Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 109: Hoán dụ

KÍNH CHAØO QUYÙ THAÀY COÂ VAØ CAÙC EMKIỂM TRA BÀI CŨ:-Thế nào là ẩn dụ? -Kể tên các kiểu ẩn dụ đã học.Tuần 28 - Tiết 109HOÁN DỤ I. Hoán dụ là gì?Tiết 109: HOÁN DỤÁo nâu liền với áo xanhNông thôn cùng với thị thành đứng lên.- Áo nâu- Áo xanhNgười nông dân.Người công nhân.(Sự vật) - Nông thôn- Thị thànhNgười sống ở nông thôn.Người sống ở thành thị. (Vật chứa đựng) (Vật bị chứa đựng) (Dấu hiệu) có quan hệ gần gũi có quan hệ gần gũiCách diễn đạt của tác giả Tố HữuCách diễn đạt bình thườngÁo nâu liền với áo xanhNông thôn cùng với thị thành đứng lên “Tất cả nông dân, công nhân, người sống ở nông thôn, người sống ở thị thành đều đứng lên.” Cách nói ngắn gọn, giàu sức gợi hình, gợi cảm . Thông báo sự việc.So sánh 2 cách diễn đạt sau và rút ra nhận xét ?I. Hoán dụ là gì? Hoán dụ là . sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có . với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt .Tiết 109: HOÁN DỤgọi tênquan hệ gần gũi Ví dụ: Những tà áo dài tung bay xuống phố.Những cô gái Việt NamII. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?- Áo nâu- Áo xanhNgười nông dân.Người công nhân.(Sự vật) - Nông thôn- Thị thànhNgười sống ở nông thôn.Người sống ở thành thị. (Vật chứa đựng) (Vật bị chứa đựng) (Dấu hiệu) có quan hệ gần gũi có quan hệ gần gũi Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật- Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật;- Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng;II. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?(Một bộ phận)Bàn tay ta Người lao động (Toàn thể)Lấy một bộ phận để gọi toàn thể.Tiết 109: HOÁN DỤ Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. ( Hoàng Trung Thông ) -Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật;-Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng;-Lấy một bộ phận để gọi toàn thể;II. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?Một cây làm chẳng nên nonBa cây chụm lại nên hòn núi cao. - “Một” - “Ba”Số ít, sự đơn lẻ Số nhiều, sự đoàn kết(Cụ thể) (Trừu tượng) Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượngTiết 109: HOÁN DỤII. Các kiểu hoán dụ:- Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật;- Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng;- Lấy một bộ phận để gọi toàn thể;- Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội vềTình cờ chú cháuGặp nhau Hàng Bè. 	 ( Tố Hữu )Chiến tranh Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.Tiết 109: HOÁN DỤ “đổ máu” “Huế” Người dân xứ Huế Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựngII. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?III. Luyện tập:*Bài 1/tr75:Chỉ ra phép hoán dụ và mối quan hệ giữa các sự vật:Cô dâu và phụ dâu trong trang phục áo chàmCâuPhép hoán dụ Mối quan hệ a bNgười dân ở nông thôn.Làng xóm taVật chứa đựng gọi vật bị chứa đựngMười nămThời gian trước mắtTrăm nămThời gian lâu dàiCái cụ thể gọi cái trừu tượng CâuPhép hoán dụ Mối quan hệ c d Người Việt BắcÁo chàmDấu hiệu của sự vật gọi sự vậtTrái đấtNhân loạiVật chứa đựng gọi vật bị chứa đựngII. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?III. Luyện tập:*Bài 1/tr 84: Chỉ ra phép hoán dụ và mối quan hệ giữa các sự vật:*Bài 2/tr 84: So sánh ẩn dụ và hoán dụ; cho ví dụ :- Ví dụ:Người cha mái tóc bạc. ( Minh Huệ) - Dựa vào quan hệ gần gũi.- Ví dụ: Bàn tay ta làm nên tất cảCó sức người sỏi đá cũng thành cơm. ( Hoàng Trung Thông)- Dựa vào quan hệ tương đồng. HOÁN DỤẨN DỤ * Khác nhau:* Giống nhau: -Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác. -Nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.So sánh: Ẩn dụ và Hoán dụII. Các kiểu hoán dụ:Tiết 109: HOÁN DỤI. Hoán dụ là gì?III. Luyện tập:*Bài 1/tr 84: Chỉ ra phép hoán dụ và mối quan hệ giữa các sự vật:*Bài 2/tr 84: So sánh ẩn dụ và hoán dụ; cho ví dụ : Tìm hình ảnh có sử dụng phép hoán dụ:Khang là một chân sút của đội bóng.b. Khi tôi bước vào, cả phòng đều nhìn tôi.Tiết 109: HOÁN DỤchân sútcả phòngHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ* Học bài : - Nắm khái niệm và các kiểu hoán dụ.- Làm bài tập 3 viết chính tả.- Viết đoạn văn có sử dụng hoán dụ.* Soạn bài : “Tập làm thơ bốn chữ”- Luật làm thơ 4 chữ- Chuẩn bị một bài thơ 4 chữ