Giáo án Khoa học tự nhiên Lớp 6 (Bộ sách Chân trời sáng tạo) - Bài 32: Thực hành quan sát và phân loại động vật

BÀI 32: THỰC HÀNH QUAN SÁT VÀ PHÂN LOẠI ĐỘNG VẬT
Môn học: KHTN lớp 6
Thời gian thực hiện: 1 tiết.
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức: 
- Quan sát hoặc chụp ảnh, quay clip được một số loài động vật ở ngoài thiên nhiên.
- Kể tên, phân loại được một số động vật và phân chia chúng vào các nhóm theo tiêu chí phân loại.
2. Về năng lực: 
2.1. Năng lực chung:
- Năng lực phát hiện vấn đề: Quan sát được các loài động vật trong tự nhiên, nhận diện để phân chia chúng vào các nhóm theo tiêu chí phân loại.
- Năng lực giao tiếp: Thảo luận với các bạn trong nhóm hoàn thành được yêu cầu giáo viên giao.
- Năng lực hợp tác: Hợp tác cùng các thành viên trong thảo luận nhóm.
- Năng lực tự học: Tự nghiên cứu sách giáo khoa, sách tham khảo.
- Năng lực sử dụng CNTT và TT: Truy cập mạng, tìm kiếm tài liệu. Ứng dụng CNTT để làm những PP trình chiếu cho nhóm mình.
2.2. Năng lực chuyên biệt:
- Năng lực kiến thức sinh học: Phân chia được các nhóm theo tiêu chí phân loại
- Năng lực nghiên cứu khoa học: Học sinh trông vai nhà khoa học để tìm hiểu các loài động vật, phân loại học.
3. Về phẩm chất: 
- Tích cực, chăm chi, có trách nhiệm trong hoàn thành nhiệm vụ học tập của cá nhân và của nhóm.
- Trung thực trong học tập, đánh giá các kết quả học tập của bản thân và các bạn.
- Yêu thích bộ môn.
- Say sưa tìm hiểu kiến thức sinh học. Yêu thiên nhiên, có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ các loài động vật cũng như môi trường sống.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
- Vườn trường, công viên, ven đồi, ven núi, vườn quốc gia Tam Đảo.
- Dụng cụ: Máy ảnh, giấy bút, máy quay phim (nếu có).
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu 
 Giới thiệu về sách đỏ Việt Nam.
a) Mục tiêu: 
- Tạo sự tò mò cho học sinh khi chuẩn bị tham gia bài học.
b) Nội dung: 
- Giáo viên giới thiệu về sách đỏ Việt Nam, một số loài động vật nằm trong sách Đỏ Việt Nam mà hôm nay các em được đi tham quan.
c) Sản phẩm: 
- Học sinh lắng nghe, ghi nhanh được tên loài động vật mà giáo viên giới thiệu.
d) Tổ chức thực hiện: 
B1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV hỏi học sinh: Em hiểu gì về Sách Đỏ Việt Nam. Vì sao chúng ta cần tìm hiểu sách Đỏ Việt Nam 
B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Học sinh suy nghĩ trả lời câu hỏi..
B3. Báo cáo kết quả hoạt động
- Đại diện cá nhân trả lời câu hỏi.
B4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:
- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung. 
- GV: Tổng kết, khen ngợi.
- GV: Giới thiệu Sách Đỏ Việt Nam là tài liệu có tính chất quốc gia và mang ý nghĩa quốc tế nhằm công bố danh sách các loài động vật, thực vật ở Việt Nam thuộc loài quý hiếm, đang bị giảm sút số lượng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng. Đây là căn cứ khoa học quan trọng để nhà nước ban hành những nghị định, chỉ thị về việc quản lý, bảo vệ và những biện pháp cấp bách để bảo vệ phát triển những loài động, thực vật hoang dã ở Việt Nam. Dự án sách đỏ Việt Nam được công bố lần đầu tiên vào năm 1992. 
Vườn quốc gia Tam Đảo là tài sản quý của quóc gia, có 307 loài động, trong đó 56 loài động động vật quý hiếm có tên trong sách Đỏ. ( 22 loài thú, 9 loài chim, 17 loài bò sát, 7 loài lưỡng cư, 1 loài côn trùng).
à Hôm nay chúng ta được tham quan vườn quốc gia Tam Đảo, chúng ta sẽ thấy loài động vật được ghi trong Sách Đỏ - Cá Cóc Tam Đảo và rất nhiều loài động vật khác.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
2.1 Hướng dẫn học sinh cách tiến hành quan sát và phân loại một số đại diện động vật ngoài thiên nhiên tại vườn quốc gia Tam Đảo.
a) Mục tiêu: 
- Quan sát hoặc chụp ảnh, quay clip được một số loài động vật ở ngoài thiên nhiên.
- Kể tên được các loài động vật có trong có trong (vườn quốc gia Tam Đảo), phân loại được một số động vật và phân chia chúng vào các nhóm theo tiêu chí phân loại.
 b) Nội dung:
- Quan sát các con vật có trong (vườn quốc gia Tam Đảo), ghi vào sổ tay theo dõi.
- Chụp ảnh, quay phim các loài động vật quan sát được.
c) Sản phẩm
- Tên các loài động vật quan sát được.
- Bộ ảnh chụp được các loài động vật mình nhìn thấy.
