Giáo án Công nghệ Lớp 6 - Mô đun 2: Nấu ăn - Tiết 53+54: Dụng cụ nấu ăn và ăn uống

Mô đun II. NẤU ĂN
Tiết 53. Bài 1. DỤNG CỤ NẤU ĂN VÀ ĂN UỐNG
(tiết 1)
I. Mục tiêu
	- Trình bày được cách sử dụng, bảo quản bếp nấu, dụng cụ nấu, dụng cụ cắt, thái, xay, giã.
- Kể được tên của các loại dụng cụ nấu ăn và ăn uống.
- Vận dụng được những hiểu biết về dụng cụ nấu ăn vào việc sử dụng, bảo quản dụng cụ nấu ăn của gia đình.
- Có ý thức cẩn thận khi sử dụng các loại đồ dùng nấu ăn tại gia đình.
	II. Chuẩn bị
- Nội dung tinh giản: Không
- Đồ dùng: Máy chiếu
III. Tổ chức dạy học.
1. Ổn định tổ chức (1’)
2. Các hoạt động:
HĐ1: Khởi động (10’)
Mục tiêu: Kể được tên của các loại dụng cụ nấu ăn và ăn uống.
- HS điều hành: Các bạn sẽ tham gia chơi trò chơi” Tiếp sức”
- 3 đội chơi, mỗi đội có 2 bạn và thực hiện 2 loại dụng cụ trong thời gian 2 phút
(1 bạn trong một đội sẽ viết song song tên của 2 loại d/c và luôn phiên nhau)
Đội 1: Bếp nấu, dụng cụ nấu
Đội 2: Dụng cụ cắt, thái, xay, giã; Dụng cụ bày thức ăn và ăn uống
Đội 3: Dụng cụ rửa và vệ sinh nhà bếp; Dụng cụ đựng lương thực thực, thực phẩm.
- Đội nào nhanh, chính xác sẽ nhận được phần thưởng.
- 3 đội về chỗ. HS điều hành công bố kết quả
- GV: 3 đội đã viết được tên các loại dụng cụ dùng trong nấu ăn và ăn uống. Trong mô đun 2 nấu ăn tiết đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu về 3 loại dụng cụ đầu tiên đó là bếp nấu, dụng cụ nấu, dụng cụ cắt, thái, xay, giã còn 3 loại dụng cụ còn lại tiết sau chúngta sẽ tìm hiểu. Vậy để biết được cách sử dụng và cách bảo quản của 3 dụng cụ trên ntn chúng tacùng tìm hiểu bài học hôm nay.
GV & HS
Nội dung
HĐ2: Tìm hiểu về cách sử dụng và bảo quản 3 loại dụng cụ (32)
Mục tiêu: Trình bày được tác dụng, cách sử dụng, bảo quản bếp nấu, dụng cụ nấu, dụng cụ cắt, thái, xay, giã.
- GV hướng dẫn HS cách thực hiện 
Qua hoạt động cá nhân ở nhà, các em hãy hoạt động nhóm hoàn thiện theo mẫu bảng sau:
- Dãy 1: Dụng cụ cắt, thái, xay, giã.
- Dãy 2: Bếp nấu.
- Dãy 3: Dụng cụ nấu.
3 dãy lần lượt treo kết quả, báo cáo
- Đại diện nhóm treo kết quả và trình bày trên hình vẽ.
- Các nhóm khác nhận xét, chia sẻ, bổ sung)
* Sử dụng
? Bếp củi, than, dầu đặt dụng cụ nấu lên trước sau đó mới nhóm bếp được không? Tại sao?
- Không được vì khó nhóm bếp, khi nhóm bếp cháy ban đầu có nhiều khói ảnh hưởng đến thức ăn
? Tại sao không tắt bếp củi, dầu, than để nhấc dụng cụ nấu xuống gống như bếp ga, điện.
- Khi nhóm bếp lại mất thời gian
?Sử dụng bếp điện an toàn và hiệu quả theo bạn lên sd ntn?
- Đọc kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng
- Trong khi dùng cần sử dụng theo đúng yêu cầu như điều chỉnh nhiệt độ phù hợp, không để nước, thức ăn rơi ra bếp 
- Sau khi sử dụng cần lau chùi vệ sinh và để nơi khô ráo.
- khi cắm điện tay phải khô, chân phải đi dép hoặc giày 
* Bảo quản
?Củi chưa khô hẳn cho lên gác bếp củi có an toàn không? Tại sao?
