Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Bài 29: Nam châm vĩnh cửu

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ TIẾT VẬT LÝ LỚP 9A3Năm 1820 nhà bác học Ơ-xtét người Đan Mạch phát minh ra sự liên hệ giữa điện và từ (mà hàng nghìn năm về trước con người vẫn coi là hai hiện tượng tách biệt, không liên hệ gì với nhau), là cơ sở cho sự ra đời của động cơ điện, giải phóng sức lao động cho con người. Với những ý nghĩa quan trọng đó chúng ta sẽ nghiên cứu điện và từ qua chương II. Điện từ họcTổ Xung Chi (429 - 500) là nhà phát minh của Trung Quốc thế kỉ V. Ông đã chế ra xe chỉ nam.Đặc điểm của xe này là dù xe có chuyển động theo hướng nào thì hình nhân trên xe cũng chỉ tay về hướng Nam.Bí quyết nào đã làm cho hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam? Qua bài học này các em sẽ tìm được câu trả lời.C1 Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam châm ở lớp 5 và lớp 7, hãy đề xuất và thực hiện một thí nghiệm để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không?C2: Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như hình 21.1+ Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?+Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại, kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận xét?NamBắcTừ cực NamTừ cực Bắc2- Kết luận: Bình thường, kim (hoặc thanh) nam châm tự do, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam-Bắc địa lý. Một cực của nam châm (còn gọi là từ cực) luôn chỉ hướng Bắc được gọi là cực Bắc, còn cực kia luôn chỉ hướng Nam được gọi là cực Nam.Kim nam ch©m ( Nam ch©m thö) Nam ch©m ch÷ UNam ch©m th¼ngSN Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau. Quan sát hiện tượng, cho nhận xét.C3C4 Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra đối với các nam châm?2- Kết luận:Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau thì chúng hút nhau nếu các cực khác tên, đẩy nhau nếu các cực cùng tên.C5Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ hướng Nam? Vì cánh tay của hình nhân đặt trên xe là một nam châm vĩnh cửu mà phần ngón tay là cực từ nam của nam châm và hình nhân này được đặt trên một trục và quay độc lập so với xe.Một số ứng dụng của nam châm trong đời sốngLoa ĐiệnĐộng Cơ ĐiệnLA BÀNC6- La bàn gồm những bộ phận nào ? - Bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng ? Giải thích - La bàn gồm hai bộ phận chính là kim nam châm và mặt số. - Bộ phận có tác dụng chỉ hướng là kim nam châm. vì tại mọi vị trí trên Trái Đất ( trừ ở hai địa cực) kim nam châm luôn chỉ hướng Nam-Bắc.C8NSCực Nam12Cực Bắc- Học thuộc phần ghi nhớ.- Đọc phần “Có thể em chưa biết”/ SGK- trang 60.- Làm bài tập 21.1→ 21.6/ SBT- trang 26.- Xem trước bài “TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐiỆN – TỪ TRƯỜNG”HƯỚNG DẪN VỀ NHÀLuËt ch¬i: Cã 3 hép quµ kh¸c nhau, trong mçi hép quµ chøa mét c©u hái vµ mét phÇn quµ hÊp dÉn. NÕu tr¶ lêi ®óng c©u hái th× mãn quµ sÏ hiÖn ra. NÕu tr¶ lêi sai th× mãn quµ kh«ng hiÖn ra. Thêi gian suy nghÜ cho mçi c©u lµ 15 gi©y. HỘP QUÀ MAY MẮNHép quµ mµu vµng012345678910Tính giờTrên thanh nam châm chỗ nào hút sắt mạnh nhất ?A. Phần giữa của thanh.B. Chỉ có từ cực Bắc.C. Cả hai từ cực.D. Mọi chỗ đều hút sắt mạnh như nhau.ABCDHép quµ mµu xanh  Một nam châm thẳng đã mất hết màu sơn và chữ. Nêu cách nhận biết lại các từ cực của nó012345678910Tính giờHép quµ mµu TÝm Có một thanh nam châm thẳng bị gãy tại chính giữa của thanh, hỏi lúc này một nửa của thanh nam châm sẽ như thế nào?Chỉ còn từ cực BắcChỉ còn từ cực NamCòn một trong hai từ cực Vẫn có hai từ cực Nam và từ cực BắcABCD012345678910Tính giờ