Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 77: Sông nước Cà Mau - Trường THCS Tân Lập

Phòng GD & ĐT Tân BiênTrường THCS Tân Lập MÔN : NGỮ VĂN 6CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ VỚI LỚP 6A3KIEÅM TRA BAØI CUÕ? Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân cuûa Deá Meøn laø gì ? ( 7ñ)?Chi tieát naøo sao ñaây cho thaáy Deá Meøn laø keû khinh thöôøng baïn? (3ñ)  A.Ñaët teân baïn laø Deá Choaét vì thaáy baïn yeáu ñuoái. B. Khoâng giuùp Deá Choaét ñaøo hang. C. Naèm im khi thaáy Deá Choaét bò Coác moå D. Ruû Deá Choaét treâu ñuøa chò Coác. ÑAÙP AÙN Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân cuûa Deá Meøn laø :- Khinh thöôøng Deá Choaét, treâu chò Coác daãn ñeán caùi cheát cuûa Deá Choaét. ÔÛ ñôøi maø coù thoùi hung haêng, baäy baï, coù oùc maø khoâng bieát nghó sôùm muoän roài cuõng mang vaï vaøo mình.BAØI TAÄP TRAÉC NGHIEÄM?Chi tieát naøo sao ñaây cho thaáy Deá Meøn laø keû khinh thöôøng baïn? (3ñ)  A.Ñaët teân baïn laø Deá Choaét vì thaáy baïn yeáu ñuoái. B. Khoâng giuùp Deá Choaét ñaøo hang. C. Naèm im khi thaáy Deá Choaét bò Coác moå D. Ruû Deá Choaét treâu ñuøa chò Coác.TiÕt 77TiÕt 77SÔNG NƯỚC CÀ MAUSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : 1- Đọc: 2-Chú thích: Em h·y giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ t¸c gi¶ §oµn Giái ?*Taùc giaû :Đoµn Giái (1925 – 1989)Quª: TiÒn Giang Th­êng viÕt vÒ thiªn nhiªn vµ con ng­êi Nam Bé.Đoµn Giái cïng gia ®×nh. SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :1- Đọc:2-Chú thích: * Taùc phaåm TrÝch tõ ch­¬ng XVIII - TruyÖn “ĐÊt rừng ph­¬ng Nam”.SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- t×m hiÓu v¨n b¶n :* Ng«i kÓ : - Ng«i kÓ thø nhÊt SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : Tim hiÓu Bè côc ®o¹n trÝch ?II- tIm hiÓu v¨n b¶n :* Ng«i kÓ : * Bè côc : 3 phÇn 1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau 2, C¶nh sông ngòi, kªnh r¹ch ở Cµ Mau 3, C¶nh chî N¨m C¨nSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n :1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ một toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối – thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- TÌM HIỂU VĂN BẢN1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau :  Địa hình: Sông ngòi, kênh rạch chi chít như mạng nhện  Màu sắc: Toàn màu sắc xanh của cây lá , dòng nước, bầu trời Âm thanh: Tiếng rì rào bất tận của rừng, sóng, gió Thị giácThính giácSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n : 1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : Cảnh thieân nhieân coù veû ñeïp roäng lôùn, huøng vó, ñaày söùc soáng hoang daõ .SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- t×m hiÓu v¨n b¶n : 1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : a/ S«ng ngßi , kªnh r¹ch Ở đây, người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Chẳng hạn như gọi rạch Mái Giầm, vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm cọng tròn xốp nhẹ, trên chỉ xòa ra độc một cái lá xanh hình chiếc bơi chèo nhỏ; gọi kênh Bọ Mắt vì ở đây tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ, ta bị nó đốt vào da thịt chỗ nào là chỗ đó ngứa ngáy nổi mẩn đỏ tấy lên; gọi kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung toàn những con ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây (Ba Khía là một loại còng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon). Còn như xã Năm Căn thì nghe nói ngày xưa trên bờ sông chỉ độc có một cái lán năm gian của những người tới đốn củi hầm than dựng nên, cũng như Cà Mau là nói trại đi theo chữ tức khơ mâu, tiếng Miên nghĩa là “nước đen”.R¹ch M¸i GÇm Kªnh Bä M¾tKªnh Ba KhÝaX· N¨m C¨n Ở vùng Cà Mau, người ta gọi tên đất, tên sông, kênh rạch theo cách nào? A. Theo những danh từ mĩ lệ; B. Theo những thói quen trong đời sống; C. Theo cách của cha ông để lại; D. Theo đặc điểm riêng biệt của từng vùngGọi tên theo đặc điểm riêng của từng vùng (Mang tÝnh ®Þa ph­¬ng)SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n :1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : Con ba khÝaKªnh r¹ch cµ mauSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n :1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : a/ S«ng ngßi , kªnh r¹ch b/ Dßng s«ng N¨m C¨n : Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ, lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai.SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n :1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : a/ S«ng ngßi , kªnh r¹ch b/ Dßng s«ng N¨m C¨n : Rộng hơn ngàn thước , nước đổ ầm ầm, cá bơi hàng đàn. Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Màu xanh nối tiếp, sương mù, khói sóng. C¶nh thËt hïng vÜrõng ®­ícSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n :1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : a/ Sông ngòi , kênh rạchb/ Dßng s«ng N¨m C¨n : Rộng hơn ngàn thước, nước đổ ầm ầm như thác, cá bơi hàng đàn Rõng ®­íc dựng lên cao ngÊt nh­ hai dãy tr­êng thµnh vô tận Màu xanh nèi tiÕp , s­¬ng mï khãi sãng- > C¶nh thËt hïng vÜSÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n : 1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : 3, Cảnh chî N¨m C¨n :SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n : 1, Kh¸i qu¸t c¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : 3, Cảnh chî N¨m C¨n : Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. Vẫn là cái quang cảnh quen thuộc của một xóm chợ vùng rừng cận biển thuộc tỉnh Bạc Liêu, với những túp lều lá thô sơ kiểu cổ xưa nằm bên cạnh những ngôi nhà gạch văn minh hai tầng, những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn dập dềnh trên sóng Nhưng Năm Căn còn có cái bề thế của một trấn “anh chị rừng xanh” đứng kiêu hãnh phô phang sự trù phú của nó trên vùng đất cuối cùng của Tổ quốc. Những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông; những lò than hầm gỗ đước sản xuất loại than củi nổi tiếng nhất của miền Nam; những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng- sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổi, và nơi đây người ta có thể cập thuyền lại, bước sang gọi một món xào, món nấu Trung Quốc hoặc một đĩa thịt rừng nướng ướp kiểu địa phương kèm theo vài cút rượu, ngoài ra còn có thể mua từ cây kim cuộn chỉ, những vật dụng cần thiết, một bộ quần áo may sẵn hay một món nữ trang đắt giá chẳng hạn, mà không cần phải bước ra khỏi thuyền.Chî n¨m c¨n? Nêu những nét độc đáo của chợ Năm Căn?CÂU HỎI THẢO LUẬN? Nêu những nét độc đáo của chợ Năm Căn? SÔNG NƯỚC CÀ MAUTiÕt 77I- ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : II- tIm hiÓu v¨n b¶n : 1, C¶nh S«ng n­íc Cµ Mau : 2, C¶nh s«ng ngßi , kªnh r¹ch ở Cà Mau : 3, Cảnh chî N¨m C¨n : N»m s¸t bê s«ng, ®«ng vui tÊp nËp Chợ họp trên sông Ña daïng veà maøu saéc, trang phuïc, tieáng noùi cuûa ngöôøi baùn ,mua thuoäc nhieàu daân toäc ( Việt – Hoa – Miên - Chăm)NÐt sinh ho¹t ®éc ®¸o, mang b¶n s¾c riªng cña ng­êi d©n vïng s«ng n­íc Nam BéMua b¸n tÊp nËp – Trªn bÕn d­íi thuyÒnMét sè h×nh ¶nh vÒ S«ng n­íc cµ mau NGHỆ THUẬT Ý NGHĨA Miêu tả từ bao quát đến cụ thểLựa chọn từ ngữ gợi hinh, chính xác kết hợp với việc sử dụng các phép tu từSử dụng ngôn ngữ địa phươngKết hợp miêu tả và thuyết minh - “S«ng n­íc Cµ Mau” là một đoạn trích độc đáo và hấp dẫn thể hiện sự am hiểu, tấm lòng gắn bó của nhà văn Đoàn Giỏi với thiên nhiên và con người ở vùng đất Cà Mau TiÕt 77SÔNG NƯỚC CÀ MAUTổ quốc tôi như một con tàuMũi thuyền ta đó – mũi Cà MauNhững dòng sông rộng hơn ngàn thướcTrùng điệp một màu xanh lá đướcĐước thân cao vút, rễ ngang mìnhTrổ xuống nghìn tay, ôm đất nước! Tổ quốc tôi như một con tàuMũi thuyền xé sóng – mũi Cà Mau. (Xuân Diệu - Mũi Cà Mau)Bài tập trắc nghiệm*Nhaän xeùt naøo sau ñaây ñuùng vôùi ñoaïn trích “Soâng nöôùc Caø Mau”?A. Vaên baûn mieâu taû caûnh quan ôû vuøng cöïc Nam Nam Boä.B. Vaên baûn mieâu taû caûnh quan ôû vuøng ñoàng baèng Trung Boä.C. Vaên baûn mieâu taû caûnh quan ôû vuøng ñoàng baèng Nam Boä.D. Vaên baûn mieâu taû caûnh quan ôû vuøng röøng mieàn Taây Nam Boä. -Đọc kĩ văn bản , nhớ những chi tiết miêu tả đặc sắc, các chi tiết sử dụng phép so sánh- Hiểu được ý nghĩa của các chi tiết có sử dụng phép tu từ-Làm phần luyện tập Đọc kĩ văn bản “Bøc tranh cña em g¸i t«i” và soạn vào tập theo hệ thống câu hỏi ở SGKHƯỚNG DẪN TỰ HỌCXin Cảm ơn các thầy cô và các em Chúc các thầy cô và các em một ngày hạnh phúc, vui vẻ      