? Ngoài những loại bếp mà bạn vừa kể tên bạn còn biết thêm loại bếp nào nữa không
- Bếp cồn, bếp đun sinh học, bếp đun củi cải tiến, bếp than củi điện, bếp chấu 
? Vậy khi sử dụng và bảo quản các loại bếp đúng cách có tác dụng gì.
- Tiết kiệm được tiền cho gia đình không phải mua bếp mới
- Tiết kiệm được nguyên liệu như củi, than, dầu, điện cho gđ và đất nước đồng thời không làm ảnh hưởng đến môi trường.
- Chiếu slide 10 về một số loại bếp để HS biết
* HS liên hệ tại gđ
- Gv nhận xét, chốt kiến thức
- Đại diện nhóm . treo kết quả và trình bày trên slide 11, 12
* Sử dụng
? Nồi đồ tôi luộc rau ở dười còn bên trên tôi vẫn hấp bình thường có được không? Tại sao?
- Cách của bạn kết hợp hai trong một,tiết kiệm được thời gian, năng lượng rất hay nhưng không hiệu quả ở chỗ rau luộc ở dưới cần chín thôi chứ không nhừ, bên trên hấp lúc muốn kiểm tra rau luộc được hay chưa nhấc nồi hấp ra rất nguy hiểm, muốn dùng nước lộc thì lại phải thay nước để hấp tiếp
? Nồi nấu trên các loại bếp thường có quai để nhấc xuống, vậy khi đun cần lưu ý gì.
- Lưu ý không để lửa quá to làm quai nồi có phần nhựa sẽ bị chảy nguy hiểm cho người sử dụng, lửa to làm nhanh hết nước gây cháy xém, ố nồi 
? Theo tôi được biết đã gọi là chảo thì có thể dùng để rán, rang, xào được hết có đúng không. Nếu không đúng thì bạn giải thích cho tôi và cả lớp cùng hiểu
- Không đúng vì có hai loại chảo một loại chuyên dùng để rán có lớp chống dính, một loại chuyên dùng để rang, xào. Nếu sử dụng đúng loại thì sẽ dùng được bền lâu và lưu ý là dùng đũa, muôi gỗ để dùng, không mất tiền mua cái mới đặc biệt là chảo rán
* Bảo quản
? Với chảo, nồi bị cháy xém mà không dùng giấy nhám, vật sắc nhọn để cọ rửa theo bạn làm cách nào để làm sạch được chúng
- Ngâm nước cho bở, dùng búi chùi nhôm cọ nhẹ nhàng sau đó rửa bằng dầu rửa và rửa lại bằng nước sạch và úp nơi khô ráo tránh nơi ẩm ướt
? Tại sao không chứa thức ăn có vị mặn, chua vào dụng cụ nấu qua đêm
- Có muối, có a xít sẽ ăn mòn kim loại như nồi, chảo
- Không có lợi cho sức khỏe và làm hỏng dụng cụ nấu.
* HS liên hệ tại gđ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức
- Đại diện nhóm .treo kết quả và trình bày trên slide 13,14
- Các nhóm khác, nhận xét, chia sẻ
* Sử dụng
? Theo tôi để không tốn tiền thì có thể dùng dao để tạo hình cho su hào như trong hình mà không cần đến dụng cụ tạo hình. Còn ý kiến của bạn thế nào?
- Dùng dao cũng được tuy nhiên mất thời gian và còn có thể gây đứt tay, món ăn nhìn không đẹp do vậy hãy dùng dụng cụ tạo hình làm món ăn đẹp, hấp dẫn hơn
? Với lạc vừng tôi không dùng cối chày giã mà tôi dùng máy xay tôi xay có được không? Tại sao?
- Được vì máy xay thường có xay được cả khô và cả ướt nhưng vừng lạc lên dùng chày cối để giã nhìn sẽ ngon hơn
* Bảo quản
? Khi thái và khi chặt, băm thì dùng loại dao, thớt nào
- Dùng dao thái và dùng thớt có thể mỏng hơn, nhỏ hơn
- Dao băm, chặt và dùng thớt to, dày để dễ thực hiện
 ? Có nên hơ nóng dao trên lửa để cắt một số vật dụng khác như ống nhựa cứng không? Vì sao?
- Chúng ta đã biết sự giãn nở vì nhiệt của các chất do vậy nếu hơ dao trên lửa thì kim loại sẽ nở ra và yếu đi nếu dùng dao lúc đó sẽ cắt được nhưng sẽ nhanh hỏng dao hơn.
