Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài 20: Ôn tập văn bản Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh)

Bức tranh của em gái tôiÔn tập văn bản- Tạ Duy Anh - Câu 1 :Tại sao Kiều Phương lại vẽ anh trai mình hoàn thiện đến thế?Câu trả lời:Kiểu Phương vẽ anh trai mình một cách hoàn thiện nhất vào trại thi vẽ tranh quốc tế bởi Kiều Phương là một cô bé hồn nhiên, tài giỏi và giàu lòng bao dung, em cũng rất yêu quý người anh trai của mình nữa. Dù nhân vật người anh có sự đố kị, thờ ơ và hay quát mắng mình nhưng em chưa từng để tâm và luôn bỏ qua những sai lầm ấy. Bởi sâu trong con người em luôn chất chứa tình yêu thương và sự bao dung vô bờ bến, em yêu anh trai của mình hơn hết thảy những đố kị kia. Ngoài ra, để vẽ nên một bức tranh đẹp như vậy chính là nhờ vào tài năng hội họa của em. Em rất có tài, vẽ rất đẹp và có đam mê với vẽ. Bức tranh của em rất sinh động, đẹp mắt và được mọi người tán thưởng, được giải nhất tại cuộc thi. Qua bức vẽ ấy đã phản ánh con người Kiều Phương - một cô bé hồn nhiên, cao thượng, giàu lòng bao dung và cũng rất tài năng.Câu 2 :Tóm tắt văn bản Người anh trai thường bực vì em gái Kiều Phương nghịch bẩn. Nhưng khi biết em có năng khiếu hội họa, anh lại thấy ghen tị, buồn bã. Khi em đạt giải nhất cuộc thi vẽ tranh quốc tế, cả nhà vui mừng đi xem. Đứng trước bức tranh em gái vẽ mình, anh mới nhận ra” tâm hồn và lòng nhân hậu”của em, do đó vô cùng hối hận.Câu 3Những chi tiết miêu tả cô bé Kiều Phương? Nhận xét về nhân vật người em gái.Câu trả lời:Nhân vật Kiều Phương trong truyện:Là một cô bé hồn nhiên, kiên trì theo đuổi đam mê vẽ tranhPhương tạo chế màn vẽ, ham học vẽCái tên Mèo (lem nhem, xấu xí) do người anh đặt không hề làm cho Phương mếch lòng.Luôn yêu thương và muốn gần gũi với người anhKhi được phát hiện có tài năng hội họa, Phương vẫn đối xử bình thường với mọi ngườiNgười anh dù xét nét gắt um lên nhưng Phương vẫn chọn vẽ anh, luôn yêu thương anh traiLà cô bé nhân hậu, vị tha, tình cảm trong sáng=> Nhân vật Kiều Phương đã thể hiện tâm hồn trong sáng, giàu lòng vị tha và tài năng hội họa thiên phú của mình. Nhân vật ấy là điểm nhấn trong câu chuyện giúp người anh kịp ngộ ra những bài học sâu sắc. Câu 4 : Diễn biến tâm lí của người anh trai khi đứng trước bức tranh của em gái * Tâm lí diễn biến phức tạp nhưng lại vô cùng hợp lí:Ngỡ ngàng vì không tin trong bức tranh giải nhất kia là mình.Hãnh diện vì hình ảnh cậu trong bức tranh quá đẹp.Xấu hổ, hối hận vì cảm thấy không xứng đáng với tấm lòng nhân hậu của em gái.Câu 5.Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận về nhân vật người em trong truyện Bức tranh của em gái tôi.Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận về nhân vật người em trong truyện Bức tranh của em gái tôi.Câu trả lời:Đọc xong truyện "Bức tranh của em gái tôi", em đặc biệt ấn tượng với nhân vật em gái. Kiều Phương là 1 cô bé hiếu động và rất đam mê hội họa. Niềm đam mê này được tác giả diễn tả một cách cụ thể qua cách cô vẽ hằng ngày, cách cọ nhọ nồi để làm màu vẽ.... Ta cảm nhận thấy ở cô dậy lên những phẩm chất đáng quý , đó là sự hồn nhiên , trong sáng và nhân hậu . Khi bị anh trai gọi là Mèo , cô không buồn hay giận mà còn vui vẻ chấp nhận và thường dùng tên ấy để xưng hô