Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 99: Lượm (Tố Hữu) - Trương Thị Thúy Vân

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNGQUí THẦY Cễ VỀ DỰ GIỜ TIẾT HỌC HễM NAY !GIÁO VIấN: Trương Thị Thỳy VõnTiết 99LượmTố HữuI. TèM HIỂU CHUNG : Em hóy giới thiệu đụi nột về tỏc giả Tố Hữu ?1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) Tiết 99 LƯỢM Tố Hữu Tố Hữu ( 1920 – 2002)- Tờn khai sinh: Nguyễn Kinh Thành - Quờ: Thừa Thiờn Huế - Là nhà cỏch mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam.I. TèM HIỂU CHUNG : Em hãy giới thiệu xuất xứ bài thơ Lượm ?1. Tác giả :2. Tác phẩm : SGK/75Tiết 99 LƯỢM - Bài thơ “Lượm” viết năm 1949- trong thời kì kháng chiến chống Pháp, in trong tập thơ “Việt Bắc”Tố Hữu “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe những tấm gương chiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chú em họ của tôi. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưa thưư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ Lượm, thấy nhưư còn đâu đây dáng điệu dễ thưương khuôn mặt còn trẻ con nhưưng rất cứng cỏi của nó”.(Tố Hữu. Nhớ lại một thời, NXB Văn học – 2000)Nhà thơ có lần tâm sự : Tố Hữu năm 1949 Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI. TèM HIỂU CHUNG :1. Tác giả :2. Tác phẩm : (sgk)3. Đọc - giải nghĩa từ:* Bố cục: Tiết 99 LƯỢM Tố Hữu3 phầnI. TèM HIỂU CHUNG:* Bố cục:P1 : Từ đầu -> Cháu đi xa dần: Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháuP2 : Tiếp theo -> hồn bay giữa đồng : Chuyến đi liên lạc cuối cựng và sự hy sinh của LượmP3 : Còn lại : Hình ảnh Lượm sống mãi Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI.TèM HIỂU CHUNG:II. TèM HIỂU VĂN BẢN:1) Hỡnh ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ:Trang phụcHình dángCử chỉLời nói- cái xắc xinh xinh - ca lô đội lệch- Loắt choắt, thoăn thoắt, nghờnh nghờnh, như con chim chớch, mỏ đỏ bồ quõn- huýt sáo, cười híp míChỏu đi liờn lạc vui lắm chỳ a .thớch hơn ở nhà! Xinh xắn. Nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch Hồn nhiên, vui vẻ, yêu đờiChõn thật, tự nhiờnĐoạn thơ (từ khổ 2 – 5) được miờu tả ntn? (Hỡnh dỏng, trang phục, cử chỉ, hỡnh dỏng, lời núi?)  =>Lượm là một chú bé hồn nhiên, vui tươi, nhanh nhẹn, say mê công tác kháng chiến. Tiết 99 LƯỢM Tố HữuQua trang phục, hỡnh dỏng, cử chỉ, lời núi ta thấy Lượm ntn?Em thớch nhất chi tiết nào ở Lượm? Vỡ sao?1) Hỡnh ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ:2) Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến liờn lạc cuối cựng: Hình ảnh Lưượm trong chuyến công tác cuối cùng có gì đáng chú ý ? Vụt qua mặt trậnĐạn bay vèo vèo Thuư đề thưuợng khẩnSợ chi hiểm nghèo ?-> Hành động nhanh, khẩn trương-> Gợi tình thế ác liệt của cuộc chiến tranh.-> Thái độ thách thức, bất chấp nguy hiểm. => Lưượm hồn nhiên, hăng hái, dũng cảm, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ đưược giao. Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI. TèM HIỂU CHUNG:II. TèM HIỂU VĂN BẢN:Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng...	 	Bỗng loè chớp đỏ	Thôi rồi, Lưượm ơi!	Chú đồng chí nhỏ	Một dòng máu tươi! -> Cái chết đến bất ngờ, đột ngột? Sự hy sinh của Lượm gợi cho em cảm xúc gì?Cái chết cao đẹp, nhẹ nhàng, thanh thản. Lưượm nhưư một thiên thần nhỏ đang yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương. Linh hồn của em hóa thân vào thiên nhiên đất nước. => cỏi chết anh hựng mà thiờng liờng, cao cảLượm đó hy sinh, em yờn nghỉ ở đõu? Ta tưởng như Lượm đang làm gỡ?- Ra thế Lưượm ơi !...- Thôi rồi, Lưượm ơi!