? Tại sao một số dụng cụ bằng kim loại lại hay bị gỉ sắt ví dụ như con dao
- Dùng xong không rửa và phơi khô
- Để nơi có khí hậu ẩm ướt hoặc để ngoài trời có nước mưa dính vào và trong nước mưa có a xít làm cho dao nhanh bị han gỉ
- GV nhận xét, bổ sung và chốt KT cho từng nội dung
 Dụng cụ
Nội dung
Bếp nấu
DC nấu
DC cắt, thái, xay, giã
Tác dụng
Cách SD
Cách bảo quản
1. Bếp nấu
- Mục 
2. Sử dụng và bảo quản dụng cụ nấu
3. Dụng cụ cắt, thái, xay, giã.
* HD về nhà (2’)
a. Bài cũ: Liên hệ thực tế tại gia đình trình bày cách sử dụng, bảo quản bếp nấu, dụng cụ nấu, dụng cụ cắt, thái, xay, giã.
b. Bài mới: Thực hiện nội dung 4,5,6(dụng cụ bày dọn thức ăn và ăn uống; dụng cụ rửa, vệ sinh TP, nhà bếp; dụng cụ chứa nguyên liệu thực phẩm) theo mẫu bảng như nội dung 1,2,3. Thực hiện trả lời câu hỏi trong phần C
 Dụng cụ
Nội dung
Bếp nấu
DC nấu
DC cắt, thái, xay, giã
Tên dụng cụ
Tác dụng
Cung cấp nhiệt nấu chín thực phẩm
- Đựng TP và truyền nhiệt từ bếp nấu làm chín thực phẩm.
- Làm nhỏ, tạo hình cho thực phẩm
Cách SD
- Bếp củi, bếp than, bếp dầu: nhóm bếp –> lửa cháy –> đặt dụng cụ nấu lên
- Bếp gas, bếp điện: đặt dụng cụ nấu lên –> bật bếp hoặc cắm điện
- Lựa chọn và sử dụng phù hợp với mục đích nấu ăn
- Dùng để cắt, thái, tạo hình hoặc nghiền nhỏ thực phẩm
Cách bảo quản
- Không để nước, thức ăn trào ra bếp
- Không để vật dụng dễ cháy gần bếp đun
- Vệ sinh sạch sẽ sau khi dùng
- Không:
+ Để dụng cụ nấu bị cháy xém
+ Xào, nấu thức ăn mặn
vào chảo rán
+ Để thức ăn có vị mặn, chua qua đêm
+ Dùng vật dụng sắc, nhọn để cọ rửa, cạo
- Rửa sạch, úp khô sau khi dùng
- Không dùng dao cắt thái để chặt vật cứng
- Rửa sạch, phơi khô
và để đúng nơi quy định tránh bị gỉ, mốc, bám bẩn
Tiết 54. Bài 1. DỤNG CỤ NẤU ĂN VÀ ĂN UỐNG
(tiết 2)
I. Mục tiêu
- Trình bày được tác dụng, cách sử dụng, bảo quản các dụng cụ, đồ dùng nấu ăn trong gia đình. 
- Vận dụng được những hiểu biết về dụng cụ nấu ăn vào việc sử dụng, bảo quản dụng cụ nấu ăn của gia đình
- Có ý thức cẩn thận khi sử dụng các loại đồ dùng nấu ăn tại gia đình.
II. Chuẩn bị
- Nội dung tinh giản: Không
- Đồ dùng: Không
III. Tổ chức dạy học.
GV & HS
Nội dung
HĐ1: Khởi dộng (3’)
? Hãy nêu cách sử dụng và bảo quản bếp nấu?
- BHT điều hành tổ chức, nhận xét.
- GV giới thiệu vào bài.
HĐ2: Tìm hiểu các loại dụng cụ nấu ăn (20’)
MT: Trình bày được tác dụng, cách sử dụng, bảo quản các dụng cụ, đồ dùng nấu ăn trong gia đình. 
- GV cho HS liên hệ tại gđ
? Kể tên các loại dụng cụ bày dọn thức ăn
- mâm, bàn, bát, đĩa 
? Nêu cách sử dụng trong bữa ăn và cách bảo quản
- SD: bát đựng thức ăn có nước hoặc để ăn cơm; đĩa để thức ăn ít nước, khô 
- HS hđ cá nhân, báo cáo, chia sẻ. GV nx,kl
? Liên hệ tại gđ về các dụng cụ rửa và vệ sinh thực phẩm, nhà bếp về cách sử dụng, bảo quản
- TP: chậu, bồn rửa, bát, nồi, chảo... sau khi dùng xong rửa sạch để đúng nơi quy định
- Nhà bếp: chậu, chậu, chổi lau sau khi dùng xong rửa sạch, phơi khô để đúng nơi quy định
- HS hđ cá nhân, báo cáo, chia sẻ. GV nx, kl
? Kể tên các loại dụng cụ chứa đựng lương thực, thực phẩm dự trữ tại gđ
- xô, thùng, túi, bao, chai, lọ, nồi, bát, hộp...