với bạn bè. Dù cho người anh trai khó chịu đến cỡ nào thì cô bé này vẫn không bao giờ tức giận, luôn giữ được sự hài hòa và tinh nghịch như thế. Khâm phục hơn hết là tài năng hội họa của Kiều Phương, cô vẽ rất đẹp và điều đó khiến cho bố mẹ rất tự hào. Người anh trai ghen ghét với tài năng của em nên càng ngày càng lạnh lùng và hay quát mắng em. Dù vậy nhưng tình cảm và thái độ của em gái dành cho anh vẫn không thay đổi, tin yêu và trân trọng hết mực, cô vẫn giữ được tâm hồn trong sáng , hồn nhiên . Đặc biệt hơn hết là tình cảm, tấm lòng của Kiều Phương dành cho anh trai. Những tình cảm đó đã được thể hiện ở bức tranh đoạt giải nhất của cô . Chính bức tranh này của Kiều Phương đã "thức tỉnh" được trái tim người anh, có cách nhìn khác về em, vừa hối hận vừa xấu hổ vừa biết ơn. Tạ DUy Anh đã khéo léo khắc họa nên hình ảnh một nhân vật thật đáng yêu, gây được thiện cảm tốt đối với người đọcCâu 6 :Suy nghĩ của em về nhân vật Kiều PhươngĐược miêu tả chân thực và sinh động:Ngoại hình: Mặt luôn bị bẩn, lọ lem.Cử chỉ, hành động: Lục lọi đồ vật, tự chế màu vẽ,..Tài năng: Vẽ rất đẹp.Thái độ: Hồn nhiên, gần gũi, đặc biệt yêu quý anh.=> Hồn nhiên, vô tư, đáng yêu, có tấm lòng nhân hậu, bao dung và độ lượngCâu 7 Ngôi kể, nhân vậtKể theo ngôi thứ nhất vai người anh- Nhân vật chính: Anh trai và Kiều Phương (anh là nhân vật trung tâm).Đoạn kết của truyện, người anh muốn khóc và không thể thốt ra những suy nghĩ trong đầu : “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”. Có ý nghĩa như thế nàoĐoạn kết này cho thấy người anh đã nhận ra những điều không phải của mình. Anh thừa nhận anh chưa được đẹp như người ở trong tranh. Và điều quan trọng hơn, anh đã nhận ra tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái. Trước đó chỉ là sự ghen tị, xa lánh, thì giờ đây, anh đã nhận ra được vẻ đẹp tâm hồn và sự nhân hậu của người em.Nhân vật người anh đã vượt lên chính mình, thấy sự kém cỏi trong nhân cách của mình và thừa nhận sự nhân hậu, tốt đẹp của người khác. Đó là một sự giác ngộ lớn. Nhân vật người anh do đó giành được cảm tình của mọi ngườie. Bố cụcP1: Từ đầu vui lắm: Tâm trạng người anh trước khi phát hiện tài năng của em gái.P2: Tiếp đi nhận giải: Tâm trạng người anh khi tài năng của em được phát hiện.P3: Còn lại: Tâm trạng người anh khi đứng trước bức tranh đạt giải.II. Đọc – hiểu văn bản1. Nhân vật người anh* Được miêu tả qua đời sống tâm trạng ở 3 thời điểm: Trước khi phát hiện tài năng của em gái.Khi tài năng của em được phát hiện.Khi đứng trước bức tranh đạt giải.1. Nhân vật người anh- Tặng em biệt hiệu là mèo vì mặt em hay bẩn, hay lục lọi các đồ vật. -> Coi thường, bực bội, khó chịu với em.- Bí mật theo dõi việc làm của em- Ngạc nhiên khi thấy em chế tạo thuốc vẽ: “Trời ạ! Thì ra nó chế thuốc vẽ ”-> Ngạc nhiên, xem thường cho đây là trò nghịch ngợm của trẻ con.a. Trước khi phát hiện tài năng của em gái=> Người anh sống không chan hòa, thiếu thân thiện, cởi mở với em gái mình.* Thái độ của mọi người-> Ngạc nhiên, sung sướng, vui mừng.b. Khi phát hiện tài năng của em gái* Thái độ, tâm trạng của người anhGục xuống bàn khóc, lén xem tranh em vẽ, trút tiếng thở dài -> tự ti, mặc cảm.Hay gắt gỏng, đẩy em ra-> Cáu giận vô lí, xa lánh, đố kị với em.