Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Bài 5: Nam quốc sơn hà (Sông núi nước Nam - Lí Thường Kiệt)

NAM QUỐC SƠN HÀ(Sông núi nước Nam) -Lí Thường Kiệt-南國山河南 國 山 河 南 帝 居截 然 分 定 在 天 書如 何 逆 虜 來 侵 犯汝 等 行 看 取 敗 虛I.Đọc -Tìm hiểu chung 1.ĐọcNAM QUỐC SƠN HÀNam quốc sơn hà Nam đế cư,Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. NAM QUỐC SƠN HÀ(Sông núi nước Nam) -Lí Thường Kiệt- I. Đọc -Tìm hiểu chung2.Tác giả-Chưa rõ tác giả-Tương truyền của Lý Thường Kiệt +(1019 – 1105) tên thật là Ngô Tuấn, quê ở Hà Nội +Là một danh tướng thời nhà Lý3.Tác phẩma.Hoàn cảnh ra đời Năm 1077 trong cuộc kháng chiến chống giặc Tống xâm lược đời Lí (thế kỉ XI)I.Tìm hiểu chung3.Tác phẩm a.Hoàn cảnh ra đờib.Thể loại-Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật:+Viết bằng chữ Hán.+4 câu,mỗi câu 7 chữ+Câu 1,2,4 hoặc 2,4 hiệp vần với nhau ở tiếng cuối c.Bố cục Phần 1(hai câu thơ đầu)Phần 2(hai câu thơ cuối)Lời khẳng định chủ quyền của đất nước .Quyết tâm bảo vệ chủ quyền ,độc lập dân tộc.II.Đọc –hiểu văn bản1.Hai câu thơ đầu Câu 1: “Nam quốc sơn hà Nam đế cư” (Sông núi nước Nam vua Nam ở)*Nam quốc = Bắc quốc)(nước Nam) (nước Trung Hoa)Thể hiện chủ quyền độc lập của ta *“Nam đế ” = Bắc đế (vua Nam) (vua Bắc) “đế ” = vua (nước lớn)“vương” = vua (nước nhỏ,chư hầu ) Nam đế > Nam vương Tự hào, tự tôn dân tộcII.Đọc –hiểu văn bản1.Hai câu thơ đầuCâu 2:Tiệt nhiên định phận tại thiên thư(Vằng vặc sách trời chia xứ sở)+Tiệt nhiên: rõ ràng,không thể khác+Định phận:định phần,phần nào ra phần khác+Thiên thư :sách trời(ý nói tạo hóa)-Thái độ tự tin,chắc chắn của người nói,sự vững vàng của tư tưởng,niêm tin sắt đá vào chân lí-Khẳng định nước Nam là của người Việt là điều hiển nhiên không thể thay đổi Nam quốc sơn hà Nam đế cư,Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.(Sông núi nước Nam vua Nam ởVằng vặc sách trời chia xứ sở)+Khẳng định chủ quyền đất nước,quyền độc lập,bình dẳng của dân tộc ta+Niềm tự hào ,tự tôn dân tộc,thái dộ hiên ngang,kiêu hãng.II.Đọc –hiểu văn bản Câu 3:Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm(Giặc dữ cớ sao phạm đến đây)+nghịch:phản lại ý trời,không tuân theo sự sắp đặt của tạo hóa+lỗ:quân địch mọi rợthái độ khinh miệt+lai xâm phạm:đến lấn chiếm quyền lợi của người khác -Vạch trần đầy đủ tội trạng ,cảnh báo hành động xâm lược,liều lĩnh ,phi nghĩa của kẻ thù - Thể hiện thái độ căm phẫn,tức giận .2.Hai câu thơ sauII.Đọc –hiểu văn bản2.Hai câu thơ sauCâu 4: Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư(Chúng mày nhất định phải tan vỡ)Dõng dạc,chắc nịch,đầy kiêu hãnh+Cảnh báo sự thất bại nhục nhã không thể tránh khổi của quân địch nếu chúng cố tình xâm lược nước ta+Khẳng định sưc mạnh,lòng quyết tâm bảo vệ độc lập chủ quyền lãnh thổ của quân và dân ta trước mọi kẻ thù xâm lược«Như hà nghịch lỗ lai xâm phạmNhữ đẳng hành khan thủ bại hư»(Giặc dữ cớ sao phạm đến đâyChúng bay nhất định phải tan vỡ)Hai câu cuối : Nêu lên một nguyên lí có tính chất hệ quả+Vạch trần tội trạng của kẻ thù+Khẳng định qyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổIII.Tổng kết1.Nội dung Bài thơ là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định chủ quền về lãnh thổ và nêu ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược. 2.Nghệ thuật +Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt,từ ngữ cô đọng,hàm súc +Kết hợp biểu cảm với biếu ý +Giọng thơ dõng dạc,đanh thép,trang trọng,hào hùng.