- SD: tùy thuộc vào từng loại thực phẩm mà chọn các dụng cụ chứa đựng phù hợp
- BQ: Sau khi sử dụng cần được vệ sinh sạch với dụng còn dùng tiếp, để nơi khô ráo, sạch sẽ
- HS hđ cá nhân, báo cáo, chia sẻ. GV nx, kl
? Khi SD, BQ đúng cách có tác dụng gì
- HS hđ cá nhân, báo cáo, chia sẻ
- GV nhận xét, chia sẻ
HD3: HS cách thực hiện bài tập (20’)
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức để thực hiện bài tập
1. Chơi trò chơi: Ai là người nội trợ thông minh
- GV tổ chức trò chơi cho HS các nhóm tham gia để vận dụng kiến thức thực hiện giải quyết câu hỏi
- GV ghi tên món ăn lên bảng. HS hđ nhóm cặp tg 5’ ghi tên các dụng cụ làm sạch TP, và dụng cụ nấu cho phù hợp
- Món ăn: lạc rang, rau muống luộc, rau cải xào, cá kho
- Đại diện báo cáo, chia sẻ, bổ sung
- Các nhóm trao đổi kết quả, chấm điểm. GV nhận xét, bổ sung
- HS tiếp tục hđ nhóm cặp tg5’ hoàn thiện nội dung bài tập 2
- Đại diện báo cáo, chia sẻ. GV nhận xét, kl
- GV chốt kiến thức
- Cần sử dụng đúng các loại dụng cụ, đồ dùng phục vụ cho nấu ăn và bày món ăn
- Bảo quản các loại dụng cụ, đồ dùng theo yêu cầu của từng loại 
b. Giải quyết tình huống.
- Việc Lan cất trữ thức ăn trong nồi để vào tủ lạnh là chưa đúng vì nếu để lâu, vị mặn (muối) của thức ăn sẽ ăn mòn, làm hỏng nồi. 
- Cách sử dụng bếp gas của Nam là không đúng và không an toàn vì khi sử dụng bếp gas, phải đặt nồi lên bếp trước rồi mới bật bếp. Nấu xong, tắt bếp nhấc nồi ra khỏi bếp. 
- Việc Mai cho tất cả dụng cụ ăn và dao, thớt vào chậu rửa cùng nhau là chưa đúng vì không đảm bảo an toàn, dễ gây dứt tay nếu sơ ý chạm tay vào lưỡi dao khi rửa bát. 
- Việc Mai úp các dụng cụ vào rổ đem hong khô ngoài nắng là đúng vì sẽ
4. Dụng cụ bày dọn thức ăn
- Lựa chọn dụng cụ bày dọn phù hợp với từng món ăn
- Bày dọn đủ cho số người tham dự bữa ăn
- Xếp đặt nhẹ nhàng trước trong và sau rửa và úp vào nơi quy định, tránh va đập, không để sứt mẻ,
5. Dụng cụ rửa và vệ sinh thực phẩm
- Sử dụng đúng theo yêu cầu của từng loại thực phẩm, nhà bếp
- Sau khi dùng cần vệ sinh sạch, phơi khô, để đúng nơi quy định
6. Dụng cụ chứa đựng lương thực, thực phẩm dự trữ
- Tùy thuộc vào từng loại thực phẩm mà chọn các dụng cụ chứa đựng phù hợp
- Sau khi sử dụng cần được vệ sinh sạch với dụng còn dùng tiếp, để nơi khô ráo, sạch sẽ
* Luyện tập
1. Ghi tên món ăn, dụng cụ sơ chế, dụng cụ nấu
2. Bài tập
a. Tổ chức buổi liên hoan
Dụng cụ chung: Bếp đun, đũa nấu. 
Xoong, nồi để luộc gà và nấu canh bí; dao, thớt để chặt thịt gà; Chảo rán; chảo chuyên dùng để xào nấu; nồi cơm điện hoặc nồi chuyên dùng để nấu cơm; đĩa to để bày thịt gà luộc, món xào, nem rán, đĩa nhỡ để đựng lạc rang, bát to để đựng canh bí đao, bát nhỏ để đựng nước chấm nem, muối chấm thịt gà.
làm cho dụng cụ ăn uống khô ráo, vệ sinh
* HD về nhà (2’)
a. Bài cũ: Khi sử dụng và bảo quản các loại dụng cụ, đồ dùng nấu ăn và bày các món ăn?
b. Bài mới: Đọc, tìm hiểu, trả lời câu hỏi phần A, B.1