=> Cảm thấy bất tài, đáng thương, đố kị với tài năng của em.b. Khi phát hiện tài năng của em gái* Thái độ, tâm trạng của người anhGục xuống bàn khóc, lén xem tranh em vẽ, trút tiếng thở dài -> tự ti, mặc cảm.Hay gắt gỏng, đẩy em ra-> Cáu giận vô lí, xa lánh, đố kị với em.=> Cảm thấy bất tài, đáng thương, đố kị với tài năng của em.c. Khi đứng trước bức tranh của em gái* Cậu “giật sững” người với 2 lần bất ngờ liên tiếp:Bất ngờ 1: Nhân vật chính trong bức tranh là một cậu bé quá đẹp.Bất ngờ 2: Cậu bé ấy chính là “tôi” * Tâm lí diễn biến phức tạp nhưng lại vô cùng hợp lí:Ngỡ ngàng vì không tin trong bức tranh giải nhất kia là mình.Hãnh diện vì hình ảnh cậu trong bức tranh quá đẹp.Xấu hổ, hối hận vì cảm thấy không xứng đáng với tấm lòng nhân hậu của em gái.c. Khi đứng trước bức tranh của em gái* Tâm lí diễn biến phức tạp nhưng lại vô cùng hợp lí:Ngỡ ngàng vì không tin trong bức tranh giải nhất kia là mình.Hãnh diện vì hình ảnh cậu trong bức tranh quá đẹp.Xấu hổ, hối hận vì cảm thấy không xứng đáng với tấm lòng nhân hậu của em gái.II. Đọc – hiểu văn bản1. Nhân vật người anh- Người anh vừa đáng thương, vừa đáng trách. Người anh có tính ghen ghét, đố kị nhưng đã sớm nhận ra sai lầm, biết ăn năn, hối lỗi. Đây là sự hối hận chân thành, tự nhận thức về bản thân.=> Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tếII. Đọc – hiểu văn bản2. Nhân vật Kiều PhươngĐược miêu tả chân thực và sinh động:Ngoại hình: Mặt luôn bị bẩn, lọ lem.Cử chỉ, hành động: Lục lọi đồ vật, tự chế màu vẽ,..Tài năng: Vẽ rất đẹp.Thái độ: Hồn nhiên, gần gũi, đặc biệt yêu quý anh.=> Hồn nhiên, vô tư, đáng yêu, có tấm lòng nhân hậu, bao dung và độ lượngIII. TỔNG KẾT1. Nghệ thuật- Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc, ngôn ngữ độc thoại nội tâm.- So sánh, kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.2. Nội dung- Truyện cho thấy tình cảm trong sáng, hồn nhiên, tấm lòng nhân hậu của em gái đã giúp người anh nhận ra sự hạn chế của chính mình.* Ghi nhớ SGK/35III. TỔNG KẾT* Ghi nhớ SGK/35IV. MỞ RỘNGChi tiết bức tranhBức tranh là một tác phẩm nghệ thuật, là sự kết tinh của tài năng và nhân cách. KP hồn nhiên vẽ. Em không cố tạo ra một định nghĩa về nghệ thuật. Nhưng “sự nhân hậu và độ lượng” cao quý, tự nó là một định nghĩa, nó khẳng định:Nghệ thuật hướng con người tới cái tốt đẹp,vì cái gốc của nghệ thuật là ở tấm lòng tốt đẹp của con người dành cho con người. Nói cách khác, nghệ thuật chỉ đẹp khi được bám rễ rất chắc, rất sâu vào những tâm hồn và những tình cảm cao đẹp, chân thành.IV. MỞ RỘNGQuan niệm về cách nhìn cuộc sống của tác giảNếu chúng ta biết lặn sâu vào lòng sự vật để nhìn cuộc sống bằng đôi mắt cảm thông, trong sáng thì hẳn rằng cuộc sống sẽ trở nên tươi đẹp hơn rất nhiều. Đôi khi, nhờ thế mà chúng ta có thể cảm hóa, giúp con người nhận ra lỗi lầm. Vì thế Vichto Huy-gô, nhà văn nổi tiếng nước Pháp mới nói: “Hai điều làm ta cho ta vái lạy: Đó là lòng tốt và tài năng”. Ở nhân vật KP, 2 phẩm chất ấy cùng song song tồn tại, thành điểm tựa nâng đỡ nhau. Hơn thế, chúng cứ bộc lộ hết sức hồn nhiên và tự nhiên, đến chính em cũng không hay biết. Vì thế phẩm chất ấy càng tỏa sáng thì tài năng ấy càng rực rỡ.IV. Luyện tậpViết 1 đoạn văn khoảng 10 câu miêu tả tâm trạng người anh khi đứng trước bức tranh?