viên phấn trên tay rồi thả ra, viên phấn rơi chứng tỏ điều gì? ? Lực này có phương và chiều như thế nào? Thảo luận và trả lời câu C3 GV :Cho ghi kết luận ở SGK vào vở Quan sát - Lò xo tác dụng lực kéo vào quả nặng, Lực đó có phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên trên. Quả nặng vẫn đứng yên vì có lực CB. -Có lực tác dụng lên viên phấn - Lực hút viên phấn xuống đất có phương thẳng đứng chiều là chiều từ trên xuống dưới. (1) cân bằng (2) trái đất (3) biến đổi (4) lực hút (5) trái đất I./ Trọng lực là gì? 1. Thí nghiệm: 2. Kết luận: Trọng lực là lực hút của Trái Đất. Cường độ của trọng lực tác dụng lên môt một vật là trọng lượng của vật đó Hoạt động 3: Tìm hiểu về phương chiều của trọng lực Giới thiệu cho biết dây dọi Hãy tìm từ trong khung để điền vào chỗ trống câu C4? Vậy trọng lực có phương và chiều như thế nào? Quan sát (1) cân bằng (2) dây dọi (3) thẳng đứng (4) từ trên xuống dưới Phương thẳng đứng và chiều từ trên xuống II./ Phương và chiều của trọng lực: Trọng lực có phương thẳng đứng và có chiều hướng về phía Trái Đất Hoạt động 4: Tìm hiểu về đơn vị lực ? Đơn vị của lực là gì? ? Kí hiệu là gì? 0,1kg =100g = 1N 1kg = 10N Niutơn N III./ Đơn vị của trọng lực: Đơn vị của trọng lực là Niutơn. Kí hiệu là N 1N = 100g 1kg = 10N Hoạt động 5: Vận dụng Làm TN như đã ghi ở C6 Hướng dẫn dùng eke để đo ? Em thấy phương dây dội và phương mặt nước như thế nào? - Phương dây dọi vuông góc với mặt nước IV./ Vận dụng: V. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ: Hệ thống lại kiến thức vừ a học Hướng dẫn làm BT 8.1; 8.2 SBT 2 Hướng dẫn tự học : a. Bài vừa học : Học thuộc ghi nhớ SGK Làm BT 8.3 ; 8.4 ; 8.5 SBT Bài sắp học : Lực đàn hồi Câu hỏi soạn bài : - Biến dạng đàn hồi và độ biến dạng nó như thế nào? - Lực đàn hồi và đặc điểm của nó? VI.RÚT KINH NGHIỆM: Bài 9: LỰC ĐÀN HỒI I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Nhận biết được vật đàn hồi - Nắm được các đặc điểm của lực đàn hồi - Rút ra được nhận xét về sự phụ thuộc của lực đàn hồi vào độ biến dạng của vật đàn hồi 2.Kĩ năng: - Lắp ráp được thí nghiệm theo hình vẽ - Nghiên cứu hiện tượng để rút ra quy luật về sự biến dạng và đặc điểm của lực đàn hồi 3.Thái độ: Có ý thức tìm tòi quy luật vật lý qua các hiện tượng tự nhiên II.CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - 1 lò xo - 1 giá treo - 1 thước đo - 4 quả nặng 50g - Bảng kết quả 2. Học sinh: - Nghiên cứu kĩ SGK III. PHƯƠNG PHÁP: IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung TG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập ? Một sợi dây cao su và một lò xo có tính chất nào giống nhau? Để biết xem bạn trả lời có đúng hay không chúng ta đi tìm hiểu bài học hôm nay: Lực đàn hồi - Chúng đều bị dãn ra khi ta kéo căng hai đầu Hoạt động 2: Hình thành khái niệm biến dạng đàn hồi và độ biến dạng : Bố trí thí nghiệm và yêu cầu quan sát Sau khi bố trí thí nghiệm gọi 1 hs lên đo chiều dài của lò xo khi chưa kéo dãn Đó là chiều dài tự nhiên của lò xo Yêu cầu ghi lại kết quả vào bảng 9.1 ? Đo chiều dài của lò xo - Yêu cầu ghi lại kết quả vào bảng 9.1 ? Tính trọng lượng của quả nặng và ghi vào bảng 9.1 SGK trang 30. - Bỏ quả nặng ra và gọi 1 lên đo chiều dài của lò xo, so sánh với chiều dài tự nhiên của lò xo - Tương tự làm thí nghiệm với 2, 3 quả nặng - Yêu cầu thảo luận nhóm để rút ra kết luận câu C1 Lò xo là một vật đàn hồi. Sau khi nén hoặc kéo dãn nó ra thì khi buông ra chiều dài của nó lại trở lại chiều dài tự nhiên. Biến dạng của lò xo là biến dạng đàn hồi Độ biến dạng của lò xo là hiệu giữa chiều dài khi biến dạng và chiều dài tự nhiên của lò xo: l-lo - Yêu cầu thực hiện C2 - Quan sát thí nghiệm của GV - Đo chiều dài của lò xo - Ghi kết quả vào bảng 9.1 - Đo chiều dài của lò xo - Ghi kết quả vào bảng 9.1 - Tính trọng lượng của quả nặng và ghi kết quả vào bảng 9.1 - Đo chiều dài của lò xo và so sánh - Thảo luận nhóm để rút ra kết luận C1: (1) dãn ra, (2) tăng lên (3)
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_vat_ly_lop_6_chuong_trinh_ca_nam_ban_dep_ba_cot.doc