- Lưượm ơi, còn không ? Câu thơ tách làm hai dòng như góy làm đụi -> thái độ sững sờ trưước tin Lưượm hi sinh.Câu cảm thán ngắt làm hai vế -> Bộc lộ cảm xúc nghẹn ngào đau xót, tiếc thưương.? Nhận xét cấu tạo của các câu thơ và nêu tác dụng trong việc bộc lộ cảm xúc của tác giả ?? Khi nghe tin Lưuợm hi sinh tác giả không khỏi ngỡ ngàng, bàng hoàng, đau xót . Em hãy tìm những câu thơ thể hiện tình cảm của tác giả ? Câu hỏi tu từ : bộc lộ cảm xúc đau xót, ngỡ ngàng không muốn tin rằng Lưượm không còn nữa. Tiết 99 LƯỢM Tố Hữu ...tự nhiên, tôi khẽ thốt lên Lượm ơi, còn không? Không! Những anh hùng dù nhỏ tuổi như cháu không bao giờ chết. Cuộc kháng chiến của nhân dân ta có rất nhiều dũng sĩ thiếu nhi như cháu Lượm, càng ngày càng nhiều không thể nào đếm xuể, không thể nào biết hết. Có lẽ đó cũng là một đặc trưng. Một niềm tự hào lớn của dân tộc ta vốn có truyền thống lâu đời như Trần Quốc Toản ngày xưa vậy. (Trích hồi kí “Nhớ lại một thời” – Tố Hữu)1) Hỡnh ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ:2) Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến liờn lạc cuối cựng:3) Hỡnh ảnh Lượm cũn sống mói:Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênhCa lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng? Vì sao cuối bài tác giả lại lặp lại hai khổ thơ đầu với hình ảnh Lượm vui tươi, nhí nhảnh, yêu đời ? => Hỡnh ảnh Lượm vẫn sống mói trong lũng tỏc giả , trong lũng mọi người. Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI. TèM HIỂU CHUNG:II. TèM HIỂU VĂN BẢN:1. Nghệ thuật:III. TỔNG KẾT:? Em hãy cho biết bài thơ này được làm theo thể thơ nào?? Tỡm cỏc từ lỏy cú trong bài thơ, cho biết tỏc dụng của chỳng? Thể thơ 4 chữ Nhiều từ lỏy, cú giỏ trị gợi hỡnh và giàu õm điệu => Thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật.2. Nội dung:Em cảm nhận được ý nghĩa nội dung nào sõu sắc nào từ bài thơ?2. Nội dung:Bài thơ khắc họa hỡnh ảnh một chỳ bộ dũng cảm hi sinh vỡ nhiệm vụ khỏng chiến. Đú là một hỡnh tượng cao đẹp trong thơ Tố Hữu. Đồng thời bài thơ đó thể hiện chõn thật tỡnh cảm mến thương và cảm phục của tỏc giả dành cho chỳ bộ Lượm núi riờng và những em bộ yờu nước núi chung. Để tránh trùng lặp gây nhàm chán.B. Thể hiện sắc thái quan hệ và tình cảm trong các trường hợp khác nhau giữa tác giả và Lượm.C. Cả A và B đúng Trong bài thơ, tại sao nhà thơ gọi Lượm bằng nhiều cách khác nhau nhưư : Chú bé, cháu, Lượm, đồng chí, chú đồng chí nhỏ ? 1) Hỡnh ảnh Lượm trước khi hi sinh:2) Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến liờn lạc cuối cựng:3) Tỡnh cảm của tỏc giả: Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI. TèM THIỆU CHUNG:II. TèM HIỂU VĂN BẢN:IV. LUYỆN TẬP:IIII. TỔNG KẾT:-Nhanh như cắt:1. Chú bé 2. Cháu, Lượm3. Đồng chí4. Chú đồng chí nhỏABB. Cách gọi của một người lớn với một em trai nhỏ, thể hiện thân mật nhưng chưưa phải gần gũi lắmA. Coi Lượm nhưư một người đồng chí, một người bạn ngang hàng, gắn bó với mình trong nhiệm vụ chung C . Cách gọi vừa thân thiết, trìu mến , vừa trân trọng, bình đẳng với một chiến sĩ nhỏ tuổi.D. Thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết nhưư người thân, ruột thịt trong gia đình. Em thử nối từ ở cột A với ý ở cột B sao cho phù hợp ? Tiết 99 LƯỢM Tố HữuI. TèM THIỆU CHUNG:II. TèM HIỂU VĂN BẢN:CÂU HỎI, BÀI TẬP CỦNG CỐ:LệễẽMBOÁNCHệếTOÁHệếUGẹIEÄUDAÙNTệỉLAÙYGCAÛMDUếNNhõn vật chớnh trong tỏc phẩm vừa học?Thể thơ trong bài thơ Lượm là thể thơ nào ? Tỏc giả của bài thơ Lượm?Cõu “ Cỏi đầu nghờnh nghờnh” miờu tả gỡ ?Một trong những nột nghệ thuật đặc sắc của bài thơ này ? Trũ chơi ụ chữĐức tớnh cao đẹp nhất của chỳ bộ Lượm là gỡ? HƯỚNG DẪN TỰ HỌC * Tiết này: - Học thuộc lòng bài thơ Luượm – Tố Hữu Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Lưuợm* Tiết sau: - Soạn bài Cụ Tụ : Tỡm hiểu tỏc giả, tỏc phẩm, trả lời cỏc cõu hỏi SGK.