- Clip quay được.
d) Tổ chức thực hiện: 
+ B1. Giao nhiệm vụ học tập:
- GV: Chia lớp thành 6 nhóm học sinh.
- Hướng dẫn học sinh các bước tiến hành quan sát và phân loại
Cách tiến hành:
Bước 1. Quan sát hoặc chụp ảnh động vật tại địa điểm nghiên cứu.
Bước 2. Nhận dạng nhanh một số đại diện quen thuộc.
Bước 3. Xác định môi trường sống của động vật: Trên cạn, dưới nước, nơi ẩm ướt, trân cây.
Bước 4. Mô tả đặc điểm đặc trưng của các loài động vật quan sát được.
Bước 5.Xây dựng khóa lưỡng phân để nhận diện chúng.
+ B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Học sinh tham quan dưới sự hướng dẫn của hướng dẫn viên.
- Quan sát các con vật có trong (vườn quốc gia Tam Đảo), ghi vào sổ tay theo dõi.
- Chụp ảnh, quay phim các loài động vật quan sát được.
+ B3. Báo cáo kết quả hoạt động 
- Các nhóm báo cáo kết quả dựa trên mẫu báo cáo.
+ B4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:
- GV: Chấm báo cáo các nhóm theo tiêu chí.
( Giáo viên xấy dựng tiêu chí chấm điểm)
Mẫu báo cáo:
BÁO CÁO
KẾT QUẢ PHÂN LOẠI MỘT SỐ ĐỘNG VẬT NGOÀI THIÊN NHIÊN
Thứ ngày...... tháng ..năm 
Thành viên nhóm 
Lớp ..
1. Bộ sưu tầm ảnh về động vật ngoài thiên thiên nhiên tại vườn quốc gia Tam Đảo. ( Đính kèm bộ ảnh hoặc copy vào bài). Nếu có clip thì càng tốt.
2. Chú thích tên các con vật trên bộ ảnh.
3. Xác định môi trường sống của động vật: Trên cạn, dưới nước, nơi ẩm ướt, trân cây.
4. Mô tả đặc điểm đặc trưng của các loài động vật quan sát được.
5. Vẽ sơ đồ khóa lưỡng phân một số đại diện các nhóm động vật ngoài thiên nhiên.
Tiêu chí chấm điểm: 
STT
Nội dung
Thang điểm
1
Bộ ảnh đẹp + chú thích
5đ
2
Xác định được môi trường sống của các loài động vật.
1đ
3
Mô tả được đặc điểm đặc trưng của các loài động vật quan sát được.
2đ
4
Vẽ đúng sơ đồ khóa lưỡng phân một số đại diện các nhóm động vật ngoài thiên nhiên.
2đ
3. Hoạt động 3: Luyện tập
a) Mục tiêu: 
- Hệ thống lại toàn bộ nội dung bài học. 
- Phân tích kết quả làm việc của một nhóm cụ thể. Lưu ý rèn học sinh cách phân loại, vẽ sơ đồ khóa lưỡng phân một số đại diện các nhóm động vật ngoài thiên nhiên.
b) Nội dung: 
- Từ kết quả quan sát học sinh tiến hành phân loại, viết báo cáo.
c) Sản phẩm: 
- Báo cáo của các nhóm.
d) Tổ chức thực hiện: 
+ B1. Giao nhiệm vụ học tập:
- Giáo viên lấy một bài báo cáo cụ thể của một nhóm.
- Cho học sinh giới thiệu được tên, hình ảnh nhóm mình sưu tầm được.
- Ghi nhanh lên bảng tên các loài động vật của nhóm 1
- Sóc bay, báo gấm, hổ, gấu ngựa, cầy mực, vượn, vooc đen, rắn sãi, rắn ráo, cá Cóc Tam đảo, vàng anh, sơn tiêu trắng, sơn tiêu hồng, gà tiền, gà lôi trắng 
CH1. Vẽ sơ đồ khóa lưỡng phân một số đại diện các nhóm động vật trên?
+ B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi.
+ B3. Báo cáo kết quả hoạt động:
- Đại diện 1 nhóm báo cáo kết quả. Các nhóm khác lắng nghe.
+ B4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:
- GV: Nhận xét và chốt lại kiến thức trọng tâm. 
- Đưa ra sơ đồ khóa lưỡng phân hoàn chỉnh cho ví dụ của nhóm 1.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu: 
- Học sinh nhận biết được các loài động vật, phân loại chúng.
- Yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ các loài động vật, đặc biệt các loài động vật quý hiếm ở nơi đây.
b) Nội dung: 
- Học sinh trả lời các câu hỏi của giáo viên.
c) Sản phẩm: 
- Là các câu trả lời của học sinh.
d) Tổ chức thực hiện
+ B1. Giao nhiệm vụ học tập:
Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi sau:
CH1: Nhận xét về sự đa dạng của các loài động vật ở vườn quốc gia Tam Đảo?
CH 3: Là học sinh em phải làm gì để góp phần bảo vệ sự đa dạng của các loài động vật?
+ B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Học sinh suy nghĩ trả lời câu hỏi giáo viên.
+ B3. Báo cáo kết quả hoạt động 
GV mời đại diện các nhóm lên trình bày báo cáo của nhóm mình. Các học sinh khác lắng nghe ý kiến, bổ sung.
Dự kiến câu trả lời của học sinh
+ B4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:
- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.
- GV: Nhận xét và chốt lại kiến thức trọng tâm.
 BTVN: Học bài, đọc trước bài mới.